?rov. Staten van Zeeland.
Gecentraliseerd
Dultsohland gevraagd
Nederland onder
EngelsGhe curateele?
COIMSÏiSCH GEVAAR.
PROTESTANTSCH CHRISTELIJK BLAD VCCR ZEELAND Zaterdag 8 Maart 1947
Rumoer in de K.V.P.
fcpiftsd af Mang.
Wehrmachtsaannemers op het matje.
Het werk van de Tribunalen.
Uitgave
Stichting „ZoeuwBch Dagblad"
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorst-
etr. 70, Tel. 2438, Giro 274289
Kantoren: Vlissingen, Waletr.
33, Tel. 168) Middelburg, Rou-
aansehe Kaai 19, Tel. 2009;
Neuzen VTooawjjckstr. Tel. 2052
Een onzer medewerkers heeft
in het nummer van j.l. Maandag
lijn waarichuwende item laten
hooren tegen de dreiging van het
Communisme.
En waarlijk nl<t zonder reden.
AU Rutland telken» weer blijk
geeft er op bedacht te zijn om zijn
fnvlled uit te breden niet alleen
in Ooit-Europs maar door heei
invloed uit te breiden niet alleen
uit economische en staatkundige
overwegingen, maar dan zit daar
ook achter de bedoeling om den
invloed van de communistische be.
ginselen te versterken.
Gedurende den oorlog heeft
Hitier er steeds de nadruk op ge
legd, dat Duitschland maar niet
•en militairen oorlog voerde, maar
«en totalen oorlog, waarbij
i de bedoeling voorzat heel de we-
I reld in de zegeningen van het na-
\tsonaal-socialisme te doen deelen.
Welnu, zoo gaat er ook van
doskou een machtige invloed uit
or de verbreiding van het Com
munisme.
In de Eerste Kamer heeft de
vurige week de heer Reyers, daar
op gewezen, toen hij naar aan
leiding van het feit, dat minister
Jonkman in zijn Memorie van
Antwoord1 betreffende de begroo
ting van Overzeesche Gebiedsdee-
len, zich op vriendelijke en voor
komende wijze over het Commu
nisme had uitgelaten, er dit van
gezegd:
„Weet de minister dan niet, dat
in de communistische organisatie
voor het Oosten, waarvan de
hoofdzetel is gevestigd te Singa
pore, met branches te Medan, Sid
ney, New York en Londen o.a.
als statuaire doelstelling geschre
ven wordt:
Het schaduwen van Nica-spion-
nenhet zoo nóodig opruimen van
Nica-spionnen en het stelselmatig
belasteren van het Nederlandsche
gezag. Deze organisatie heeft te
Median een bank opgericht, waar
van het bedrijfskapitaal, circa 20
millioen dollar, gefourneerd is
door het communistische hoofd
bureau te Singapore. De Indische
regeering heeft aan deze baric
nota bene het agentschap der
Handels-Mij. toevertrouwd. Een
pracht camouflage voor itnnm-
ristijche propaganda".
Ook in ons land weten we daar
van mee te praten.
We hebben na den oorlog het
merkwaardige feit gezien, dat toen
vanwege de papierschaarschte de
meeste bladen slechts in kleine
oplage mochten verschijnen, de
communisten met hun „Waarheid"
een lawine van papier over »ns
land konden uitstorten.
En nog steeds gaat de propa
ganda met onverminderde kracht
voort.
Nu eens verschijnen de propa
gandisten in het democratische
jasje en fungeeren ze als voor
vechters va'n de democratie. Maar
een volgend oogenblik dreigen ze
met de dictatuur van de revolutie.
Dit was o.a. het geval bij het
Indische debat in de Tweede Ka
mer.
De communisten verdedigden -
hoe. kon het anders, door dik en
dun het revolutionnaire optreden
Van Soekarno» en zij eischten niets
minder, dan dat Nederland voor
het revolutionnaire geweld zal wij
ken, de troepen terugtrekken en
het gezag van de oproermakers er-
kermen.
In verband daarmede liet de
heer Koejemans die dreigement
hooren:
„Toen in September de troepen-
verschepingen naar^Indonesië be
gonnen, zijn er in Amsterdam en
elders stakingen uitgebroken.
Maar ik kan de Regeering en in
het bijzonder de reactie, die zoo
spetiaal op geweld aandringt ver
zekeren, dat wanneer een regee
ring zou willen pogen om de zaken
in Indonesië met geweld op te
lossen en daar het gezi.g te gaan
herstellenin Nederland een
beweging zou uitbreken, waarbij
vergeleken die in September maar
kinderspel zou zijn. Laat men
zich niet vergissen 1"
Zoo is het.
Laten wij ons niet vergissen in
den aard en het karakter van het
Communisme.
Terwijl de sociaal-democraten
ten onzent het Marxistische soci
alisme min of meer loslaten wen-
schen de communisten de revolu
tionnaire Marxistische theorieën
onvervalscht te handhaven.
En dat uit principe. Van hen
geldt het woord: „Het is een on
geloof dat zelf gelooft;, het is
een bezield alheïsme waarin de
vonk der geestdrift gloort; zijn
aanhangers vormen een soort kerk
die zich welbewust tegen de Chris
telijke kerk stelt".
Marx heeft indertijd van den
godsdienst gesproken als een her
senschim opium voor het volk.
En een der communistische pro
pagandisten heeft deze kwalificatie
overgenomen toen hij schreef
„Daar is «en vergift dat me*
•pium neemt. Rookt mm opium
ZEEUWSCH DAGBLAD
Op
en ondergang
Zon en Maan.
van
2e JAARGANG No. 588
Abonnementsprijs f 3.30 per kwartaal
Advertentieprijs 12' a cent per m.m.
Rubriek Kabouters 5 cent per woord.
I Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Directeur: JACQ. Dc*3MIT
Met vaste medewerking van: BARON Mr W. r E. v. d. FELTZ te Middelburg, Dr K. HUiZENGA te Middelburg,
D« J. KAREL5E te Goes. Ds R. SLOFSTRA te Vlissingen en D» W. VRGEGiNDEWEY te Poprtvifei
Zondag. Zon op 7.10, onder
17732 u. Maan op 21.34 u7
onder 8.35 u.
Hoog water te Viiesingan
Zondag 9 Maart:
3,18 n. 2.23 m., 15,45 n. 2.24 m,
dan geniet men zoete droomen:
men waant zich in het paradijs.
.Zijn invloed echter openbaart zich
in verwoesting der gezondheidde
mensch wordt allengs een ideoot.
Precies zoo start het met den
godsdienst. Daar zijn menachcn
die opium willen rooken. Het zou
toch ongerijmd lijn, als de itaat
op zijn kosten, dat wil zeggen op
kosten van hét gehccle volk ver
zamelplaatsen voor oplumrooken
onderhield en steunde, lieden, die
daarbij dienst doen".
Waarlijk, de heer Koejemans
had gelijk toen hij waarschuwde:
iaat men zich niet
vergissen t
Naar wegneming van lóciale
misstanden, naar verbetering van
sociale verhoudingen moet waar
noodig met kracht worden ge
streefd.
Maar niet naar de wijze «li vol
gens de doelstelling der communis
ten. Ook hierbij moet het Woord
van God een lamp zijn voor den
voet en moet leven dé begeerte
„Leer mij Heere uwen weg; ik
zal in uwe waarheid wandelen;
vereenig mijn hart tot de vreeze
Uws naams".
Voor het land een
levensbehoefte.
Dr Otto Grotewohl, een der
voorzittera van de Duitsche socia
listischs eenheidspartij, heeft op
een demonstratie van de anti
fascistische, democratische par
tijen te Leipzig, gewezen op de
noodzakelijkheid om bij de Mos-
fcousche conferentie aan te drin
gen op de vorming van een ge
centraliseerd Duitschland.
Grotewohl zeide, dat de econo
mische zonegrenzen zullen moe
ten verdwijnen, indien de Duit-
schers in leven willen hhjven.
De andere voorzitter, Wilhelm
Pieck, verklaarde, dat op deze
meeting een deel van Duitsch
land zijn oprechten wil toont om
alles te doen wat In zijn maCht
ligt om den vrede te verzekeren
en de democratie in Duitschland
nasx de overwinning te voeren.
„Maar de staat moet een struc
tuur krijgen, die overeenkomt met
de levensbehoeften en deze struc
tuur kan slechts worden gevon
den in een gecentraliseerd
Duitschland".
Dr Grotewohl verklaarde te
vens, dat geen Duitsche partij
het recht heeft om het ieekenen
van het vredesverdrag te weige
ren. Dit zou niets anders zijn
dan een vlucht van de verant-
De actie Welter-Bajetto,
Op 29 Maart zal een aparte
vergadering van d« K. V. P. wor
den gehouden, waarin het Indl-
soha vraagstuk en speciaal de actie
van het oomitë Welter-Bajetm,
dat aooal» bekend IJvert voos
handhaving van de RUkseen
heid, aan de orde zullen komen.
Deze aotle wordt, naar „Do
Stem" mededeelt, door het P.B,
hoog opgenomen. Niet omdat het
er bezwaar tegen heeft, dat er
een afwijkende meenlng Inzake
Linggadjati wordt gehuldigd. Na
tuurlijk niet. Doch wel omdat men
organisatorisch scheeve schaatsen
rijdt. De actie wordt geheel bui
ten de organen der partij om ge
voerd. Men sticht comité's zonder
de bestuursinstanties er in te
kermen. Ja zelfs, zooals Pater
Stokman in „Het Binnenhof" ver
telt, doen er personen aan mee,
die niet eens lid van de K, V. P.
zijn.
Typeerend is ook, dat een cir
culaire van het comité de eigen
actie in veel breeder kader zet.
Men heeft ook bezwaar tegen de
financieele en economiscche poli
tiek en wil de K.V.P. dwingen
van koers te veranderen. Thans
zouden de katholieke Kamerle
den te zeer gebonden zijn aan de
Party van den Arbeid.
EXTRA TOESLAG
AANVOER CONSUMPTIE.
AARDAPPELEN.
De toeslag, welke de re>
geering geeft ale tegemoet'
koming In de extra-koeten,
verbondon «ah den aanvoer
van aardappelen naar de
ooneumptle-oentra onder de
huidige weeromstandighe
den, wordt voor de week van
9 t.m. 15 Maart verhoogd
van f2 op f3,50 per 100 kg.
De handelaar mag voor
aardappelen, die in genoem
de week door den teler wor
den afgeleverd, ten hoogste
f 1 meer betalen dan de gel
dende richtprijs vermeerderd
met de voor die week vast
gestelde bewaarvergoeding.
VOOR DEN ZONDAG!
woordelijkheid en van de gelofte
om Duitschland weder op te bou
wen en herstelbetalingen te ver
richten-
Het DuitsChe volk zal vele ja
ren lang slechts dan nieuwe po
litieke partyen kunnen toelaten,
indien deze zich accoord verkla
ren met de basis van de Duit
sche politiek, zooals die in het
vredesverdrag zal worden vast
gelegd.
Jacob Kaiser, de voorzitter
van de Christeiyk Democratische
Unie, verklaarde, dat het Duit
sche volk beter in staat zal zijn
tussehen Oost en West te bemid
delen, naarmate het meer een
eigen politiek zal volgen.
Hy sprak de hoop uit, dat bij
het vaststellen van de Duitsche
grenzen - de wet van de natuur-
Uike levensruimte voor de 70
millioen Duitschers zal worden
gerespecteerd.
Economische redenen, dia wor
den aangevoerd om grenscorrec
ties in het Westen te rechtvaar
digen, kunnen niet beslissend ge
acht worden".
Hü drong er op aam, dat de
economische plannen' voor het
Saargebied niet zullen mogen be
lemmeren, dat dit gebied in het
territorium van den Duitschen
staat zal worden opgenomen.
Invaliede ex-illegalen
gaan poppen maken.
Poepen in nationale costuums,
zooals die ook dezer dagen aan de
Prinsesfes óp Soestdijk lijn aan
geboden, zullen binnenkort in
grooten getale worden gefabri
ceerd.
Daar in het buitenland groote
belangstelling voor deze poppen
blijkt te bestaan, zal een groot
dééd' der productie voor den ex
port worden bestemd.
Uit Zwitserland is reeds een
order binnengekomen voor 30.000
en uit Zuid-Afrjka voor 20.000
poppen, terwijl ook uit Engeland
en Amerika aanvragen zijn bin
nengekomen.
Uitsluitend invalide arbeids
krachten, voortkomende uit de ille
galiteit, zullen aan de vervaardi
ging van de poppen deelnemen. Dit
zal geschieden in samenwerking
met de stichting 1940'45. In de
eerste weken hoöpt men een pro
ductie van 250 poppen te bereiken,
doch. men verwacht dit aantal
1 spoedig kunnen opvoeren,
i iDe poppen gekleed in Volen-
damsche, Spakenburgsche en
Zeeuwsdhe kleederdrachten, zijn1
ongeveer zestig centimeter hoog en
bezitten de attractie te kunnen loo-
pen en wel zoo, dat ze ara den
linkerarm worden genomen en dan
door een zeer eenvoudig systeem j
in beweging komen.
De Prinsesjes waren opgetogen,
toen ze doze loopende poppen kre
gen en ook H. K. H. Prinses Ju
liana toonde zich zeer geïnteres
seerd.
„Bemoei u toch niet mit dim nohtvaardigi, want ik tut
tndm in im droom vul om Som geleden.
Matth. 17:19b.
Tribunaal Goes.
Geen aannemer van
formaat.
Op de ochtendzitting werd de
zaak tegen Joseph J. D. van
den Brande, aannemer te
Hulst behandeld, die als aannemer
werken voor de Wehrtnacht uit
voerde, zooals het bouwen van
bunkers en het aanleggen van
loopgraven. Hij was begonnen met
15 arbeiders en zijn bedrijf groei
de uit tot plm. 400. Getuigeverkla-
ringen vertelden hoe hij dit aantal
verkreeg, maar volgens den besch.
waren deze onjuist, daar de ar
beiders uit zichzelf gekomen wa
ren.
De verdediger, Mr van Son,
zeide in zijn pleidooi op sarcas
tische wijze, zooals hij het uit
drukte, dat besch. geen aannemer
van formaat is, daar deze reeds
in vrijheid zijn; althans in Z.
Vlaanderen. Pleiter hechtte niet
veel waarde aan het proces-verbaal
en vroeg directe invrijheidstelling
van zijn cliënt. Mr Vlaming re
pliceerde op de „sarcastische op
merking", dat bij de beoordeeling
de gezindheid van Iden besch. in
aanmerking wordt genomen. Na
dat het Tribunaal beraadslaagd
had, besloot het aan 'het verzoek
%n den verdediger te voldoen.
genomen waren, aan burgers ver
kocht.
Toen de bouw van z.g. schut
tersputjes ter sprake kwam en
besch. de juiste benaming niet
wist, meende hij, dat het Tribu-
naallid de heer Kok (die niet aan
wezig was) deze wel zou weten
•daar deze ook de bedoelde putjes
had laten bouwen. Toen Haring
man hier dieper op in wilde gaan
werd hem gesommeerd zijn mond
te houden en werd hem Idoor den
voorzitter medegedeeld, dat de
heer Kok wel verplicht was dit
te doen, daar anders het illegale
werk in gevaar kwam.
Besch. verklaarde verder, dat de
commissie van voor-onderzoek
hem gedreigd had met „insperren".
i Vervolgens werden een achttal
getuigen gehoord, die om strijd
verklaarden, dat hun baas zich
totaal niet voor de 'bouwerij inte
resseerde en zoo ééns in de 14
I dagen kwam kijken.
De arbeiders vonden het ook
mooi en zoo zat er geen voort
gang in het werk, tot groot ver
driet van de DuitsChers, die Ha-
I ringmap zelfs enkele keeren tot de
orde riepen. Nadat tens'otte de
echtgenoote nog was gehoord,
i werd de zitting geschorst tot nader
order.
Tribunaallid werd
beschuldigd,
De Zaak tegen JacóbusHi-j
ringman aannemer te Colijns-
plaat, nam den geheelen middag en
beslag en moest zelfs geschorst
worden wegens het late uur. Ha-
ringman werd er van beschuldigd
een betonmolen ten gerieve van
de Wehrmaaht te hebben verkocht,
materialen aan deze beschermers
te hebben verhuurd en, wat het
ergste was, op N.-Beveland bun
kers en meerdere van dergelijke
i werken te hebben gebouwd.
Deze laatste besch. was juist,
i in dien zin, dat hij gedwongen
was, vertelde de besch. Bovendien
i was een Duitscher in feite uit
voerder en behoefde hij slechts
het geld urt te betalen.
De voorraad materialen en zijn
betonfabrieken waren niet ten nut
te van de Duitfriwr» gekomende
materialen had hij, hoewel op-
Behandeling
gratie-verzoeken.
Minister Maarseveen heeft in
de Eerste Kemer meegedeeld,
dat 26 gevallen van gratieverzoe
ken zyn afgedaan. Elf verzoeken
zyn geweigerd. In vyftien geval
len is gratie verleend. Negen
doodvonnissen zyn geëxecuteerd.
Een veroordeelde heeft zich door
zelfmoord aan executie onttrok
ken en in één geval is executie
opgeschort in verband met nadere
revisieprocedure.
Bijl de behandeling vaa de Ju-
stitiëbegrooting door de Eerste
Kamer verklaarde de minister van
Justitie, dat de tribunalen op uit
stekende wijze hun werk doen.
Wanneer hij heeft gezegd dat dé
bijzondere rechtspleging op I Ja
nuari 1948 zal beëindigd zijn, dan
is dlat, omdat hij vindt, dat er dit
jaar een eind aan moet komen. De
restamtjes gaan naar de gewone
rechterlijke macht. Dat de bij
zondere rechtspleging beëindigd
wordt, is ook in het belang van de
genen, die bij deze rechtspleging
betrokken zijn.
Zoo van luiten af bikikin
verschijnt Pilatui' vrouw ah
lin tngil op Jeius' lijdensweg,
Dat mate Him toch wil goid
gedaan hibbin, dat ir tin-
minste nog tin voor Hem
pleitte, toen alle stemmen
'tegen Hem uitgebracht wer
den. En dat nog wel van zoo
onverwachte zijde. Het ie
Jezus' eigen volk, dat Hem.
verwerpt, en die 'tmu voor
Hem opneemt iteen hei-
dimt Pilatui' vrouw! Claudia
heette tij, naar men tegt.
V moet ir nm op littm,
op welk hachelijk moment deze
vrouw zich ale advocate op
werpt voor den rechterstoel
ten behoeve van den Heiland.
Pilatui aamlt, wien hij zal
loslaten: Jezus 6f Barabbat.
Het volk wil Barabbat. Na
tuurlijk wil het Barrabas. Wie
iou z'n stem niet uitbrengen
op Barabbast Deze man wcu
'n soort volksheld. Een natio
nalist, die maar één branden
den hartstocht had: de bevrij
ding van i'n volk. Die vrij
heid wilde hij bevechten in
den weg van revolutie. Hy was
meer extremist nog dan na
tionalist. Bij een der vele op
stootjes tegen het gehate Bo-
meinsche gezag, was hij ook
weer haantje de voorste ge
weest. Hij had bloed doen
vloeien. Daar zit hij nu voor
gevangen. Haar 't is geen or
dinaire booswicht, nee, een
politieke gevangene, een man
die het aureool draagt van den
martelaar-voor-de-vrijheid. Zal
de schare, de massa, niet harts
tochtelijk roepen om hem, Ba
rabbast Dat was 'n man waar
je wat aan hadDie beloofde
vrijheid en welvaart. Wat
kwam je nu verder met Jeiusf
Wat Barabbas gaf was tast
baar en dichtbij, wat Jezus
beloofde ongrijpbaar en too
ver aft Laat ons dus Barab
bas lost
Pilatui most natuurlijk van
die revolutiegeluiden niets heb-
bsn. Maar hij wset sventeer,
dat hij tegen de massa niet
op kan. Hierom sn om nog
meer redenen helt hij er toe
over, de menzo hen hun sim tl
givm. En 'tii op dit built-
tend moment, dat Claudia tui-
tchenbeide komt. Zij heeft een
droom gehad. Ze heeft een
etem uit de onzienlijke wereld
vernomen, zonder twijfel een
Item der godheid. Pilatui,
man, weet toch wat je doet.
Je haalt je Gods wraak op
den hals: „bemoei u toch niet
met dien rechtvaardige, want
ik heb heien in een droom
veel om Htm geleien",
V
Aldus pleit een vrouw.
Een edele, religieuee vrouw,
vimdt u niet!
In heel dit duivelteh gedoe
komt tij als engel te voor
schijn. Zij wil luisteren naar
de stem der godheid. Ze is met
hoogcrc dingen bezield. Ze wil
haar man remmen op het pad
van het kwaad.
Claudia I
V
Verkyk u niet op deze
vrouw met haar schoonen
schyn en haar mooien naamt
Zij heeft veel geleden in een
droom! Maar Jezus heeft ge
leden in werkelijkheid om
harentwil. Zij heeft Jezus niet
geholpen, maar nog meer ge
folterd.
Let u maar eens op!
Waaróm kreeg Pilatus de
boodschap, om toch goed uit
te kijken! Toch zeker alleen
uit eigen belang! Als hij niet
oppaste zouden de goden hem
met hun wraak achterhalen.
Dat had ze uit dien geheim-
a innig en droom begrepen. Pi
latus moest niet op Jezus,
maar op zichzelf letten.
Claudia pleit voor Jezus niet,
omdat se den Heiland, maar
omdat ze haar man liefheeft.
En in haar man zichzelf. De
menigte roept: laat Barabbat
lot. Uit eigen belang! Clou-
dia pleit: laat Jeeut los. Uit
eigen belang. De massa kitst
voor de revolutie, omdat ze
daar wat insiet. Zij kiest voor
hit ivangilie, omdat se daar
mitr inziet. 'tU aan beidt
kantin igo'ismi, het een»
bruut en naakt, het andere
vroom en geoamoufleerd. Maar
egoïsme blijft het!
V
De tegenstelingJezus—
Barabbas, is m onzen tijd,
Waarin revolutie en evangelie
fel tegenover elkaar staan,
aotueeler dan ooit.
W ij kiezen Jezus! Natuur
lijk kiezen wij Jezus! Maar
waaróm!
Is niet wijd verbreid 'ds
egoïstische vroomheid of het
vroom egoïsme, dat vóór Jezus
kiest, omdat het veiliger
is! Pas op je zelf! Elke an
dere keus is schadelijk! 'n
Mensch moet om z'n toekomst
denken en om de wraak Gods!
Zoo kiezen wij Jezus niet om
wat Hij is, maar om wat Hij
geeft. Niet uit beginsel,
maar uit belang. Niet omdat
we Hem liefhebben, maar om
dat we onszelf liefhebben.
En met die keus roepen we
toch feitelijk mit dl schare
om Barabbast
En waarom lezen we eigen
lijk 'tZeeuwsch Dagblad en
scharen ons bij de christelijke
politieke partijen.
Waarom roepen we zoo hard
met Groen voor het evangelie
tegen de revolutie!
Is het niet, omdat we van
Barabbas, de man met de
roods vlag nog nooit veel
goeds gezien hebben, en is een
christelijk-eonservatieve poli
tiek inzake Indië en zoo per
slot van rekening niet voor-
de elig er
Laat ons oppassen voor ter
mouflage-godsdienst en ca
mouflage-politiek.
Niet het belang, maar het
beginsel beslist.
Claudia's vroomhtid staat
ep ién lijn mit Barabbat' node
vaan. v
H. VELDKAMP.
Middelburg.
MILLIOENENLEENING VOOR ELECTRW
FICATIE GOEDGEKEURD. DRIE STEM
MEN TEGEN. EEN ZEER VERSTREK
KEND BESLUIT. VOORZIENING ONREN
DABELE GEBIEDEN OPNIEUW TER
SPRAKE.
-> De Enschedésche politie
heeft een 19-jarige kantoorbe
diende gearresteerd, die textiel-
coupures ter waarde van 3700
punten te kcop aanbood. Hij
zou de coupures op de textiel
fabriek, -waar hij werkzaam
was, gastolen heb'oen.
Moderne democratie.
Het links georiënteerde Engel
sche weekblad „New Statesman
and Nation" is slecht te spreken
over de houding van de Neder
landsche regeering in Indië. I
Het blad keurt het af dat het
basis-accoord niet zonder meer
werd goedgekeurd en heeft hevig j
bezwaar tegen de blokkade aan
de Indische kusten-
De door de Indonesiërs gestolen
goederen moeten naar het 'blad
meent, vrijéiyk uitgevoerd kunnen
worden.
De Engelsche regeering zal een
scherp protest moeten laten hoo
ren en zal nogmaals moeten aan
bieden om Prof. Schermerhorn
en Dr van Mook by te staan in
hun pogingen een modus vivendi
te vinden. Tenslotte dreigt het
blad met behandeling van de
kwestie door de organisaties der
Vereenigde Naties.
De wensch is dus, dat Neder
land onder Engelsche curateele
zal worden gesteld.
En' dat spreekt d&n JlOg van.
democratie,
- Oost-Indonesië eri do
„republiek".
In het republikelnsche blad
„Merdeka" schryft de heer Pra-
woto Soemodilogo: „Kortgeleden
verklaarde de heer Sjahrir ln een
interview, dat Dr van Mook te
Den Pasar beloofde Oost-Indone-
sië dezelfde plaats te zullen ge
ven ln de Vereenigde Staten als
de republiek. Dit beteekent ofwel
een verlaging van de positie of
een verhooging van de positie van
Oost-lndouMSS, Al< Se republiek
Ter zitting yan de Prav. Staten
van Donderdags.iui*g waren af- j
wezig Mevr. v. d. Broedkede
Man en de 'heeren M. de Bruijne,
J. C. Vogelaar, F. A. v. d. Spiegel
en G. v. Duin.
De voorzitter stelde aan
de orde de behandeling van
het voorstel tot het aangaan
van een geldleening van ten
hoogste f25.200.000 tot dek
king van de kapitaalsver
strekking aan de N.V. P. Z.
E. M.
Dhr A. H. S. Steznerding
(C.H.) opende de rij der sprekers.
Hij wilde het voorstel zien als
een maatregel ter verhooging van
het welvaartspeil der provincie.
Het is een gedurfd voorstel, doch
de toelichting van Ged. Staten en
Prof. v. Staveren ia geruststel
lend.
De onrendabele gebieden vor
men echter de groote schaduw, die
over dit plan valt. Dit is niet al
lereerst een technische, doch een
financieele kwestie. Bij aanneming
van het plan wordt de voorziening
der onrendabele gebieden rog be
zwaarlijker. Spr. stelde de vraag,
of hieraan nu absoluut niets ge
daan kan worden. De verbinding
toetreedt tot de Vereenigde Sta
ten van Indonesië, is het doel van
Dr van Mook bereikt, maar dan
zal de republiek zoo zwak staan,
dat zy de kosten van den weder
opbouw niet kan betalen- Een
toetreden van de republiek tot de
Vereenigde Staten beteekent voor
haar een economische en' politie
ke verminking.
De toestand te Batavia.
Het republikeinsche blad ,,Ra'-
jat" schryft: „De bevolking van
Batavia heeft zoowel van vriend
als vyand te ïyden. By iedere
wüziging in het stadsbestuur hoopt
de bevolking op een verbetering
van zyn lot, doch Iedere veran
dering brengt slechts een ver
zwaring van lasten mede. Alle
maatregelen ter verbetering zyn
intusschen mislukt. Enkele maan
den geleden verklaarde een Ne
derlandsche woordvoerder te Ba
tavia, dat men groote moeüyk-
heden had by het aannemen van
Indonesische arbeiders. Momen
teel werken er echter 25.000 In
donesiërs voor Hollanders,
Dit wordt veroorzaakt, doordat
hun kinderen honger ïyden en zy
niets meer bezitten om te ver-
koopen. Wat moet men echter
wel denken van onze leiders, die
het volk in deze ellende hebben
gedompeld?"
Secretaris Oost-Indone
sisch parlement.
Tot secretaris van het parle
ment van Oost-Indonesië is be
noemd Mr H> W. NdöWj, wor
den oorlog adjunct-secretaris van
den Volksraad.
DE KWESTIE VAN DE
„MARTIN BEHRMAN".
Ook een Britsch protest?
Uit welingelichte bron wordt te
Batavia vernomen, dat een exper
tise van de lading van de „Mar
tin Bëhrman" onomstootebjk
heeft bewezen, dat de rubber voor
een groot deel afkomstig is van
een Britsche maatschappy, die
ten tyde van de Japansche capi
tulatie geiyksoortige rubber in
Goedangs had opgeslagen-
Deze maatschappy eischt een
deel op van de tot de lading be-
hoorenda kinabast, terwyi een
ander deel hiervan wordt opge-
eischt door een Chineeschen on
dernemer.
De correspondent van Aneta te
Singapore meldt, dat thans ook
stappen van het Britsche minis
terie van Buitenlandsche zaken
verwacht worden inzake de aan
houding van schepen jn 4e Indi
sche Wateren.
De Nederlandsche consul-gene
raal te Singapore, de hee^ Vige-
veno, heeft verklaard, dat de Ne
derlandsche marine geen schepen
in volle zee, doch slechts in ter
ritorials wateren aanhoudt.
Daartegenover heeft de gezag
voerder van de „Empire Mayro-
ver" verklaard: „Ik werd aange
houden buiten de territoriale wa
teren, ik was 4.5 myi van de kust
verwijderd,"
GoesRoosendaal is boven-
grondsch ontworpen. De sympa
thie van spr. gaat niet naar een
bovengrondsche lijn uit, maar aan
leg daarvan is veel goedkooper
dan van een ondergrondsdhe lijn.
Bestaat nu de mogelijkheid met,
om ook de verbinding GoesVlis
singen 'bovengrondsch te ontwer
pen? Hierdoor zou een flink be
drag worden gewonnen, wat aan
de voorziening der onrendabele ge
bieden ten goede zou kunnen ko
men.
Vervolgens waarschuwde spr.
tegen een verhooging der tarie
ven, waarvan de bevolking uitein
delijk de dupe zal worden.
Is er al wat meer zekerheid over
de doorvoering der electrificatie-
plannen der Ned. Spoorwegen?
Gaarne zou spr. een overzicht krij
gen van onrendabele gebiedea De
C.H.-fractie is voor vestiging der
nieuwe centrale te Vlissingen.
Ged. Staten zeggen, dat de be
drijfsvorm der P.Z.E.M. geheel
losstaat van dit plan. Dat is wel
zoo, doch bedacht moet worden,
dat het bestuur der P.Z.E.M. voor
lange jaren volledige vrijheid
krijgt en allerlei overeenkomsten
kan en zal sluiten, zonder dat dé
Staten daarin gekend worden.
Dhr J. de Kruijter (C.H.)
zag een groote financieele scha
duw. Wordt de leening in haar ge
heel geplaatst en blijft de centrale
te Westdorpe voorloopig in be
drijf?
Dhr J. Hommes (A.R.)
wilde zich niet wagen aan een be
spreking der technische zijde vart
het project. Hij vroeg zich af, of
in dezen tijd een dergelijke uit
gave verantwoord is. Met Ged.
Staten is de A.R.-fractie het eens,
dat electriciteit thans een levens
behoefte is. De A.R.-fractia wil
het plan zien in het licht van den
opbloei van Zeeland. De uitgave
voor deze electrificatie mag daar
om niet met een beroep op de'
ongunst der tijden worden afge
wezen.
Ook dezen spreker ligt de voor
ziening der onrendabele gebieden
zwaar. Met klem vroeg hij, of hef
fonds voor dit doel niet kan wor
den versterkt.
Wat de financieele aspecten bé-
treft is er weinig houvast. Wan
neer er meevallers zijn, zal dat een
groot voordeel zijn. Maar van
waar moeten die meevallers ko
men? En wanneer er tegenvallers
zijn, hoe moet het dan? Want wij
mogen de lasten niet op de nage
slachten afwentelen. Deze over
weging maakt de beslissing niet
eenvoudiger. Op welke wijize xul-
len de tekorten moeten worden
gedekt? W»o*e«r de
