pmph^mêêds Wijziging Leerplichtwet. m Anjerdag 1947. Goebbels was onvermurwbaar inzake het Jodenvraagstuk. Onrust onder Mastinpersoneel. Stijkelgroep in Nederland aangekomen. De kolenvoorziemng nog gebrekkig. Voorlopig Verslag Tweede Kamer. Tot 1950 zeven leerjaren? Emigratie naar Australië Personenvervoer met motorrijtuigen. Alleen soberheid en hard werken zullen welvarend bestaan mogelijk maken. Is cultuur luie? „NEEN", zegt Prins Berated. de Duitse propaganda-machine door CÜRT KIESS. Eigenlijk had Goebbels In het geheel niets tegen Bernhardt Weiss, Tenminste, dat vertelde Fritsche my. Hij Is van mening, dat Goebbels alleen door het uiterlijk van Weiss op het idee is gekomen deze man als voorwerp van zijn aanvallen te misbruiken. Hy zei: „Zo'n kleine man aan het hoofd van zo'n groot politie apparaat, daarbij nog een Jood met een Joods voorkomen, dat is te mooi om te laten voorbij gaan". Bernhardt Weiss maakt de grootste font, die men in zo'n geval kan maken. Hij dient een aanklacht in wegens belediging. Dat verschaft Goebbels een buitengewone publiciteit. Natuurlyk wordt Goebbels veroordeeld en mag nn de naam Isidor Weiss niet meer drukken, want Weiss heet tenslotte toch Bernhardt. Isidor, de synthetische Jood. Maar Isidor is veel te bekend geworden, dan dat Goebbels hem zal laten vervallen en Goebbels is veel te veel Goebbels om een succesvolle campagne halverwege af te breken. Wat doet hij? Het is heel eenvoudig: hij schrijft niet meer tegen Isidor Weiss, hij schrijft alleen nog maar tegen feidor. Isidor is theoretisch een symbolische, niet-bestaande figuur. Isidor is om zo te zeggen Goebbels' synthetische Jood met alle verdorven en helse eigen schappen, die hij de Joden toe dicht. Maar wie over Isidor leest, weet meteen, dat hij over Bern hardt Weiss leest. De campagne strekt zich over jaren uit en ver giftigt de zielen van een groot aantal Berlijners. Chantage en boycot. En dan opeens is Hitier aan de macht. Weiss is natuurlijk een In het vorige artikel schreef Curt Kiess over de oorsprong van het satanische anti-semi- tisme van Joseph Goebbels, waarbij hij speciale aandacht wijdde aan een uniek pro paganda-object: Bernhardt Weiss. In dit artikel schrijft Riess over de verdere beleve nissen van Weiss, en het be- gin-stadium van de Jodenver volging in het Derde Rijk, waartoe de machtsovername van Hitier Goebbels in staat stelde. Ernstige critiek op reorganisatie. Onder de belastingambtenaren heerst de laatste maanden veel onrust en deining. Dit is een ge volg van de enige tijd geleden doorgevoerde reorganisatie van de belastingdienst, waardoor tal van ambtenaren zich in hun pro motiekansen zagen teleurgesteld. De onrust is Vrijdag tot uiting gekomen op een congres van Chr. Belastingambtenaren te Utrecht. Er werd op het verloop van de reorganisatie ernstige critiek uit geoefend. Van de zijde van het hoofdbe stuur werd er op gewezen, dat de organisaties zich met hand en tand tegen de destijds ontworpen regeling hebben verzet. Dit heeft echter niet mogen baten. In de toekomst zullen bevorde ringen in het algemeen tot stand moeten komen alleen na afgelegd examen. Aan een overgangsrege ling voor de oudere ambtenaren kan niet worden ontkomen, om dat deze zich nog moeilijk met kans op succes aan een examen kunnen onderwerpen. De vergadering besloot het hoofdbestuur te machtigen een commissie te benoemen, welke het gehele vraagstuk van de per soneelsformatie in studie zal ne men en richtlijnen zal ontwerpen, welke bij het departement zullen worden ingediend. Van groot belang was verder de mededeling, dat binnenkort de regering een beslissing zal heb ben te nemen over het verzoek aan de ambtenaren een gratifi catie van 2 toe te kennen, zulks in overeenstemming met hetgeen het college van Ryksbe- middelaars aan het vrije bedrijf heeft toegestaan. In zijn slotwoord zeide de Bondsvoorzitter, de heer L. Ka- pinga, dat indien niet spoedig het prijsniveau drastisch wordt ver laagd, een correctie der salaris sen voor deze groepen niet kan uitblijven. Zij, die aan de rand van het bestaansminimum leven, moeten geholpen worden. Tijdens de vergadering bleek telkens weer de sterke kracht van het Christelijk beginsel, dat in staat stelt ook op materieel gebied de grootste moeilijkheden in hoger licht te zien, waarbij men dan ook niet over het hoofd zag, dat er de laatste jaren bij de belastingdienst tal van verbete ringen zijn ingevoerd. van de eersten, die moeten vluch ten. De Berlijnse politie wordt door Goering persoonlijk „gereor ganiseerd" en wel zo, dat zij niets tegen de misdaden van de nazi's en de moorden van de S.A. en S.S. onderneemt. En Goebbels kan nu ongestoord zijn haat te gen de Joden botvieren. Zijn gro te kans komt op 1 April 1933. Goebbels is minister van pro paganda. Goebbels heeft er voor te zorgen, dat het Duitse volk en ook het buitenland, het nazi-regi me gunstig gezind is. Dat is een tamelijk moeilijke opgave, want de nazi's maken het bont en in het buitenland, waar Goebbels geen couranten en tijdschriften kan verbieden, regent het protes ten. Vooral tegen de mishande ling en rechtsverkrachting jegens de joden. Deze protesten komen lang niet altijd van Joden, zij komen uit alle kringen, waarin menselijke rechten en waarden nog heilige zaken zijn. Goebbels besluit tot een groots opgezette chantage. Wanneer het buitenland niet wil zwijgen, zal het de Joden in Duitsland alleen maar slechter vergaan. Men zal hen ruïneren. Men zal eerst hun winkels boycotten voor onbe paalde tijd. Op de eerste April zal het beginnen. De nazi's, die iets van econo mie begrijpen, schudden beden kelijk het hoofd. Schacht komt tussenbeide. Zo'n plotselinge schok kan het Duitse economi sche leven niet weerstaan. Het maakt indruk op Hitier, en Goeb bels moet zijn ongelimiteerde boycot tot één dag beperken. Op een massabijeenkomst ver klaart hij op deze dag: „Wij heb ben het internationale Jodendom een lankmoedigheid betoond, die het helemaal niet verdient. En wat was de dank der Joden? Over de gehele wereld begonnen zij een leugen- en gruwelcampag- ne, die die van de oorlog over treft. De Joden in Duitsland kun nen de voortvluchtigen, zoals Einstein, ervoor bedanken, dat zij daarvoor nu zelf geheel en wettig en legaal ter verant woording worden geroepen". Plechtigheid aan de grens. Dinsdagmiddag bereikte de rouwstoet met de stoffelijke res ten van de Stijkel-groep een aantal leden van de verzetsbe weging die in Duitsland vermoord werden de Nederlandse grens bij het dorpje Beek onder Nijme gen. De regering was hier vertegen woordigd door de commissaris der Koningin in Gelderland, Jhr Mr C. G. C. Quarles van Ufford en de burgemeester van Ubber- genBeek, Mr C. A. Saffen. Voorts waren vele vertegenwoor digers van het Roode Kruis aan wezig. Vele nabestaanden van de gefusilleerde slachtoffers, waren naar Beek gekomen om bij de plechtig ontvangst aanwezig te zijn. De heer Stijkel, vader van de leider der verzetsgroep Stijkel, hechtte namens de nabestaanden een krans aan de kisten. In een kort woord herdacht hij de ge vallenen. Volgende week zullen misschien nog stoffelijke resten van andere leden van de Stijkelgroep naar Nederland worden gebracht. De Amsterdamse bakkers zul len deze zomer, rayonsgewijze om de beurt, hun' bedrijf een week sluiten om op vacantie te gaan. Geen hoger rantsoen dan de vorige winter. Op vragen van het Eerste Ka merlid Woudenberg betreffende de kolenvoorziening in de aan staande winter heeft de minister van Economische Zaken het vol gende geantwoord: Er wordt naar gestreefd ook gedurende de aanstaande winter maanden in de behoefte aan in dustriekolen geheel te voorzien. De productie van de Limburgse mijnen is echter onvoldoende om de binnenlandse behoefte te dek ken, zodat ons land voor een deel van het kolenverbruik op invoer uit het buitenland blijft aangewe zen. Hierin schuilt uiteraard een element van onzekerheid. Ten aanzien van de huisbrand kan worden medegedeeld, dat niet dient te worden gerekend op toekenning van hogere rantsoe nen dan die, welke hebben gegol den voor het seizoen 1946-1941. Gedurende de afgelopen winter zijn de Nederlandse Spoorwegen er in geslaagd het grootste ge deelte van het uitgevallen water transport op te vangen, terwijl ook vrachtauto's daartoe hebben bijgedragen. Op grond van deze ervaring mag worden aangeno men, dat het kolenvervoer in de winter 1947-1948 geen belang rijke storing ten gevolge van vorst zal behoeven te ondervin den. Oplichter ontmaskerd. In duizenden circulaires, ver spreid o.a. te Breda en Vlissin- gen, werden tegen inzending van een bedrag aan het adres van de firma A. Esders Jr., postbus 233 Rotterdam, huis houdelijke artikelen aangebo den. Thans is door de Rotter damse politie de 22-jarige han delscorrespondent A. F., zonder vaste woonplaats, geknipt, toen hij na de postbus 322 geledigd te hebben, zijn postwissels had geïncasseerd. Gelijk vermoed werd was F. niet in staat een der artikelen te leveren, daar hij ze niet bezat. Het geld had hij ten eigen bate gebruikt. Verschenen is het voorlopig j dat bij verslag der Tweede Kamer over i staande het ontwerp van wet tot wijzi ging van de Leerplichtwet. Hier aan is het volgende ontleend Verscheidene leden gaven er hun verwondering over te ken nen, dat de toelichting niet die gegevens verschaft, waaruit zou opheffing van verschillen in de be- salarië- ring de trek van het onderwij zend personeel naar de grote stad zal afnemen. Verschillende leden zouden gaarne nopens de frequentie van het huisonderwijs en de practisehe redenen ervoor kunnen blijken, dat over drie w^en worden ingelicht, jaren voldoende gebouwen en j F sommige leden werd ge- leerkrachten beschikbaar zuuen vraagd of onder mjverheidsscho- De Britse marineautoriteiten in Duitsland hebben medegedeeld dat het landen op Helgoland thans voor alle onbevoegde per sonen is verboden wegens gevaar voor explosies. Hollandse emigranten in Canada. Ontvangst te Montreal. De Nederlandse ambassadeur te Canada dr J. van Royen zal een welkomstwoord spreken tot de 1000 Hollandse emigranten welke a.s. Donderdag aan boord van het s.s. „Waterman" te Mon treal arriveren. Een groot gedeelte van deze emigranten gaat naar het tuin- dersbedrijf Holland Marsh of naar de suikerhietenvelden bij Chatam, 180 mijlen ten Z.-W. van Toronto; enige zelfs gaan naar Brits Columbia, aan de pacific- kust van Canada. Dit is de eerste emigratie op grote schaal sinds de bevrijding. De uitzending van toespraak van dr van Royen en intervieuws met de passagiers zal op 26 of 27 Juni geschieden, tij dens de dagelijkse uitzendingen van het programma „Canada roept Nederland" om 11 uur n.m. Nederlandse tijd op de kortegolf lengte 16.84 en 19.58 meter. Plaats voor ervaren landbouwkrachten. Behalve Canada en straks Zuid-Afrika heeft thans Austra lië zijn grenzen opengesteld, voorlopig echter nog alleen voor land- en tuinbouwers. Dit land biedt goede bestaansmogelijkhe den aan energieke en vakkundige agrarische krachten, terwijl er kansen zijn zich daar op den duur zelfstandig te vestigen. In Australië spelen landbouw en veeteelt een zeer voorname rol, terwijl er grote behoefte is aan ervaren landbouwkrachten. De emigrant, die in Australië zijn toekomst denkt op te bouwen, zal er zich terdege van bewust moe ten zijn, dat hij in een geheel an der wereldeel terecht komt, waar uitsluitend Engels wordt gesproken en waar de landbouw methoden verschillen met die in ons land, in verband met ander klimaat en andere bodemgesteld heid. Het is daarom noodzakelijk, dat hij begint met zich hierbij aan te passen door voorlopig in loondienst te gaan werken, alvo rens naar een eigen bedrijf om te zien. Ook voor minder kapitaal krachtigen biedt Australië moge lijkheden om een zelfstandige po sitie te verkrijgen door middel van deelpacht, waarbij de land eigenaar een bedrijfsleider op zijn farm aanstelt en laatstgenoemde daarvoor geen loon doch een ge deelte van de opbrengst van de oogst als vergoeding ontvangt. Momenteel worden voorberei dingen getroffen voor het ver trek van de eerste groep immi granten naar Australië, die in loondienst worden geplaatst op bedrijven, gelegen ten Oosten en ten Westen van Melbourne. Deze streken zijn voor de vesti ging van Nederlandse emigranten geschikt. Ook is er plaatsingsmo gelijkheid in de tuinbouwbedrij ven rondom Melbourne, die aan de stad hun producten leveren. De gelegenheid staat nog open om zich voor emigratie naar Au stralië aan te melden en reeds dit jaar daarheen te vertrekken. In aanmerking komen in de eerste plaats ongehuwde land- en tuinbouwers, het liefst meerder jarigen, of gehuwden zonder kin deren. Voor nadere inlichtingen wen de men zich tot de stichting Landverhuizing Nederland, Lang, Voorhout 20, 's-Gravenhage. Havenarbeiders te Marseille hebben op 24 Juni twee uur ge staakt uit protest tegen de voor gestelde bezuinigingsmaatregelen der regering. zijn om tot de wederinvoering van het achtste leer jaar over te gaan. Nog min der is aangegeven in welke richting dit voortgezet lager on derwijs (VG.L.O.i zich naar des ministers opvatting zal hebben te ontwikkelen, en hoe hij zich de organisatie van een en ander voorstelt. De- vraag rees, of te dezen niet de oplossing moet gezocht worden in het bouwen van noodscholen.- Zijn hun inlichtingen juist, dan bedraagt het tekort aan scholen momen teel 800 stuks. Het bouwplan 1947 voorziet in de bouw van 25 scholen, waarvan niet eens vast staat, dat zij inderdaad zullen worden gebouwd. Onder vooropstelling, dat dit ontwerp van wet zeer veel goeds bevat inzonderheid ten aan zien van de wering van school verzuim en de schoolplicht voor het B.L.O., voor welke verbe teringen zij de minister een woord van hulde niet wilden onthouden wensten vele leden niet te verhelen, dat zij zeer ern stige bedenkingen tegen het voorstel hadden. Allerminst konden zij zich ver enigen met des ministers voor nemen om tot 1 Januari 1950 de 8-jarige leerplicht tot een 7-ja- rige terug te brengen. Zij her innerden er in dit verband aan, dat de 8-jarige leerplicht, op 26 Augustus 1942 ingevoerd, bij K.B. van 17 Sept. 1944 werd ge handhaafd. Dat zowel de invoe ring van het 8ste leerjaar als de uitbreiding van de leerplicht tot 8 jaar slechts haar oorsprong zouden vinden in een door de bezetter in 1941 gestelde eis, zo als de toelichting nader uiteen zet, vermochten zij niet in te zien. Wil Nederland op de wereld markt in de toekomst de concur rentie kunnen volhouden, dan zullen nog meer dan voorheen qualiteitsproducten geleverd moeten worden Daarvoor is een goede vakopleiding nodig, die gegrondvest moet zijn op deug delijk algemeen vormend L.O. Door andere leden werd ge vraagd op welke wijze toekom stige leerkrachten bij het V. G. L O. op hun (haar) taak zullen worden voorbereid. In artikel 3 wordt voorgesteld om de leerverplichting te doen eindigen bij het bereiken van de leeftijd van 15 jaren, inplaats van de huidige regeling, waarin deze ophoudt na het doorlopen van het leerjaar, waarin de leef tijd van 15 jaar wordt bereikt. Deze verandering achtten vele leden een verslechtering en fu nest voor het verloop van de klas, die de meeste leerlingen bezoeken in het jaar, waarin zij de 15-jarige leeftijd bereiken. Andere leden wensten deze opmerkingen niet te onderschrij ven. Zij hadden met instemming van de in dit artikel belichaam de wijziging kennis genomen, daar bij de bestaande redactie een deel der leerlingen verplicht kon worden tot op bijna 16-ja- rige leeftijd de lagere school te bezoeken. Vooral voor grote ge zinnen, die mede op de ver diensten van oudere kinderen zijn aangewezen, of deze althans bezwaarlijk kunnen missen, zou een leerverplichting tot boven de 15 een te groot offer beteke nen, waardoor moeilijkheden zouden kunnen ontstaan. Door zeer vele leden werd aangedrongen op de inrichting van streekscholen, welke voor het platteland de bezwaren van te kleine klassen zouden kunnen ondervangen. De leden, hier aan het woord, merkten nog op, dat het grote tekort aan onderwijzers op het platteland huns inziens mede zijn oorzaak vindt in de z.g. clas sificatie bij de salariëring. Zij, en vele andere leden, meenden, len ookte verstaan zijn lagere land-en tuinbouw scholen, primaire huishoud scholen en landbouwhuishoud- scholen. De leden drongen er met klem op aan, dat bij de invoering van het achtste leerjaar geacht moet kunnen worden, dat een leerling aan de leerplicht voldoet, indien inplaats van het achtste leer jaar het onderwijs in de eerste klasse van een der in de vorige alinea genoemde scholen wordt gevolgd. Ambtelijke bemoeiingen blijven gehandhaafd. Bij de Tweede Kamer is inge diend een ontwerp van wet hou dende een tijdelijke regeling van het personenvervoer en motorrij tuigen. Ter bevordering van een zo be perkt mogelijk gebruik van ben zine is sinds 1940 een vergunning vereist voor het gebruik van een motorrijwiel of een motorrijtuig, ingericht voor het vervoer van personen. Naar het oordeel van de minister van Verkeer behoort deze vergunningsplicht niet lan ger te worden gehandhaafd dan strikt noodzakelijk is. Thans ech ter is afschaffing daarvan nog niet verantwoord. In de eerste plaats is de voor ziening met benzine, mede als ge volg van de deviezenschaarschte niet zo ruim, dat onbeperkt ver keer van pesonenauto's toelaat baar zou zijn te achten. Hier naast maakt het grote tekort aan personenauto's een behoorlijke verdeling van die voetuigen over de daarvoor in de eerste plaats in aanmerking komende personen en ondernemingen noodzakelijk. Deze is slechts mogelijk, indien de Rijksverkeersinspectie be schikt over de gegevens omtrent personen en ondernemingen, die de beschikking over een motor rijtuig hebben, en omtrent die motorrijtuigen zelf. Dit neemt echter niet weg, dat het vergunningstelsel thans wel reeds voor bepaalde vervoermid delen of voor bepaald gebruik daarvan bij K.B. buiten werking zou kunnen worden gesteld, even tueel onder zekere, door middel van een strafsanctie te handha ven beperkingen, zoals bij voor beeld een verbod van rijden op Zondag behoudens ontheffing. De geldende tekst van het eer ste uitvoeringsbesluit, dat geen ontheffingsmogelijkheid bevat, laat zodanige geleidelijke buiten- werkingstelling niet toe, zodat hiervoor een voorziening bij de wet nodig is. Minister Mansholt: Voorziening grondstoffen voor1948 dubieus. De grote Schuttershofzaal te Middelburg was geheel met leden en genodigden gevuld, toen de voorzitter, Ir. M. A. Geuze, Dins dagmorgen de algemene vergadering der Z.L.M. opende. Speciaal heette hij welkom minister Mansholt, de Comm. der Koningin, de heren Philipse en Hamelink, leden G. S. en burgemeester van Middelburg. Hij deelde mede, dat door bemiddeling der St. Herstel Zee land 1945 van Volksherstel f 130.000.— beschikbaar kwam voor twee proefbedrijven, resp. op Tholen en Walcheren en voor de financiering van proeven met landb.werkt. in W.-Z. Vlaanderen. Voor het laatste is dit jaar f 4000.— uitgetrokken. Er is een nauwe samenwerking tot stand gekomen tussen de Z.L.M. en de Landb. Jongeren Gemeenschap, de Zeeuwse Plat telands Meisjes en de Bond van Plattel. Vrouwen, die tot uiting komt in de stichting van de „Zeeuwse Agrarische Raad". Aan de heer Dorst werd op zijn ver zoek eervol ontslag verleend als penn. der Z.L.M. Op voorstel van de voorz. werd hij tot erelid be noemd. De heer Wattel vroeg en verkreeg eervol ontslag als secr. der afd. tuinbouw der Z.L.M. Mr, Schlingemann werd in de laatste bestuursvergadering benoemd tot algemeen secr. Wegens 50-jarig lidmaatschap der Z.L.M. werden tot lid v. verdienste benoemd: G. A. Nieuwenhuijze te Krabbendij- ke (die tevens 49 jaar bestuurs lid is), W. Kesteloo te Gapinge en Iz. de Bruijne te Sluis. Het fin. verslag werd goedgekeurd. Rede Ir. Geuze. Hierna nam Ir. Geuze opnieuw het woord ter inleiding van de rede van minister Mansholt. Wal cheren is gered, aldus spr., maar wanneer wij de vrede op de we reld niet kunnen redden, is deze redding zinloos geweest. Na enige woorden aan de ec.-fin. unie met België en Luxemburg te hebben gewijd (welke unie meer gecon solideerd zal worden door de sa menwerking met Frankrijk) ves tigde spr. de aandacht erop, dat het plan tot herverkaveling van Walcheren niet met onverdeelde instemming is ontvangen. Er is een vertrouwenscrisis, groten deels een gevolg van het ontbre ken van vele zekerheden. Ir. Geuze stelde over dit onderwerp alsmede over de herstel- en pachtwaardevergoeding enige vragen aan de minister, wiens antwoord daarop wij gisteren reeds publiceerden. Voorts wees Ir. Geuze erop, dat de polderlasten in Zeeland zeer zijn gestegen, doch dat de pacht niet mag worden verhoogd. Zee land mag ca. 90 nieuwe boerde rijen bouwen dit jaar; als eh zes tig komen mogen wij blij zijn en dan zijn het nog geen grote boer derijen! Men is hoe nog niet toe aan 8 herstel van de schade aan de gebouwen. De oorzaak daarvan is het ontbreken van een definitieve schaderegeling. Voor sommige bedrijven is er per ha. een last van f2000.Bovendien de architecten gaan naar andere provincies en het personeel van Weer de graansmokl.d- affaire. Na drie maanden is het de politie en C.C.D.-inslantie te Raamsdonksveer gegeven de graansmokkelaffaire, na een veel omvattend speurderswerk de dossiers te sluiten en het on derzoek ais gesloten te be schouwen. Een Bredanaar kocht bij een zestal firma's in eveneens zes plaatsen in Midden- en West- Brabant 171.500 kg. graan op, welke spoedig daarop weer wer den verkocht. 101 verdachten waren hierbij betrokken. 34 personal waren met een an dere zaak gemoeid en hierbij waren 34.000 kg. graan betrok ken. In de omtrek van Kaatsheu vel werden 48060 kg. graan op gekocht. Bij deze clandestiene handel waren 34 personen be trokken. Herziening pachtprijzen wordt overwogen. Minister Mansholt acht het noodzakelijk, dat maatregelen worden overwogen om tot een juiste verhouding van pacht prijzen van goede en slechte gronden te komen, zo heeft hij op schriftelijke vragen van het Tweede Kamerlid, de heer Von deling, geantwoord. Hij meent echter, dat thans slechts met de grootste omzich tigheid in deze richting kan worden gewerkt, daar de uit komsten van het door het Landbouw-Economisch Instituut in te stellen onderzoek naar de bedrijfsuitkomsten voor de ver schillende gronden nog niet be kend zijn. Eerst nadat een uitgebreide studie van de bedrijfsuitkom sten, met name ook op de slech te gronden is gemaakt, zullen regelingen, die een krachtig ingrijpen in de huidige prijs verhouding tengevolge hebben, tot stand kunnen komen. JlidtlCH van Sl&fft&H. Het zinken geld maakt plaats voor zilver, nikkel en brons. I OPGERUIMD STAAT NETJES. Langzaam aan, maar toch [gestadig, Worden resten opgeruimd, Die herinn'ren aan de jaren, Dat men hier heeft [rondgeschuimd. Moest een elk in twee en veertig, Brengen wat nog edel leek, Weg der Koninginne-beeldnis Met een enkle pennestreek Thans wordt ieder uitgenodigd, Mee te doen aan 't eerherstel, Voor de dag nu met de riksen! En in orde komt het wel. 't Gave geld gaat nu weer rollen, Oude kousen voor de dag; Zoals eens de schone driekleur Uitgolfde op Bevrijdingsdag. Was een jaar of vijf terug nu Heel erg schamel maar de buit, Laat het nu dan anders wezen, Klinke alom 't lief geluid. Gaf men toen voor surrogaten, Heel niet graag het echte af, Nu toch is 't juist andersomme, Krijgt men koren voor zijn kaf! 't Leven aan de gang te houden. Dat het loopt, gesmeerd en wel, Laat een ieder er aan helpen, Want 't is heus geen kinderspel. Weldra zal dan zijn vergeten. Dat de houder van de schat, Eens een zinkput werd geheten; Weer een stap op 't goede 'pad. S. v. d. G. De Zwitserse bondspresident Etter heeft Dinsdag een interna tionaal spoorwegcongres geopend. 35 landen, 150 spoorwegdirecties, 11 internationale spoorwegmaat schappijen en een vertegenwoor diger van de V.N. nemen deel aan het congres. De verjaardag van Prins Bernhard staat voor de deur. Ons volk zal deze bijzondere dag als naar ge woonte opgewekt vieren. Ditmaal op Maandag 30 Juni. Op die dag zullen velen zich tooien met een anjer, de bloem van Prins Bernhard. Door die anjer geeft men uitdrukking aan zijn gevoelens jegens de Prins en bovendien steunt men de collecte welke Maandag wordt gehouden. Alweer een collecte? Ja en nu niet eens voor een liefdadig doel. Een collecte voor het Prins Bernhard Fonds, dat de cultu rele opbouw beoogt. Menigeen staat huiverig tegenover het woord cultuur; het herinnert hem teveel aan het Duitse kul- tur en overigens, wat heeft hij eigenlijk met cultuur te maken? derijen loopt weg. W.-Z. Vlaande ren krijgt nu 25 hangars voor de oogst, maar er is gebrek aan nog 100 hangars. Belgische firma's willen die leveren tegen de helft van de prijs, die Nederlandse fir ma's er voor vragen. Dit alles zijn voor de Zeeuwse boeren le vensproblemen, aldus spr. Minister Mansholt spreekt. Na een korte pauze kreeg min. Mansholt het woord. Die wees op de grote betekenis van het regel matig contact men de landbou wers voor de regering. Als eerste eis noemde hij het initiatief der betrokkenen en van hun organi saties, opdat de taak der rege ring zo klein mogelijk zij. Verge ten mag niet worden, dat de tijd buitengewoon moeilijk is en de menselijke macht niet ver reikt. Het onder de boeren bestaande gevoel van onrust en onbehagen spruit voort uit de genomen maatregelen t.a.v. de vaststelling der prijzen en bovenal door de onzekere toekomst van onze landbouw. De vraagstukken van heden bepalen niet de landbouw politiek op lange termijn, al be staat er verband. Nog veel te veel denkt ons volk, dat het economisch herstel spoedig en vanzelfsprekend zal tot stand komen. Dat zal niet het geval zijn, want er is in de gehele wereld een ontwrichting waar te nemen. Nederland is geen eiland, dat op zichzelf staat. Er is thans sprake van een soort schyn-welvaart: de mensen geven gemakkelijk geld uit en de spaar zin is nog zeer gering. Deze fac toren bemoeilijken het herstel in ernstige mate. Alleen door sober heid en hard werken zal een wel varend bestaan voor ieder moge lijk zijn. Er moesten voor de landbouw harde maatregelen ge nomen worden. De landbouw heeft offers gebracht, maar dat deden ook andere groepen der bevolking (b.v. de loonstop voor de arbeiders) De regering kan de landbou wers nog geen volledige vrijheid geven, omdat de toestand nog ab normaal is en groepen moeten worden beschermd (tegenstelling landbouw-veeteelt bij vaststelling der stroprijzen b.v.). De voedselvoorziening van ons land stelt hoge eisen aan de boer. Zodra wij wat ruimer in onze het Bureau Wederopbouw Boer-1 grondstoffen zitten, kunnen vele maatregelen ongedaan worden gemaakt. De voorziening met grondstoffen is dubieus, ook voor 1948. Dit is te begrijpen, wan neer men weet, dat de productie van veevoer en granen in W- Europa nog slechts 62 pet. van die voor de oorlog bedraagt. Be dacht moet worden, dat vele voorheen exporterende landen thans zelf broodgraan moeten in voeren (Br. Indië b.v.). In 1946 ontwikkelde de Ned. akkerbouw zich gunstig. De productie van haver was 100 pet. van het gemiddelde der jaren 19301939, van de rogge 90 pet. en van de aardappelen zelfs 116 pet. Er zijn tekenen, die er op wijzen, dat we voor onze landbouwproducten be langrijke buitenlandse markten aan het veroveren zijn. De landbouwpolitiek op lange termijn zal gebaseerd moeten zijn op het aanbrengen van evenwicht tussen de productie en de consumptie. Nederland zal steeds meer zelf de grond stoffen moeten produceren. Met grote waardering noemde spr. het plan-Marshall, dat de lan den van Europa weer in staat zal stellen aan het economisch verkeer deel te nemen. Ook de Nederlandse industrie heeft er belang bij. Opvoering der ren tabiliteit en rationalisatie der bedrijven zijn vereist. De regering mocht niet toe geven aan de drang naar pacht- verhoging, omdat niemand weet, of het huidige prijspeil gehand haafd zal blijven. Wanneer dat daalt, zullen bij verhoging van pacht de pachters in grote moeilijkheden komen. Het vraagstuk is daarom op de lange baan geschoven; wanneer echter de huren worden ver hoogd, zal ook het pachtvraag- stuk worden bekeken. Rijtoer met 1000 deel nemers. Des middags hebben de Z.L. M.-ers, de meeste met hun vrou wen (in totaal waren er c.a. 1000 personen) een rijtoer rond het eiland gemaakt. Eerst werd naar Veere gereden; vandaar over Oostkapelle en Domburg naar Westkapelle, waar burgem. de Casembroot de honneurs waarnam. De minister bezocht hier de landingsplaats en de nieuwe dijk, waar hij zich enige tijd met een aantal bewoners van Westkapelle onderhield. Er is niemand op Westkapel le, die naar de N.O. Polder wil. Op de vraag van de minister, waarom dan niet, antwoordde een Westkappelaar „hier is mijn plaats!" Er werd tegenover de minis ter ook uiting gegeven aan de bezorgdheid, dat er straks vele dijkwerkers werkloos worden, nu aan de dijken een nieuwe methode wordt toegepast. Met klem vroegen deze men- schen voor Westkapelle toch 'n uitzondering te maken wat de herverkaveling betreft. De minister is daarna over Zoutelande-Koudekerke terug gereden; de andere auto's en bussen gingen via Domburg naar Middelburg en daarna over Koudekerke en Vlissingen. Cultuur, dat is een luxe, die sommige mensen zich kunnen veroorloven, maar wat heeft de massa er mee te maken. Prins Bernhard zelf heeft op deze opmerkingen een antwoord gegeven en wel in een besloten kring waar hij de bedoeling van het naar hem genoemde fonds uiteenzette. Cultuur is geen iuxe. Er is immers niemand, die het zonder cultuur stellen kan. Men moet bij het woord cultuur niet alleen denken aan kunsten en wetenschappenook het jeugdwerk, de volksopvoeding, de ontspanning ressorteren on der culturele zaken. En wie durft beweren, dat hij met geen dezer takken van cultuur iets te maken heeft? Het gaat om Uw zaak. Daarom kan voluit gezegd worden, aldus de PrinsWie aan het Prins Bernhard Fonds geeft, die geeft aan zichzelf. Het de vies van de Anjer-organisatie wijst ook in die richting. Tua res agitur, het gaat om Uw zaak! Slechts eenmaal per jaar za melt het Prins Bernhard Fonds zijn gelden in en wei op de ver jaardag des Prinsen. Waarom men die dag koos? Wie herin nert zich niet, dat op 29 Juni 1940 voor het eerst het hele Ne derlandse volk zich verzette te gen Duitse druk. Overal en vooral in de hoofdstad, liep men met anjers op. Die witte anjer was in 1940 symbool van het verzet. Nu is deze anjer symbool van onze culturele wederop bouw. De eerste collecte, Mei 1946 bracht met nagiften f 300.000 op. Dit hele bedrag is aan culturele instellingen uit gekeerd. Naar de heer J. Henrick Mul der, directeur van het fonds me dedeelde, zijn in het bestuur de zer organisatie alle schakerin gen in het Nederlandse volk vertegenwoordigd. Er is een af deling overzeese gebiedsdelen in oprichting. Het fonds vraagt eenmaal per jaar een offer van heel het volk, een welbewust offer. Er ligt een schone gedach te in, dat het ganse volk op één dag gezamenlijk zijn vrijwillige cultuur-bijdrage schenkt. Kroniek der steunver leningen. Wie het verslag over 1946 van het Prins Bernhard Fonds door bladert, constateert, dat alle ont vangen gelden keurig verant woord zijn. Het fonds stelt zijn boeken open voor ieder, die we ten wil wat er met de opbrengst is gebeurd. Vooral in de geteisterde stre ken kregen verschillende instel lingen een bijdrage. De openbare leeszaal te Enschede en te Vlis singen, de muziekvereniging in Yerseke, Werkendam, Rilland- Bath en Ritthem, het orgel in de concertzaal te Middelburg, het culturele fonds te Roer mond, de Protestantse militaire tehuizen, de Zeeuwse volksuni versiteit, de jeugdherberg te Re- tranchiement en het oorlogsmu seum te Middelburg. Wij deden maar een greep. Ook in niet ge teisterde streken kwamen in stellingen voor een bijdrage in aanmerking. Zo ontving de Christ, bibliotheek te Nunspeet een bijdrage voor uitbreiding van haar boekenschat. De Her vormde Jeugdraad in Maas tricht werd eveneens geholpen. Ook de Oranjegarde, de Vrijz. Chr. Jeugdcentrale, de A.J.C., het Padvindersgilde en de Ned. Chr. Studentenvereniging zagen zich verrijkt.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1947 | | pagina 2