Zo denkt men in DuüsSand.
Ds Niemöller: Duitsland een gummibal.
Geprolongeerd verzet.
fiat lssstand is
malen geschonden.
31.000 arbeiders stierven in de
Amazone-oerwouden.
Zal de daad zo beslist zijn als de toon
De jongste schok voor Marianne.
Een staatsgreep op J-cfag!
De feugd van faftftig.{e llblwifaa*i<Ut>
22.000 wachten op de dood.
Als slaven verkocht - als hoesten mishandeld.
vni?
Wanneer wij aan Duitsland denken dan komen er vaak diepe rimpels in onie voorhoofden, dan
fronsen wij ernstig onze wenkbrauwen en zuchten diepzinnig: „Ach ja, Duitsland, 't is toch bar".
Tijdens de bezetting had die laatste uitdrukking dan een verontwaardigde, en terecht veront
waardigde, intonatie, terwijl het nu meer lijkt op een moedeloos, en ook ivel een beetje gemak
zuchtig, klagen.
Doch zowel voor als na de onvoorwaardelijke Duitse capitulatie was er één Duitse naam die
deze rimpels althans voor egn ogenblik kon effenen en die ons even opgelucht doet en deed zeg
gen: „Ah, ja, ds Niemöller".
En het is tegenover deze'man, In de sterke uitbreiding van de
Pfarrer dr. Martin Niemöller, dat R.K., kerk zag ds Niemöller niet
ik thans zit. Een man met een een direct groot gevaar voor de
vierkanten kin, doordringende
donkore ogen. Ja, alles aan hem
zou hard als graniet lijken, in
dien ik niet die tere zachtheid
Protestanten. In tijden vari nood
en ontbinding is er altijd een nei
ging bij de religieuze zoekers om
zich te verschuilen onder de zeer
gezien had, telkens wanneer hij wijde vleugels van de R.K. kerk,
met zijn vrouw sprak, of het hui-die het zijn gelovigen immers zo
selijk genoegen waarmee hij aan gemakkelijk maakt, omdat die
zijn grote bruine pijp zuigt. niet zelfstandig behoeven te den-
Ziedaar Martin Niemöller:ken.
duikboot-kapitein en evangelie
prediker. Boetprofeet en genade-
boodschapper.
„Je kunt er in knijpen".
Hoe het in Duitsland is? Uit
gesproken slecht. Duitsland, het
Duitse volk is op het ogenblik
een grote gummibal. Je kunt erin
khijpen en hierbij mfiken de
slanke bruine vingert een gebaar
alsof zij werkelijk in de gummi
bal Duitsland knijpen en dan
ondervindt je niet de minste te
genstand, maar zodra je de druk
vermindert of wegneemt, her
neemt de bal zijn oude vorm.
Of, om het concreet te zeggen,
als je vandaag de dag tot het
Duitse volk komt met de bood
schap van het Evangelie, dan ben
je zeker dat de mensen wel willen
doen alsof ze luisteren, en mis
schien luisteren ze nog wel ook.
Maar komt een half uur later ie
mand met een precies tegenge
stelde „boodschap", dan kan ook
die rekenen op datzelfde gehoor.
En ook hij heeft even weinig
blijvend resultaat.
Natuurlijk komt dit in eerste
instantie vooyt uit het fert dat
het lichamelijk lijden, en dat is er
in Duitsland bij deze lage rant
soenering, het geestelijk bevat
tingsvermogen en ook de psychi
sche weerstand aanmerkelijk
doel afnemen.
Daarbij komt nog de grote on
zekerheid waarin Duitsland ver
keert. Want het hele Duitse pro
bleem, en tevens het Europese
probleem, al zijn de verhoudingen
daar minder scherp, draait om de
vraag: „Zal er' een goede samen
werking komen tussen Rusland
en de overige geallieerden"
Churchill's idee.
Persoonlijk, aldus ds Niemöller
voel ik veel voor het idee" van
Churchill, dat overigens nu ook
in het plan-Marshall is opgeno
men, van een soort federalistisch
Europa.
Menselijkerwijs gesproken kan
alleen dan nog iets terecht ko
men van Europa. Wij zijn tot nu
toe steeds object geweest, en dat
is mis; wij moeten meer subject
worden. Zelf de handen uit de
mouw steken. Dit geldt voor Eu
ropa, maar zeer zeker ook voor
Duitsland.
Niets is gevaarlijker voor een
land of een werelddeel, dan dat
er een vacuum heerst.
Wat het communisme en de
Sowjet-Unie betreft, ik geloof
niet dat wij verder komen met
het vertellen van terreurverhalen
die kweken alleen maar angst.
Wil men het communisme bestrij
den? Accoord, ook ik hen er een
fel tegenstander van, maar dan
principieel strijden, precies 2oals
wij dat met het Nazisme hebben
gedaan.
Persoonlijk meen ik, o.a. in de
De broederhand-
Van veel belang achtte ds Nie
möller het ook dat er weer per
soonlijk contact komt tussen de
Duitse gelovigen en de anderen.
Hij heeft dan ook weer telkens
weer tijdens zijn verblijf in Ame
rika gezegd: „Een pond vet met
een brief helpt meer voor de po
sitieve opbouw van Dutisland dan
een kilo vet zonder brief".
Zeker, de schuld van het Duit
se volk is groot: ds Niemöller zai
de laatste zijn om dit te ontken
nen, maar dat ontheft geen enke
le Christen buiten Duitsland van
de plicht om zijn Duitse broeders
in Christus ook metterdaad de
broederhand toe te steken.
Tenslotte spraken wij nog over
eventuele uitzending van Duitse
kinderen. Ds Nièmöller ziet hier
in weinig heil. De lichamelijke te
rugslag acht hij, speciaal voor
kinderen en jonge mensen, te
groot en hij vreest dat die alleen
maar verbittering en ontevreden
heid zou wekken.
Wel zou hij graag zien, dat een
groot aantal buitenlandse studen
ten de Duitse universiteiten
kwam bezoeken. En ook ver
wacht hij veel van een uitwisse
ling tussen Duitse en b.v. Ameri
kaanse en Nederlandse profes
soren.
Grüsz Gott.
En zo is dan het uur gekomen
dat ik weer afscheid moet nemen
van de pastorie in het slot Isen-
burg.
Nog lang, misschien mijn leven
lang, zal ik echter de herinnering
bewaren aan die Duitse dominee,
pfahrer dr Martin Niemöller, zo
als hij stond in de schemerige
zaal van het oude kasteel. Bruin
en donker, vierkante schouders
en dan zal ik steeds horen die
Duitse groet, die in de mond van
vele Duitsers profaan klinkt,
maar die, wanneer ds Niemöller
ze uitspreekt, weer haar eigen
lijke innig warme klank krijgt:
Grüsz Gött. R. K. H.
(Eigen reportage. Nadr. Verb.).
(Bijzonder correspondentie.)
De afgelopen week zal de Franse premier stellig heugen als de
somberste van het half.jaar, dat hij aan,het schokkende stuur
rad van het Franse schip van staat heeft mogen staan.
Van al de stakingsgolven weet menr
Van al de buitenlandse narigheden met de communisten en de
springvloed van het Gaullisme in de R.P.F. ook.
Om van al de overzeese ellende Viet Nam, Madagascar,
Abd el Krim en de broeierige Noord-Afrikaanse gewesten te
zwijgen.
Daarbij is nu de ontdekking gekomen van de staatsgreep, be
raamd door de Zwarte Maquis.
Velen lachen er om, maar Ra-
madiers socialistische minister
van Binnenlandse Zaken, Edou-
ard Depreux, kon er helemaal
niet om lachen, toen hij de jour
nalisten bij elkaar riep, om ze
er alles van te "vertellen.
De Zwarte maquis.
Maquis is struikgewas.
Wie de grotjd te warm werd
onder de voeten, vluchtte naar
de begroeide bergen en hield zich
schuil in het struikgewas. Dat
was vroeger zo in Italië, Sardinië,
Corsica en vandaar kropen be
grip en daad naar het Zuiden van
I Frankrijk.
I Tijdens de tweede wereldoorlog
I zochten de verzetslieden hun
schuilhoeken, kampen, uitvals-
plekken enz. in het maquis, en
de naqm Maquisard werd een
hebben geboekt.
Aan menige na-oorlogse rege
ring heeft het maquis zijn beste
«nannen afgestaan. Om van Ma
quisard loyaal mede-opbouvwer te
houding ten opzichte van de Rus- w°rden zie, daar kon echter
op een kasteeL in Lamballe woon
de, maar ook de met onderschei
dingen overladen hoofdofficier
Loustaunau-Lacau, die evenals
Guillaudot weet wat Gestapo en
Mauthausen, betekenen. Deze
mannen hebben een staat van
verdienste die er wezen mag. Of
dat van een andere leider van
het complot, de wijnhandelaar
Mare Jacquot ook gezegd kan
worden weten wij niet. Daarnaast
is generaal Larminat, van een in
spectiereis in Kamerden naar
Parijs ontboden, met ontheffing
uit zijn functie van generaal der
koloniale troepen -hij was se
dert 1940 medewerker van te
Gaulle terwijl in hechtenis is
genomen generaal Mirson, voor
malig militair attaché. Eveneens
is gearresteerd de zoon van de
secretaris-generaal van Buiten-
erenaam. Als de Maquisards er|landse Zaj? Chauvel.
niet geweest waren, zouden de in- In hun gevolg verschijnt een
vasies in Normandie en nabij sQ^gfg drom oud-verzetslieden,
Marseille lang met zo n succes oud-strijders, anti-communisten,
De internationale
arbeidsconfèrentie.
Op de internationale arbeids-
conferentie is na een heftige dis
cussie, een Australisch amende
ment verworpen op grond van
het feit, dat, het quorum niet
aanwezig was. Het amendement
hield in, dat geen arbeider na
deel mag ondervinden van een
omstandigheid, dat hij lid is van
of werkzaam is ten behoeve van
een vakvereniging. Van de aan
wezige afgevaardigden hadden
er 54 voor en 22 tegen gestemd.
De afgevaardigden van de
werkgevers stemden en bloc te
gen het amendement alsook de
regeringsafgevaardigden van En
geland, Amerika en Denemar
ken.
Aparte Oost-Indonesische
delegatie.
Naar aanleiding van het be
richt van Aneta over de benoe
ming van minister-president
Nadjamoeddin tot voorzitter van
de Oost-Indonesische delegatie
verneemt het A.N.P., dat
voortaan een aparte delegatie
van Oost-Indonesië zal deelne
men aan de besprekingen tussen
de Nederlandse autoriteiten en
de republikeinse delegatie.
Arrestaties in Grieken
land duren voort.
De Griekse politie doet nog
steeds huiszoekingen te Alhene.
Men zoekt nog ongeveer 4000
personen, die er van verdacht
worden betrokken te zijn bij het
communistische complot tegen
de staat.
Generaal Zervas, minister van
Openbare* Orde, heeft op een
persconferentie meegedeeld, dat
de regering door het centrale
Communistische comité uitgege
ven geschriften in beslag heeft
genomen, die betrekking hebben
Op de vorming van een commu
nistisch revolutionair leger in
Griekenland.
Nogmaals:
De vliegende schijvfen
Het observatorium van Del
Salto heeft medegedeeld, dat de
aanwezigheid van een vreemd
object, dat zich op 19 Mei lang
zaam door de lucht boven Chili
voortbewoog en bij tussenpozen
een witte rook afscheidde, is
waargenomen. Deze vreemde
meteoor, aldus de mededeling
van het observatorium, bleef
enige tijd in de lucht hangen om
vervolgens met een ontzaglijke
snelheid, ongeveer als van de
V-2, uit het gezichtsveld te ver
dwijnen. Het observatorium
raadt waarnemers van Arica
(haven in Chili) tot Magelhaens
aan, van 1123 en van 2830
-Juli op hun hoede te zijn. In deze
perioden zou de aarde belang
rijke meteoorsferen doorkrui
sen.
sische orthodoxe kerk, een ken
tering ten goede in het Sowjet-
bestuur te constateren. Of die
hoop gerechtvaardigd is-, kan ik
natuurlijk ook niet beoordelen,
maar ik hoop en bid vurig dat dit
wei het geval was. Want als er
geen reële samenwerking met het
machtige Rusland mogelijk is,
dan zie ik de toekomst van Euro
pa Duitsland zeer donker m.
Het Koninkrijk zoeken.
Ten aanzien van de verschillen
de kerken zou ds Niemöller graag
zien dat er meer toenadering
kwam. Niet dat de verschillen,
die er ongetwijfeld zijn en die
menig verwoed verzetsman niet
toe komen. Hem bleef het verzet-
plegen in het bloed zitten en hij
zocht naar een gelegenheid o,m de
onvoldoende vrede en de trage
wederopbouw dwars te zitten
door gewelddadig optreden. Dit
soort mensen pleegt feitelijk ver
raad aan de grote verzetsstrijd
uit de jaren van de oorlog: zij
loochenen hun idealen van toen
zij zijn de zwarte maquis van
na 1945. Zij missen wijsheid en
geduld.
Wie en wat?
Toen Edouard een overzicht
gaf van de namen, de plaatsen
en de plannen van de zwarte ma-
stellig soms zeer groot zijn, ver-quisards die in dezé maand, Juli
doezeid moeten worden. Integen-1947, een staatsgreep hadden wil-
deei. Maar de liefde tot Christus len ten uitvoer brengen, viel me-
moet ons ook hierin dringen om
te zoeken naar dat wat ons bindt.
En ook dat is stellig aanwezig.
Alle machtspolitiek moet aan dit
streven vreemd zijn: Zoekt eerst
nig toehoorder van de ene ver
bazing in de andere.
Er waren hoogst-verdienstelij-
ke oud-verzetsleiders bij gelijk de
inspecteur-generaal der gendar-
het Koninkrijk Gods en al het merie Guillaudot, en de 47-jarige
andere zal u gegeven worden. I Bretonse graaf de Vulpian, die
FEUILLETON
door
NEL VERSCHOOR—V. d. VLIS.
oud-concentratiekampers, enkele
monniken en zelfs enkele nonnen.
Velen van hen was De Gaulle
te fatsoenlijk, teveel binnen de
perken blijvend; vele anderen Ra-
madier te slap en het dreigend
communisme te gevaarlijk; 'weer
anderen verkropten het niet, dat
Pétain op het Isle d'Yeu gevan
gen wordt gehouden en zo be
hoeft het niet te verwonderen,
dat ook neo-fascisten en zelfs
Duitsgezinden zich bij de onte
vredenen van de Zwarte Maquis
hadden aangesloten, of „zich had
den weten binnen te dringen".
Uit West en Oost.
Uit Bretagne wijde men optrek
ken naar Parijs (het is opstande
lingen tegenwoordig altijd om de
hoofdstad te doen), maar ook van
de Franse zone in Duitsland uit.
In Parijs alle voornam^gebouwen
bezetten en daarnaast politieke
(Vichy-) gevangenen en Duitse
oorlogsmisdadigers te Vannes en
Fresnes bevrijden; en dat zijn er
een paar duizend!
Dan: een directoire instellen a
la Vichy (dat riekt toch wel heel
lelijk naarPétain, Laval en
Co!)
Gevangenneming van wie anti
27) c
„Hasselt aan de Sluisweg' en
bij Van Dorp in de Langstraat.
En ja, dit adres: Van Overveen
in „De Rozenhaag", dat is in
Walwijk, een uur hier van
daan. Zou dat geven? Nou, als
je daar soms heen moeht gaan,
zég dan maar, dat de' tante van
Grietje Dam je gestuurd heeft.
Grietje Dam is mijn nichtje, die
heeft daar jaren gewerkt en
gaat nou trouwen. Je kan het
licht proberen, als die andere
mensen soms al voorzien zijn,
vind je ook niet?"
Jannigje knikt en drinkt' haar
thee uit, ze is erg dankbaar,
maar ze wil toch liever weg,
naar huis.
Ze is bang voor een vraag,
waarop ze geen antwoord zal
willen geven.
Maar vrouw Duivenbode doet
zo'n vraag niet.
Als Jannigje weggaat laat ze
haar uit.
Ze blijft staan aan de deur tot
Jannigje «ra de hoek verdwe
nen is.
De avond daarop gaat Jan
nigje de weg naar Waterwijk. Er
is geen andere manier om daar
te komen dan te lopen. Het is
een uur gaans langs een hoge
dijk. Het is er stil en donker;
een enkele man zoekt, ineenge
doken voor de kou, dè weg naar
huis, verder loopt da'ar ni
mand.
Het is half Februari en het
vriest hard. Onderaan de dijk
liggen de zwarte weilanden,
daarboven spant zich een lucht
met koude sterren.
Ze is bij Hasselt aan de Sluis
weg geweest en bij van Dorp in
de Langstraat,, maar beiden zijn
al voorzien.
Mevrouw van Overeen in „De
Rozenhaag". Ze zucht bij het
herhalen van die naam, het
klinkt deftig en ze is bang van
deftige mensen.
Een kat schiet rakelings langs
haar benen de dijk af het wei
land in. Ze kijkt het'die gedach
teloos na. In de verte wenken
de lichten van het stadje, ze zal
aan iemand de weg naar de Ha
venlaan moeten vragen.
In een van de straten houdt
ze een vrouw staande;
„Kunt u mij zeggen, waar de
Kavenlaan is?"
De vrouw neemt haar zwij
gend op, ze laat de boodschap
penmand wat scheef zakken on
der haar rechterarm en strijkt
met de hand langs haar neus.
„Jawel, loop maar mee zover.
Ze gaan nu naast elkaar door
de koude straten, ze zijn beiden
even lang. Waterwijk is klein
genoeg om nieuwsgierig te zijn
naar een vreemdeling.
„Kom je je familie opzoeken?
„Nee, dat niet. Is het ver?"
„Dat legt d'r an, waar je we
zen mot."
„Nogal achteraan denk ik!.1
Ze lopen daarna zwijgend ver
der, tot de vrouw stilstaat op
een hoek.
„Deze straat tfit, links om en
dan recht door.''
Jannigje volgt de aangegeven
weg en komt in de Havenlaan,
een brede weg met zware iepen
aan weerszijden. Aan de rech
terkant glinstert het water van
een haven onder het licht van
een schaarse lantaren. Ze loopt
onder de strakke bomen door.
Nummer twee moet wel hele
maal aan het eind aan, daar
waar dat rode en groene licht
brandt. Deze haven loopt blijk-
(Vervolg Kamer-debat.)
Voorzichtigheid met de I ook zo beslist zijn. Het moet nu
34-koppige tegenpartjj.
De heer Tilanus (C. H.)
VI Scifi t zich af wat er nu in de
laatste 3 a 4 maanden is bereikt.
Zijn we nu een stap verder ge
komen? Wat is er van de moti
vering van- destijds terechtge
komen?
Wat is er van de bespoediging
en voltooiing van het bevrijden
der geïnterneerdengekomen?
Sinds 25 Maart is er z.i. niet
veel gebeurd.
Vervolgens geeft spr. te ken
nen, dat z.i. de tijd daar is om
éen einde te maken aan de
werkzaamheid v3h de commissie
generaal. Er is direct overleg
tussen de. regering hier en de
republiek.
Hij is verder van oordeel dat
het nieuwe republikeinse kabi
net er toe dringt voorzichtigheid
te betrachten bij de beoordeling
van wat er uit de handen van
deze 34-koppige wederpartij
komt. Voorts wijst hij erop, dat
de republiek Indonesia een over
heersende plaats wil gaan in
nemen. Spr komt op voor de
rechten en vrijheden van alle
volkeren met afwijzing van
iedere hegemonie.
Als het machtsmiddel moet
gebruikt worden, als ingegrepen
moet worden, dan zo humaan
mogelijk, maar doortasten. Dit
doortasten is geen oorlogvoering
maar onze plicht om te zorgen
voor de handhaving van gezag,
orde en veiligheid, zoals een
burgemeester ook moet doen als
er onlusten in zijn gemeente
zijn.
Met klem dringt de heer
Tilanus erop aan, dat als men
zich stelt op de basis van Ling-
gadjati, ook de artikelen 5 t.m.
10 niet over het hoofd mogen
worden gezien. Op het opper
gezag van' de Unie .wordt b.v.
door de republikeinen niet eens
gedoeld.
De regering heeft Jobsgeduld
gehad. Wanneer het zo doorgaat
zal politioneel moeten worden
opgetreden.' Spr. hoopt dat het
dan kort maar krachtig zal zijn.
Blijven de heren van de repu
bliek traineren dan hebben zij
Linggadjatie ter zijde gesteld en
zijn wij vrij om te handelen, en
dat zal tenslotte tot zegen zijn
van ons land en van Indië.
John Lewis heeft met de eige
naren van antrachiet-mijnen een
nieuw contract afgesloten, waar
bij wordt bepaald, dat het dag
loon van -de mijnwerkers met 1
dollar en 20 cents verhoogd
wordt.
zouden zijn.
Fusillering van ieder die ver
zet zou plegenvermoording
van De Gaulle, om stemming te
maken tegen de communisten....
Enfin: een ieder heeft fantasie
genoeg om zich de wilde plannen
van dergelijke staatsgreepplegers
te kunnen indenken. Wapenen
hadden de heren genoeg. En toch
lijkt het, in weerwil van Edouard
Depreux' ernstige onthullingen,
dat al deze ex-Cagoulards, rechts
militaire, rechts politieke en
rechts kerkelijke extremisten
verder dachten te kunnen sprin
gen dan hun stok lang was.
Het plan in een hemd.
„Maar", zeide Depreux, „zij
hadden keurig uitgewerkte plan
nen; die lagen verstopt in een
schouw op het kasteel van Vul
pian te Lamballe, .verpakt in een
blauw hemd.
Het hele plan heette J.
Eerste stoot op J-dag, de twee
de stoot op J+3, derde stoot op
J+6, van Rennes en Vannes uit".
„Neemt het gehele kabinet het
geval au serieux?" zoo werd ge
vraagd.
„Ach", zeide Depreux verdrie
tig, „wij hebben al zoveel zorgen.
En dan: vijf en twintig ministers,
vijf en twintig hoofden, vijf en
twintig zinnen!"
„Dat ziet er dan gunstig uit
voor de drieste warhoofden van
het blauwe Plan J."
„Neen", zei hij, „Frankrijk
ngemt dit niet. Hun wacht de
zwaarste straf, onverschillig of
ik nog minister ben of niet meer'
Dus het .ziet er zwart uit voor
de Zwarte Marquis. Maaris
niet alles „zwart" tegenwoordig?
baar uit in een havenhoofd.
Het buis dat ze zoekt staat
inderdaad aan het eind van de
laan en geen vijftig meter ver
der is het havenhoofd: het ge
klots van de golven dringt tot
haar door.
Voor het huis staat ze stil en
kijkt omhoog langs de gevel. Het
is' 'geelgepleisterd, hoog, mas
sief, vierkant, met geen enkele
sigr naar de buitenkant dan zijn
strakke voornaamheid.
Twee ramen weerszijden de
deur, vijf ramen daarboven, on
aandoenlijk gelijk.
Een brede donkere deur met
koperen bel daarnaast.
Er komt een schuwe blik in
haar ogen. Moet ze hier aan
bellen? Kan het ooit wezen, dat
hier, in dit huis, iemand haar
nodig heeft?
Ze loopt de voordeur voorbij
naar het tuinhek. Naast het
huis is een geweldig stuk grond,
dat doorloopt tot aan de rivier.
Nog eens kijkt ze naar de
voordeur en schudt wat mis
troostig het hoofd. Hier durft ze
niet aanbellen, ze moet. maar te
ruggaan. En dan? Bij Neel kan
ze niet aankomen, nou Johannes
baas is op de boerderij. Naar riet
café terug soms?
Er valt een smalle lichtstreep
over het donker van de tuin. Ze
komt plotseling op een gedach
te, Ze zal het hek ingaan.
De daad even beslist
als de toon?
De heer Schouten (A.R.)
herinnert aan de debatten, voor
en na de ondertekening van
het' accoord van Linggadjati. In
verband met de rede van de heer
Palar betoogt spr. dat deze blijk
baar over het hoofd zag, dat on
ze souvereinitéït verplichtingen
oplegt, dat de verhoudingen in
Indië zelf versterking der troe
penmacht noodzakelijk maakten.
Als de republiek zou overgaan
tot gedeeltelijke demobilisatie,
dan zouden de manschappen on
middellijk bij de hand blijven.
Gaat Nederland tot demobilisatie
over, dan zijn die manschappen
niet direct beschikbaar.
Men moet bedenken, dat' vfer-
mindering onzer troepensterkte
met zich zou brengen een zich
zelf overgeven aan onmacht om
in bepaalde omstandigheden dat
te doen wat onze souvereiniteit
ais verplichting oplegt.
In de huidige situatie is men
gekomen door een reeks onrecht
matige daden, door inzetting van
wapengeweld tegen het gezag,
tegen de regering zonder dat
zulk een optreden ook maar
enigermate kan worden gemoti
veerd.
Spr. betoogt dat de toestand
op vrijwel- alle punten onbevre
digend is.
Het bestand is honderden en
honderden malen geschonden
door de republiek. Men weet niet
wat dat van onze militairen ge
vergd heeft, die zich steeds be
dreigd wisten. Wat hij er per
soonlijk van heeft gezien heeft
diepe indrnk op hem gemaakt,
dat er met zo grote ingehouden
geestkracht is opgetreden.
Als de republiek weigert, dan
is dé regering geroepen die wijzi
gingen aan te brengen, die nodig
zijn, opdat zij haar verantwoor
ding voor degenen, die daar ver
blijven, kan -dragen. Het is spr.
een raadsel hoe men de toestan
den op het gebied van watervoor
ziening, licht- en voedselvoorzie
ning zo Ian® heeft kunnen tole
reren. Dit wijst op onwil en on
macht vdn de zijde der republiek
om gemaakt?; afspraken na te ko
men. Het nieuwe kabinet geeft
geen aanleiding tot enige optimis
tische verwachting, Wie kan de
garantie geven, dat dit kabinet
er over 14 dagen of over een
maand nog is?
Z.i. is de republiek onwillig en
onmachtig om je doen wat zij op
zich heeft genomen. Deze repu
bliek staat in de weg aan wat
moet geschieden en wat de bevol
king van Indië terecht vraagt.
Spr. wijst er op, dat er duizen
den en duizenden in Indië zijn,
die door de loop van zaken het
gevoel hebben niet de bescher
ming te genieten, waarop zij in
eiken staat recht hebben.
Komende tot de regeringsver
klaring zelve betoogt spr. o.m.,
dat de nota der Commissie-Gene
raal van 27 Mei verder gaat dan
Linggadjati. Het spijt hem dat de
regering daarin het interregnum
heeft geïntroduceerd.
Voor spr. is het een vraag of
de gemeenschappelijke gendarme
rie een gelukkige vondst is, Zoo
lang de regering de souvereiniteit
en de verantwoordelijkheid heeft,
moeten haar de middelen ter be
schikking staan om die souverei
niteit en verantwoordelijkheid te
dragen.
De besliste toon in de rege-
erMaring waardeert spr.
uit zijn met verder onderhan
delen.
De volken van Indië hebben er
recht op, dat de regering op de
kortst mogelijke termijn zorgt
voor orde, rust en veiligheid, wel
ke het minimum zijn in een men
selijke samenleving. De regering
trekke daaruit de onontkoombare
consequentie.
Het gevaarlijk punt
gepasseerd.
De heer L o g e m a n n (P. v. d.
A.) vindt het jammer dat de op
lossing eigenlijk in een ultimatie
ve vorm gesteld moest Worden.
Hij brengt hulde en dank aan
de betrokken bewindslieden voor
hun standvastigheid; het gevaar
voor 'gewapend ingrijpen is z.i.
thans voorbij. De verantwoorde
lijkheid blijft groot, niet slechts
voor de levens, maar ook voor de
duurzame samenwerking. Blij
vende waakzaamheid is aan de
zijde der regering geboden.
Spr. meent, dat het de taak
van Nederlanders en Indonesiërs
is het nu verder te vinden. Een
goed gebaar zou wezen verbete
ring van transport naar de repu
bliek, zending van geneesmidde
len en een duidelijke uitspraak
over de troepenzendingen.
Het is een Nederlands belang
het kabinet Sjarifoeddin mogelijk
te maken zijn taak te vervullen.
Een paar weken hebben we langs
de afgrond gewandeld, nu is het
gevaarlijke punt voorbij, wij heb
ben er voor te zorgen, dat door
onze kleinmoedigheid het gevaar
niet weerkeert.
Spreker acht het niet reëel te
zeggen dat het nu uit moet zijn
met onderhandelen. Er zijn be
paalde dingen, die langs de weg
der onderhandeling moeten wor
den opgelost.
Avondvergadering.
Des avonds herhaalde de mi
nister van Overzeese Gebieds
delen, de heer Jonkman, dat
het accoord van Linggadjati niet
alleen een overeenkomst is met
de republiek, maar vooral een
staatkundig beginselprogram.
Onze beginselverklaring is door
de wederpartij duidelijk aan
vaard.
De wezenlijke inhoud van de
nota der C.G. van 27 Mei zijn
slechts uitwerkingen, toepassin
gen van de overeenkomst van
Linggadjati. De heer Schouten
geeft aan het ultimatief karak
ter een andere verklaring dan de
regering er aan heeft toegekend.
Lankmoedigheid doet aan het
karakter tekort.
Van onze zijde kan er geen
sprake zjjn van tekortschieten in
de toepassing van Linggadjati.
Ten aanzien van de marine
blokkade merkt spr. op, dat deze
geen kwestie van niet-nakomen
van Linggadjati is.
Het was een in- en uitvoerrege
ling in het belag van Indonesië
zel,f.
De federale raad.
Vervolgens komt spr. tot het
voorstel tot instelling van de fe
derale raad.
Hij zet de bedoeling van deze
raad nader uiteen, opmerkend,
dat men met opzet niet spreekt
van eep regering. Daarin zou de
lt. gouverneur-generaal gaan sa
menwerken met de vertegen
woordigers der staten. Hier
wordt voorgesteld de nadere uit
werking van het tot standbren-
gen van wat art 15 voorschrijft.
Het moet de It. G.-G. mogelijk
blijven zich te verantwoorden je
gens de Kroon, maar hij trekt tot
zich de vertegenwoordiging der
republiek tot dat de wettelijke
maatregelen der lagere orde en
daarna de grondwetsherziening
het samenstellen nadere vorm
schenken» Het is juist, dat de
gendarmerie niet zonder meer
sacramenteel is.
Uiteraard kan het nooit de be
doeling zijn, dat geheel Indië zou
moeten worden bezet met Neder
landse krachten. De al of niet ge
mengde gendarmerie zal moeten
optreden waar de plaatselijke
politie tekort schiet.
Gevraagd is in overweging te
nemen het bijeenroepen der
Rijkseonferentte. Spr. verzekert,
dat deze staat in het middelpunt
van de belangstelling van de re
gering. Het tijdstip is voor bijeen
roeping thans niet geëigend. De
rondetafelconferentie zal slechts
suggesties hebben te doen hoe de
zaak op te lossen, doch zou dit
niet zelf hebben uit te maken.
De noodzaak van de Rijksconfe
rentie zal 'worden omgezet in da
den, zodra de mist boven Indië is
opgetrokken.
De regering is ervan overtuigd,
dat het gebruik, politioneel, van
de militaire macht slechts als
uiterste middel mag plaats heb
ben.
De bedoeling is nimmer de ver
nietiging van de republiek. Het
uiterst- middel zou de partner
kunnen doen begrijpen, dat het de
Nederlandse regering ernst is
haar verantwoordelijkheid te wil
len dragen.
Allerlei zal nog moeten wach
ten op' de instelling van de fede
rale raad. De minister verklaart,
dat er naar gestreefd wordt om
voor 1 Jan. 1949 het nieuwe
staatsbestel tot stand te bréngen.
De Nederlandse regering blijft
staan op de basis, dat de inrich
ting van het bestuur der repu
bliek een zaak is van de Indone
sische republikeinen zelf.
De Nederlandse regering is be
reid de nieuwe regering der re
publiek gelegenheid te geven te
bewijzen dat zij Linggadjati wil
nakomen.
Het vraagstuk der geïnterneer
den is nog niet volledig opgelost.
Het heeft voortdurend de aan
dacht der regering.
Replieken.
De heer Schouten (A.R.)
merkt nog op, dat we in de tijd
nood verkeren. Die tijdnood
speelt in de gegeven omstandig
heden een belangrijke rol en dat
is weer een gevolg van de grote
lankmoedigheid der regering. We
staan nu voor de vraag in welke
mate en welke zin de regering
daarmede .r-kening houdt.
Van de ernst op d'unt is spr.
uit de rede van de minister niets
gebleken. Hij heeft nog niet ver
nomen welke tiid de regering nog
1 ai-r.öëdisheid zal betonen. Het
nieuwe kabinet kan veel te lange
tijd nodig hebben voor te bewij
zen wat de minister wilde bewe-
''ebben.
De minister heeft verklaard,
dat de inrichting van het bestuur
in de republiek een zaak van de
Indonesische republikeinen is.
(Zie vervolg voet pag. 3, le kot).
Het Britse .blad „News Chronicle" bracht vorige week in
grote opmaak een verslag van zijn^ bijzondere correspondent
Peter Grieve, die, na een reis van meer dan 4500 km. door
de oerwouden van het Amazonegebied, van een „wereldschok
kend schandaal" mel'ding maakt.
„Van de 53.000 personen, die door de geallieerden in dienst
waren genomen om in de binnenlanden van Brazilië rubber te
winnen, zijn 31.000 omgekomen, terwijl zich nog 22.000 van hen
in de oerwouden bevinden, in de ellendigste omstandigheden,'
zonder hoop op redding", aldus Grieve, die van een van hen
het volgende verhaal kreeg te horen
„Te Sao Paulo kwam mij eind spoten. Hen, die de volle laag
1942 een advertentie onder ogen, van het wajer kregen, wérd het
waarin vrijwilligers werden ge.
vr'aagd om rubber te winnen.
In deze advertentie werd be
loofd, dat men veel geld kon
verdienen door voor de duur van
de oorlog in 'de rubberwinhing
te helpen, waarna men vrij ver
voer naar huis zou genieten".
In Rio de Janeiro nam ik
dienst en met een transport van
1000 personen, onder wie vrou
wen en kinderen, ging ik op weg
De reis was verschrikkelijk. In
wagens voor veevervoer, met to
taal onvoldoende en vervuild
voedsel werden wij dagen ach
tereen voortgereden. Wij kregen
andere kleding, zodat wij te on
derscheiden waren van de be
woners der plaasten, welke wij
passeerden. Wij stonden onder
strenge bewaking, die ons uit
schold en mishandelde, zodat
twee van ons stierven ten gevol
ge van een afranseling.
Wij werden onder gebracht in
kampen, waar duizenden mensen
opeen gepakt waren en waar
gele koorts en andere besmet
telijke ziekten Woedden, zonder
dat hygiënische maatregelen er
tegen werden genomen.
Een van ons, die in een uit
barsting van woede een bord
met eten voor de voeten, van de
vlees van de botten gescheurd.
Onder degenen, die aan boord
stierven waren 10 kinderen.
Als slaven verkocht.
,Tien maanden na het vertrek
kwamen we te Manaos aan, waar
we verkocht werden aan de rub
berhandelaren, die de koètprijs
bij vporbaat van' ons loon af
trokken. Protesten tegen de
slechte behandeling werden be
straft met eenzame opsluiting.
„Daar werden de mannen in
de moerassen te werk gesteld",
zo gaat Grieve verder, „waar
zij als vliegen, aan de koorts stier
ven. 31.000 zijn daar gestorven
en de 22.000 anderen bevinden
zich thans nog in de Amazone
oerwouden, zwaar in de schuld,
zonder de geringste kans ooit
weer vrij te komen".
Degenen, die Grieve gesproken
heeft, gaven een overzicht van
hun toestand in de volgende
woorden: „De gevangenen in de
Duitse concentratiekampen wer
den vastgehouden door prikkel
draadversperringen, doch wjj
worden vastgehouden door een
versperring van ziekten, roofdie
ren, moordzuchtige Indianen en
schulden".
Grieve ver Maart, dat deze rub-
kampcommandant smeet, werd i berwinning geschn. t door de
ter plaatse neergeschoten en hij l „Rubber Bank", die ..iet Amen-
was niet de enige. Opstanden kaans kapitaal is gesticht en
die onder" ons uitbraken, werden wordt gefinanciëera, en dat t>ra-
1 .-.••• 1 «i/iVi horl ffotlfi-
met machinegeweervuur onder
drukt en ten slotte werden wij
op schepen gebracht, waaronder
een" Amerikaanse kruiser, en de
rivier Sao Francisco afgevoerd.
lie was 8 dagen aan boord van
het schip „Pedro Primero" en
de toestand was er zo verschrik
kelijk, dat opnieuw opstanden
uitbraken, die werden onder
drukt, doordat de schepelingen
zilië de taak op zich had geno
men de vrijwillige arbeiders van
de kust naar het Amazonegebied
te transporteren en hen van kle
ding, voedsel eri medicamenten
te voorzien.
„Amerikaanse missionarissen
en zendelingen bevestigen mijn
relaas", zo verklaart Grieve,
„en hooggeplaatste Brazilianen
en buitenlandse zakenlui weten
maar vraagt lijj zal de daad, ons met kokend zeewater be-
LAL UAL, flUUttfdt LLC
brandslangen aansloten op de van dit schandaal, want zy zijn.
iels van de machmekamer en ooggetuigen geweest
