Helt de Consulaire Commissie over naar
republikeins standpunt?
Geldt het beroepsgeheim ook voor de
journalistiek
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Europa's financieel deficit op
1.787.000.000 dollar geraamd
Uiteindelijk rapport ondervindt vertraging.
De „Willem Riiys" had met onstuimig weer
te kampen.
Ook Frankrük heeft een
„atoomstad".
Nederlanders redden zes honderd Chinese
vrouwen.
Lunshof, de geheime notulen en zegsmannen
Argentinië en Canada tot leden van de
Veiligheidsraad gekozen.
Griekenland en Turkije
gaan samenwerken.
Buitenlands
Overzicht
Jlir De Geer voor Bijzondere Raad v. Cassatie
Uttgave
Stichting „Zeeuwsch Dagblad".
Hoofdkantoor: Goés, L. Vorst-
str. 70, TeL 2438, Giro 274289.
Kantoren: Vlissingen, Walstraat
33, TeL 168; Middelbur' Korte
Noordstraat 35, Tel. admini
stratie 2009; Telefoon redactie
2347; Terneuzen, Vloosqjjjkstraat,
Telefoon 2052.
üeAJUieAJUw^tirig,
WxitcAeAeri.
De Walcherse landbouwers die
Dinsdag de behandeling van het
ontwerp Herverkavellngswet In
de Tweede Karaer bijwoonden
konden tot op zekere hoogte te
vreden zijn.
De wensen die bij hen leven en
de grieven die zij hebben werden
met name door de heren v. d.
Heuvel, v. d. Feltz en van Dis, en
ln mindere mate door de heer
Mes, scherp belicht.
Daar was ln de eerste plaats de
regeling van de oorlogsschade
door de heer v. d. Heuvel als pro
bleem no. 1 aangeduid, waarom
dan ook de besliste verklaring
gevraagd werd, dat een behoor
lijke regeling kan worden ver
wacht.
Verder waren er de dwangbe-
palingen waaromtrent gevraagd
werd deze uit het ontwerp te
schrappen.
Voorts werd bepleit, dat in de
herverkavelingscommissie de
meerderheid uit vertegenwoordi
gers van belanghebbenden zal be
staan.*
Dit alles was de Walcherse boe
ren uit het hart gegrepen.
Maar daarnaast was er ook de
teleurstelling.
Allereerst deze, dat een van
hun pleitbezorgers, de heer Mes,
verklaarde de dwangbepalingen
waarvan hij overigens het beste
hoopte, te kunnen accepteren.
En de korte zin van de rede
van minister Mansholt was, dat al
de naar voren gebrachte wensen
werden afgewezen.
Daar er bij deze zaak voor de
Staat een belangrijk bedrag is ge
moeid, zalhetambtelijk
element moeten over
heersen. De dwangartikelen
moeten worden gehandhaafd en
over de schaderegeling wenste de
minister bij deze gelegenheid zelfs
niet te spreken.
Toen door de heer v. d. Heuvel
over het dwangarttkel stemming
werd gevraagd, bleek de minister
de meerderheid achter zich te
hebben. En zo was het slot van
de historie, dat het wetsontwerp
met algemene stemmen werd
aanvaard.
Ongewijzigd. Voor Walcheren
een pover resultaat.
ZEEUWSCH DAGBLAD
3e JAARGANG No. «760
Abonnementsprijs S.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 14 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 5 cent per woord
DONDERDAG 2 OOT. 1847
Op- én ondergang van
Zon en Maan.
Vrijdag: Zon op 6.42 u., onder
18.15 u. Maan op 19.36 u., onder
10.24 u.
Hoofdredacteur: R. ZHHEMA Directeur: JAOQ. DE SMIT
Met vaste medewerking van: Mr W. F. E. BARON v. d. FELTZ, Middelburg, Dr K. HUIZENGA, Middelburg,
Ds J. KARELSE te Goes, Ds R. SLOFSTRA te Vlissingen en Ds W. VROEGINDEWKY te Poortvliet.
Hoogwater te Vlissingen.
Vrijdag 3 October:
3.35 u. 2.14 m„ 15.45 u. 2.09 m.
9jioneUu-eJU-
heAqieninq..
De regering heeft' thans een
commissie benoemd met de op
dracht een beperkte grondwets
herziening voor te bereiden.
Het ligt naar het schijnt in de
bedoeling deze herziening, in ver
band met het Indische wanbeleid,
op korte termijn tot stand te
brengen.
Wordt dit plan doorgevoerd,
dan betekent dit, dat in afzien
bare tijd algemene verkiezingen
zullen moeten worden gehouden.
Verkiezingen, die ditmaal zeer
bijzondere betekenis zullen heb
ben, omdat bij gehouden onder
zoekingen gebleken is, dat zich
onder de kiezers een belangrijke
verschuiving heeft voorgedaqji.
Wij houden ons thans niet op
met de mogelijkheden die zich
hierbij kunnen voordoen. Derge
lijke speculatieve beschouwingen
hebben naar de practijk leerde,
weinig betekenis.
Maar waarop wij wel de aan
dacht vestigen is dit, dat de
rechtse partijen goed zullen doen,
tijdig de voorbereidingen voor een
eventuële verkiezing te treffen.
Het komt er op aan steeds pa
raat te zijn.
Het staat nog niet vast, dat
verkiezingen te wachten staan.
Maar met de mogelijkheid dient
rekening gehouden te worden.
Meer nog dan anders moet de
komende winter worden benut
door dege studie en krachtige
propaganda.
Ook Nederland bij
betrokken landen.
In het rapport van Trygve Lie
aan de economische en sociale
Raad wordt gezegd, dat het to
tale finnanciële defilict van de
16 Europese landen in 1947
wordt geraamd op 1.787.900.000
dollar.
Deze nieuwe studie van de
financiële behoeflen en de hulp
bronnen van de verwoeste lan
den werd gemaakt met speciale
verwijzing naar de behoefte van
deze landen aan omwisselbare
buitenlandse valuta.
De betrekken landen zijn:
België en Luxemburg, Tsjecho-
Slowakije, Denemarken, Frank
rijk, Griekenland, Nederland,
Noorwegen, Polen, Engeland en
Joego-Slavië.
In alle landen maakt het in
Amerikaanse dollars en z.g.n.
„hard currencies" luidende de
ficit een zeer groot deel uit van
het totale tekort.
Focke Wulf wordt
ontmanteld.
De omroep van het Amerikaan
se bezettingsleger heeft bekend
gemaakt, dat de beroemde vlieg
tuigfabrieken „Focke Wulf" te
Bremen op de lijst geplaatst zijn
der fabrieken, welke ten behoe
ve der Duitse herstelbetalingen
ontmanteld zullen worden. De
machines en de rest der uitrus
tingen zullen over de landen Gr.-
Brittannië, Frankrijk, Australië,
Tsjecho-Slowakije, Griekenland
en Nieuw-Zeeland verdeeld wor
den.
Spoorweglieden in
W est-Duitsland
dreigen met staking.
Een delegatie, welke 120.000
spoorweglieden van Noord-Rijn-
land-Westfalen vertegenwoordig
de. heeft aan de Duitse autori
teiten en de Britse bezettings
autoriteiten een ultimatum over
handigd, waarin de wanorde op
het gebied der voedselvoorziening
naar voren wordt gebracht en de
noodzakelijkheid voor de vakbon
den om zelf voor het levensonder
houd van de arbeiders te zot gen.
De gedelegeerden eisten de invoe
ring van de werkweek van veer
tig uren en verbetering van de
voedselvoorziening van 31 Octo
Amerikaanse militaire waarnen ers
stellen persoonlijk onderzoek in.
De eergisteren in Batavia aangekomen Ameri
kaanse militaire waarnemers zullen waarschijnlijk
vandaag met hun waarnemingen beginnen. Ver
moedelijk zullen zij naar Djogja en Soerabaia gaan.
Hoeveel officieren van dit gezelschap (8 officieren
maken hiervan deel uit) waarnemingen zullen ver
richten is nog niet bekend. Uiteraard za' het uit
eindelijke rapport voor de Veiligheidsraad worden
vertraagd, doch deze vertraging zal niet neer dan
14 dagen kosten.
Inmiddels vindt de samenstel
ling van het rapport voortgang,
doch aangezien het in de bedoe
ling ligt, dat de gegevens van alle
waarnemers in het rapport wor
den verwerkt, kan uiteindelijk
het militair gedeelte van het
rapport pas in eindvorm worden
gegoten, wanneer de Chinese
waarnemers (die nog niet allen
in Batavia zijn teruggekeerd) zo
wel als de Amerikaanse waarne
mers terug zijn.
De „Nieuwsgier" tekent hierbq
nog aan, dat het vaststaat, dat
de consulaire commissie zeer on
der de indruk is gekomen van het
fundamentele verschil in inzicht i Gisteren is te Jeruzalem het
omtrent de betekenis jan de de- j pr0ces tegen de Britse kapitein
Farran begonnen, die er
Politie-.ommissaris
gearresteerd.
Volgens de „Nieuwsgier" is
dezer dagen de gewezen com
missaris van politie le klasse W.
Haccou te Batavia gearresteerd
en gevankelijk naar Semarang beschikking van de politie is ge-
overgebracht. Hij wordt ver
dacht van handel in vuurwa
pens, het aannemen van steek
penningen, verduistering en
plundering.
De partij van Zoltan
Pfeiffer in gevaar.
Gulyen, afgevaardigde voor de
onafhankelijke partij van Zotan
Pfeiffer, is Dinsdag, niettegen
staande zijn partlementaire on
schendbaarheid, in de hoofdstraat
van Boedapest gearresteerd. Hij
werd een uur lang verhoord over
zfjn activiteit in het verleden,
daarna werd hij vrijgelaten. Een
communistisch avondblad meldde
dat vier partijen van de rege
ringscoalitie gezamenlijk een pe
titie opstellen voor opheffing van
de mandaten van Pfeiffer's partij,
daar de handtekeningen op de do
cumenten der candidaten vervalst
zouden zijn. De partij van Pfeif
fer voormalig lid van de partij
der Kleine Boeren werd op
gericht kort voor de Hongaarse
verkiezingen op 31 Augustus en
verwierf toen 14 procent van het
aantal stemmen.
Arrestaties in Slowakije.
Volgens verklaringen van afge
vaardigden der Slowaakse Chris-
telijke-Democratische partij is de
particuliere secretaris van de
Slowaakse ministerraad, Dr Ursi-
ny, die tevens leider is van de
democratische partij, in Slowakije
gearresteerd en vervolgens naar
Praag overgebracht, waar hij ter
Proces tegen kapitein
Farran begonnen.
tussen Batavia en
mareatielijn
Djogja.
„Zijn wij goed ingelicht", aldus
de Nieuwsgier, „dan is de consu
laire commissie geneigd over te
hellen naar het republikeinse
standpunt, dat een unilaterale
vaststelling van de grenzen tus
sen het Nederlandse en republi
keinse gebied door de Nederlands-
Indische autoriteiten in hoofd
zaak tot de huidige situatie heeft
geleid. Intussen is een zo groot
mogelijke reserve ten aanzien
van dergelijke berichten geboden,
omdat de strikte zwijgzaamheid
van de commissieleden het onmo
gelijk maakt omtrent deze vragen
enige zekerheid te verkrijgen".
Walter Foote draagt zijn ambt
over aan Livengood.
Gistermorgen droeg Walter A.
Foote officieel zijn ambt van con
sul-generaal van de V.S. van
Amerika aan zijn opvolger, Char
les Livengood, over, omdat hem
van beschuldigd wordt de 16-jari-
ge Jood A. Rubowitz te hebben
vermoord. Een uur voor de aan
vang van de rechtszitting had
zich buiten het militaire gerechts
hof reeds een lange rijk belang
stellenden gevormd, wier papie
ren door Britse militaire politie
en rechercheurs van de Palestijn
se politie aan een nauwkeurig on
derzoek werden onderworpen.
Kapitein Farran heeft ver
klaard niet schuldig te zijn.
steld.
Bij de ondervraging kwam al
lereerst ter sprake de bekende
historie van De Geer's vertrek uit
Engeland. Het was n.l. gebleken
dat De Geer een opdracht voor
Indië had.
Requirant merkte naar aanlei
ding hiervan op, dat hp van die
opdracht voor het eerst kennis
nam uit het memorandum-Ger-
brandy. Een nevendoel had re
quirant naar hij zegt niet,
ook niet toen hij een „permit"
had aangevraagd voor Zwitser
land.
President: „U beschouwde zich
als gewoon burger, gelijkstaande
met een kinderjuffrouw, zoals u
zelf zeide, maar dat standpunt
klopt toch niet met het uitgeven
van een brochure. De Duitsers
zouden zich van een brochure van
Gaat proefvaart naar Golf van Biscaye niet door?
Het voorgenomen vertrek van de rede van Vlissingen van de
„Willem Ruys", het nieuwe vlaggeschip van de Rotterdamse Lloyd,
op Dinsdagmorgen, kon niet doorgaan, daar het schip door het
onstuimige weer, dat de golven op de Schelde wild opjoeg, niet
kon tanken. In de namiddag heeft men de „Willem Ruys" nog een
eindje versleept, maar ook dit möcht niet baten, zodat 's avonds
besloten moest worden de volgende ochtend af te wachten. Gelukkig
kwam er 's nachts een wending in de weersgesteldheid, waardoor
gistermorgen vroeg kon worden getankt en het schip omstreeks
9 uur inderdaad zee kon kiezen. Dit verlate vertrek zal naar alle
waarschijnlijkheid niet van invloed zijn op de aankomst te Rotter
dam, welke op Vrijdag a.s. was gesteld. Deze z.g. werftoeht gaat
n.l. niet naar de Golf van Biscaye, zoals eerst was gemeld, doch
niet verder dan Zuld-Engeland. Ongeveer 200 genodigden maken
de tocht mede. De in November te houden technische proefvaart
zou, naar was voorgenomen, naar de Golf van Biscaye gaan, maar
ook dit staat nog niet vast.
ber af. Zij dreigden met staking destijds door zijn regering was
indien de eisen niet ingewilligd
zouden worden.
Ook Frankrijk heeft thans zijn
„atoomstad". Fort Chatillon in
de Parijse Banlieue, waar 130
Franse onderzoekers aan het ex
perimenteren zijn. Daarmede heb
ben zij het werk hervat, waaraan
reeds geruime tijd voor de oorlog
bekende Franse geleerden hun
krachten hadden gegeven. Im
mers in Frankrijk was het onder
zoek der radio-activiteiten der
kernphysica vergevorderd, sedert
Henri Becquerel de radio-activi
teit en Pierre en Marie Curie de
radio-active elementen hadden
ontdekt.
In weerwil van alle obstakels
heeft Joliot-Curie na 16 maanden
arbeid de regering kunnen rap
porteren, „dat Frankrijk binnen
afzienbare tijd in het bezit zal
zijn van installaties, die het in
staat zullen stellen een nuttige
bijdrage te leveren tot het vreed
zaam gebruik van de atoomener
gie".
Nog 4000 Chinezen vermist?
Volgens de „Sin Po" hebben de Nederlandse
troepen in de moeilijk bereikbare grotten en bossen
Zuidwestelijk van Boemiajoe zeshonderd Chinese
vrouwen gevonden, die door de republikeinen uit
deze plaats waren weggevoerd. Deze vrouwen
hebben tientallen kilometers moeten afleggen en
werden v^prtgetrokken en geslagen als zij niet ver
der konden. De vrouwen werden in afschuwelijke
toestand aangetroffen en met trucks naar Boemia
joe teruggebracht, behalve de ergste zieken die
naar het hospitaal te Poerwokerto zijn over
gebracht.
opgedragen zitting in de consu
laire commissie te nemen, zal
Foote, waarschijnlijk het consulair
rapport voor de V.S. tekenen.
Passoendan-staat in wording.
Volgens de ,,Sin Po" nemen de
voorbereidingen voor de stichting
van een Pasoendan-staat vastere
vormen aan: Gehoopt wordt dat
in October te Bandoeng een infor
mele conferentie onder voorzitter
schap van de recomba van West-
Java, Abdoelkadir, zal kunnen
plaats vinden waarop leder re
gentschap door twee of drie af
gevaardigden vertegenwoordigd
zal zijn. Dit zouden, volgens het
blad, ook republikeinsen kunnen
zijn, indien deze bereid zijn zich
te laten verkiezen. Batavia en
Bantam zijn daarbij echter moei
lijke problemen.
Stond Lunshof in zijn recht?
Op 11 Jan. van dit jaar publiceerde de vroegere hoofdredacteur van
Elseviers Weekblad, de heer H. A. Lunshof, een artikel getiteld
„Een bloemlezing uit de geheime notulen van Linggadjati" in
zijn blad. Op 28 Maart 1947 werd hij als getuige voor de rechter
commissaris te Amsterdam geroepen om te 'antwoorden op de
vraag van wie hij de gegevens, in genoemd artikel verwerkt, had
ontvangen. De heer Lunshof weigerde bekend te maken wie zijn
zegsman was en. antwoordde: „Ik beroep mij ter rechtvaardiging
van mijn weigering op hetgeen ik als journalist gevoel als mijn
beroepsgeheim".
Als gevolg van deze weigering had de heer Lunshof zich gister
ochtend voor de arrondissementsrechtbank te Amsterdam, gepre
sideerd door Mr V. G. A. Boll, te verantwoorden.
De verdediging, waargenomen I Op de vraag van de verdediger
door Mr P. S. Gerbrandy, had één wat de gevolgen zouden zijn in-
getuige a decharge opgeroepen, dien de heer Lunshof zyn zegs-
de journalist Mr M. van Rooy,
hoofdredecteur van de Nieuwe
Rotterdamse Courant, om als des
kundige de zaak Lunshof te be-
i lichten.
Wisjinsky „speelde" voor „kwajongen".
De „Sin Po" voegt hieraan
toe dat vele republikeinen bij
deze groots opgezette reddings
actie werden gedood.
Anderzijds meldt de „Keng
Po" nog, dat omstreeks 4000
Chinezen uit Banjoemas worden
vermist, en dat de Nederlandse
troepen doen wat zij kunnen,
maar dat zij de demarcatielijn
niet mogen overschrijden om
ontvoerden te redden zonder
hijzonder toestemming van ho
ger hand.
De Chinezen te Banjoemas
verkeren overigens in voortdu
rende onrust, evenals die te
Poerbolinggo, Soekoredjo en
Poerwokerto.
Zelfs in de stad worden nog
bqna dagelijks Chinese wonin
gen in brand gestoken of be
schoten, terwijl de Nederlandse
militaire posten en stellingen
met rust worden gelaten. Dé
terroristen slaan onmiddellijk
op de vlucht bij het zien van
een Nederlandse militaire pa
trouille.
In betrouwbare Griekse rege
ringskringen voorspelt men de
spoedige vorming van een ge
mengde coördinatie-commissie,
"Samengesteld uit de generale sta
ven van Griekenland en Turkse.
Men gelooft, dat het korte be
zoek, dat generaal Stephen Cham-
berlin, hoofd van de inlichtingen
dienst van het Amerikaanse le
ger, en Lincoln MacVeach, de
Amerikaanse ambassadeur in
Griekenland, tijdens het weekein
de aan Ankara hebben gebracht,
met dit plan in verband staat.
De Asseinblée van de TJ.N.O.
heeft Argentinië en Canada geko
zen tot niet-permanente leden van
de Veiligheidsraad, voor de tijd
van 2 jaar.
Bij een tweede stemming ging
het tussen India en de Oekraïne.
Maar na zeven stemmingen was
er nog geen beslissing. t
Na de zevende stemming stelde
Spaak w§or, de stemming verder
te verdagen. Dit deed Wisjinski
de katheder opgaan om te beto
gen, dat de stemming voortgang
moest vinden."
De voorzitter, Dr Aranha, in
terrumpeerde Wisjinsky door met
zijn hamer te kloppen en wilde
hem er op wrjzen, dat hij geen
stemming mocht maken voor
enige candidaat. ,,Ik vestig er de
aandacht van de Sow jet-Russi
sche gedelegeerde opaldus
begon hij, doch Wisjinski draalde
zich om, wuifde met zijn arm en
riep uit: „Ik heb gezegd". Waar
op Dr Aranha vervolgde: „Wij
zijn hier niet het recht van lan
den op verkiezing aan het bespre
ken".
Masarijk, de Tsjechische minis
ter van Buitenlandse Zaken, die
achter de coulissen een koppige
strijd heeft gevoerd om te voor
komen, dat zijn lid zou worden
van de Veiligheidsraad, was blijk
baar tevreden, dat zijn land niet
werd gekozen voor een functie,
waardoor het zich midden in het
lieden voor de rechter commissa
ris had genoemd, antwoordde Mr
van Rooy: „De reactie onder de
journalisten zou zyn, dat Luns
hof als eerloos journalist zou wor
den beschouwd.
Dit geldt zowel voor zijn poli
tieke medestanders als vöor hen
die zich niet met zijn politieke op
vattingen kunnen verenigen. Ik
zelf heb onder mijn verantwoor
ding in mijn blad Lunshofs han
delwijze gelaakt. Dit geldt slechts
ten aanzien van de publicatie en
niet ten aanzien van zijn weige
ring de zegslieden bekend te ma
ken. De pers heeft niet alleen tot
taak het publiek mede te delen
wat er in het openbaar geschiedt,
doch ook indien zij zulks in het
algemeen belang wenselijk acht te
onthullen wat er in het verborge
ne voorvalt.
gevens vaak worden hun deze
gegevens in een sfeer van ver
trouwen verstrekt door ministers
of andere hoge functionnarissen.
Deze gegevens mogen vaak wor
den gepubliceerd en het komt dik
wijls voor dat de journalist het
conflict tussen Oost en West zou 1 verzoek krijgt de naam van zyn
bevinden. zegsman te verzwijgen, b.v. wan-
Men behoeft vandaag de dag
heus niet over een verziende
blik te beschikken om te kun
nen constateren, dat de gehele
wereld in plaats van een kos
mos een chaos is. Een complex
van verwarring op allerlei ter
rein. De economie en de politiek
zijn met elkaar vervlochten en
daaraan zijn de sociale verhou
dingen gekoppeldterwijl ér
zonder sociale rust geen poli
tieke stabiliteit is.
Deze dingen beheersen geheel
het volkerenleven, zowel inner
lijk als in zijn openbaring naar
buiten, en het is heel gewoon
onzin en tragische kinderlijke
naïviteit om er nog aan te ge
loven dat de gehele wereld een
grote familie is. Het is niet
waar! Hei- is struisvogelpoli
tiek. En al zou er nog iets van
waar zijn, dan moet .nog gecon
stateerd wordendat dü huis
totaal tegen zichzelf verdeeld-
is en een huis dat tegen zichzelf
verdeeld is lean niet bestaan.
Al nemen wij dit alles nog aan
in passieve gelatenheid, dan
nog moeten 'wij wel geloven dat
)iet meest berooide deel van die
schone volkenfamilie
Europa woont.
Twee domheden, twee wereld
oorlogen, hebben de atmosfeer
der aarde vergiftigd en hebben
Europa aan lager wal geholpen.
Dat wil in het kort zeggen: het
volk is arm en rijp voor een leer
die de welvaart predikt. Die leer
is het communisme.
Meer dan eens is er hier al
over geschreven, dat er eën
groot gevaar dreigt voor Euro
pa: het gevaar van de dreigen
de communistische weréldöoer-
heersching. Men onderschatte
dit gevaar niet! Het komt iede
re dag dichterbij.
Amerika slaat met bezorgde
blik het hijgende Europa gade
en men heeft een Truman-doc
trine en een Marshall-plan in
elkaar gezet en er is van die
De journalisten beschikken over sc*>rift. f beroepseed. Het geldt
vele in vertrouwen verstrekte ge- °°k VOOI\ advocaat de
predikant en de Rooms Katholie
ke geestelijke. Toch wordt voor
hem het geheim wel erkend.
De verdediger 'ging voort met
erop te wijzen, dat de journalisten
hun beroep niet kunnen uitoefe
nen wanneer zij niet het recht
tot geheimhouding hebben. Als de
staat er in zou slagen de jour
nalist tot spreken te bewegen, zou
de bron verstopt raken waaruit
hij zjjn inlichtingen krijgt. Er zou
geen goede objectieve voorlichting
mogeiyk zijn en de vrqheid van de
pers, die tot het geweten van het
volk spreken moet,, zou zodanig
worden beknot dat zjj haar taak
niet meer zou kunnen vervullen.
in plannen veel ophef gemaakt. en
er zijn veel woorden aan ver
spild. Maar aan veel gepraat en
lange conferenties heeft Europa
niets. Heus, de na-oorlogse
woordenstroom is groot genoeg.
De daden ontbreken echter
vaak en wat broodnodig is
wordt niet gedaan: alle egoïsme
aan de kant zetten en weder
zijdse hulp bieden zonder de be
doeling er direct zelf beter van
te worden.
Helaas, daaraan mankeert hei
de wereld anno 1947.
Wij hopen het beste van Tru-
man-doctrine en Marshall-plan,
maar geloven dat het zuchtende
Europa er alleen baat bij heeft
indien er absoluut onbaatzuch
tige geginselen aan ten grond
slag liggen.
Want weet dit: het grote ge
bod der liefde geldt voor perso
nen, landen en volkeren en al
leen overeenkomstig dat gebod
kan de wereld nog langer als
kosmos bestaan. Wordt egoïsme
en eigenbelang de boventoon,
dan komt de chaos.
Komt? Wel neen, zij is reeds
komende.
„Ik sta hier met een rein geweten."
De bijzondere Raad van Cassatie heeft gisteren behandeld het
cassatieberoep van de minister van staat, oud-minister-president
Jhr Mr D. J. de Geer, die wegens hulpverlening aan de vijand
door het Bijzondere Gerechtshof te Amsterdam is veroordeeld
tot 1 jaar gevangenisstraf voorwaardelijk met 3 jaar proeftijd
met bijzondere voorwaarden en 5 geldboeten.
De zaal was geheel met belangstellenden gevuld. Onder hen
bevonden zich onderscheidene autoriteiten en leden van andere
rechtscolleges. Rapport werd uitgebracht door vice-admiraal
Heeris.
een kinderjuffrouw niets hebben
aangetrokken".
Uitvoerig ging de president in
op het-schrijven van de bewuste
brochure, die de verzetsgeest zou
hebben verzwakt. De heer De
Geer antwoordde, dat hij die bro
chure niet als oud-minister-pre
sident had geschreven, maar als
iemand, die de internationale toe
stand beoordelen kan, zoals ook
Colijn een brochure schreef.
Hij betoogde voorts dat de
Duitsers zijn komst niet gewaar
deerd hadden, omdat Seys In-
quart aan de secretarissen-gene
raal schreef, dat zij geen contact
met De Geer mochten aanknopen.
„Neemt u nog steeds het stand
punt in" aldus de president
„dat u hier met een rein ge
weten staat
Mr De Geer: „Ja, meneer de
president".
Op vragen van prof. van Bra-
kel antwoordt De Geer nog, dat
de „zogenaamde" opdracht voor
Indië een wassen neus was. Met
het niet uitvoeren daarvan was
geen enkel reeel belang geschaad.
Prof. Pompe: „U wilde toch
met uw brochure zo spoedig mo
gelijk een eind aan de oorlog zien
gemaakt
Mr De Geer: „Alleen wanneer
dit op aannemelijke voorwaarden
zou kunnen. Het was de bedoe
ling mijn land te dienen".
De verdediging.
De verdediger Mr A. Nijingh,
lichtte de cassatiemiddelen toe,
welke reeds gepubliceerd zijn. Hij
wees erop, dat het er niet om
gaat, of de handelwijze van De
Geer,moreel door de beugel kan,
maar of het Hof terecht een ver
oordeling uitsprak. Dit laatste
ontkent de heer De Geer ten
enen male.
Pleiter wees er op, dat de re
gering zich nimmer beroepen
heeft op het niet-uitvoeren van
de opdracht voor Indië. Of de
heer De Geer daarmede correct,
of niet correct handelde, doet
thans niet ter zake.
Dat De Geer's terugkeer een
schadelijke invloed zou hebben
op de bondgenoten, deze verwach
ting is dan in ieder geval niet
uitgekomen.
Er zijn in de bezettingstijd tal
rijke dingen gezegd, door goede
Nederlanders, die verslappend
werkten, zoals b.v. het tekenen
van loyaliteitsverklaringen. Hier
moet een duidelijke grens getrok
ken worden. Niet iedere verzwak
king van de verzetsgeest valt dus
onder art. 102 sr en daarom kan
de sententie niet in stand blijven.
Er kan hier schuld aanwezig zijn,
maar de strafbare opzet ont
breekt.
Hebben wj nu geen belangrij
ker vraagstukken op te lossen -
zeide pleiter dan na te gaan,
of de simpele terugkeer van een
oud-minister valt onder het de
lict landverraad?
Wat de brochure betreft, deze
is toch zeker niet pro-Duits.
Wanneer een Duitser deze bro
chure geschreven zou hebben, zou
hij naar een concentratiekamp
verhuisd zijn. De inhoud konden
de Duitse machthebbers niet aan
vaarden.
De beer de Geer hield hierna
nog een uitvoerig, ten dele juri
disch betoog, waarin hij uiteenzet
te, dat de gevreesde gevolgen van
zijn terugkeer niet zijn ingetre
den.
De sententie van het bof be
sprekende zeide de heer de Geer,
dat men niet moet denken, dat hfj
zijn vrijheid zal willen kopen door
het schenken van grote sommen,
waarover hij moreel niet meer
kan beschikken. De heer de Geer
hoopte, dat de raad het aan spr.
aangedane onrecht zoveel als mo
gelijk is zal ongedaan maken.
neer het regeringsbeleid hel
noodzakelqk maakt dat op een
bepaald psychologisch moment de
regering als zegsman ongenoemd
blijft".
De officier van Justitie, Mr J.
W. A. M. Smit hield vervolgens
zijn requisitoir. Hij gaf als zijn
oordeel te kennen, dat een jour
nalist-niet het recht heeft zich te
beroepen op beroepsgeheim. Art.
218 van het Wetboek van Straf
recht zegt: „Van het geven van
getuigenis of van het beantwoor
den van bepaalde vragen, kunnen
zich ook verschonen zij die uit
hoofde van hun stand, hun beroep
of hun ambt tot geheimhouding
verplicht zijn, doch alleen omtrent
hetgeen waarvan de wetenschap
aan hen als zodanig is toever
trouwd".
Dit geldt volgens Mr Smit niet
voor de journalist. Deze kan zich
niet beroepen op een afgelegde
beroepseed, evenmin als een ban
kier of een accountant dat kan.
Het beroepsgeheim erkent Mr
Smit alleen maar voor predikan
ten, artsen, advocaten en notaris
sen.
De Officier van Justitie achtte
het geval Lunshof niet als een
zaak waar een principiële beslis
sing genomen moet worden, aan
gezien het betreffende wetsartikel
spreekt tegen het beroepsgeheim
van de journalist.
De verdediger begon zijn plei
dooi met een aantal gevallen aan
te halen waarin, volgens rechter
lijke uitspraak, het beroepsgeheim
van de journalist wordt erkend.
„Het ambtgeheim geldt niet al
leen volgens wet, wettelijk voor-
Volgens de opvattingen der
journalisten zou de heer Lunshof
zlch'als journalist onmogelijk ma
ken indien hij de namen van zijn
zegslieden noemde. De verdediger
vroeg ontslag van rechtsvervol
ging op grond van het feit, dat
er wel degelijk een beroepsgeheim
voor de journalist, bestaat en hij
beriep zich, zo het Hof anders
mocht oordelen op overmacht.
Uitspraak volgt op 15 October
a.s.
DE BILT ZEGT:
Rustig herfstweer.
Weersverwachting, geldig tot
Donderdagavond:
Gedeeltelijk bewolkt en droog
weer. In de namiddag opnieuw
iets hogere temperatuur. Uitge
zonderd tijdelijk nog matige
westelijke wind langs de Wad
deneilanden, weinig wind.
Hevige aardschok in
Perzië.
Tengevolge van een zeer hevige
aardschok zijn meer dan 400 per
sonen in Ghaen in het Noord-
Oosten A?an Perzië, om het leven
gekomen.
Oekrainse vrijheids
strijders hebben veldslag
in Polen verloren.
Dinsdag loeiden aan de grens
tussen Tsjecho-Slowakqe en de
Amerikaanse zóne van Duitsland
de sirenes; honderden politieagen
ten werden naar de grens gediri
geerd en de bevolking liep uit om
te kijken wat er aan de hand was.
Men had bericht ontvangen dat
een groep van 6000 Oekrain
se vrijheidsstrijders op weg was
naar de Amerikaanse zone. Deze
troepen behoren tot het Oekrain
se vrijheidsleger (U.P.A.), dat in
Polen weer een veldslag heeft ge
leverd tegen Russische en Poolss
troepen. Zij hadden het onderspit
gedolven en vluchten nu via Tsje
cho-Slowakije naar de Amerikaan
se zone.
Enige tijd geleden zijn veertig
Oekrainse partisanen de grens bi
Passau overgetrokken.- Zij zeidei
toen, dat duizenden hen zoudei
volgen.
