Veertig jaar getrouwd
Een stukje
Zeeuws-Vlaamse historie
ZEEUWSCH DAGBLAD
Uitgaande wereld.
o, d, a,™"0"'.„'Gewijzigd klimaat.
TWEEDE BLAD
WOENSDAG 14 MEI 1947
No.. 642
Hoofdkantoor:
GOES, Lange Vorststraat.'
Bijkantoren:
MIDDELBURG, Rouaansche Kaai.
VLISSINGEN, Walstraat.
TEP.NEUZEN, Vlooswijckstraat.
Wij lezen in „Strijdend Neder
land"
Uit Rotterdam komen enkele
Interessante cijfers over de „uit
gaande wereld". Zo b.v. over het
bioscoopbezoek. In 1946 trokken
de bioscopen 7.358.530 bezoekers,
d.i. twee millioen meer dan in
1938.
Zien we daarentegen naar het
bezoek aan de gelegenheden van
meer serieuze kunst, toneel, ope
ra, ballet en concert, da» valt
éen duidelijk afnemende belang
stelling op. In 1946 boekten deze
473.290 toeschouwers, dat is
1031154 bezoekers minder dan in
1938.
Het oppervlakkige vermaak in
de revue, variété en cabaret trok
weer tweemaal zoveel belang
stelling als in 1938.
De sport floreerde enorm: bij
na anderhalf millioen toeschou
wers* bij Zondagswedstrijden te
gen ruim een millioen in 1938.
En geheel onderaan staan dan
de tentoonstellingen: slechts 2686
kunstliefhebbers werden geteld
tegen... 189.008 in 1938-
Deze cijfers spreken de taal
van de tijd: vervlakking, vermin
dering van critisch besef, en een
slecht beheerste zucht naar ver
maak.
Chr. Onderwijs in West-
Duitsland verplicht.
De kiezers iri de Franse bezet
tingszone van Duitsland- zullen
zich in een referendum moeten
uitspreken over de ontwerpen
voor de grondwet, jiie door' de
regeringen der drie landen, welke
in genoemde zone zijn gelegen, in
overeenstemming met de beslis-'
singen der wetgevende vergade
ringen zijn, opgesteld.
De teksten zijn „in volle vrij
heid door de Duitsersgeredi
geerd en in discussie gebracht,
waarbij het militair bestuur er
slechts op heeft toegezien, dat de
ontwerpen geen imperialistisch
karakter dragen en dat de demo
cratische beginselen geëerbiedigd
zijn".
In grote trekken komen de
ontwerpen voor"'de drie'landen
overeen, maar dat voor de Rijn-
palts wijkt af. Daaruit zijn de be
palingen intake het onderwijs na
melijk verwijderd en deze zullen
bij afzonderlijk referendum aan
het oordeel der kiezers wofden
onderworpen.
In de wetgevende vergadering
is men het over de onderwijs
kwestie namelijk niet eens ge
worden. De bedoeling was ge
weest, dat ook in het ontwerp
voor de Rijnpalts zou hebben ge
staan. dat de lagere scholen
christelijk zijn en dat het gods
dienstonderwijs, verplicht is, ten
zij. de ouders van een leerling dis
pensatie .verlangen.
De ontwerpen voor de andere
twee landen (Baden en Wurten-
berg) bevatten de bepalingen
aangaande de Christelijke grond
slag van het openbaar lager on
derwijs.
De grondrechten worden ge,-
waarborgd (bij de vrijheid en de
menselijke waardigheid, de ge
lijkheid voor de wet, de vrijheid
van vereniging en vergadering,
godsdienstvrijheid en vakvereni
gingsrechten). De volledige
"rechtsgelijkheid der sexen op elk
gebied is eveneens grondwettelijk
vastgelegd.
De 'landen zijn volgens de be
trokken ontwerpen als vrije staat
lid van de „republiek Duitsland".
Heropvoeding van Duitse
krijgsgevangenen.
In de buurt van dg Engelse
plaats Jleaconsfield bevindt zich
Wiltonpark, een heropvoedings-
centrum voor Duitse krijgsge
vangenen. Door middel van een
zesweekse cursus tracht men de
Duitsers de democratische begin
selen bij té brengen en hen te
leren zelfstandig te denken..
Onlangs is een eerste groep
- burgers uit Duitsland naar Wil
tonpark gekomen om een cursus
te volgen. De Zwitserse regering
heeft" een aantal leerkrachten
beschikbaar gesteld en, thans
werken reeds acht Zwitserse do
centen in Wiltonpark, terwijl
tientallen nieuwe worden ver
wacht.
Naast Wiltonpark houdt men
zich ook in de-1300 krijgsgevan
genkampen en 'tehuizen in ge
heel Erfgeland met de heropvoe
ding bezig.
FEUILLETON
door K. JONKHEID.
18) o—
Niemand van hen had een bij-
zonder woord gespróken, maar
allen hadden gekeken, alleen
maar gekeken. De eepvoudigen
met beschroomd neergeslagen
ogen, de onbeschaamden met
brutale blik.
Zijn vrouw kwam binnen en
nam plaats tegenover hem.
„Herman, waarom heb je die
man geld gegeven?"
„Waarom?"
„Was dat niet wat onvoor
zichtig? Had je die daad wel
goed overwogen?"
„Die man heeft zich niet ge
houden aan onze afspraak."
„Welke afspraak?"
„Dat hij zou zwijgen."
„Zwijgen? Alleen maar zwij
gen? Geen enkele beschuldiging
is door zwijgen ooit weerlegd."
Ontdaan richtte hij zich op uit
zijn ingezonken houding. Kwam
zijn vrouw hier, om als rechter
de verdachte een verhoor af te
nemen?
„Je had de eis moeten stel
len, dat hij de ware schuldige
noemen zou", klonk het uit Jiaar
mond. „Dat zou afdoende zijn
geweest."
Verwezen keek hij voor zich.
Jadaar heb ik niet aan ge
dacht."
Communistische partij" in
Griekenland verboden?
^Donderdag zal in het Griekse
parlement een motie in discussie
worden gebracht,-ingediend door
een en twintig leden, die de
communistische partij in Grie-
kenlahd verbóden willen zien.
Moord op twee politie
agenten.
Op een'der drukste kruispun.
ten in Jeruzalem, hebben onbe
kend gebleven Joodse verzets
lieden twee leden der Britse
politie neergeschoten. Het eerste
slachtoffer overleed onmiddel
lijk, terwijl het tweede enkele
uren later is gestorven.
Anglö Egyptische kwestie
voor V. N.
De Egyptische premier, No»
krasji Pasja, heeft ïh de Kamer
van afgevaardigden verklaard,
dat de regering aan het eind
van- de algemene vergadering
der V. N. ovèr Palestina, de
Egyptische aanklacht 'inzake het
traineren der onderhandelingen
over de herziening van het En
gels-Egyptische verdrag aan de
V. N. zal voorleggen.
Spanjaarden gaan
demonstreren.
Volgens de president van de
Baskische regering in balling
schap, De .Aqruirra, xs de thans
beëindigde stakjng in het Bas;
kische gebied vap Noord-Spanjè
een voorbode van demonstraties
op groter, schaal, die in samen
werking met de meesteandere
bevolkingsgroepen in Spanje
worden georganiseerd.
Staat van beleg in Irak.
In het noorden van Irak is de
staat van beleg afgekondigd in
verband met het feit, dat leden
van de Koerdische Barzani-stam,
die een jaar geleden tegen de
ïraakse regering in opstand zijn
gekomen en daarna naar Perzië
vluchtten, in grote, getale naar
Irak terugkomen.
Acheson afgetreden.
De Amerikaanse plaatsvervan
gend minister van buitenlandse
zaken, Dean Acheson, is afge
treden. In zijn plaats is benoemd
de New-Yorkse bankier Robert
a Lovett, oud onderminister van
oorlog voor de luchtmacht.
Acheson zal tot eind Juni in
functie blijven. Zijn aftreden
wérd reeds lang verwacht. De
beden hiervoor is van financiële
1 aard. Acheson verwacht als ad-
I vocaat meer te kunnen verdie
nen dan als onder-minister. -
De verdwenen Hongaar.
Laszlö Lqky, algemeen gede
legeerde van de Hongaarse repa
triëringscommissie voor' Oosten
rijk en Duitsland, die volgens
eerdere berichten spoorloos ver
dwenen zou zijn, zou uit Mün-
ehen, waar hij gestationneerd
was, zijn. opgeroepen voor een
conferentie. Laky zóu geconfe
reerd hebben met Dr Fiseher en
Szarvas, die per auto uit Boe
dapest naar Wenen gekomen
zouden zijn. Deze twee laatsten
zouden communistische insignes
gedragen hebben. Na de confe
rentie zou Laky tezamen met de
twee anderen weggegaan zijn
„om een pijp te kopen". Laky
droeg een -Amerikaans uniform.
Men veronderstelt, dat hij ovêr
de grens is gebracht naar Hon
garije.
Bij de Hongaarse 'legatie was
van een conferentie niets be
kend.
tut pek CH w*
Uótye- po&iïie.
Messerschmidt heeft ver
klaard, dat Hess hem in 1940
om de tuin leidde en een
nieuw gevechtsvliegtuig tes
ten. Hij vloog daarmee naar
Engeland. Messerschmidt
wérd door Goering ter verant
woording' geroepen. Deze
vroeg hem woedend, waarom
hij iemand, die kennelijk gek
was een vliegtuig had gege
ven. Messerschmidt antwoord
de: „Ik kon niet aannemen,
dat een krankzinnige zulk een
hoge "plaats in het Derde Rijk
kon bekleden".
Amerikaans
legermateriaal naar
Griekenland.
Twee Griekse schepen zijn
met Amerikaanse tanks,] pant
serwagens, vrachtauto's en ander
legermateriaal aan boord, van
Livorno haar Griekenland ver
trokken.
GENTENAREN BEZOEKEN
VLIgSINGEN.
Het bezoek, dat de Vlissingse
gemeenteambtenaren in het na
jaar aan Gent brachten, is door
de Ambtenaren Sportclub van
Gent beantwoord. Het gezelschap
arriveerde Zaterdagmorgen per
autobus en .werd ten Stadhuïze
dóór het Vlissingsè gemeentebe
stuur ontvangen. Burgemeester
Mr Kólff hield een korte toe
spraak, waarin hij releveerde het
gemeenschappelijke, datde bei
dé steden doth bovenal de beide
volken verbindt, zowelwat hét
verleden als de toekomst aan
gaat.
Schepen Vermeulen sprak
woorden van- dank. Hij betreur
de het, dat men in Gent niet de
regelen, der gastvrijheid volledig
in-acht heeft genomen: men
heeft n.1. de gasten met een ne
derlaag naar huis terug gezon
den. Hij hoopje, dat' Vlissingen
deze regel wei in ere zou hou
den.
Nadat aan de gemeente en bur
gemeester Kolff éen viertal
boekwerken waren aangeboden,
verenigde men zich in het hotel
Noordzeeboulevard aan 'n lunch.
De Vlissingse ambtenaren toon
den zich,goede gastheren en lie
ten zich met 60 in een geani
meerde wedstrijd kloppen. De
ruststand was 40, doch in de
tweede helft wist Visser de Vlis
singse eet te redden. In de pau
ze vond een atbletiekwedstrijd
over 1500 meter plaats, waaraan
ook twee Belgische lopers deel
namen. De uitslag luidt: 1 .Fliers
(Mar.) 4.39 min.; 2. Woudstra
(E.M.M.) 4.42.1 min.; 3. Jansserts
(Robur) 4.57.5 min.
Margaretha zweeg een wijl.
Toen zuchtte ze: „Hoe is 't mo
gelijk!"
„Ja. achteraf gezien.sta
melde hij.
Vrouwe Margaretha stond
langzaam op. Ze ging naar haar
slaapkamer. Daar bleef ze. Al
leen.
Ze schreide, snikte
En bad.
Dit alles is nu 25 jaar geleden.
Maar Vrouwe Margaretha her
innert zich nog duidelijk die
dag, de gesprekken, de. crisis die
zij doorleefde, de daaropvolgen
de dagen, de jaren.
Ze heeft haar toegewijd? keu
kenmeid in vertrouwen geno
men.
„Elsje, je weet dat mijn man
geld gegeven heeft aan de va
der van Lena?"
Elsje keek even op en boog
gich weer over haar werk. Haar
ogen bleven hij de oude kope
ren vijzel, die ze bezig was te
poetsen.
„Ik Jjeb iets er van gehoord,
mevrouw", antwoordde ze al
wrijvende.
„Wat zeggen de mensen er
van?"
„De mensen. Och, de men
sen Minachting legde ze in
haar toon, opzettelijk. „Aan het
prateft van de mensen moeten
we ons niet storen."
„Het is mijn voornemen niet,
npj er "aan te storen. ïk wil al
leen weten wat ze zeggen.*
Els. probeerde er om heen te
Walchers Werkcomité vacantie
1947.
Uit vorige publicaties is reeds-
gebleken, dat ,het Walchers
Werkcomité, dat vorig" jaar met
succfs' tochten georganiseerd
heeft o.a. naar Antwerpen en
Gent, ook dit jaar druk bezig
is met het samenstellen van een
programma voor 1947.
De bedoeling van het Comité
is wederom boottochten naar
Antwerpen en Gent te organi
seren, zomede /autobustochten
vermoedelijk naar, Brugge, Os-
tende, Oisterwijk en Tegelen en
wel in de week van 49 Aug.
Aan deze tochten kari door
iedereen wórden 'deelgenomen;
zij zijn bedoeld voor de arbei
dende bevolking van Walcheren
in de ruimste zin des' woords,
dus zowel voor werknemers als
voor werkgevers.
Op J 27 - Mei zal een boottocht
gemaakt worden, die uitsluitend
bestemd is voor de landbouwen
de bevolking van Walcheren. In
verband hiermede zij opgemerkt,
dat voor deze categorie tot nog
toe niet veel op dit terrein is
gedaan, zodat, het Walchers
Werkcomité in dit. opzicht enigs
zins als promotor beschouwd
kan worden.
Daar het de bedoeling is, in
•verband met de huidige hoge
levensstandaard, de kosten Van
bovengenoemde tochten zo laag
mogelijk te houden, wordt op
alle werkgevers van Walcheren
een beroep gedaan, hiervoor een
bijdrage te verlenen. Bijdragen
kunnen worden gestort,op giro
rekening 141869 van het Gém.
Bureau voor Sociale Zaken te
Vlissingen of bij de kassier van
draaien. Maar wat ze losliet was
voldoende. .Vrouwe Margaretha
kreeg de zekerheid, dat de pu
blieke opinie haar man schuldig
achtte. Wie betaalt, heeft schuld
wie geen schuld heeft, betaalt
niet. Zo luidde de onwrikbare
conclusie, die met onaantast
bare logica getrokken werd.
Aan die logica ontkwam ook
Vrouwe Margaretha niet. Een
onschuldige zal alle schuld ont
kennen en elke betaling weige
ren. Maar wie betaalt, stemt
toe.
En toch kon ze het niet ge-
'loven: En - ze w.ilde ook niet.
Maar de logica dwong haar,
hoe onwillig ze ook was,
OjT één punt hield vader Lang-
hout woord, hij kwam niet meer
terug.
Maar gr kwam een ander, een
brutale jonge kerel met ongun
stig uiterlijk, die beweerde ge
stuurd te* zijn door Lena Lang
hout fc
„Hoe heet je?'
„Dat komt er niet op aan."
Met dit körte gesprek trachtte
Els hem weg te werken, maar
dat lukte niet. Toen gaf ze hem
uit eigen beurs een gulden.
Vrotiwe Margaretha weet al
les nog pfecies, alsof het giste
ren gebeurd is. .Ze herinnert
zich nog levendig wat ze ge
daan heeft. Zó heeft hef- haar
toen geschokt
Ze is naar haar man gegaan,
is hem om zijn hals gevallen en
ze heeft schreiend uitgeroepen:
dit Bureau, waarvoor deze eén
kwitantie overlegt.
De vacantiebesteding voor de
schoolgaande jeugd is reeds in
volle voorbereiding.
Zodra de plannen nader uitge
werkt zijn, zullen verdere publi
caties volgen.
Polderbesturen.
Benoemd tot lid van het be
stuur der waterkering van de
calamiteuze polders Ser Lippens
e.a., C. Scheele te Zaamslag; tot
lid van het bestuur der water
kering van de calamiteuze
Jonkvrouw Annapolder, P. de
Dreu te Kortgene; leden van de
Dijkraad voor de waterkering
van de calamiteuze Leendert
Abrahampolder, als vertegen
woordigers van die polder M. W.
van Arenthals én P. Priester,
beide te Kats (Kortgene).
VUSSIN GEN.
A-R.-Kiesvereniging.
Vrijdagavond kwam de A.R.-
Kiesvereniging onder leiding van
de voorz. de heer B. H. Ligterin-
gen, in jaarvergadering bijeen.
De jaarverslagen van secreta
ris en penningmeester werden
vastgesteld. De secretaris de
heer W. Poppe mi de penning
meester de heer G. A. de Rijke
brachten hun jaarverslag uit. In
verband met art. 22 der statuten
moest de secretaris, die lid van de
gemeenteraad is zijn functie
neerleggen, de heer J. J. Laer-
noes heeft ontslag gevraagd in
verband met overbelasting van
werkzaamheden, terwijl, de heer
D. Louwerse naar Rotterdam is
vertrokken. Bij.de nu volgende
bestuursverkiezing werden geko
zen de heren J. van Driel, M. de
Klerk en C 1 Stroo.
Vervolgens deed de voorzitter
mededelingen over het Millioe-
nenplan. Door de Kiesvereniging
zal binnen twee jaar. f 3200.-
moeten worden opgebracht.. Als
verantwoordelijke comitéleden
werden hiervoor aangewezen de
heren J. Snoodijk en A. Geervliet,
die door een groot aantal leden
zullen worden terzij'degestaan.
Aan het eind der vergadering
werden de heren W. Poppe en J.
J. Laernoes door de- voorzitter
dank gebracht voor de gewich
tige arbeid in het belang der par
tij verricht.
Jubileum.
Volgens het Maandblad „Zui-
derlicht" zal 16 Mei a.s. de heer
F C. Wijsveld 45 jaar' onafge
broken lid geweest zijn van de
kerkeraad der Evang. Luth.
Gemeente te Vlissingen. Wel een
zeldzaam jubileum, dat niet on
gemerkt voorbij zal gaan.
De heer Wijsveld is niet al
leen in Vlissingen, maar ook ver
daarbuiten en vooral in Luther
se kerkelijke kringen een be
kende en gaarne geziene figuur.
Voor een goed. gevulde
Scheldehal werd Zaterdagavond
een gymnastiek-uitvoering gege
ven, waaraan behalve de V.T.V.
en dè Damesgymhastiekverem-
ging L.O. beide uit Vlissingen
ook de Leidse Damesgymnastiek-
verenigïng ..Brunhilde" mede
werkte.. Dê algemene leiding be
rustte bij de heer L. van der
Steen, leider van,"L.O„ die. met
zijn dames niet de slechtste fi
guur op die avond heeft gemaakt
vooral de rythmisehe vrije,oefe
ningen werden uitstekend en met
veel overtuiging voorgedragen.
Verschillende zware oefenin
gen door de veteranen van V.T.V.
vielen zeer in de smaak.
Het bekende nummer grond-
acrobatiek door V.T.V. sloeg bij
het publiek enorm in. Het sport
evenement werd besloten, door
het gezamenlijk optreden met de
Bóndsoefening K.N.G.V. „Vrede
en Vrijheid",
OOSTKAPELLE.
Vrijdagavond vond de
eindies van de E.H.B.O. in het
Verenigingsgebouw plaats.
De examencommissie bestond
uit de heren Dr v. Gelderen, Dr
Botn en dhr Vader, districtsvoor-
zittér van de Ned. Vereniging
E.H.B.O. 15 Candidaten werden
examen afgenomen waarvan 13
het diploma behaalden.
Geslaagd 'zijn de Dames: M.
A. Louwerse, H, M. Melse, A. de
Kam,.S. van Maldegem, J. P."
Janse, J. Janse, N. Lievense.- C.
Koene, C. Dekker, L. de Visser,
en de heren A. Rotte, K. Janse
en J. A.Alewijnse.
Dhr Vader dankte allen voor
de prettige samenwerking bij
het geven van deze cursus. De
voorzitter, dhr Alewijnse, bracht
dank namens de cursisten.
SOUBURG.
In een Zaterdagavond gehou
den bijeenkomst besloten de'
ringrljders de „derde Pinkster"
op het O'ranjeplein een ring-
rjjderij" te organiseren Van 8 tót
„Herman, zeg toch wat er ge
beurd is. Ik wil alles vergeven,
alles. Maar neem die onzeker
heid wegdat praten van de
mensen.... die man aan de
keukendeurHerman, ik
houd het niet uit. Ik moet het
weten. Wat is er gebeurd? Zeg
het niemand. Zeg het alleen aan
mfj."
Ontroerd heeft hij haar aan
zijn borst gedrukt en met be
wogen stem geantwoord: „Kind,
er is niets gebeurd. Niets. lie
bezweer je bij God en bij
onze..,."
„Neen, Herman, dat niet, geen
eden, geen bezweringen, dat heb
ik niet nodig, alleen jouw op
rechte verklaring...."
Ze heeft haar hoofd aan zijn
borst gelegd. Wat was dat heer
lijk, Wat- een rust.
Toen nam hij haar hoofd in
zijn. handen, zó vast, dat hun
ogen recht tegenover elkander
stonden en zo betuigde hij zijn
onschuld. Zo heeft ze hem ge
loofd, onvoorwaardelijk en voor
altijd-
Diezelfde.dag zond ze de keu
kenmeid naar Lena Langhout.
Eis kwam terug met de bood
schap, dat Lena van die man
niets afwist, dat ze ook niet
wist wie hij was, want zij had
rjiemand gestuurd.
Toen was de bewogenheid van
haar hart tot stilte gekomén en
haar. gemoedsrust teruggekeerd.
Daardoor kon ze op haar zilve
ren bruiloftsdag, hoewel ont-
12 u. zal dit 's morgens gehou
den worden en van half 2 tot 4
uur des middags]' Er zal o.m. ge
reden worden om de wisselbe-
ker welke door dhr Mohtfoort
is geschonken. 23 deelnemers
hebben zich reeds, opgegeven.
In Rehoboth werd Zater
dagavond door de Zangver.
„Zeelandia" uit Rotterdam, diri
gent dhr J. Lqcas. een uitvoe
ring gegeven waarvoor veel be
langstelling bestond.
Vrijdagavond werd onder
grote belangstelling door de
Zangvereniging „Uitspanning
door Inspanning", onder leiding
van de directeur, dhr B. Vleu
gels, een uitvoering gegeven.
Er werd een 9-tal liederen ten
gehore gebracht, waarna een
schets, getiteld „Henkie" opge
voerd werd.
TERSEKE.
Eerste roggen gevangen.
Op de lersekse Bank zijn de
eerste roggen gevangen.
Benoemd tot onderwijzer
aan de i Sept. as. te openen
Chr. Uuloschool alhier, de heer
J. Bos te Fïezenveen.
BORSSELE.
Hert ontsnapt
Zondagmorgen rende door het
dorp een hert, dat uit het her
tenkamp te Nieuwdorp was ont
snapt. Het dier liep naar de
Schelde, waar het insprong en
een tijdlang bleef rondzwem
men. Enkele personen gelukte
het, het hert weer op het droge
te twengen en na het dier te
hebben gestoeld heeft men Jiet
opgesloten.
Zaterdagavond vergaderde
de Coöp. Boerenleenbank. De
rekening wees in ontvangst en
uitgaaf een bedrag aan van
f 1.496.928.27. De winst bedroeg
f3760.04.
Tot bestuurslid werd geko
zen dhr Witbol en tot lid van
de Raad van Toezicht dhr M.
de Regt.
KAPELf/E.
De' vereniging van Oud-Leer
lingen van Tuinbouwwintercur-
susséh hield zijn jaarvergade
ring. De voorzitter dhr W. Glas
deelde o.a. mede, dat de werk
zaamheden voor de alhier a.s.
najaar te houden tentoonstelling
■de „OLVEFO" reeds fci vollen
gang zijn. Van verschillende
verenigingen en personen wa
ren reeds medailles en gelde
lijke bijdragen ontvangen.
- De tehtoonstellingsdatum is
een week verzet en is bepaald
op 2, 3 en 4 October.
In de gehouden bestuursver
kiezing werden de aftredende
bestuursleden N. Eversdijk Mz.
en Joh. Oele herkozen.
Op Zaterdag 14 Juni zal een
•excursie' gehoudén worden naar
de Westhoek van Noord-Brabant
en de Zuid-Hollandsche eilan
den. Het plan is om'o.a. de vol
gende bedrijven te bezoeken
van Dis te Fijnaart, Woerts te
Willemstad. Cromstrijen en Vos
te Numansdorp. Ongeveer 67
personen gaven zich hiervoor op.
POORTVLIET.
Boerenleenbank.
In dé jaarvergadering van
de. Coöp. Boerenleenbank rele
veerde de voorz., dhr P. J.
Vroegop, het verloop van de
werkzaamheden in het afgelo
pen jaar.
Aan Landbouwherstel en
voor de gewassenschadfe is uit
gekeerd £430.953.82. Er zijn
1147 spaarbankboekjes in om
loop.
De winst bedroeg f 1974.19
op eeli omzet van f 706.388.59.
De rekening werd mét een
winst van f1974.19 goedge
keurd.
Bij de bestuursverkiezing
werd dhr G. K. Krijger herko
zen en als plv. lid vferd geko
zen dhr G. Hoek, terwijl dhr
J. Vos tot lid van de Raad van
Toezicht werd gekozen.
Door de voorz. werd nog me
degedeeld, dat de credietreate
voor leden-spaarders met
pet. is verhoogd.
BRUINISSE.
Mosselzaad.
Nu 'de Waddenzee voor het
vissen van mosselzaad maar
enkele weken open gaat en de
berichten over zaadval aldaar
ongunstig luiden, wordt ernstig
gezocht naar mosselzaad in de
Zeeuwse zeegaten. Zo zijn reeds
pogingen ondernomen óm mos
selzaad te vissen in de Laagte
van Renesse, evenwel zonder
resultaat. i
Naar wij vernemen, ligt
het in het voornemen de handel
op België in verse mosselen
reeds begin 'Juni te hervatten.
roerd, toch kalmweg zeggen
„Geëf dat kind een stuk taart".
Later hoorde ze, dat die on
gure kerel een stroper en een
dief was, die iedereen lastig
viel, ook Lena Langhout, en de
allerlaatste tijd zelfs haar zoon
opzocht in zijn verre dienst als
boerenknecht, om hem uit naam
van moeder geld af te persen.
Nu' schijnt die jongen plotse
ling terug gekomen. Want gis
teren zag ze hem, toen ze met
de tuinman'op het bordes stond.
Hij liep voorbij en het viel haar
op, dat hij zo vreemd keek. Er
zal toch niets broeien? In ver
band met het komende huwe
lijksfeest?
Ze, voelt zich beklemd, alsof
haar iets boven het hoofd hangt.
Dat mag niet. Ze- zit hier. al
veel te lang alleen op haar
slaapkamer. Daarom "staat ze op
en loopt naar de ouderwetse
grote spiegel een erfstuk van
haar grootmoeder.
Ze zal zich wat verfrissen en
kappen. Deze bezigheid leidt
haar gedachten af, maar toch
schrikt ze, als "er plotseling aan
de deur wordt geklopt.
Het is Els, -de oude keuken^
meid. Ze is een corpulente vrouw
geworden, die hijgt bij het be
klimmen van een trapje.
'„Mevrouw", stamelt ze, „hier
is mevrouw Kloosterbérg."
(Wordt uervolgd.)
alg. vergadering van de N.V.
Weegbrug „West-Kraayert" werd
als weger benoemd dhr C. Re-
mijn. Het bestuurslid dhr J.
Noteboom-Mol werd in zijn func
tie als secretaris herkozen.
In het afgelopen jaar werd
aan producten gewogen 9.957.390
kg. Financieel staat de weegbrug
er goed voor; het jaar werd n.L
afgesloten met een gunstig saldo
van f 409.30.
MELISKERKE.
De in deze gemeente gehou
den collecte voor de Stichting
1940—1945 bracht f 146,50 op.
ZAAMSLAG.
De afd. Zaamslag- van de
N.C.L.B. kwam in ledenvergade
ring bijeen ter bespreking van
het nieuwe contract met de
daaraan verbonden bedrijfspen
sioenregeling. Van gelijkstelling
met andere takkenvan bedrijf
meende men in deze loonrege
ling nog niet veel te merken.
De instelling van de dorpscom
missie der Stichting voor de
Landbouw bleek door verschil
lende leden niet met instemming
te worden begroet.
BRUINISSE.
Vrijdagavond 9 Mei werd al
hier de gebruikelijke jaarver
gadering van de „School met de
Bijbel" gehouden. Na openings
woord van de voorz. dhr M.
Krijger, werden de jaarversla
gen van secretaris en penning
meester voorgelezen.
Vervolgens kreeg het H. d. S„
dhr M. v. d. Maas, gelegenheid
het een en ander mede te delen
over de gang van het onderwijs
in het Afgelopen jaar. Het leer
lingenaantal steeg van 104 tot
123,
Dhr Van de Woestijne refe
reerde over: „Het doel van het
geschiedenisonderwijs op £e
Prot. Chjr. Scholen". In een bei
der betoog zette spreker uiteen
Gods*, leiding ook in 't volksle
ven, wat hij met enige frappante
voorbeelden verduidelijkte.
Orgelcongres N. O. V.
De Ned. Organistenvereniging
is van plan om op 27 en 28 Mei
in Utrecht een orgelcongres te
beleggen. Men komt Dinsdag
middag bijeen en vergadert dan,
waarna in de Jacobikerk te
Utrecht een orgelconcert wordt
gegeven door Cor Kee. 's Avonds
trekken de organisten naar
Amersfoort waar ze een lezing
„Aanstonds", aldus „Het Laat
ste Nieuws'.', „ziillen de Indische
.ondernemers naar hun plantages
en fabrieken terugkeren. In eer
ste aanleg om te zien, wat er van
over is en wat het'.kost, het over
blijfsel weer op gang te brengen.
Over enige jaren zullen de plan
tages wel weer iets opleveren
en fabrieken, die herstelbaar zijn,
weer draaien.
Maar daarmee is Indië bij lan
ge na niet geholpen!
De Indische ondernemer was
gewend, lang vooruit te zien. Zijn
plannen waren op vele jaren
zwoegen berekend, vóórdat hij er
wat voor terug zag. Dat kon, om
dat hij een onkreukbaar bestuur
waakzaam wist. Zo gedijde land
en volk.
Thans belandt de ondernemer
in een door en door onbetrouw
bare en corrupte samenleving. De
ambtelijke sfeer in Indië, van
welke huidskleur ook, is volko
men gespeend van - de hoge
plichtsbetrachting van vóór de
oorlog. Wie 't schriklijkst hiervan
zwijgt, heeft 't allermeest gezeid!
En hoe kan het ook anders ais
niemand weet, wat de dag van
morgen brengt onder de leiding
van nieuwbakken staatslieden,
merk Schermerhorn. Hoe kan de
ambtenaar thans gedragen wor
den door de bezielende gedachte,
dat hij na twintig of dertig jaren
arbeid zijn steen zal hebben bij
gedragen aan het grootse gebouw
van Insulinde's stoffelijke en
geestelijke welvaart?
Gevolg: van stoute toe
komstplannen zal de ondernemer
nog wel dromen, maar het kli
maat is ongeschikt voor de uit
voering ervan. Hij is gedwongen
tot politiek op de korte baan. Het
klimaat geeft alleen kans aan
avonturiers, die zich niet bekom
meren om iets, dat alleen stage,
noeste arbeid vermag te
scheppen".
van Adr. C. Schuurman in de
St. Joriskerk kunnen beluiste
ren. Woensdag treffen de orga
nisten elkander weer in de
Hernhutterkerk te Zeist. Hier
houdt de oud-organist Ds C. C.
Molenaar van Zwijndreeht de
ochtendwijding, die gevolgd
wordt door een bezoek aan een
pijporgelfabrieto Des middags
trekt men opnieuw naar de Ja
cobikerk in Utrecht, waar de
voorzitter van de N.O.V., de heer
George Stam uit Leeuwarden,
een orgelbespeling geeft.
Sas van Gent door de eeuwen heen.
Het verlangen van Gent naar
een goede verbinding met de zee
is reeds eeuwen oud. Voor eert'
koopstad, zoals Gent door alle
eeuwen heen is geweest, is dit
ook verklaarbaar, want goede
scheepvaartverbindingen zijn
voor dit soort steden nu eenmaal
een levensbelang van de eerste
orde.
Het eerste kanaal van Gent
naar zee kwam reeds in het jaar
1251 tot. stand. Het was de Lie-
vevaart, lopende van Gent naar
Damme aan het Zwin. De uit
monding van dit kanaal lag ech
ter in een minder gunstige om
geving, daar het Zwin jaar in,
jaar uit steeds meer vei'zandde.
Sluis en Brugge, die nog meer
dan Gent hierdoor werden te
gronde gericht, hebben al het
mogelijke gedaan om deze -ver
zanding tegen te gaan. Alle po
gingen waren echter tevergeefs
en tegen het eind van de 15de
eeuw was deze zeeweg dan ook
vpor 'Gent verloren.
Uit de aard der zaak legde
deze machtige en rijke stad zich
niet bij 'deze gang van - zaken
neer, maar zag uit naar een ap-
dere_ uitweg. Ditmaal hield men
het 'oog naar het Noorden ge
richt, waar op vrij korte afstand
de djepe. Schelde lokte. Een ver
binding met deze zeearm werd
nu het ideaal. De toenmalige
vórst; Karei V., gaf op hun ver
zoek bij octrooi van 26 Mei 1547
Gent toestemming een kanaal te
graven van „Roden-Huyze, paro
chie Mendonk, totten landtijck
bij. Joos Hamerlynxck tussen A's-
seneder- en Axelerambacht".
Hoewel men nu deze 26sten
Mei 1547 als de geboortedag van
Sas van Gent beschouwt, heeft
het nog wel even geduurd, voor
dat er van een werkelijk ont
staan sprake was. Dit is ook be
grijpelijk, want mét de eenvou
dige middelen waarover men vier
eeuwen geleden slechts kon be
schikken, vergde het graven van
een dergelijk kanaal meerdere
jai-en.
Op 29 Augustus 1551 legde
Theunken de Baenst, in naam
van zijn oom Antoon de
Baenst, ridder en eerste Schepen
van Gent, de eerste stéen voor
de te maken zeesluis. Ruim 10
jaar later 3 April 1562
werd pas het laatste Itukje zee
dijk weggegraven en de volgende
dag het kanaal voor de scheep
vaart opengesteld. Het eerste
schip, dat de nieuwe zeesluis, pas
seerde, was een van Dordrecht
komende boot geladen met ha
ring en bestemd vóór Gent.
Het eerste bouwsel schfjnt niet
erg solide te zijn geweest, want
in 1566 moesten de zeesluizen,
daar zij dreigden in te storten,
reeds worden gesloopt. Zij wer
den vervangen door andere, die
meer landinwaarts werden ge
bouwd. Aan deze sluizen nu-ont
stond. langzamerhand het „Sas
van Gent",
Als eindpunt van het kanaal,
dat .het machtige Gent zijn we
reldhandel moest mogelijk maken
is van het eerste begin van zijn
bestaan af dit punt belangrijk
geweest. Reeds in 1560 is men
begonnen de sluizen en omgeving
van versterkingen te voorzién.
Waarschijnlijk heeft men de ko
mende rumoerige tijden toen
reeds zien aankomen.
Enkele jaren later beleefde het
stadje zijn eerste oorlogsdaad.
21 Mei 1572 landden de tegen
Spanje opgestane Vlissingers bij
Sas van Gent en staken nadat zij
de bewoners hadden 'gewaar
schuwd, 's nachts de stad en
de sluizen in brand, om de Span
jaarden zoveel mogelijk afbreuk
te doen. Enkele jaren later wer
den de sluizen weer hersteld en
kwam er weer wat leven in de.
omgeving daarvan. Het plaatsje
bleef nu een tijdlang in hahden
der voor hun "vrijheid vechtende
Vlamingen, maar in 1583 kwa
men door het verraad van Ser-
vaas van Steeland, hoofdbaljuw
van het Land van Waas, vrijwel
alle Noord-Vlaamse steden,
waaronder ook Sas van Gent,
weer in Spaanse handen.
Met dit verraad ging ijoor Sas
van Gent de vrijheidszon voor ve
le jaren onder. Pas eind Juli 1644
sloeg Prins Frederik Hendrik het
beleg voor deze inmiddels sterk
gemaakte .vesting. Hoewel de
Spanjaarden alle mogelijke moei
te hebben gedaan een inname te
voorkomen, veroverde de Steden
dwinger de stad de 7de Septem
ber Van dat jaar. Deze verlossing
van het Spaanse juk is maar net
ophet nippertje gekomen, want
op 30 Januari 1648 werd de Vre
de met Spanje gesloten en be
paald, dat beide partijen zouden
béhouden, wat ze op dat fnbment
bezet hadden.
Deze Vrede van Munster, die
een eind aan de 80-jarige, Oorlog
maakte, bepaalde bovendien, dat
de Schelde voor alle scheepvaart
haar de Spaanse Nederlanden
zou worden gesloten. Het lot van
Gent werd hiermede bezegeld!
Langzamerhand verviel het nu
in onbruik gekomen kanaal. Bo
vendien begon ook de Braakman,
zoals Het Zwin enkele eeuwen
vroeger, te verzanden. Voor de
uitgang der Sasse haven .ontston
den grote zandbanken. "Sas van
Gent werd van zeestadje een
landstadje.
In 1747 werd, het weer het to
neel van een vinnige strijd. De
Fransen waarmee wij in oorlog
waren, namen na dagenlange
zware gevechten de 30ste April
de vesting in. Het stadje had van
deze 14-daagse belegering danig
geleden.
Eeh grotere bloeitijd brak pas
weer 'aan in het begin yan de
19de eeuw, toen nadat Napoleon
van het wereldtoneel was ver
dwenen Noord- en Zuid-Neder
land in één staat werden ver
enigd. Het totaal verannde Gent,
dat nu van zijn kluisters werd
bevrijd, verzocht Koning Willem
I weer.met de zee te worden ver
bonden. Op dit verzoek werd
gunstig beschikt en in '1823 werd
besloten tot het graven van een
kanaal van Gent naar Terneuzen.
Tot Sas van Gent werd van' de'
oude Sasse Vaart gebruik ge
maakt. De 18de November1827
werd dit kanaal met veel fees
telijkheden, waarvan ook Sas zijn
deel kreeg, geopend. Behalve
voor Gent is ook voor Sas van
Gent dit nieuwe kanaal een ze
gen geworden. Een aantal grote
industrieën, aangetrokken door
de mooie scheepvaartweg, hebben
er zich gevestigd, zodat het nu
't industriecentrum van Zeeuwsch
Vlaanderen is geworden.
We hopen, dat onze 400-jarige
nog meer dergelijke vestigingen
zal kunnen aantrekken en tevens
dat het nog, vele eeuwen van
voorspoed tegemoet mag gaan.
