Provoceerende Mohammed rede van Hatta. Het aftreden van Byrnes. De economische situatie van Nederlandsch-Indië. Een vierjarenplan voor Frankrijk. De Oom-Generaal te Batavia aangekomen. In de eerste plaats een kwestie van MnnenlandsGbe politiek? De atoom-energie, De Schoolstrijd. Het Nederlandsche leger moet ten spoedigste worden teruggetrokken. Vorstperiode voor- ioopig geëindigd. Verlaging Amerikaansche Invoerrechten. Uitgav» Hoofdkantoor: Goes, L, Vorst- str, 70, Tel. 2438, Giro 274289 Stichting „Zeeuvvsch Dagblad" Kantoren: Vlissingen, Walstr. 33, Tel. 188; Middelburg, Rou- aunsche Kaai 39, Tel. 2009; Neuzen Vlooswyckstr. Tel. 2052 ZEEUWSCH DAGBLAD 2e JAARGANG No. 540 PROTESTANTSCH CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND Vrijdag 10 Januari 1947 Abonnementeprys ƒ8.30 por kwartaal. Hoofdredacteur: R. ZCTIDEMA Directeur: JAOQ. DB SMIT. Advertentieprijs 12% cent per m.m. Cv, vtio Zg$ ei" Mat,>i7 Zaterdag. Zon c.p 8.45 *t., cru der 16.51 u. Maan op 22.31 u, onder 11.32 u. Hoo« watt; te Zaterdag 11 Januari: 4.42 u. 2,11 m., 17.17 u. 2.13 m. .De schoolstrijd is'nog niet uit, Dat bleek weer opnieuw in eea te Leiden gehouden „onder wij t- ëag" voor de leerkrachten van het openbaar lager en voorbereidend onderwijs. Hier werd o.a. het woord ge voerd door den heer R. van Gaas- beid aan de hoofdbesturen ven beek oud-inspecteur ven het L.O. do Unie cn de A.R. Partij te Utrecht. heeft voorgesteld." Deze spreker poneerde, blij-Naar. aanleiding hiervan be- !Mnf het verslag „De Neder- richt ^et dagblad „Trouw", lander dat in den feilen school- d h voor»tel tot zulk een strijd, waarin de theologische ge- samenspreking door beide par- uAolaflt m hoi irAllr tiropduw honur 1 j 1 tij besturen is aanvaard, doch SAMENSPREKING MET C.H, EN A.R. Wij lezen in „De Gerefor meerde Kerk", het Weekblad der Confessioneele Vereeniging: „Ik weet nier of er ooit iets terecht is gekomen van de sa menspreking, die een groep le den van de Partij van den Ar- voelens in het volk werden benut om het openbaar onderwijs tegen te werken, de bijzondere school langzamerhand het karakter van evangelisatie had aangenomen, ge heel tegen den opzet in. Ook de Openbare school heeft als pijler de menschheid op te voeden tot Christelijke en maat schappelijke deugden en de gods dienstonderwijzers zijn welkom in de Openbare school. De Open bare school geeft objectief, we tenschappelijk verantwoord on derwijs in nationalen zin. Dit is karaktervorming, die tot strijd voert. dat toen een dag zou worden vastgesteld, van de zijde der le den van de Partij van den Ar beid uitstel is gevraagd, omdat één der leden, die daaraan zou moeten deelnemen, n.l. prof. dr H. Kraemer, ziek was. Na de prcvoceerende redevoeringen van SJarifoedin] en Soedirman, heeft thans ook de vice-president der republiek, Mohammed Hatta, een sterke anti-Neder- landsche, we zouden ook kunnen zeggen een opruiende, rede gehouden. Hatta legde er de nadruk op, dat thans een belangrijkMing is bereikt, n.l. de eenheid van het Laskar Rakjat (Volksleger) met het volk, waardoor het Indonesi sche volk een besef van kracht gekregen heeft. Daarvan moeten wij doordron gen zijn, aldus Hatta, «venals in hoeverre de Nederlanders ons wil len overweldigen. De Nederlan- de7S. trtóïï. agressief"op te Bui- gewaande fadones'iërs' naar den De militaire situatie. Gisteren deelde do Nederland sche militaire woordvoerder mede, dat bij een beschieting van het convooi van M e d a n naar Bela- wan één Nederlandsch soldaat ge dood en twee gewond werden. Gedurende het laatste etmaal is het in Medan rustig geweest. Woensdag zijn er in het ge bied van Paleml'sng meer In de Zuidelijke sector van de Soerabajasche zóne werden bin nendringende republikeins he pa trouilles verdreven. In Soera- b a j a werden verscheidene per sonen op grond van extremistische activiteit gearresteerd. De legervoorlichtingsdienst spreekt het bericht van Antara over een militaire oparatie bij Soekaboemi categorisch tegen. waardeer',! sa gerespecteerd, voor al om zijn oprechtheid en waar digheid. Zijn zeer groot geduld zal ran grootr waarde blijken te zijn als zich naar aanleiding van het vredesverdrag met Duitsch- land meeningsverschillen mochten voordoen. De Nederlandsche en de Belgische landbouw. Tijdens de behandeling van de landbouwbegrooting in de Bel gische Kamer vestigde de heer Jan van den Eynde de aandacht der regeering op de noodzakelijk heid omzichtig te werk te gaan bij het bespreken van de land- bouwaccoorden met Nederland. Hij wees er op, dat de Neder landsche landbouw goed georga niseerd is, hetgeen niet het geval is in België. Spreker achtte het daarom onontbeerlijk de land- Verliezen Nederlandsche bouwmethoden in België te mo- dermseeren, indien men op gelij ken voet wil onderhandelen met Nederland. leger. In de periode van 29 Dec. tot 4 Jan. zijn volgens een officieele verstrekte verlieslijst 11 militairen van het K.NN.I.L. en de Kon. Wat blijft er over van een na- terochtend om 11 uur plaatselijken tenzorg, Medan en Padang, ter- Zuidelijken oeve^va^de^Moessi landölacbt gedood en 3 gewond. - J 4A Petano OOrCTiaVAmPn f ...111 L.—!L - .UL tie, vroeg de heer v. Gaasbeek, die een school had waar allen naast elkaar werden opgevoed, waar het Katholieke en het Pro- testantsche kind buiten schooltijd zijn godsdienstonderwijs kreeg, doch waar men gezamenlijk een stuk van het leven beleefde. Dat is nationale gevoelens aankweeken, riep spr. uit, waarna hij eindigde met de leuze: „Daarom allen achter de Open bare school, één Openbare school voor alle kinderen". Deze felle rede, zoo meldt de „Nederlander", waaraan wij dit verslag ontkenen, werd met en thousiasme ontvangen. tijd te Batavia aangekomen. Op wijl Cheribon zelfs gebombar- vervoerd dan tot dusver is waar- het vliegveld waren ter verwei- deerd is. genomen I koming aanwezig Dr van Mook, Kruis en Helfrich hebben in Nadat vier kamoones binnen de de wnd directeur van het kabinet Nederland een beweging opgezet demarcatielijn in de zóne van «Ppfn'l/e °»Lle regeenng_te sabo- Semarang van Bijeenkomst republi- keinsch kabinet. Koets, vice-admiraal A. S. Pinke, de directeur van het departement van binnenlandsch bestuur Dr W. Hoven, de president van Oost- Indonesië Soekawati en de ka binetsformateur van Oost-Indo- nesië Nadjamoeddin. Van Indo nesische zijde waren o.m. aan- Sjahrir zal Zaterdag of Zondag republikein- naar Djogjakarta vertrekken, om t elilon* /la U „s .n..V. 11 De koude lucht blijft vlak bij onze grens aanwezig. Weeroverzicht medegedeeld ZWARE BRAND TE ERMEL.O, Hoofdzuster omgekomen. Voor de tweed* maal binnea veertien dagen is de Stichting 's-Heerenloo to Erinclo door een hevigen brand getroffen. Werd op Vrijdag voor Kerstmis pavil joen 4 van de Stichting geheel in de asoh gelegd, waarbij alle bezittingen en de kleeren van ver pleegsters en kinderen verloren gingen, Dinsdagmiddag iis in en kele uren tijds paviljoen 8 uitge brand. Door onmiddellijk doeltreffend optreden van het personeel kon den alle 54 aanwezige kinderen bijtijds buiten het brandende ge bouw worden gebracht Zuster Stam, de hoofdverpleeg ster, is twee maal het brandende gebouw binnen gegaan om te trachten nog iets te redden. Daar na werd zij vermist. Haar ver koolde lichaam werd later op de tweede verdieping gevonden. Men begrijpt, dat vooral hierdoor groo- to verslagenheid op de Stichting heerseht. V,- - - - - r\ x*. v w» 1 11 VVIWVl aLViltt LliVMV|CVU„vl\i teeren. Bij onze regeerirg bestaat sche troepen gezuiverd waren, aldaar de zitting <-an het republi- door het K.N.M.I. te De Bilt: tim nrAfiefn dan urArr iron dan trro/ia »t 1.2f11L.'j. 41.. 1A De dooigrens m onder mvioed an de Oceaanactm'.eit tot over de wensch den weg van den vrede te bewandelen, doch wanneer de Nederlanders agressief blijven, dan beginnen wij daarmee ook en zen. wij beseffen onze kracht. Hatta wees er vervolgens op, dat als de Nederlanders werkelijk werden de Nederlanders van bui- keinsche kabinet, welke van 10 tot ten de zóne beschot: u me* zware 13 Januari is uitj esteld, bij te mortieren. Er waren geen verlie- tyonen. wezig de secretaris van de repu- vrede wenschen, zij Linggadjati blikeinsche delegatie, Mr Boedi- hardjo en Mr Tamzil. De Commissie-Generaal had geen verklaring af te leggen. Door President Truman verdedigd. President Truman waarschuw- band het voortzetten van het ver- de Woensdag, dat het verwerpen strekken van leeningen in het bui- van zijn programma voor het ver- tenland aan. lagtn van de Amerikaansche in- „Zou de vrees, dat de V.S. niet voerrechten door het Congres bereid of in staat zullen zijn om verstrekkende gevolgen zou heb- Jeeningen te verstrekken of aan moeten verwezenlijken on het Ne derlandsche leger ten spoedigste moet worden teruggetrokken. Hij zeide verder, dat de Nederland sche militairen en imperialisten de beslissingen van hun eigen re geering saboteeren en de Indo nesiërs tot conflicten dwingen om hen te overdonderen. De vice-president vroeg zich Verschillende waarnemers te verkiezingen een goede reputatie Washington blijven er bij, dat als burger en vredestichter op te achter het aftreden van Byrnes bouwen. Dit is uit politiek oog- af, waarom de Nederlanders zich meer steekt dan uit diens verkla- punt van belang in verband met zoo bezorgd maakten over de de- ringen blijkt, temeer daar het het traditioneele bezwaar van de marcatielijn, daar zij. immers had- plaatsvindt °P een oogenblik, dat 'Amerikanen om een generaal als den toegezegd binnen twee jaar Byrnes aan het toppunt van zijn president te kiezen, te vertrekken. reputatie als vredesstichter staat. De verrrassing van het publiek Hatta vroeg zich af, bf.de Ne- De theorie, dat generaal over het plotselinge aftreden van a°t T t°^' derlanders oorlog durfden voeren I Marshall wordt beschouwd'als een Byrnes schijnt- in hoofdzaak te tr,u/ orj. Lr!r',, V en een poging zouden durven on- belangrijk candidaat voor de pre- zijn veroorzaakt door het ont- ,n, TT, ;i,„ n i dernemen om de Indonesiërs te sidentsverkiezingen van 1948 wint breken van een psychologische LJ~JJ?" doen buigen. „Het is mogelijk, veld bij de politieke waarnemers, voorbereiding. Het nieuws is on- f I™. terugke^re m.or s.n ,jj i 7Jï nn jv.i_.iGistermorgen oiB uut wer- van onze omgeving doorgedrongen. In het midden en zuiden wer den gistermorgen tem peraturen boven het vriespunt gemeld. In het noorden daaren tegen vroor het nog 5 a 6 gra den. Deze dooigrens verplaatst zich nog langzaam verder in Oostelijke richting en zal onge veer bij onze Oostgrens tot staan komen, zoodat de tempe ratuurstijging ook tot Friesland en Groningen zal doordringen, is Duitschland, Scandinavië, Polen en de Balkan blijft de vorstperiode aanhouden. De koude .lucht blijft dus vlak bij onze grens aanwezig; bij dergelijke situaties is het onmogelijk te zeggen of de in ons land definitief door ben voor de wereldpolitiek en de koopen te doen in andere landen, maar dan zijn zij niet meer een j Zij wijzen er op, dat .de binnen- middellijk bekend gemaakt uit vooruitzichten voor het scheppen toenemen, dan zullen verschillende van een duurzamen vrede. landen hun dollaruitgaven over Deze tegenaanval op de republi- een langere periode gaan verdee- keinsche actie tegen de internatio- len, in welk geval de Amerikaan- nale handelspolitiek van de regee- sche export zal worden verlaagd", ring' was vervat in het economi- Truman sprak vervolgens van sche rapport van den president een „rooskleurige" toekomst voor aan het Huis van Afgevaardigden de V.S. Wijzende op het feit, dat en den Senaat. de groothandelsprijzen in de hf- De president pleitte voor een geloopen zes maanden met 24 pro- belangrijke verlaging van de prij- cent zijn gestegen, deed hij een zen, die zich op het oogenblik in beroep op het bedrijfsleven en de V.S. in stijgende lijn bewegen. Ook verwierp hij het denkbeeld dat er een nieuwe economische depressie zou moeten plaats vin den. Met betrekking tot de tarie ven, merkte Truman op: „Het verlangen van vele andere landen om dfel te nemen aan de voorge stelde internationale handelsorga nisatie, ten aanzien v waar van de afgevaardigden van 17 landen op de voorbereidende conferentie, welke in November 1946 te Lon den is gehouden, -inprincipe tot overeenstemming zijn gekomen, zal voor een groot deel afhangen van onze houding bij de onder handelingen over wederkeerige handelsovereenkomsten, welke dit jaar zullen plaats vinden. Wij kunnen hopen als tegen prestatie voor onze eigen conces sies met betrekking tot onze in voerrechten niet alleen een ver laging van de buitenlandsche ta rieven, doch ook het opheffen van een groot aantal beperkingen, zoo als in het bijzonder streng ge handhaafde import-quota, welke ons den toegang tot buitenland sche markten belemmeren, te verkrijgen. Wanneer wij in gebreke blijven ons aandeel te leveren, dan is het zeer waarschijnlijk, dat sommige landen zich genoodzaakt zullen voelen hun eigen controlemaatre gelen te verscherpen. Een derge lijke ontwikkeling zou een ver deeling van de wereld in handels blokken tengevolge hebben en de kansen op een duurzamen vrede verminderen". President Truman noemde het oprichten van een internationale handelsorganisatie den belangrijk sten stap, dien wij kunnen nemen voor het herstel van een omvang rijken buitenlandschen handel op gezonde basis. Hij wees :r op, dat de handel met het buitenland in 1946 een totale waarde had van 15 milliard dollars vergeleken met het vooroorlogsche gemiddelde van 4 milliard dollar per jaar. „Op den duur", zoo zeide hij, „kunnen wij echter slechts aan andere landen verkoopen, wanneer wij bereid zijn van hen te koopen of in deze landen kapitaal te in- vesteeren". De president voegde hieraan toe, dat de V.S. de eerste jaren niet kunnen verwachten evenveel in het buitenland te koopen als te verkoopen en bevsl in dit vsr- op den landbouw om de prijzen te verlagen. Er mpet, aldus besloot de pre sident, rekening mede gehouden worden, dat de uitzonderlijk hoo- ge prijzen van het vorige jaar eenigszins zullen dalen, wanneer de wereldvoedselpositie verbetert en er meer duurzame goederen voor de consumenten beschikbaar komen. Te Hamburg 17 menschen doodgevroren. Te Hamburg zijn reeds 17 men schen doodgevroren, terwijl er 41 ernstige gevallen werden ge constateerd, waarin lichaamsdee- len waren bevroren. Dit werd Woensdagavond bekend gemaakt door den voorzitter van de brand- stoffencommissie van den Ham- burgschen gemeenteraad, Dahren- dorf. gerespecteerd ras, doch een volk, dat wij minachten". Indien de vrijheid der Indones.ërs erkend wordt, zoo besloot Hatta, dan waarborgt Indonesië de welvaart van Nederland, doch als men vasthoudt aan koloniale aspiraties, gaan de Nederlanders hun eigen ondergang tegemoet. lanasche politieke toestand den vrees voor ontijdige publicatie gedachtengang van president door de pers. Truman meer beïnvloedt dan in- Reuter meldt uit Moskou, dat ternationale aangelegenheden. de benoeming van Marshall daar. Marshall, die als minister van met groote voldoening is ontvan- Buitenlandsche Zaken president gen. De Russische pers heeft nog zou worden als er iets met Tru- geen commentaar gegeven, doch man zou gebeuren, krijgt thans de algemeetre verwachting is, dat de kans om v r de presidents- de nieuwe minister zal worden ge- De parlementaire com missie is Woensdagmid dag van Schiphol per K.L.M.-vIiegtuig naar West-Indië vertrokken. Alvorens zich in het vliegtuig te begeven po seerden de leden der commissie voor onzen fotograaf. V.l.n.r. de heeren: Van Neree, v. Babberich, Bierema, Meyerink, Prof. Zwaan, Kropman, Logeman en Wagenaar. Gistermorgen om 7 uur wer den de volgende temperatu ren waargenomen: De Bilt +2; Vliegveld Schip hol +3; Vlissingen +3; Vlieg veld Gilze-Rijen +4; Vliegveld Eindhoven +3; Vliegveld Beek +3; Den Fielder +1; Vliegveld Twente 1; Vliegveld Èelde 6; Parijs +5; Londen +5: Kopenhagen —6; Berlijn 12; München 9; Praag 11; Bern 1. De Republikeinsche senator Alexander Wiley, voorzitter van de juridische commissie van den Amerikaanschen Senaat, heeft een resolutie ingediend, waarin wordt voorgesteld, dat de Amerikaan sche regeering verplicht wordt elke internationale overeenkomst over atoomenergie aan den Se naat voor te leggen, die deze dan alleen met twee derde meerder heid kan aannemen. De transatlantische telexlijn, die Churchill en Roosevelt voor hun „gesprekken" tijdens den oorlog gebruikten, is voor inter nationale handelscommunicaties opengesteld. „Gesprekken" kos ten 1.2 pence per woord. x 250.000 vreemde arbeiders moeten het tekort aan menschen aanvullen. DE ENGELSCHE LABOURREGEERING. Een petitie voor ontslag. De Engelschman R. W. Mee- kins uit Lancashire heeft een or ganisatie op touw gezet om een petitie aan den Engelscihen Ko ning te zenden, waarin deze wordt verzocht aan de regeering te vra gen om haar ontslag te nemen en een plebisciet te houden. De peti tie, die het volk de gelegenheid wil geven zijn ontevredenheid met naar Frankrijk lmmigreeren. de huidige regeering tot uitdruk- Hiervan zullen 200.000 Italianen king te brengen zal in verband zijn. Ook zullen 500.000 Duitsche rnet de op 23 Januari in het par- krijgsgevangenen ln het land lement verwachte motie van critiek blijven werken. Van Winston Churchill op de re- De kapitaalsuitgaven worden geering voor dien datum worden voor 1947 op 141 milliard francs ingediend. Meekins heeft een staf geschat. Men stelt zioh ten doel van 5 personen moeten aanstellen chines, cement en transport. Dit de productie b(j de genoemde in- om de talrijke aanbiedingen voor beslaat ongeveer dertig procent dustrieën gedurende het loopende hulp in behandeling te nemen. Jaar te verdubbelen. Fabrieksarbeiders, mijnwerkers, De regeering bestrijdt de eco- straatveegers, ambtenaren, zelfs De Fransche premier, Leon Blum, heeft medegedeeld, dat de regeering onmiddellijk zal begin nen meS haar vierjarenplan voor wederopbouw en moderniseering. Het gaat om de volgende zes in dustrieën: kolenmijnen, electricl- teit, Ijzer en staal, landbouwma- van het geheele economische le ven ln Frankrijk. De uitvoering van het plan brengt groote regeerlngsorders voor machines en allerlei con structiewerk mede: de bijzonder heden daarvan zullen later wor den bekend gemaakt. De 48-urlge werkweek zal bi) alle Industrieën worden Ingevoerd, met dien verstande, dat voor 40 uur een baslsloon treldt, terwijl de Rechtszekerheid en redelijke kans op rendabiliteit van het geïnves teerde kapitaal. Dr Ir p. Honig onder-directeur van het Nederl. Indisch departe ment van Economische Zaken die gisteren, na een kort verbiyf ln Nederland naar Indië terug keerde, heeft aan een corres pondent van Aneta enkele mede- Sprekend over de economische banden tusschen Nederland en Indië, verdeelde flr Honig deze in twee categorieën: de eerste bestaat uit leeningen en voor schotten, welke den laatsten tijd aan Indië verstrekt worden, en deelingen gedaan omtrent de voorschotten voor pensioenen. economische situatie van Nederl Indië. Bij een vergelijking met de situatie ln Indië tijdens mijn vo- Volgens een onlangs verschenen officieele publicatie bedragen dsze tezamen 2900 millloen gulden. Dit bedrag loopt steeds verder op, aangezien Nederland aan Indië nomische depressie dus op twee politiemannen hebben zich ter be- ri8 bezoek aan Nederland thans fronten, aan den eenen kant zal schikking gesteld. Volgens Mee- ongeveer een Jaar geleden, Is mi) i blijft voorschieten, de productie worden gestimuleerd, jdns komt bijna 3/4 van de sollici- gebleken, aldus Dr Horüg, dat op Dit Is vooral zoo belangrijk, om- terwUl er anderzijds naar wordt taties van de kant van de werken- het gebied van den landbouw op dat een groot deel dezer leenin- gestreefd de prijzen te verlagen, de klasse, die de regeering aan de I Java en Sumatra geringe con- gen zijn ondergebracht bij levens- Hlerby deen zich echter al macht heeft geholpen. crete vorderingen zjjn gemaakt,1 verzekeringsmaatschappijen, zoo dadelijk moeliyicheden voor. I ih tegenstelling tot de tin en olie dat de Nederlandsche spaarders De Vakvereenlglng voor het industrie, de scheepvaart en den hlerby indirect betrokken zijn. overheidspersoneel heeft voor haar Kolonel Sidor, chef van den landbouw ln de Malino-gebieden. Hlerby, aldus Dr Honig, komt byna anderhalf millloen leden militaire Poolsche missie in Italië, HU wees er verder op, dat men het vraagstuk van de rentebeta- mm* O1 .w. -V, U--— «VMwaa lliili LCW1 G 1 W19UUC Ui AkClllC) O i.www w» - IW44 VS— /ViUWWULU" overige acht uur als overwerk een loonsverhoogrng geëischt, een heeft verklaard, dat er zich nog hier te lande niet de minste ze- ling en aflossing naar vorerf, dat worden betaald. elsch die In stryd Is met de poli- 6)300 man van het tweede Pool- kerheid heeft over de wijze en in dén loop van dit Jaar meer Gedurends het eerste Jaar zul- tlek der regeering, )che legercorps van generaal An- het tijdstip, waarop daarginds gedetailleerd onder de oogen moet len 260,000 vreemde arbeiders dera jn Italië bevinden. stra„s weer gewerkt kan worden, worden gezien, Ben aangelegen- In Berlijn zijn honderden „verwarmingscfmtra" ingericht, berekend op verblijf van dui zenden menschen gedurende de koude dagen. held, welke ln het bijzonder Ne derland en de Nederlandsch-Indi- sche regeering aangaat. De tweede categorie betreft de belegging ln ondernemingen en bedrijven, welke een internatio naal karakter dragen. Ook hler by zijn hondaden millloenen ge moeid. Zoo is bijv. alleen al in de rubberondernemingen nominaal 600 millioen gulden belegd. Hiermede betreden wjj het ter rein van de „ijskoude calcula ties". Men is bereid geld in on dernemingen en bedrijven te steken, indien er rechtszeker heid bestaat en indien er een redelijke kans is op rendabi liteit van het geïnvesteerde kapitaal. In het algemeen kan men zeg gen, dat de beleggers zich in de toekomst evenals in het verleden zullen tevreden stellen met een matige rendabiliteit, indien daar omtrent echter zekerheid bestaat door „een gevestigde rechtsorde van weiken vorm of gestalte zl) ook moge zijn. Sjahrir heeft eenige malen betoogd, aldus Dr Honig, dat in de toekomst zoo danige financieele maatregelen zullen moeten worden geprojec teerd, dat 'n grooter deel van de winsten aan het Indonesische volk ten goede zal komen. Men dient echter in de re publiek te bedenken, dat het kapitaal eerst dan naar Indië zal vloeien, wanneer de mo gelijkheid van een redelijken interest en zekerheid omtrent de terugbetaling bestaan. Dr Honig weer vervolgens op de groote verdiensten van de Nederlanders, die de exploitatie van de natuurlijke rijkdommen in Indië hebben georganiseerd, al heeft het buitenlandsch kapitaal hier en daar een behoorlyk aan deel gehad ln de beleggingen (in de thee-cultures bijv. 50 pet.), toch was zeker 95 pet. van het technisch en economisch perso- neél van eultuurondernemingen, technische bedrijven, mijnbouw, transportbedrijven en openbare nutsbedrijven Nederlandsch. Indië heeft in den loop van tientallen jaren naast „boom- perioden" de ernstigste crises doorgemaakt, welke veel sociale ellende veroorzaakten. Het is onjuist en onrechtvaar dig bij de beschouwing van de rentabiliteit van het ln Indië ge- investeerde kapitaal uitsluitend te kijken naar de bloeiperioden. In het algemeen kan men zeggen, dat de rentabiliteit van het kapi taal ln Indië gedurende de laat ste tien jaren voor den oorlog gemiddeld lager was dan die der gewone Nederlandsche staatspa pieren. Bij de financiering van den wederopbouw der Indische cul tures moet verschil gemaakt wor den tusschen normale oogst- financiering van een-jarigs cul tures (waarvoor voor den oorlog jaarlijks 150 millioen werd aan gewend) en overjarige cultures. Kan voor de financiering der productie op bedrijfsklare onder nemingen worden volstaan met kortloopende bankcredieten, de wederopbouw van cultures zal evenals de bouw van verwoeste thee- en andere fabrieken moe ten geschieden door middel van nieuwe kapitaalbeleggingen Tenslotte verklaardde Dr Honig op een desbetreffende vraag, dat hij zich geheel kon vereenigen met den inhoud van het een dezer dagep ge publiceerd artikel van „As sociated Press", waarin weer legd werd, dat de V.S. een zoo groote beirngsceülnij in Indië zouden hebben, dat hieruit meer dan normale zakelijke aspiraties zouiïn zijn af te lei Ion.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1947 | | pagina 1