Tekort aan landarbeiders in Zeeland.
Ds Bernardus Smytegelt
als prediker.
W est - Reeuws-Vlaamse f|iie?ea.
Buitenlands
Overzicht
Daarbij gevoelde hij de zwaarte
van zijn opdracht. Over de pre-
cükantsbediening zegt hij toch
„Zij is een gevaarlijke bedie
ning. 't Is ook een schone bedie-
I ning. De predikanten, die hun
plicht niet waarnemen, maken
Kunnen wij een antwoord ge- verreweg de meeste jaren zijner zich schuldig aan het bloed der
ven op de vraag, hoe was Smy- bediening doorgebracht. Daar zielen. Zij maken zich schuldig
tegelt als prediker. Wij hebben heeft hij gepredikt zoals hem zelfs dan als zij de vromen vleien
toch geen enkel geschrift van zijn daartoe de gaven gegeven waren, en de gewone mensen niet waar
eigen hand, hetwelk ons daarover Hij sprak op de man af. Hij richt- schuwen. God zal het van hunne
kan inlichten. Immers heeft hij te zich van hart tot hart. Daarbij handen eisen. Ziet gij wel, een
bij testament bepaald, dat zijn j was hij een vurig prediker. Met gemeente stuift daar haast tegen
preekaantekeningen en verdere voeten en handen spralc hij mede. 1 op, maar men is zo trouw niet
manuscripten onder zijn drie erf-Hij was naar men verhaalt ge- als men zou moeten zijn. Vergt
genamen verdeeld moesten wor- 1 woon om met de voeten te stam- van ons dan nooit om ontrouw te
den. Daaraan verbond liij deze pen en met de handen op de zijn. Waarom zouden wij met u
voorwaarde: j predikstoel te slaan. verlorén gaan? Uw haat of
Dat zij die alleen Voor zichzel-Trouwens de levendigheid, wangunst hebben wij niet ver
ven mochten bezigen, nooit uit-1 waarmee hij sprak, straalt als diend noch die gevreesd. De
lenen of doen afschrijven, en i het ware uit de weergegeven gunst van groten hebben wij
wanneer zij die voorwaarde niet preken, zoals wij reeds opmerk- nooit gezocht, 't Is periculeus en
wilden aanvaarden moesten alle ten, u toe.
papieren, vernietigd worden". Toch was dit de oorzaak niet,
Het laat zich moeilijk gissen, dat zijn kerken tot het laatste
wat hem tot deze bepaling dreef, gevuld hieven. Hij spralc het
Waarschijnlijk datgene wat bij woord, dat beslag legde op de
iedere prediker leeft, welke de zielen. Hij sprak uit de bewogen- noden der Zeeuwse gemeenten,
onvolkomenheid en gebrekkig- heid van zijn eigen ziel. Hij kon welke hij naar hun aard en le-
heid van alle menselijke bedie- dit te meer doen omdat hij zulke gering- moest leiden en weiden,
ning kent, en daarom geneigd is hoorders had als de bovenge- Dat hij daardoor felle tegenstan-
komende van de predikstoel eigen t noemde Maria Boter. Men moet ders had, valt niet moeilijk te
werk zoveel mogelijk weg te zelf prediker zijn om te verstaan, verstaan. Het is voorgekomen,
stoppen. Wee de prediker, die hoe juist de hoorders van grote dat toen hij onverwacht voor een
met een andere belijdenis de kan- invloed zijn op de prediking zelve, collega inviel, sommigen de kerk
sel afdaalt, welke saam te vat- Het is misschien stout gesproken, uitliepen, omdat men zijn woord
ten is in deze woorden: De helft maar het benadert toch de waar-
is nog niet aangezegd. j heid, dat de hoorders voor het
Doch zie nu de Goddelijke grootste deei de inhoud der pre-
Voorzienigheid, welke zich van diking bepalen bij sprekers als
Smytegelt in hun spreken van
hart tot hart.
moeilijk, 't Is strijden, jagen, vech-
ten. 't Is een hatelijke dienst".
Uit die drang bediende hij het
woord zonder aanzien des per-
soons. Hij bediende dit naar de
mensenwerk wil bedienen en die
Zijn kracht betoont in onze
zwakheid.
In de gemeente Middelburg
leefde in die dagen een zekere
Maria Boter, welke gedurende
dertig jaren met grote nauwkeu
righeid Smytegels preken op
schreef.
Dit bepaalt de vorm van de
preken van Smytegelt, zoals zij
tot ons zijn gekomen. Zij zijn op
genomen uit de mond van een
prediker, die deze improviserend
uitsprak. Uiteraard is de gespro
ken taal anders den de geschre
ven taal. Dat moet zelfs de ge
sproken taal zijn. Ook mist men
de logische gedachtengang in de
gesproken taal min of meer.
Valt dit reeds op bij stenogra
fische opname, hoeveel te meer
wanneer deze opgeschreven wor
den uit hetgeen, dat het geheu
gen er van bewaarde. Niemand is
toch in staat om deze direct vol
ledig uit de mond van de spreker
op te nemen.
Wie wel eens de verslagen van
eigen redevoeringen las of wie
verslagen van hoor-commissies
over een preek van een beluister-
niet wilde beluisteren.
Doch over dit alles en de in
houd van zijn prediking hadden
wij gedacht in een volgend ar
tikel nog eenmaal met elkander
te handelen W. V.
Radiodistributie in
Zeeland.
Rijkszaak of particulier
bedrijf?
Nadelige exploitatie.
Door inwoners van West-
Zeeuwsch-Vlaanderen is ge
klaagd over het onvoldoende
aantal aansluitingen op het ra-
diodistributienet. Er moet door
velen ontzettend lang op aan
sluiting worden gewacht. Onder
staand staatje geeft aan, dat de
ze klachten niet geheel onge
grond zijn:
Radiodistributie-
aansluitingen:
Aantal per
1 Jan. 1341
Aantal per
1 Jan. 1944
Aantal per
1 Mei 1947
Eiland Tholen
278
209
357
Schouwen-Duiveland
698
591
622
Vlissingen
657
742
817
Overig Walcheren
1'88'5
1849
1732
West-Z.-Vla anderen
1370
1263
1301
Oost-Z.-VIaanderen
1622
2073
2920
Noord- en Zuid-Beveland
1954
2229
4201
Bij het lezen van deze cijfers
mag niet worden vergeten, dat
in W.-Z.-Vlaanderen de distri
butienetten voor een groot deel
waren verwoest en dat er geen
materiaal en arbeidskrachten
aanwezig waren, om deze zaak
op korte termijn tot een oplos-
sing te brengen. Er was geen
de predikant hoorde, zou geneigd draad, er waren geen laskasten,
zijn om met grote vreze en een geen programmakïezers enz. De'
zeker vooroordeel kennis te ne- j netten op Zuid- en Noord-Beve-
men van geschriften, die op zo- ianci waren grotendeels intact
rfnniorA WH7P tot ons korren gebleven en voor meer aanslui-
danige wijze tot ons komen.
Vaak is het toch zo, dat men
tingen geschikt te maken.
meer de hoorder dan de spreker j Eigenlijk hangt de gehele zaak
er in beluisterd. Dat het gespro-(jer. radiodistributie, waar ieder
kene dus weergegeven wordt mjaar veej gel(j bïj moet, nog
de gedachtengang van de hoor
der.
Prof. Kist meende dan ook het
oordeel te mogen uitspreken, dat
haar hand vroom, doch onge
oefend was.
Wie echter de preken onbevan
gen leest, krijgt geen andere in
druk, dan dat de preker regel
recht tot hem spreekt. De leven
digheid der voordracht klinkt als
het ware nog uit het geschreven
woord.
Ik weet niet, wie onze bewon
dering meer waard is de predi
ker, die zo levendig het Woord
steeds in de lucht in afwachting
van de definitieve beslissing der
Staten-GeneraaL, of de radiodis
tributie rijkszaak blijft, zoals dat
vanaf 1 an. 1941 reeds het ge
val is> of dat het bedrijf straks
weer door particulieren zal wor
den geëxploiteerd. Momenteel
is de radiodistributie slechts bij
de P.T.T. in beheer.
Het zal wel nodig blijken te
zijn, het grootste aantal der net
ten volledig te vernieuwen, om
dat gedurende de oorlog geen
onderhoud kon plaats vinden en
op de meest netten reeds daar
voor roofbouw was gepleegd.
XIV.
aan pensioen te komen, en die
toch met zijn vrouw graag een
rustige oude dag wilde hebben,
uitdroeg of de hoorderes, welke {1je een kapitaal heeft verwor-
het wnnrrl - .o volkomen in zich j ven eIlr hij-het niet ge-
De Wederopbouw en de „kapitalisten".
Een „kapitalist", ook zo één, Dan was hij uit de brand. Een
die zijn gehele leven geploeterd huisje bouwen van, zeg 12000
heeft, die nooit geen kans zag gulden, en dan drie kwart ver
het woord
opnam, dat zij het op deze wijze
kon weergeven.
Natuurlijk blijft het voorbe
houd, dat door de predikanten
Plevier en van Wingerden in hun
rapport aan de classis Walcheren
gemaakt wordt over het uitgeven
van de Catechismuspreken van
Smytegelt
„Wij ondergetekenden hebben
met zoveel nauwkeurigheid, ais
ons onze bezigheid in het werk
der bediening toeliet, gelezen
hebbende een zeker boek, heb
bende tot titel „Des Christuns
enige troost in leven en sterven"
door de zalige heer Bernardus
Smytegelt. Hetzelfde is gedrukt
en staat uitgegeven te worden,
niet naar het eigenhandig af
schrift des predikers, maar onder
het prediken opgeschreven; met
hoeveel nauwkeurigheid willen
wij niet bepalendoch denken
dat de spreker zo hij de uitgever
van zijn predikatiën had willen
zijn, juist overal dezelfde uit
drukkingen en bewijzen, of niet
behouden of niet gebruikt zou
hebben, welke nu gemeen ge
maakt" worden!
Deze befde predikanten ston
den kort na Smytegelt te Middel
burg. In Middelburg heeft hij
zegd heeft, van naar schattin:
20 duizend gulden, en die; nu
goed krijgen, dan moest hij
slechts 3000 gulden bijpassen.
Dan hield >hij nog 17.000 gulden
over. Dan had hij, een inkomen
(jaarlijks) niet van 6000 gul
den, maar van 510 gulden. Als
hij, zich dan zijn pijpje ontzegde
zijn huis verwoest is, eerlijk ge-1 en moeder de vrouw ook een
zegd geen raad meer weet,beetje bezuinigde, dan kon hij
maakt me attent op een fout,
die ik gemaakt heb. Of beter ge
zegd, hij komt me vragen of het
waar is, wat die Zeeuwsch-
Vlaamse Briefschrijver in zijn
13e brief (zij het geen voorte
ken) geschreven heeft.
Met schrik neem ik ons
Zeeuwsch Dagblad van 20 Mei
ter hand (want dé schrik zit er
nog in, sedert ik eens jaren ge
leden voor iets, dat ik toch een.
algemeen belang achtte, op het
„matje" moest komen en dat me
nog altijd dwars zit) en daar
lees ik in mijn zesde vraag aan
het slot:
6. Wanneer wordt er een eind
gemaakt aan de grove onbillijk
heid, dat zij, die in de vermo
gensbelasting vallen en die dus
een „vermogen" hebben van
16.000 gulden en die dus een
inkomen hebben van vijfhonderd
gulden, niet per maand, maar
per jaar, slechts drie kwart van
hun schade vergoed' krijgen?
Mijn bezoeker was er van op
er misschien komen, maar dan
had hij tenminste weer een
eigen huisje.
Tot. mijn grote spijt heb ik
hern moeten zeggen, dat die
briefschrijver een grote fout
heeft gemaakt. En ik haast me
die te herstellen. De zaak zit zó,
dat iemand, die schade aan zijn
huis heeft opgelopen, tenge
volge van oorlogshandelingen,
dit kan. herstellen tot een be
drag van 3000 gulden. Maar hij,
die in de vermogensbelasting is
aangeslagen en dus kapitalist is,
krijgt van de rekening, die de
aannemer indient, niet het volle
bedrag terug tot 3000 gulden,
maar slechts het drie vierde deeL
Is dus zijn huisje hersteld voor
2400 gulden; dan krijgt hij
slechts 1800 gulden. Hij krijgt
dus niet drie vierde deel van
zijn schade, maar drie vierde
deel van de herstelkosten, voor
zover dit beneden de 3000 gul
den valt.
Nu ik mijn fout hersteld heb,
gelucht. Als dat eens waar was! wil ik toch de gelegenheid te
Dz Wljdz itfe&ztd.
De strijd tussen de Commu
nistische landen en hen, die een
verder doordringen der com
munistische invloed willen te
gengaan, is in volle gang. De
krachtproef voor deze strijd is
zeer zeker de Griekse kwestie.
Want, al'heeft dit tand thans
steun van de V. S. ontvangen,,
de rust is hiermede nog niet
teruggekeerd. Momenteel wordt
(Ie kwestie van alle kanten be
keken en zowel de Veiligheids
raad tc Lake Succes als de in
Fcbr. j.l. door deze Raad inge
stelde Commissie van Onder
hoek, welke te Genëve verga
dert, houden er zich mee bezig.
Laatstgenoemde commissie
heeft, toen zij op 6 Fcbr. bij-
Ienkvram een sub-commissie
er controle der grenzen te Sa-
oniki achtergelaten. Deze sub
commissie vormt het struikel-'
blok der BalTcanlanden. Ver-
ïchillende malen hebben de.
hnclcr communistische invloed
pijnde staten reeds betoogd, dal
Ueze sub-c.ommissie onwettig is
en bovendien zeer onwettig te
werk gaat.
Om een goed ovarzieht te
krijgen, heeft zij n.l. getracht
ook in Bulgarije en Zuid-Slavië
een onderzoek in te sicTlen-, De-
ze poging stuitte op een sterke
tegenstand van genoemde lan
den, gesteund door de Sowjet-
XJnie. Amerika heeft de Bal-
kan-staten gemarschuwd, dat
zij niet op eigen houtje de be
sluiten der V. N. mogen sabo
teren. Het gevolg van deze on
enigheid is, dat de kwestie op
nieuw in de Veiligheidsraad ia
gebracht. De Russen beweren,
dat een monarchistisch-fascis-
tisch regiem in Griekenland de
schuld is van alle ellende, ter
wijl de Grieken ervan overtuigd
zijn, dat de nabuurlanden aan
sturen op een communistisch
bewind in Griekenland,
De Amerikanen zijn ervan
overtuigd, dat de haofdschidd
ligt tyj Zuid-Slavië, hoewel de
Griekse regering ook niet ge
heel vrij te pleiten ia. Deze pro
beert n.lin de strijd tegen de
opstandelingen ook meteen de
wettige oppositie onschadelijk
le maken. Wat ook in Grieken-
Land heerst, een democratie in
geen geval. Er zal dus geijverd
moeten worden voor een grens-
beveVigir.g, doch tevens voor
een werkelijke democratie in
Griekenland. Geheel West-Eu-j
rcpa is ermee gebaat, wanneer
hei: communistische gewroet in
Griekenland de kop wordt at--j
gedrukt. Wanneer men er niet
m slaagt, de Russische itwlosd
te keren, ziet het er slëcht voor
ons- werelddeel uit. Rusland
maafkt zich klaar voor de grote
sprong.. Hij doet dit alsnog door
van ondergrondse actie
en aieim aan alle stakingen en
opstanden. Het Communistische
gevaar is groter dan het Nat.-
Socialistische ooit is geweest.
Het fascisme dient zich thans
aan als communisme. In we
zen is er immers geen verschil.
In werkelijkheid gaat het, wat
betreft de Griekse kwestie niet
om een meningsverschil met
Zuid-Slavië, maar om 'n kracht
proef van de Sowjet-Unie,
waarvan Z.-Sl'avië immers niet
meer dan een vazalstaat is.
In dit land leren de kinderen
op school een „geloofsbelijde
nis" met ongeveer de volgende
inhoud:
,jlk geloof in Stalin, de schep
per van de communistische heil
staat en in Tito, zijn rechter
hand. Die geboren is uit het
volk, dat leed onder bloedige
overheersing der fascistische
honden. Die ondergedompeld is
m bloed en vuur, maar zal op
stijgen tot vader Stalin om le
oordelen over zijn vijanden
enz. enz.
Ook om staat iets dergelijks
fe wachten, wan/neer het met
geluld de communistische in
vloed te keren. God geve de
groten der aarde de wijsheid
t Griekse probleem op de juis
te wijze op te lossen, opdat het
Europa wel ga en het bewaard
blijve voer een nog grotere
verschrikking als het gekend
heeft. Laten we ook hen niet
vergeten, die, bevrijd van het
naidonaatrSoeiaMsme, thans de
vervolgingen der communisten
hebben te ondergaan. Het gebed
van een rechtvaardige vermag
veell
baat nemen, om hier nog eens
nadrukkelijk op te wijzen. Ik
kan begrijpen, dat de regering
zegt, dat hij, die een paar ton
bezit, gerust in de herstelkos
ten ook iets kan bijdragen, hoe
wel deze door de vermogens
heffing toch ook al getroffen
wordt en toch eigenlijk de norm
ontbreekt in dezen.
Maar dat zij, die een kapi
taaltje hebben van even 16000
gulden en die het toch al zo
moeilijk hebben, nu ook nog een
vierde deel van de hersteikos-
tcn beneden de 3000 gulden zelf
moeten bekostigen, terwijl zij,
die een veel hoger inkomen
hebben, alles vergoed krijgen,
dat wil er bij mij niet in. En
ik hoop van harte, dat onze re
gering dit zal wijzigen.
Ik weet heel goed, dat dit, in
deze tijd, met zijn zorg voor de
arbeiders, niet spreekt tot de
massa. Maar toch moeten wij
ons goed realiseren, dat ook de
kleine, o zo heel kleine „kapi
talist", zijn grote zorgen heeft
in deze tijd. Ik verheug me van
harte er in, dat de arbeider een
menswaardig bestaan krijgt, dat
de dagen, dat hij zijn gehele
leven moest ploeteren, voorbij
zijn, dat hij op zijn oude dag
niet meer naar de „armen" moet
gaan. dank zij ook onze Talma,
de man met het warme hart
voor de arbeider uit mijn jeugd,
maar men vergeet in deze dagen
toch al te dikwijls, dat de zelf
standige ondernemer, die met
moeite wat bijeengebracht heeft
om een rustige oude dag te heb
ben, niet als kapitalist moet
worden uitgescholden. Laat dan
ook die bepaling van de schade
regeling ten spoedigste verdwij
nen.
Nu ik het toch over die 13e
brief heb, moet ik nog even te
rug komen om punt 4 van die
wensen: De op-pensioen-stelling
van al die Visors. Dat was ook
niet billijk, want het is gewenst,
dat er een zeker toezicht is op
de herhouw. De verwoeste ge
bieden mogen niet schots en
scheef herbouwd worden. Maar
het moet tot het allernoodzake
lijkste beperkt blijven. Het moet
geen tyrannie worden. De bit
tere Nazi-tijd is voorbij!
In dit verband zij medege
deeld, dat dezer dagen iemand
bij mij kwam, die geen vergun
ning kon krijgen een keukentje
te bouwen met een plat dak,
terwijl dat keukentje aan alle
zijden was ingesloten door de
bebouwing. Dus van de straat
af was er niets van te zien.
Dat gaf me de zin in de pen,
om alle Visors te pensionneren
„zonder pensioen". Ik wil dit
gaarne herroepen, maar wel wil
ik alle Visors toeroepen:
Leef toch in in al de zware
zorgen van ons Zeeuws-Vla
mingen en Walchenaren en al de
gedupeerden, heb begrip voor al
de ellende van de gedupeerden.
icuHst in 't kad.
In de Gemeentelijke Universi
teit, het instituut, dat is voortge
komen uit de roemruchte „Eerste
Neder-Duytsche Academie" van
Samuel Coster, Joost van den
Vondel, Pieter Corneliszoon
Hooft en Gerard Adriaanszoon
Bredero, heeft Dinsdagmiddag de
erepromotie plaats gehad van de
oud-minister-president van Bel
gië Canaiel Huysrnans, van de
Vlaamse letterkundige Herman
Tierlinck, van de Nederlandse
dichteres mevr. Henriëtte Roland
HolstVan der Schalie en van
de Nederlandse letterkundige
prof. P. N. van Eyck.
Een tentoonstelling van wer
ken van Jan Sluyters is in de
Rotterdamse kunstkring, Witte
de Withstraat 35, gisteren ge
opend, durende tot 22 Juni.
Tot Maandag 26 Mei houdt de
Dordtse kunstschilder Marinus
Adarnse in de zalen van het te
kengenootschap pictura te Dor
drecht een tentoonstelling van
nieuwe wei-ken.
In de kunsthandel „De Lan-
taern" te Dordrecht wordt tot 30
Mei een expositie gehouden van
schilderijen en aquarellen door de
Zeeuwse schilder T. Gijssen.
Woensdagmiddag werd in de
Koninklijke bibliotheek te Den
Haag de tentoonstelling geopend:
„Pieter Cornelisz. Hooft en de
Muiderkring", welke tot en met
31 Mei te bezichtigen zal zijn.
Stokowsky is op zijn huwelijks
reis met de 23-jarige Gloria van
der Bilt. Hij zou oorspronkelijk
een hele serie concerten geven,
maar dirigeert tenslotte slechts
in Amsterdam en Parijs. Onder
tussen „doet" hij Europa en
maakt maakt van de gelegenheid
gebruik om zich over te geven
aan zijn» hobby, de schilderijen,
waatoe hij een hele rij van de
grote Nederlandse musea met
een bezoekt vereert. (Amsterdam
Rotterdam, Den Haag, Leiden).
Hij is 9 Mei in Nederland uit
Amerika aangekomen.
Het Amsterdamse Orkest be
schouwt hij als een der beste ter
wereld: aan iedere lessenaar weet
hij een kunstenaar op zijn instru
ment. Hij dirigeert met zeer in
tense gebaren zonder stok en
geeft het orkest de meeste exacte
aanwijzingen.
Over de moderne Amerikaanse
componisten is hij niet zo en
thousiast. Stokowsky heeft de ge
woonte aan het einde van elke
repetitie een compositie van een
moderne Amerikaan te spelen in
tegenwoordigheid van de compo-
nist.Maakt het stuk een goede
indruk dan heeft het kans op het
programma te komen. In het ko
mend seizoen zal' Stokowsky 50
procent moderne werken in zijn
repertoire opnemen. De dirigent
is thans voor de eerste maal in
Nederland. Al zijn concerten hier
zijn door Philips opgenomen.
Woensdag is op het pleintje
van de P. C. Hooftstraat te Am
sterdam een borstbeeld van
Hooft onthuld door een kleine
naamgenoot en nakomeling van
de grote dichter. Het beeld is het
werk van Frits Sieger.
Wees toch geen theoretici, maar
wees mens, MENS, MENS!
De Nederlanders worstelen
hier en in al de gedupeerde
streken om weer een menswaar
dig bestaan te vinden. Wie zijn
huis niet verwoest zag en zijn
huisraad vernield en wie bij de
bevrijding niet stond bij de
ruïnes van hetgeen hij opge
bouwd had met zoveel zorg, met
noeste vlijt, hij kan, o zo moei
lijk inkomen in het lijden van
die mensen. Wees dus niet in de
eerste plaats stedebouwkundige,
maar laat in de allereerste plaats
uw hart spreken.
Bouw onze dorpen op, dat
straks het nageslacht niet lacht
om uw scheppingen, maar wees
in de eerste, de allereerste plaats
Mens
GOES.
Spoorbaan verboden terrein.
Dat de kortste weg niet al
tijd de beste is, bleek Woens
dag wel uit het feit, dat een
18-tal personen werden bekeurd
wegens het lopen op de spoor
baan, waarmede zij de weg
trachtten te bekorten. Het is
dus gewenst de officiële weg
te volgen.
Ouderavond Chr. School.
Donderdagavond werd onder
leiding van dhr J. Laport een
Ouderavond gehouden van de
Chr. school aan de Westwal.
Nadat de ouders gelegenheid
hadden gekregen om het werk
der leerlingen te bezichtigen,
werd de samenkomst geopend.
In het openingswoord wee3 de
voorzitter met nadruk op de
samenwerking, die er zijn moet
tussen ouders en schooi.
Uit de jaarverslagen van
Secretaris en Penningmeester
bleek, dat de school zich in stij
gende lijn begeeft. Een 8e leer
kracht kon worden aangesteld.
Voor de pauze gaf de heer
Meindersma met enige zijner
leerlingen een paar nummertjes
lichamelijke oefeningen.
Als bestuursleden werden her
kozen de heren J. Laport en
K. S. Phaff.
Het Hoofd der school, dhr
Nederhand, gaf een schoolover-
zieht over 1946, terwijl hij daar
na nog enige punten besprak
t.a.v. de onderwijsvernieuwing.
Uit dit overzicht tekenen we
aan, dat het aantal leerlingen
thans 296 bedraagt en de school
6 mannelijke en 2 vrouwelijke
leerkrachten telt.
Juffr. De Schrijver vertelde
nog iets over het vak „Nuttige
Handwerken" en liet daarbij de
prestaties van enkele leerlingen
zien.
Emigratie naar
Zuid-Afrika.
Op Zaterdag 31 Mei zal in de
consistoriekamer van de Chr.
Geref. Gemeente te Rotterdam
een vergadering worden gehou
den van belangstellenden in
emigratie naar Zuid-Afrika.
Er is in Zuid-Afrika plaats
voor geschoolde vakarbeiders in
het bouwbedrijf, maar er wordt
ook reikhalzend uitgezien naaf
de overkomst van boeren en
tuinders.
De bedoeling schijnt te zijn
om emigratie in groepsverband
mogelijk te maken.
De „Banier" deelt daaromtrent
o.m. het volgende mede:
„Indien men toch als voor
standers van de oude beproefde
waarheid naar Zuid-Afrika ver
trekt, is het van groot belang,
dat men dat doet in gemeen
schap met lieden, die dezelfde
geestelijke overtuiging hebben.
De commissie, die inmiddels ge
vormd en interkerkelijk is, heeft
er dan ook een zeer goed werk,
dat 'zeer gewaardeerd moet wor
den, aangedaan, als zij alle voor
standers van de oude beproefde
waarheid, die voornemens zijn
om naar Zuid-Afrika te verhui
zen, tezamen brengt. Eenmaal in
Zuid-Afrika aangekomen, zullen
zij elkander zowel in geestelijk
als stoffelijk opzicht zeer ten
dienste kunnen zijn."
In de op a.s. Zaterdag te hou
den vergadering zullen hierom
trent nadere mededelingen wor
den gedaan.
Vragen over uitkering
extra-kwartaal.
Bijzondere regeling voor
lagere pensioenen gewenst.
Bij de behandeling van het
wetsontwerp „Toekenning van
een uitkering ineens aan gepen
sioneerden" heeft de minister
van Binnenlandse Zaken dr
Beel op 4 Febr j.l. toegezegd te
zullen overwegen „of het met
name voor bepaalde categoriën
van gepensionneerden nog mo
gelijk is een nadere regeling te
treffen".
Het Tweede-Kamerlid de heer
E. Vermeer heeft de minister
nu gevraagd, waartoe deze over
weging heeft geleid en of het
hem niet gewenst voorkomt, om
in aanmerking nemend het
hogere belastingtarief, dat op
de extra-uitkering voor 1946
drukt ten opzichte van 1945
tot een bijzondere regeling te
komen voor de lagere pensioe
nen.
Kan de minister mededelen,
ro vraagt hij ten slotte, of de
in uitzicht gestelde wijziging
van de pensioenwetten zo tijdig
gereed kan komen, dat voor het
jaar 1947 geen aanvullende re
gelingen behoeven te worden
ontworpen?
Inschakeling van geïnterneerden. Oogstcolonnes
van D.II.W.-arbeiders op Walcheren.
Soldatenmoeder overleden.
Te Utrecht is dezer dagen op
62-jarige leeftijd overleden C. A.
M. F. W. Stutterheim, weduwe
van R. M. Th. A. Kempers.
De overledene was ridder in de
orde van Oranje Nassau en
draagster van het Witte Mobili-
satïekruis. Gedurende de Lom
bokexpeditie en de eerste wereld
oorlog was mevrouw Stutterheim
bekend als „De Soldatenmoeder".
De teraardebestelling heeft
Woensdag j.l. plaats gehad op de
tweede Algemenen begraafplaats.
De personeelsvoorziening in
de landbouw brart in onze pro
vincie grote zorgen. Het staat nu
reeds vast, dat de werkzaamhe
den in het komende seizoen niet
alleen door streekarbeiders kun
nen worden verricht en dat te
werkstelling van andere arbei
ders dringend nodig zal zijn.
De vraag, of het zal geluk
ken, het werk op tijd klaar te
krijgen,hebben we voorgelegd
aan de heren Corver en Nieu
wenhuijse, resp. directeur en
hoofd van de Afd. Landbouw
van het Gewestelijk Arbeidsbu
reau te Middelburg.
Hoe groot de moeilijkheden
op dit punt zijn, is ons in dit
gesprek wel overduidelijk ge
bleken, maar daarbij tevens, dat
niets wordt nagelaten, om straks
het werk zo goed mogelijk te
doen functionneren.
Walcheren.
Waar zijn de moeilijkheden
het grootst? Dat is in de land
bouwgebieden van West-Z.-
Vlaanderen, van Walcheren en
van Zuid-Beveland.
Op Walcheren is het zo, dat
een groot aantal arbeiders bij
de wederopbouw werken, die nu
eenmaal hogere lonen kan beta
len dan volgens het CA.O. in
de landbouw mogelijk is. Vele
arbeiders zitten ook in de D. U.
W„ die hen echter afstaat, wan
neer de landbouw hen nodig
heeft. Men kan hier echter van
twee vuren spreken, want als
alle arbeiders uit de D.U.W.
trekken, blijft de grond zo lig
gen en kan aan de zo noodzake
lijke herstelwerkzaamheden niet
gewerkt worden met het gevolg,
dat straks de landbouw daar
van de nadelige gevolgen zal
ondervinden.
Zeer toe te juichen valt de
oprichting van de dorpscommis
sies van de Stichting van de
Landbouw (niet alleen op Wal
cheren), die door de samenwer
king van werkgever en werk
nemer voortreffelijk werk kun
nen verrichten en die t.a.v. de
personeelsvoorziening in nauwe
samenwerking met het GA.B.
plaatselijk veel kunnen berei
ken.
Het behoeft nauwelijks te
worden gezegd, dat de het vo
rige jaar op enkele plaatsen ge
constateerde praktijken van het
„wegkopen" der arbeiders door
hun een hoger loon aan te bie
den, dit jaar niet mogen voor
komen. Alle landbouwers die
nen zich te houden aan de bij
C.A.O. vastgestelde lonen en
wanneer er zich moeilijkheden
voordoen ligt ook hier een taak
voor de dorpscommissies.
Er zal echter een tekort aan
arbeiders blijven en daarom
wordt ernstig gedacht aan het
formeren van z.g. oogstcolonnes,
bestaande uit D.TJ.W.-arbeiders
van buiten, die in de kampen
kunnen worden ondergebracht.
Vorig jaar is gebleken, dat
de prestaties der politieke de
linquenten beneden de verwach
tingen bleven, al is er door deze
mensen zowel op Walcheren als
in W.Z.-Vlaanderen en Z.-Beve-
land veel werk verzet.
Ook dit jaar worden ze weer
ingeschakeld en verwacht wordt,
dat op Walcheren 10001200
man zullen gaan werken.
W.-Z.-Vlaanderen.
Ook hier zijn vele landarbei
ders bij de wederopbouw werk
zaam. De personeelsmoeilijkhe-
den in de landbouw zijn hier
altijd groot geweest door de dun
ne bevolking van het gebied.
Momenteel werken hier 200 ge-
interneerden en ca. 150 Belgen
in colonneverband. Getracht
wordt nog' veel meer Belgen aan
te trekken maar of dit zal luk
ken moet .worden afgewacht.
Het kamp Sluis krijgt een bezet
ting van 600 man, welke geïn
terneerden grotendeels in de
landbouw zullen worden tewerk
gesteld.
Oost-Z.-Vlaanderen kan het
voor het grootste deel zelf wel
af, al zullen in het drukste van
het seizoen er nog wat mensen
bij moeten.
Zuid-Beveland.
Op Zuid-Beveland is het ern
stig gesteld. In Rilland-Bath al
leen slechts is er al een tekort
aan 200300 landarbeiders,
doordat de Brabanders, die hier
vroeger kwamen werken, daar
mede zijn opgehouden. Zoals
men weet is het kamp Elle-
woutsdijk opgeheven en heeft
het verzoek van enkele burge
meesters uit de omgeving het
te handhaven niet geholpen. De
sterkte van het kamp te Ril
land-Bath zal spoedig tot ca. 400
man worden opgevoerd, die al
leen in O.-Z.-Beveland tewerk
gesteld zullen worden.
In Goes komt een kamp voor
35 landarbeiders van buiten,
terwijl in Ovezande een kamp
voor 100 man zal worden? ge
sticht.
Kapelle krijgt een kamp,
waarin een groep van 100 meis
jesstudenten kan worden onder
gebracht, die aan de fruitoogst
zullen helpen Er komen twee
groepen, elk voor een tijd van
drie weken, te beginnen met 9
Juli a.s.
Het ligt in de bedoeling ook
te Kortgene een klein kamp in
te richten, al stuit dit thans nog
op moeilijkheden.
Verwacht wordt tenslotte, dat
Tholen en Schouwen-Duiveland
het wel zullen kunnen redden.
Er bestaat eveneens gegronde
hoop, dat de kampen, waarvan
hierboven sprake was, alle zul
len kunnen worden gevuld.
Jcugdhulp.
De het vorige jaar onderno
men pogingen tot het inschake
len der jeugd bij de oogstwërk-
zaamheden zijn door verschil
lende omstandigheden niet zo
geslaagd als werd verwacht.
Niettemin wordt dit jaar de mo
gelijkheid weer opengesteld.
Daarom willen wij van deze ge
legenheid gebruik maken ee«
ernstig beroep te doen op d«
leiders van de jeugdorganisatie^
in onze provincie, om de jon
gens te bewegen enige tijd van
hun vacantie in het belang van
Zeeland te besteden. Inlichtin
gen worden gaarne verstrekt
door de afd. Landbouw van het
Gewestelijk Arbeidsbureau te
Middelburg.
TRIBUNAAL TE ZIEKIKZEE.
Uitspraken van Woensdag
21 Mei.
H. van 't Veer te Haam
stede, 6 j. internering, tot 31
Maart 1951 en ontz. rechten.
M. J. K r i s t a 11 ij n ta
Brouwershaven, 4 m. interne
ring, met bevel tot inbewaring
stelling. Verbeurdverkl. van in-
beslaggenomen goederen voor
zover deze niet toebehoren aan
de vroegere verloofde en voor
zover de overige goederen niet
aan de rechtmatige eigenaars
zijn of kunnen worden terug
gegeven, benevens ontzetting
rechten.
C. T. K i s t a 11 ij n te Brou
wershaven. Internering van 9
Mei 1945 tot 7 Mei 1947 en ontz.
rechten.
H. M. W u ij s t e r te Zierik-
zeeonderzoek zal buiten de
zitting worden hervat.
A. Slager te Brouwers
haven, 3 m. internering en ontz.
rechten.
Kerk en Zending.
Zending nu!
De Nederlandse Zendings
raad schrijft ons:
Het gebeuren in Indonesië
draagt voor de Zending de
brandende vraag in zich: Wat
nu? Nadat in de jaren van de
Japanse bezetting het werk
der Zending uit handen geno
men werd, zocht men na de oor
log weer contact met de jonge
kerken in Indonesië. Over de
nieuwe opzet van het werk zal
in deze zomer op drie zendings
studieconferenties te Kerk-
Avezaath (bij Tiel) uitvoerig
gesproken worden door zen
dingswerkers. Het ligt in de
bedoeling, dat op elk dezer con
ferenties (59, 1116 en 18
23 Augustus) enkele cursus
sen gegeven worden.
Intrede Ds W. Oost.
Zondag 1 Juni a_s. hoopt dt
W. Oost, beroepen predikant
van de Ned. Herv. Kerk te We-
meldinge, zijn intrede te doen»
na bevestigd te zijn door ds
Van 't Hooft, consulent van
deze gemeente.
Onderwijs.
Geslaagd te Den Haag voor
het voorlopig diploma scheeps-
werktuigkundige de heeren A.
W. Kik, A. Verhage, A. J.
Nooijens, allen te Middelburg,
en J. D. de Lange te Domburg,
leerlingen van de Machinisten-
school te Middelburg.
Hogere brood- en vlees
rantsoenen gevraagd.
In verband met de onlangs m
Tilburg bij enige textielfabrie
ken gehouden proteststaking ia
door het bestuur van de katho
lieke arbeidersbeweging een
verzoek gericht tot het Centraal
distributiekantoor om verhoging
van de broodrantsoenen De sta
king werd gehouden, omdat de
arbeiders hogere brood- en
vleesrantsoenen verlangden.
Het aantal radio
luisteraars.
Op 1 Mei j.l. bedroeg het aan
tal aangegeven radiotoestellen
in Nederland 786.269 tegen
773.169 op 1 April. Het aantal
aansluitingen op het rijksradio-
distributienet bedroeg op 1
April 477.372 tegen 475.544 op
1 Maart j.l.
De brandstofvoorziening.
Hoe zijn de vooruitzichten?
Het Eerste Kamerlid Wouden
berg heeft aan de ministers van
Economische Zaken en van Ver
keer en Waterstaat gevraagd,
of zij mededelingen kunnen
doen over de vooruitzichten van
de kolenvoorziening in de aan
staande winter
Is er enige zekerheid, dat de
bevoorrading van industrieko
len en huisbrand in alle delen
van het land, en met name in
de steden, zo tijdig zal geschie
den, dat stagnatie in de aan
voer door vorst de distributie
van het toegewezen kwantum,
niet in gevaar zal brengen? In
dien deze zekerheid niet kan
worden gegeven, wat zijn de
ministers dan voornemens te
doen, om alsnog de regelmatige
distributie van brandstoffen in
de aanstaande winter zoveel
mogelijk te verzekeren?
Vergeet uw levens
middelenbonnen niet.
De vaeantiegangers zullen, in
dien zij voor langer tijd dan vijf
dagen hun intrek nemen in
een hotel, deze zomer hun le
vensmiddelenbonnen nog niet
thuis kunnen laten, zo deelt Be
drijf s-Horeca ons mede. De ho
tel-restaurants ontvangen slechts
beperkte toewijzingen ten be
hoeve van het passantenverkeer,
niet voor het vacantietoerïsme.
De pensions ontvangen in het
geheel geen toewijzingen. Deze
zijn dus voor wat de maaltijd
verstrekking betreft, volledig
aangewezen op de levensmidde
lenbonnen der gasten. Men kan
daar dus geen enkele maaltijd
benloos genieten. Het is natuur
lijk ook voor toeristen mogelijk
een bonloze maaltijd in een
restaurant te gebruiken, doch
dit kan uiteraard geen regel
zijn. Daarvoor zijn de toewijzin
gen te beperkt