Een Hollandsch Huis in Oorlogstijd,
Het proces te Neurenberg.
Het probleem
der schulden.
De Noord-Wester
storm.
„lil.,
Een „plan" voor den landbouw.
vm.
Over het probleem der staats
schuld van om en bij de 30 milli
ard en een begrootingstekort van
1,9 milliard, maakt „Trouw" de
volgende opmerkingen:
Tengevolge van de buitenge
wone omstandigheden zullen wij
tot 1951 waarschijnlijk nog in to
taal een kleine zes milliard aan
buitengewone uitgaven hebben te
doen. Zal dit onze staatsschuld
nog niet doen stijgen? de minis
ter hoopt door de heffing ineens,
die de staatsschuld en dus ook de
lasten der schuld zal doen dalen,
door uitstel van schuldaflossing,
door een conversie jjan leeningen,
door bezuiniging in den Staats
dienst, middelen op den gewonen
dienst vrij te krijgen, die deze uit
gaven in belangrijke mate zullen
opvangen. Hierbij moet worden
opgemerkt, dat uitstel van schuld
aflossing inderdaad middelen op
den gewonen dienst vrijmaakt.
Evenwel werkt dit uitstel niet
bepaald in de richting van schuld
delging.
De heffing ineens zal naar
schatting, vier vijf milliard op
brengen. Dat is een groot bedrag.
Maar het schuldenbedrag wordt
er niet veel anders van. Vooral
niet als wij bedenken, dat onze
staatstchuld voor den oorlog vier
milliard bedroeg.
Hoe raken wij onze schulden
kwijt? De minister heeft aange
kondigd, bij de behandeling Van de
vermogensheffing-ineens op het
probleem der schulden in te gaan.
Er zijn, dunkt ons, gezien de
omstandigheden, dat wij in alles
tegen het plafond zitten, maar
vier mogelijkheden, waarvan er
wellicht meer dan een in zekere
mate zullen moeten worden toege
past.
De eerste is een drastische be
zuiniging en inkrimping van het
Overheidsapparaat.
Bezuiniging beteekent afbraak
van deels waardeloozen, maar
waarschijnlijk meerendeels waar-
devolen cultuurarbeid.
De tweede is inflatie. Inflatie
werkt sociaal desatreus. Men kan
haar bovendien niet gemakkelijk
bcheerschen. En zij is oneerlijk.
De derde is annuleering, geheel
of ten deele, van de staatsschul
den. Het laatste is onder Napoleon
toegepast bij de tierceering. Zij
beteekent staatsbankroet, werkt
sociaal uitermate onrechtvaardig,
maar men kan het middel in de
hand houden. Doch het is oneer
lijk.
Een vierde mogelijkheid is een
zoodanige opvoering van de hef
fing ineens, dat daardoor de schul
den kunnen worden gedelgd. Doch
dit beteekent in de practijk de
nagenoeg volledige socialisatie.
Laat men den schuldenlast in
tact, wordt zij niet op betrekkelijk
korten termijn drastisch verlaagd,
dan komt de inflatie ook onher
roepelijk. En dan in een volstrekt
onbeheerschten vorm.
Tenzij men kans zou zien de
economische activiteit van ons
volk zoodanig uit te zetten en zoo.
danig winstgevend te doen zijn,
dat ons volk den verhoogden
schuldenlast als een normale
schuld zou kunnen gaan gevoelen
en de rente-lossing daarvan be
talen.
Gezien de deplorabele econo
mische situatie, nationaal en in
ternationaal, gclooven wij daaraan
niet.
Zoo ligt de situatie. Dat leert
ons de millioenennota.
Wij hebben de verschillende
middelen ter verlaging genoemd.
Vergelijkenderwijze is drastische
bezuiniging nog het minst pijnlijk.
Zij is ook het meest eerlijk. Wij
verheelen ons echter niet, dat wij
waarschijnlijk daarmede er alleen
niet komen.
Wachten wij derhalve de minis-
tcrieele beschouwing daaromtrent
af.
met de voorbereiding van een kunnen noemen, somde do minister om de bestraffing van de mis- een aantal roeibooten zoo spoedig
rïlotl rlo t rara Irnnfan trri 7 f nn TrnnJi/irt/vitin* trovi o t,i -J J t
mogelijk gereed te krijgen, ten
plan, dat op korten termijn wil op: verhooging van de productio, daad van den oorlog,
voorzien in een zoo snel mogelijke I betere rassenkeuze, stimuleering
aanpassing van den Nederland-
schon landbouw aan de sinds den
I oorlog gewjjzigdo omstandigheden
en op langen termjjn wil bereiken
een zoodanige basis voor don land
bouw, dat concurrentie met het
buitenland mogelijk is.
Van do op korten termijn te
nomen maatregolen van dit plan,
dat mon een 25-jaren-plan zou
van het onderwijs, rationalisatie
en mechanisatie.
Verdor zal de verkavclings-
politiek moeten wordon verbeterd.
De minister wees daarbij op Dcno-
marken, waar men binnen 135 jaar
Het tweede hpoidstuk van de
aanklacht heet „misdaden tegen
den vrede" cn het vormt den
eigenlijken groqdslag van deze
rechtzaak. De aankjag*t> hebben
gevraagd door het vonnis voor
alle tijden tc willen vaststellen,
wozig is.
wil borcikc?, dat or gece bedrijf dat de internationale wet van tpj
van minder dan 10 ha. is, on een ture de kracht heeft: zoowel om
wetsontwerp in dien zin aan- den oorlog misdadig te verklaren
als om recht tc spreken over hen
die hun staat helpen bij het voe-
j ren van zulk een oorlog.
Daarom waren tien maanden
niet te lang, zij waren noodig om
de volle waarheid vast te stellen
en slechts daarop mocht een von
nis worden gebouwd, dat niet al
leen deii toets der geschiedenis
kan doorstaan, doch ook zelf ge
schiedenis moet maken.
Dit proces wil niet alleen de
waarheid Verschaffen aan toekom
stige historici, doch tevens een
waarschuwing zijn voor toekom-
Het gaat om de beveiliging van
den vrede.
Een speciale verslaggever van Maar het vonnis van dit gerecht
het A.N.P. te Neurenberg meldt: moet meer veroordeelen dan deze
Het bericht, dat het vonnis over mannen en hun organisaties al-
"t^ers isuitgesteld tot 30 leen. Daarom zal de straf die „M1SU1UVI111S vuur tu,.
September is hier m het geheel wordt opgelegd, van mihder be- stige staatslieden, het wil den oor-
niet onverwacht gekomen. teekenis zijn dan de overwegingen log ^et langer doen verschijnen
De stof, die het gerecht na tien die in het oordeei zullen worden ais een abstractie op het gebied
wfnnn" met I °Pgen0men' - der misdaad, als een moord zon-
300.000 schriftelijke getuigenver- Het gaat in dit proces in we- der moordenaars en een rooftocht
klaringen, 3000 documenten van zen 0m hoogere dingen dan het zonder roovers, doch hem maken
I bijna uitsluitend Duitsche her- iot van de2e mannen. Het gaat om tot een rèëele strafbare misdaad
komst en meer dan 200 getuigen, de beveiliging van den vrede en van menschen.
die m de rechtszaal werden ver- I
boord hadden te verwerken, was
zoo uitvoerig, dat het welhaast 1 "i 73 (TC*Tl
van het begin af duidelijk was,, J 3
dat het boven menschelijke krach
ten ging dit alles in drie weken
te verwerken en vast te leggen in
de motiveering van een vonnis,
dat den eisch der historie moet
kunnen doorstaan en tegelijk zelf
historie moet maken.
Vanaf 20 November 1945 heb
ben de zittingen van het interna
tionale gerecht elkaar in bijna on
afgebroken rij opgevolgd. Nage
noeg tien maanden waren er noo
dig voor de berechting van man
nen, wier daden zooveel onheil
in de wereld bracht, dat zij in de
einde de verbroken communicaties
althans eenigszins te kunnen on
derhouden.
In betzelfde gebouw treffen we
voorts aan de meubelmakerij, die
gesplitst is in een afdeeling voor
speciaal werk en één yoar massa
productie ten behoeve van de
scheepsinrichting,
De stoflage der meubelen wordt
evenwel door de Mij. uitbesteed.
enz. Onder het voorwendsel,
dat zijn firma onmiddellijk tex-
tielgoederen op geldige punten
kan leveren, slaagt hij er in
Talrijke schepen in moei- textielpunten los te krijgen,
lijke omstandigheden. waarop dan z.g. binnen enkele
r>„ „u ii weken geleverd zal worden.
De op z chz.lt matig* storm, Vorn zoover bekend heeft de
^r"i man reeds of. 20 rewMHwde-
ïitt i n,rt p1",' ;CU *1U* plaatsen in Limburg, Overijssel
slachictters gemaakt. i„
Niet minder dan 4 schepen
zijn in groote moeilijkheden ge-
Aan deze afdeeling is verbonden raakt, terwijl bovendien de
IIUf|(| flllin
III
muil
Gedurende de maanden Mei cn
Juni heeft de Kon. Mij „De
Schelde" te Vlissingen aan onder
wijzers en leeraren in de provin
cie Zeeland de gelegenheid ge
boden onder deskundige leiding
het bedrijf te bezichtigen. De Di
rectie gaat van het o.i. zeer juiste
m standpunt uit,dat het èn voor de
oogen van velen het recht te ieven ^eeuwsche jeugd èn voor de Mij,
reeds lang verbeurd hadden. van belang is, wanneer meer al-
Er was reeds lang voor den bekend wordt, welke
aanvang van het proces nauwe- 6ro°te beteekenis „De Schelde"
lijks twijfel aan, dat deze be- "ee^» niet alleen voor onze pro-
schuldigdcn als leidende mannen yincie, maar ook voor het gelieele
in den nazi-staat belast waren met Door middel van de gehou-
een morcele schuld van afmetin- excursies nu kunnen zij, die
gen, die het voorstellingsvermogen dagelijks met de jeugd omgaan,
te boven gaat. aan hun leerlingen doorgeven, 't
Op hun rekening stond de oor- seen zij met eigen oogen aan
log met tien millioen gevallenen, schouwden en aldus de belangstel
met ruïnes van het Britsche '"ig voor wat „De Schelde" pres.
eiland tot de oevers van deaWol- teert bij hen opwekken of verle-
ga, met de tot woestenij geworden vendigen. Er is dan ook door vele
akkers, met de millioenen van huis leerkrachten een dankbaar gebruik
verdreven, berooide en verweesde gemaakt van deze unieke gelegen-
mcnschen met de graven der on- beid, daar ze immers een uitste-
telbaren, die zonder dit alles nog ml(idel vormde het werkc-
in vrede en geluk zouden leven, lijke leven dichter bij de school
üp hun rekening stonden dingen, te brengen en wanneer ze dan
voorstellende een schip, dat recht
voor den boeg is afgebeeld, onze
aandacht. Rechts ontdekken we
nog eenige met planken dichtge
maakte ramen: de glasschade tij
dens den oorlog ontstaan is dus
blijkbaar in dit gebouw nog niet
gaheel hersteld. We slaan nu links
af en worden in een ruime ont
vangkamer geleid. Aan de wanden
een leerschool voor het meubel
vak, enz. Jongens van 14 a 15 jaar
krijgen er een zuiver practische
opleiding, 't zij voor meubelmaker
of schecpsbeschieter. De particu
lieren, die bij deze afdeeling be
stellingen doen, moeten zelf voor
materiaal zorgen wegens houtge
brek; vooral is er een groot te
kort aan de fijne, buitenlandsche
en tropische houtsoorten. De Mij.
neemt ook contractleerlingen aan,
die zich yprbinden een 2 of 3 ja
rige opleiding in haar bedrijf te
volgen.
Een prachtige mahoniehouten
schommelwieg, door een zeer be
kwame leerling na één jaar leer
tijd vervaardigd, bewees, dat de
opleiding uitstekende resultaten
oplevert.
In de groote afdeeling, waar de
talrijke meubels voor de schepen
gemaakt worden, zien we allerlei
machines voor houtbewerking in
bedrijf, zooals verschillende typen
zaag-, schaaf- en boormachines.
Elke machine is voorzien van een
zuigsysteem, waarmee het zaagsel
weggevoerd wordt, dat gebruikt
wordt als brandstof voor de cen
trale verwarming. Heele stapels
deurtjes, kasten en wat dies meer
zij, liggen gereed, alles massa
productie.
We moeten echter verder, ver
laten dus de timmerfabriek en
komen langs de kade van de groo
te werfhier staan geweldige
kranen. Eén ervan met een hef
vermogen van 150 ton behoort tot
Woensdag door minister Mans.
holt in Schagen geopende
Landbouwtentoonstelling zeer
zwaar beschadigd werd.
en Brabant textielpunten in
ontvangst genomen, doch nim
mer worden goederen geleverd.
SPOORLIJN
's-HERTOGENBOSCH—
LAGE ZWALUWE.
Woensdag is op het' baanvak
Bij Petten liep een lichter op der spoorlijn 's Hertogenbosch-
hangen op schaal uitgevoerde, ge- -
halveerde modellen van de diverse grootste m Europa. Daar ligt
schepen door de Mij. gedurende de ..Koningin Emma" en ginds in
haar ruim zeventig-jarig bestaan not dok ook de „Prinses Beatrix",
gebouwd. Dat zijn er heel wat en heide mailschepen van de Maat-
van allerlei soort. schappij „Zeeland waarvan ieder
Weldra verschiint een der hee- hoopt, dat ze weer spoedig de da-
ren van „De Schelde", Ir. Van geüjksche verbinding Vlissingeiv- °8 Je redden valt_en P^ert
Wageningen, die ons zal rond- Harwich zal kunnen aanvangen. goed en zoo kwaad als dat
leiden. Hij heet ons allen welkom Het eerste heeft tijdens den kanm de openbare lagere
vallenen, -- en zet het doel uiteen, waarvoor oorloS 'n menig convooi meege- ^h°°t' dc tentoonstelling voort
Britsche Hng voor wat „De Schelde" pres- deze excursies georganiseerd ziin. ,varen. €n daar !}®t een groote snel-
- Onmiddellijk daarop vangt de heid kon ontwikkelen, was de be-
liet strand en brak door mid
den, Ten noorden van Cal-
landsoog is een drijvende bok,
welke de kenteekenen droeg
U.S. Army R.D. 494, aange
spoeld. Men heeft op den bok
geen menschen kunnen ontdek
ken. De bok werd gesleept door
twee sleepbooten, die nun sleep
hebben verspeeld, maar zelf
veilig de haven van Den Hel
der wisten te bereiken.
Uit IJmuiden kwam het be
richt, dat de Groninger kust
vaarder m.s. „Java", die gister
morgen op het strand tusschen
IJmuiden en Wijk aan Zee
dreigde te loopen, door de ma
rinesleepboot K.M. 3 kon wor
den opgepikt en behouden de
haven van IJmuiden kon wor
den binnengesleept. De zee was
zeer ruw en het slepen werd
ernstig belemmerd, hetgeen o.a.
blijkt uit het feit, dat vlak bij
de veilige haven de sleeptros
brak en het eerst na herhaalde
pogingen gelukte een nieuwe
verbinding tot stand te bren
gen. Voorzoover tot nu toe be
kend is, zijn bij al deze onge
lukken geen slachtoffers geval
len.
De Landbouwtentoonstelling
in Schagen is door de sterke
wind in, een ware ohaos veran
derd. Drie van de 50 meter
lange tenten zijn omgewaaid,
terwijl twee andere zoo ernstig
werden beschadigd, dat zij
moesten worden weggehaald.
Men tracht te redden wat er
tocht aan over de uitgestrekte ter- manning nooit erg ongerust, wan- SCHANDELIJK
die nog zwaarder zouden wegen:
de moorden in koelen bloede uit
berekening en volgens plannen tot
vernietiging van naties.
Twaalf millioen moorden
op mannen, vrouwen en kin
nog, zooals de Directie reeds over
weegt, gevolgd wordt door excur
sies voor de leerlingen zelf, kan
er ongetwijfeld iets goeds geboren
worden uit dit bijzondere contact
tusschen school en maatschappij.
Op Woensdag 19 Juni 's mor-
voor het Hoofdkwartier in de
Glacisstraat uit de bus. Door een
breede draaideur komen we in de
groote hal. Hier trekt onmiddel
lijk een fraai glas-in-lood-raam,
deren, moorden zonder strijd gCns kwart voor tien stappen we
en zonder hartstocht fabriek-
matig en als een handwerk.
Twee derden van alle Joden
binnen Europa verbrand in
de ovens van Auschwitz,
Dachau, Treblinka, Buchen-
wald, Mathausen en Maida-
nek. Een tiende van alle
Joegoslaven afgeslacht, een
derde van alle Polen dood
of spoorloos verdwenen.
Terugkeer tot de slavernij
in al haar verschijningsvor
men uit duistere eeuwen, met
het eenige verschil, dat de
omvang alles overtrof wat
de zwartste bladen der ge
schiedenis vermeldden.
neer een vijandelijke onderzeeër
gesignaleerd werd; de ranke boot
was steeds in staat haar belager
te ontloopen. We vernamen ook,
dat het mailschip dikwijls zóó
zwaar geladen was met troepen
en materiaal, dat het grootere
diepgang maakte dan normaal.
Het ziet er nog echt als oor-
mcrafdeeling en wel bij de sloe- logsschip, beterconvooischip, uit. gévairênenCUwêTkeC3ter'KdeKen-
jienbouw. Het bouwen van houten De promenadedekken zijn ver- den ver fard^g van
sloepen zoo vertelt onze gids, is dwenen, eentonig grijs is de den sl Qm Arnh(! deB s;ag.
een vak op zichzelf. Het raakt kleur Maar het ligt weer veilig velden 8en de n' van
evenwel uit iden tijd en dus is het aan de werf en zal mettertijd in kameracien. en van hun dier-
te begrijpen, dat we hier slechts oude glorie hersteld worden Als £a™bezochL, ?s door een
een gering aantal arbeiders bezig ik goed verstaan heb, wordt de onbekende de roit ingeSlagen
zien. Toen het eiland Walcheren „Prinses Beatrix gereedgemaakt van de aulo yan een Britsch
in October '44 onder water kwam om dienst te doen als transport- 0ffjcjer van de jnter-geallieer-
reinen, die een oppervlakte be
slaan van plm. 40 h.a., en door de
kolossale werkplaatsen. Het gezel
schap is gelukkig niet al te groot
en zoo kunnen we steeds vlak bij
de te beschouwen objecten een
plaatsje vinden en de uiteenzettin
gen gemakkelijk volgen.
't Eerst komen we in de tim-
OPi REUEN VAN AM-
STER ÜAMSCH EN DIEP.
Tijdens het diner, dat Woens
dagavond j.I. in hotei Krasna-
polsky te Amsterdam door de
Nederlandsche regeering ten
afscheid werd aangeboden aan
het gezelschap Britsche oud
strijders en nabestaanden van
Lage Zwaluwen, Waalwijk-
Vlijmen een proefrit gereden
om de herstelde spoorbaan op
haar betrouwbaarheid te con
troleeren. De proefrit werd uit
gevoerd door een locomotief
met de nationale vlag in top
en enkele geladen goederen
wagons. Na verloop van enkele
dagen zal hier de goederen
dienst in werking treden.
KAMPBEWAARDERS VAN
VUGHT.
De S.S.-ers K. v. d. Ven te
Ginneken, O. Kwakkelaar te
Hoensbroek en J. Martens te
Schimmen waren werkzaam ge
weest als kampbewaarder te
Vught. Voorts begeleidden zij
transporten naar Oraniënburg en
namen deel aan acties van een
executiepeleton.
Zjj werden resp. veroordeeld tot
15, 10 en 8 jaar gevangenisstraf
met ontzetting uit de kiesrechten
voor don tijd van 15 jaren.
Vacantiefonds voor den
landbouw.
In de Staascourant van 28 Au
gustus j.I. is een door het College
van Rijksbemiddelaars vastgestel
de bindende regeling van loonen-
en arbeidsvoorwaarden voor den
akker- en weidebouw en het vee
houderijbedrijf opgenomen.
In deze regeling is bepaald, dat
de werkgevers verplicht zijn, aan
de losse arbeiders wekelijks va-
cantiebonnen te verstrekken ter
waarde van 2x/i maal het vast
gestelde uurloon.
De arbeiders dienen deze va-
cantiebonnen op te plakken in een
daarvoor bestemd bonboekje. Deze
boekjes zijn zoowel voor de geor
ganiseerde als de ongeorganiseer
de arbeiders 25 ets. per stuk
tc verkrijgen bij de plaatselijke
afdeelingspenningmeesters van de
drie landarbeidersbonden.
te staan, is hier hard gewerkt om schip voor onze Regeering.
Aanpassing aan de ge
wijzigde omstandigheden.
In de openingsrede van de groo
te landbouw-, veeteelt- en tuin
bouwtentoonstelling te Schagen
heeft min. Mansholt aangekon
digd, dat het ministerie bezig is
Belast met deze schuld zaten
één en twintig mannen in dc be
klaagdenbank, ontdaan van hun
luister en voor altijd beroofd van
hun macht tot het kwaad.
Met hen hgd een krijgsraad te
velde kunnen afrekenen en hun
namen hadden reeds verstorven
kunnen zijn, tegelijk met die der
talrijke oorlogsmisdadigers, die
vielen door het korte recht, dat
soldaten op het slagveld toepassen.
Want deze beschuldigden waren
ook aangeklaagd, als gewone
moordenaars en niets zou eenvou
diger geweest zijn dan de meesten
hunner in een kort en eenvoudig
proces op grond van enkele hun
ner misdadige bevelen de hoogste
straf op te leggen.
Overzicht van een gedeelte der fabrieksterreinen
Scnelde".
de controle-commissie, die met
zijn echtgenoote aan liet diner
aanzat, omdat zij hun eenigen
zoon als piloot van een zweef
vliegtuig tijdens de operaties te
Arnhem hebben verloren.
Na de ruit te hebben inge
slagen heeft de onbekende de
bagage van de echtgenoote van
den Britschen officier meege
nomen. Deze bagage bevatte
het paspoort en de klceren van
de betrokkene, tevens alle her
inneringen, onder meer portret
ten en de militaire uitrusting
van dezen voor Nederland ge
sneuvelden Britschen piloot.
Een dringend beroep wordt
gedaan op dengene, die dit alles
wegnam, om althans deze voor
het Britsche echtpaar van zoo
onschatbare waarde zijnde
voorwerpen terug te bezorgen.
EEN „REIZIGER IN
PUNTEN."
Reeds enkele maanden wor
den verscheidene plaatsen van
ons land bezocht door een man,
die zich uitgeeft voor reiziger
in textielgoederen van de „fa.
de Winter" te Helmond. Hij
bezoekt vrijwel uitsluitend pen
sions, kloosters, ziekenhuizen
De Amerikaansche minis
ter van Financiën, John
Snyder, heeft verklaard, dat
de Amerikaansche dollar
voor onbepaalden tijd op zijn
huidige pariteit gehandhaafd
zal blijven.
Te Londen wordt een conferen
tie gehouden over de technische
vraagstukken van een nieuw Eu-
ropeesch telefoon- en telegraaf-
net.
De Engelsche regeering voert
onderhandelingen met den Lon-
denschen gemeenteraad om de
Spuatters, naar schatting ongeveer
1500 in het totaal, tijdelijk in
„rusthuizen" onder te brengen.
Een partij van acht millioen
pond vleesch, bijeengebracht door
het schenken van distributiebon
nen, zal per Engelsch schip naar
Folen vervoerd worden vanuit
Canada, onder aanduiding „een
gift van Canada".
Boven Portugal zijn geluid-
loozo groene lichtballen, die zich
in Zuidelijke richting bewogen,
waargenomen.
w De Zweedsche generale staf
heeft officieel bekend gemaakt,
dat 14 September een vliegend
voorwerp boven midden-Zweden
is waargenomen, dat door het ge
luid van een zich zeer hoog be
vindende vliegmachine werd be
geleid.
—Uit Washington wordt gemeld,
dat een raketvliegtuig een nieuw
Amerikaansch snelheidsrecord
heeft gevestigd door over een af
stand van 9 kilometer een gemid
delde snelheid van 1095 kilometer
per uur te behalen.
FEUILLETON.
door M. van den Bosch.
Miep staart doodsbleek voor
zich uit. Parachutisten in den
tuin van het paleis. Het spel
van vanmorgen. Nee, ze zégt
het niet. Maar het is waar, het
moet waar zijn, vast.
„Wat doen jullie vannacht."
„Probeeren te slapen. We
hebben de bedden weer bene
den gehaald, maar we blijven
aangekleed."
„Ja, dat is maar het beste.
Probeer in ieder geval zooveel
mogelijk te rusten. Je weet
niet hoe je je krachten morgen
noodig hebt."
„Hoe maakt je Moeder het
Dou we
„O, ze is erg rustig. Je weet
hé, altijd even kalm."
Douwe staat op. „Ik zal maar
weer vertrekken, want zoo te
gen den nacht laat ik haar lie
ver niet te veel alleen."
Dan wenschen ze elkaar goe
den nacht. Het is niet de ge
wone losse groet van anders,
maar nu vol beteekenis.
Als Douwe weg is gaan ze
maar verduisteren. Op de tast
loopt Miep door de stikdonkere
gang, en dan opeens hoort ze
buiten gerucht, geschreeuw en
daar tusschendpor klinken
haastige voetstappen.
„Boukl" Ze holt naar de
deur. Tastend zoekt ze de knop,
haar vingers draaien 't slot den
verkeerden kant op, dan springt
het open en Miep staat meteen
op de stoep.
In de schemer ziet ze de vage
gestalten. Ze snellen voort
door de straat en dan verstaat
ze het geroep„Naar binnen
Van de straat! Ramen en deu
ren dicht I Ze schieten 1 De
Duitschers 1"
Trillend van schrik blijft
Miep op de stoep taan. Ze
denkt er niet aan naar binnen
te gaan en het is Boukje die
haar meetrekt.
Maar het blijkt loos alarm te
zijn. Br wordt niet geschoten
en Duitschers komen er niet.
Als Boukje en Miep eigenlijk
toch naar bed gaan, blijven ze
klaarwakker liggen, met ge-1
spitste ooren, om ieder geluid
op te vangen dat van buiten
tot hen doordringt, klaar, om
bij 't minste op te springen en
dan eerst de kinderen te grij
pen; dit is het laatste wat
Boukje denkt, als ze van ver
moeidheid toch in slaap valt.
Een lichtflits van Miep's zak
lantaarn verdrijft het tastbare
donker en hult heel de kamer
in een schemerig licht.
Tien over zes wijst haar hor
loge. Heerlijk, dan is het al
licht buiten. Even blijft ze
doodstil liggen. In haar ooren
is alleen maar de gonzende
stilte en de zachte ademhaling
van Boukje en de kinderen.
Verder niets.
Weer is er een oorlogsnacht
voorbij en weer zijn ze ge
spaard, er is niets gebeurd.
Onhoorbaar schuift ze van de
matras en sluipt naar de tuin
deuren. Een breede straal dag
licht valt naar binnen als ze
het gordijn wat opzij schuift.
Buiten is de nieuwe dag reeds
in volle glorie aangebroken.
Voor haar ligt de tuin, gedeel
telijk in het vroege zonlicht. De
vogels zingen en jubelen, de
boomen in hun lichte lentetooi
bewegen zacht, alleen de bloe
men, hun kelken gesloten,
schijnen nog te slapen. Verweg
klept vredig een klokje.
O. Het schiet door Miep
heen, het is Zondag vandaag.
Pinkster.
Ja en zoo, zooals nu, zoo her
innert ze zich alleen de Pink
sterdagen uit haar jeugd. Een
stralende, blijde zomerochtend
En nu is het ook Pinkster,
en oorlog? Hier? Nu?
Nee, het kan niet.
Miep moet zich even om
draaien en met een blik op de
bedden op den grond er zich
van overtuigen, dat ze het niet
gedroomd heeft, dat het wer
kelijkheid is.
En zoo, zooals nu, zoo stra
lend, zoo schoon, het is haar
of alle voorgaande Pinksterda
gen zóó waren. Een klare prille
Lentemorgen, vol blijde ver
wachtingen. Alles één lente
jubel.
Maar nu? Dat andere dat
zich hiertusschen wil plaatsen,
dat zich in al z'n grofheid aan
haar opdringt, is dat geen
droom, een benauwende droom
waaruit ze zooeven is ont
waakt? Een droom die je van
je af kunt schudden en waar
door alles weer gewoon wordt,
net als vroeger.
Vroegerdat was drie da
gen geleden. Was het dan zoo'n
lange droom?
Nee, het was geen droom,
maar onverbiddelijke werkelijk
heid.
Verweg is weer het dreigen
de, grommende gerommel van
de kanonnen.
Vliegtuiggeronk kom;, nader.
Van verschillende kanten tege
lijk blaft en ratelt het afweer-
vttur.
En deze tegenstrijdigheden
vechten in Miep.
Met tranen in haar oogen
wendt ze zich af.
En dit is Pinksteren. Pink
steren 1940.
Op last van de overheid blij
ven de kerken gesloten.
Onrustig loopen de menschen
heen en weer. Van buiten naar
binnen en weer van binnen
naar buiten. Nooit kunnen ze
het binnen lang uithouden; tel
kens weer drijft hen de onrust
de straat op.
„O kijk eens, daar gaan ze
weer!"
Hansje staat rechtop in den
zandbak en wijst naar boven.
In zijn linkerhand houdt hij
adhteloos een vormpje met zand
dat er als een fijne waaier uit
glijdt-
„Ja, Hansje, ik zie het.''
Boukje laat het breiwerk
rusten in haar schoot.
Deze toer af, dan zal ze het
et'en op gaan zetten. Dat was
ze van plan, maar nu legt ze
het werk naast zich op de bank
cn staat onrustig op.
Als Miep nu maar thuis was,
dit is toch niet gewoon.
Eir wordt geregeld gevlogen,
ze raken er haast al aan ge
wend. Bij tusschenpoozen gaat
het heel den dag door. Vlieg
tuigen die rustig overtrekken,
naar een zeker doel, maar
dit nu?
Onwillekeurig gaat ze _naar
den zandbak om dicht bij de
kinderen te zijn en meteen da
vert heel de tuin van ten for
matie van drie zware bommen
werpers.
Hansje en Marietjc kruipen
dicht bij haar. Zelf ondergaat
ze dit als een angstige dreiging.
Dit is niet gewoon, ze weet het
nu zeker, ze vliegen hier rond,
maar met welk doel?
Dan ligt de tuin daar weer in
de zomersche stilte van den
tweeden Pinksterdag. De lucht
is hoog en blauw, de vogels zin
gen, de bloemen geuren en de
zon zet alles in een f eestelij ken
glans.
„Mams, daar zijn ze weerl"
Hansje juicht. Moeder is nu
dicht bij hem, hij is over zijn
schrik heen, het kan geen
kwaad, heeft hij zoo pas gezien.
Vlak boven hun hoofden
dreunen de zware motoren,
dan zijn ze weer verdwenen
ook.
Op dat oogenblik slaat de
voordeur hard dicht en
schreeuwt Miep's stem door
het huis: „Boukl"
Boukje's stem weigert. Ze
geeft geen antwoord, maar met
een sprong is ze uit den zand
bak, grijpt met iedere hand een
kind en rent' met hen het huis
binnen.
In de tuinkamer staan ze te
genover elkaar. Boukje in haar
angst de kinderen tegen zich
aanklemmend en Miep buiten
adem van het harde loopen.
(Wordt vervolgd
