Uit de Schatkamer onzer Letteren XXXI Garagehouder Van Fraassen en Gebr. Wattez ataan terecht. Dam-Labyrinth. VOOR DEN ZONDAG ]>e> T/KaUitiuicUal - 31 Augustus. Want Hij verandert de tijden en de stonden, Hij Set de koningen af en Hij bevestigt de koningen". Daniël St Zl. Daar is Daniël seer vroolijk over geweest in een tijd toen koningen barre gescllen ivaren, en hun aanslag, „woest en wreed", zich onophoudelijk keerde tegen de Kerk, In die dagen heeft God aan het kerk lid: Daniël de genade gegeven om Nebucadnezars befaamde droom van het-uit-velerlei-cle- mentenrsamcngestelde-beeld te kennen en uit te leggen. En als hij dat gezien heeft, dan weet hij hoe riskant een koninklijke troon is, en hoe subtiel de koninklijke macht is. Daarom zegt hij tot zijn vriendent God zij geloofd, want Hij set ko ningen af, en Hij bevestigt de koningen. Daarom zijn wij seer dank baar op desen Slen Augustus. Om dat af setten en om dat be vestigen, juist omdat Hij dat doet, en doen kan, en doen sal. Wat een menschen hebben dat al geprobeerd, om koningen Af ta setten, en óók om se te be vestigen. Maar er is ook nog zoo iets als de goddelijke sanctie. Als in November 1018 het lang smeulende vuur op vlamt en het er dan toch van komen sal op Ncerlands heetcn grond, dan snelt de wacht tiaar Den Haag, wwt dorschvlegels en hooivorken, en dan wordt het Malieveld een „heilig" stuk land waar God boven schrijft: Ik set koningen af, en Ik bevestig se, en pas wan neer Ik dat doe, zal het ge beuren. En als in later jaren (wij vergeten ze toch nietf) radio-Bremen keer op keer „mededeelt" (wat een mooi woord voor de schunnige in sinuaties) dat onze Koningin verdwenen is en nóóit terug keert, dan worstelt een ouder wordende moeder voor haar dakloos kroost en sterkt door haar fier: Je maintiendrai, hel hart der ballingen. Maar boven haar hoofd had God gezegd: Moi, je maintiendrai, Ik, Ik zal handhaven want Ik set af en Ik bevestig. Naast onze Vorstin ligt een hccle rij van tronen thans in 't stof. Aan haar troon ook knaagt de revolutie en daarom moet al wie die troon nog steeds als een geschenk van God ziet, blijven waken en blijven bidden. Do lijden sijn niet gunstig voor koninklijke tronen, Au tarkie en dictatuur, revolutie en rechtsverkrachting zijn stuk voor stuk dynamiet-patronen onder de fundamenten. God zegt: Door Mij regeeren de koningen. Onze tijd vertaalt dat aldus: Door het volk re geeren de koningen. En mocht dat ooit zóó wor den, dat onse koningin moest regeeren bij de gratie van het volk, dan sou de Oranje-dy nastie vlak bij haar laatsten regeerenden vertegenwoordiger zijn. Gelukkig is het nog: Door Mij regeeren ze. Laten wij zuinig sijn met haar, die met nog enkele een samen in deze wereld staat op die vreemde hoogte waar God haar geplaatst heeft. En schrijve de Heere op de gevel van haar huis in blijde en donkere dagen: Je maintiendrai. Vlissingen. J. HINDRIKS. Provincienieuws Tribunaal te Goes. Het was Donderdag een dag van slechts 4 zaken, maar het duurde ruim 5 uur voor allen wa ren afgehandeld. Het betrof vier Goessenarende drie gebroe ders Wattez, nml. J o h a n H. C., oud 37 jaar; J a n C., 31 jaar en I s a a k J. F. 35 jaar, terwijl de vierde zaak betrof den 47-ja- rigen autobusondernemer Jan van Fraassen. De drie eerstgenoemden waren allen in de jaren tusschen 1933 en '40 een paar jaar bij de N.S.B. aangesloten geweest, doch hadden vrij spoedig bedankt. Tijdens den oorlog werden zij weer lid. Een spiegel voor Mevr. Münzer. Da eerstbedoelde was leider van de zaak in glas enz. Hij er kende nu wel te begrijpen, dat het Nederl. Volk destijds tegen de moffen en de N.S.B. was, doch begreep niet, dat het zijn van N.S.B.-er landverraad was. De voorzitter wees er op, dat er ook voor zaken doen grenzen aan het toelaatbare zijn. Het lid, de heer de Roo wees op de uittreksels van in het Duitsch aan Münzer gerichte brieven, die getuigden van pogingen om de fabriek- ruimte ter beschikking van de be zetters te stellen en die eindigde met „Heil Hitier", terwijl een op de fabriek vervaardigde hand spiegel aan de vrouw van Münzer werd toegezonden als Kerstge- schenk. Besch. gaf toe ook lid van den N.V.D. te zijn geweest evenals van het N.A.F. en het ec. front. Hij kreeg het verwijt te hooren, een slecht voorbeeld aan het personeel te geven en dat besch. speculeerde op het winnen door Duitschland. Dat de derde broer van besch. geen lid werd van de N.S.B. was volgens den voorzitter wellicht omdat men ook een kans wilde hebben als de ge allieerden mochten winnen. Een tweetal arbeiders van besch. nml. Polderman en Mol, legden gunstige verklaringen voor hem af. Hij heeft niet getracht zooveel mogelijk N.S.B.-ers in dienst te nemen, wat niet klopt met een deel van een brief aan M., waarin staat, dat hij onge veer 70 vakarbeiders van Nat. Soc. gezindheid in dienst had. Uit eerbied voor zijn vader. De tweede der drie broers, wist van de brieven, die zijn oudsten broer schreef niets af en zeide, dat hij lid was uit eerbied voor zijn vader, die dezen een voor beeld gaf. De voorzitter zegt, dat besch. wel degelijk verkeerd deed met weer lid te worden. Hij gaf toe wel eens met den Rijksduit- schcr Müller in hotel Centraal te zijn geweest, maar dat was een familie-relatie. Hij onkent lid der W.A. te zijn geweest, wat hem naast lidmaatschap van N.V. D. en N.S.B. is ten laste ge legd. Eerst in 1940 na den dood van hun vader kregen de broeder® iets in de zaak te zeggen. Ook hij weet er niets van De derde broer meent, dat het zijn van N.S.B.-er niet altijd in hield, dat men pro-Duitsch was. De voorzitter wees er op, dat de N.S.B.-ers, die in 1940 geïnter neerd werden, door de Duitschers zijn bevrijd en dat dit toch alles zegt over de wijze waarop men tegenover deze moet staan. Besch. gaf toe, eindelijk wel begrepen te hebben, dat het ten slotte ver keerd was wat men gedaan heeft. Ook hij weet niets van de door zijn broer geschreven brieven. De verdediging. De verdediger van alle drie, Mr A. H. Kuipers, heeft telkens na iedere zaak het woord gevoerd. Bij de eerste bracht hij hulde aan het tribunaal voor de wijze waar op zij die heeft behandeld, kalm en rustig is alles onder de oogen gezien. Wat dezen besch. betreft wees spr. er op, dat hij zich o.a. als reserve-officier heel goed heeft gedragen; toen hij zich in 1940 voor de tweede maal bij de beweging aansloot bleek, dat zijn sympathie nog niet weg was. Toch' is van hem te zeggen, dat hij weinig werkzaamheid als N.S.B.-er heeft getoond. Hij is een idealist, ondanks alles. Hij had weinig omgang met andere N.S.B.-ers. Zeker lijken de brie ven aanvankelijk zeer bezwarend, doch zij blijken overdreven te zijn, want het bedrijf zou toch niet voor oorlogsdoeleinden goed zijn. Het ging besch. er om zoo wei nig mogelijk last van de Duit schers te hebben. De drie mannen hebben in het kamp een goede naam door hun gedrag. Het zal goed zijn als de fabriek weer vol op kan werken, want er wordt ook veel uitgevoerd, wat in het belang der deviezen kan zijn. Voor den tweeden Wattez zeide pleiter, dat diens ideën thuis zeer in de richting van het N.S. zijn ontwikkeld. Hij voelde zich niet meer dan begunstiger. Hij wilde met de W.A. niet te maken heb ben en hij heeft niet getracht an deren tot lid worden te krijgen. Müller was reeds 27 jaar ia Ne derland. Ook voor den derden bepleitte Mr Kuipers clementie en vroeg voor alle drie onmiddellijke invrij heidstelling, wat het tribunaal na in raadkamer geweest te zijn, niet toestond. Uit sociale overwegingen. Tegen Jan v. Fraassen luidde de dagvaarding o.a. lid zijn van de N.S.B., districtsvertegen woordiger van het Vervoersfront, lid van den N.V.D. en 't N.A.F., rijles geven aan leden van de W. A., althans leden van de N.S.B.; medewerken om den N.S.B.-er ten Cate op de hoogte te brengen van knoeierijen, die bij de Rijks verkeersinspectie te Middelburg zouden hebben plaats gehad en omgang hebben met N.S.B.-ers, bezoeken van N.S.B.-vergaderin- i gen en goed vinden dat zijn doch- i ter bij den Nat. Jeugdstorm was. Besch. gaf toe tijdens den oor- log lid te zijn geworden, maar zulks uit sociale overwegingen i wat de voorzitter niet zoo maar wilde aannemen. Besch. zeide niets te hebben geweten van het wegvoeren van de Joden ;en zeide niet te hebben nagedacht over het doel, dat Duitschland had. Hij wist ook niet, dat de regeering verboden had N.S.B.-er te zijn en dat de N.S.B. samen deed met de moffenI Hij ontkende tegen eigen land gestreden te hebben, door N.S.B.-er te zijn. Het bezetten van ons land zag hij toch niet goed inl Hem werd er op ge wezen, dat hij tijdens die bezet ting toch wel veel voor de N.S.B. had gedaan. Hij is niet bij de W.A. geweest en wist niet, dat zij die rijles namen daar bij wa ren, wel wist hij met N.S.B.-ers te doen te hebben. Omdat besch. het wilde doen voorkomen veel voor de sociale zijde van het leven te gevoelen, vroeg de heer de Roo wat Dekker c.s. dan voor sociale verbeteringen deden. De vrouw van besch. verklaarde met de N.SJ3. niets te maken te hebben gehad. Haar man luisterde niet waar waarschuwingen te dien. opzichte. Ook nu was Mr Kuipers verde diger en hij wees er op, dat hij nooit iets verkeerds van besch. had gehoord, totdat deze in 1940 N.S.B.-er werd. Voordien had hij nog alles in het werk gesteld voor de Nederlandsche en Fran- sche militairen. Dit werd weijüg gewaardeerd. Besch. is klein be gonnen en hij moet door gesprek ken overgehaald zijn naar de ver keerde kant. Het personeel wil als één man voor hem op de bres staan. Het is de vraag hoe het moet gaan ten opzichte van de concessie voor den autobusdienst GoesMiddelburg, die nog steeds op naam van besch. staat. Als aan sprekers verzoek tot onmiddelijke invrijheidstelling wordt voldaan, za lzeker het Goessche publiek zich daartegen niet verzetten. Na in raadkamer te zijn ge weest, gelastte het tribunaal de invrijheidstelling van v. Fraassen, die nu 22 maanden geïnterneerd is en bepaalde de verdere uitspraak ook in de zaken tegen de gebr. Wattez, op Woensdag 11 Sep tember. MIDDELBURG. Aanrijding. De krantenlooper W. v. B. uit Middelburg stak gistermor gen plotseling de straat over on de Turfkaai en werd gegre pen. door de juist passeerenden motorrijder P, S, uit Digge- kerke. Beiden werden gewond, van B. aan been en hoofd, ter wijl S. een vrij ernstige schaaf wond aan het hoofd opliep. Zij werden ter plaatse verbonden, doch konden later huiswaarts keeren. De motor werd zwaar beschadigd. Een bakker en een baker bekeurd. Tegen den bakker G. M. al hier is proces-verbaal opge maakt wegens overtreding van de Arbeidswet. Hij leverde n.l. versch brood af vóór 10 uur. De baker J. J. J. te Middel burg kreeg een bekeuring we gens diefstal van textielgoede- ren van Mevr. S., alhier. Studenten werkten in Middelburg. Een 30-tal studenten, zoowel uit Nederland alsuit het bui tenland afkomstig, heeft gedu rende de Augustusmaand het Vlissingsch Bolwerk weer in een behoorlijken staat ge bracht.. Een sloot, die daar lag, is gedempt en de overtol lige grond van het nooddijkje is afgevoerd. De studenten heb ben hun best gedaan. Met afbouw half-voltooide panden wordt een begin gemaakt. Er staat in Middelburg nog een tamelijk groot aantal pan den, die gedurende de bezetting slechts halverwege konden wor den afgebouwd, doordat ver dere bouw verboden werd. Deze panden hebben in dien tijd zeer veel geleden door de inwerking van het weer, hetgeen met name voor het daarin verwerk te hout niet direct bevorder lijk is. GEMEENTERADEN. WOLFAARTSDIJK. Woensdagmiddag vergaderde de nieuwe raad o.l.v. burgem. S. A. N. v. Oeveren. Alle leden waren tegenwoordig en legden den eed af Tot weth. werden weer gekozen dhrn P. Luike naar en A. v. d. Vliet. KAPELLE. Afscheid wnd. Burgemeester Balkenende. Woensdagavond kwam hier de raad bijeen onder voorz.- schap van wnd. burgem. Bal kenende. Na opening en notu len deelde deze mede, dat zoo als reeds bekend is, tot burge meester is benoemd dhr H. G. v. Suylekom te Leerdam. De installatie zal plaats vinden op 7 Sept. De voorz. deelde verder mede, dat er van het Min. van On derwijs een schrijven was ge komen, dat het verzoek om het 7e en 8e leerjaar weer op de school te Schore terug te krij gen, ingewilligd was. Van G. S. was toestemming gekomen om de bliksembeveili ging op den toren te Kapelle aan te leggen. Daarna vond on derzoek plaats van de geloofs brieven. Alle leden werden toe gelaten. Daarna bracht wnd. burgem. Balkenende dank aan den schei denden raad voor al den geda- nen arbeid. Allereerst richtte hij het woord tot weth. de Jonge, daarna tot dhrn Groen- leer, v. Maris, Fraanje en Slab- bekoorn. Dhr de Jonge dankte de voorz. voor de gesproken woorden. Ook dhr Groenleer ■spreekt woorden van dank, waarbij dhrn v. Maris, Fraanje en Slabbekoorn zich aansluiten. Daarna wijst de voorz. er op, dat hiermede zijn taak als wnd, burgem. is afgeloopen en dat hij tevens in dezen kring als zoo danig afscheid neemt. Niemand had op 30 Nov. 1943 kunnen vermoeden, dat hij zoo'n bewo gen tijdperk tegemoet zou gaan. Als hij soms fouten ge maakt heeft, dan is dat niet doelbewust geschied. Met liefde en blijdschap, aldus dhr Bal kenende, heb ik steeds alles ge daan. Thans valt het mij moei lijk te scheiden van raadsleden, wethouders, seer.- en gemeen- tepersoneel. Een bijzonder woord van dank goldt den seer., dhr v. Dijk. Weth. Blok dankte hierop den wnd. burgemeester voor al les wat hij in het belang der gemeente gedaan heeft. De secretaris bracht dank namens het gemeentepersoneel. Tenslotte bracht dhr Goud namens de burgerij van Schore een woord van dank voor het beleid tijdens en na de bezet ting, waarna de vergadering op de gebruikelijke wijze werd ge sloten, NISSE. De oude raad kwam hier Woensdagavond voor 't laatst bijeen, waarbij de nieuwe raadsleden werden toegelaten. De voorz. dankte de leden voor al hetgeen zij voor de gemeente hadden gedaan. 1 Naar wij vernemen heeft dhr L. Nieuwenhuijse Az. bedankt voor het lidmaatschap van den nieuwen raad. In zijn plaats is dhr P. v. d. Guchte benoemd. AAGTEKERKE. Dezer dagen kwam de nieuwe raad in eerste zitting bijeen onder voorz.schap van burgem. Borsselaar. Na beëediging der raadsleden werd overgegaan tot de wethoudersverkiezing. Geko zen werden W. de Visser (S.G.P.) en P. de Visser (Vrije lijst). ZONNEMA1RE. In de eerste raadsvergade ring met de nieuw gekozen le den werden tot weth. gekozen dhrn Jac. v. Splunder (A.R.) en P. S. Vis (P. V. d. A.). HAAMSTEDE. Da voorzitter opent de ver gadering. Naar aanleiding van een ingekomen bericht van her benoeming van den burgemees ter feliciteert wethouder Vis namens den raad den burge meester en spreekt de hoop uit, dat- deze nog vele jaren in het 1 belang van de gemeente mag werkzaam zijn. Op eenWerzoek van de Vereeniging van Burge meesters en Secretarissen om een bijdrage in de te maken kosten ad cent per inwoner wordt z.h.st. gunstig beschikt. Naar aanleiding van een ver zoek van de Stichting Volks gezondheid toe te treden als donateur tegen een bedrag van f 25 per jaar, stellen B. en W. voor afwijzend te beslissen. Hierna wordt een door Ged. Staten voorgestelde wijziging van het Ambtenarenreglement (gelijktijdig vervullen Ambte naarsbetrekking en militaire dienst) op voorstel van B. en W. aangenomen. Een in con cept opgemaakte wijziging der begrootingen vgor den dienst 1945 en 1946 wordt z.h.st. vast gesteld. Hierna worden de geloofs brieven van de nieuwbenoemde raadsleden onderzocht. Toege laten worden de nieuw be noemde leden: J. C. den Boer, M. den Boer, P. L. Vis, J. C. de Bruine, P. Slager Az„ J. Goudzwaard en A. van Nieu- wenhuijze. De voorz. spreekt hierbij woorden van dank tot het niet terugkeerende lid van den tijdelijken raad dhr T. L. Jonker. Hij dankt dhr Jonker voor alles wat deze in het be lang der gemeente gedaan heeft en drukt zijn spijt uit, dat deze niet terugkeert in den raad. Dhr Jonker zegt dank voor deze woordenhij heeft een bescheiden indruk gekregen in de moeilijke gemeentezaken. Hij dankt den voorzitter en de leden voor de prettige wijze van samenwerking. Bij de rondvraag deelt de voorzitter mede, dat de aanbe steding van 8 woningen heeft plaats gehad, doch vermoede lijk een her-aanbesteding zal moeten volgen. Dhr de Bruine dringt aan op verwijderen van oud ijzer van haven Burghsluis, waarop de voorzitter zegt, dat B. en W. alle mogelijke moeite doen dit gedaan te krijggn. Dhr Goudzwaard vraagt naar her bestrating haven en straten in de kom, waarop de voorzitter zegt, dat reeds met deze wer ken een aanvang is gemaakt. Hierna sluiting. Eenigett tijd geleden is op «poedigen afbouw dezer panden o.m. van de zijde der Ver. „Handelsbelang" met klem aangedrongen, In overleg met genoemde vereeniging, de Ka mer v. Koophandel, de Stich ting Herstel Zeeland 1945 en het gemeentebestuur van Mid delburg is teen een urgentie- lijst opgemaakt, welke ter goedkeuring aan het Streekbu» reau is voorgelegd. Deze goed keuring is verkregen en mo menteel is men druk bezig met de afbraak van wat zoodanig geleden heeft door weer en wind, dat het niet meer bruik baar is. Zoodra dit werk gereed is, zal met den definitieven her bouw worden begonnen. Het betreft hier een 200-tal panden in het stadscentrum, voor het grootste gedeelte winkelhuizen. Druk bezoek aan het Oorlogsmuseum. Het Zeeuwsch Oorlogsmu seum, dat begin Augustus haar poorten opende, heeft deze maand reeds veel bezoek ge had. Ongeveer 2000 betalende bezoekers zijn er geweest, van wie het grootste gedeelte vreemdelingen. Natuurlijk zijn ook reeds de leden een kijkje wezen nemen. Het museum heeft vooral op de vreemdelin gen een diepen indruk gemaakt. Het ligt in de bedoeling, in de- komende wintermaanden het museum slechts op bepaalde dagen open te stellen. Ook be staat het plan, de leerlingen van de hoogste klassen der la gere scholen en die van mid delbare onderwijsinrichtingen het museum t.e laten bekijken. Twee kranen op den hoek Nieuwe Burg. Aan den ingang van de Nieuwe Burg aan de Markt- zijde heeft de M.U.Z. t.g.v. Ko ninginnedag naast haar kantoor op de straathoeken twee kra nen van klein model geplaatst, die met de armen elkaar raken en waaraan een bak is beves tigd, die met gladiolen is ge vuld. Het geheel is verder ver sierd met vele slingers groen. Een aardig en origineel idee, dat door het publiek zeer wordt geapprecieerd. De buurtvereen. Nw. Burg zette aan de andere zijde van de Nw. Burg twee masten met bloembakken. ST.-LAURENS. Tot wethouders zijn gekozen de heeren P. Boon (A.R.) en K. Wouterse (C.H.). OUWERKERK. M.i.v. 6 Sept. wordt hier een ophaaldienst voor huisvuil inge- steld. Elke Vrijdag zal aan de wo ningen vuil worden opgehaald. Nog nooit is er in Zeeland zoo'n belangrijke wedstrijd ge speeld. Wij zullen hopen, dat er nog vele zullen volgen. Het Tournooi in Terneuzen. Het tournooi is voor de ju- bileerende vereeniging een groot succes geworden. De or ganisatie kan dan ook met groote voldoening er op terug- den. Van de Belgische spelers I heeft L. Vaessen, Luik, een bij. zonder mooi resultaat behaald om beslag te leggen op den len prijs in deze eeregroep voor Ph. Ham en J. Blom, Door de Zeeuwen is de beste presttie geleverd door J. J. ICaan, Terneuzen en G. Sinke, Goes. Proficiat heeren, blijft de Zeeuwsche kleuren hoog hou den. De opening geschiedde door den burgemeester van Terneu zen, welke tevens da Belgische spelers in de Fransche taal ver welkomde in Terneuzen en op de goede nabuurschap wees. Dhr A. v. d. Berghe, Luik (Belg.) sprak daarna en meen de, dat de Belgische dammers weer om een les zouden komen om van te leeren. (Het is an ders geweest,) Verder werd het woord ge voerd door dhr W. H. Lieve, seer. Ned. Dam Bond, die op merkte, dat Zeeland aan de spits staat met de organisatie van wedstrijden, waarna de voorz. van den Z.D.B. en L, Goedbloed, voorzitter van de Vlissingsche Damvereen. de rij van sprekers sloten. Ter oplossing. Zw. 10, 20, 22, 28, 32, 36. Wit 34, 35, 37, 39, 42, 47. Wit speelt en wint. Tot de volgende week. li wnfrkd&jk Enkele pittige haring recepten: Gekookte verse he haring. 5 hjiriHgea, M petSeee! (3 zout, Yt 1, water. D® bsridg schubbe", ie bulkïijt?4 ogst!- snijden, tie ingewanden en het zwarte vlicsje eruit nemen. De kop verwijderen en de visch goed wasschen evenals de hom en de kuit. De haring opzetten met wa ter en zout en ca. 10 min. laten koken. Het vocht verdunnen met eens zooveel water en er een mos terd-, peterselie- of zure saus van maken. Hom en kuit mee koken en met da haring opdienen. Gestoofde Tersobe haring. 5 haringen, 16 kopje ('A dl) water, 1 kleine uit, peterselie, schepje, azijn, 2 theelepels (ca 4 g) zout, Yi theelepel mosterd. De haring schubben, geheel opensnijden aan de buikzijde, de ingewanden, het zwarte vliesje en den kop verwijderen. De graat er uit halen en de visch wasschen, evenals de hom en de kuit. De ha ring inwrijven met wat zout en dicht of opengeslagen in een pan of vuurvasten schaal leggen. Het water, de azijn, de mosterd, de kleingesneden ui en de fijngehakte peterselie toevoegen. De visch „bovenop" of in den over gaar stoven. Resp. 10 en 15 min. Bij het bereiden in den oven' kan men de visch met paneermeel bestrooi en. Maak er peterselie-, tomaten- of mosterdsaus bij. Gebakkeu versobe haring. 5 haringen, bloem of paneer meel, boter of margarine, zout. De haringen schubben, geheel aan de buikzijde opensnijden on inge wanden, vliesje en graat verwij deren. De haring van den kop ontdoen, wasschen (ook hom en kuit) en opvouwen. De visch in wrijven met wat zout en door bloem of paneermeel wentelen. Boter of margarine smelten en hierin de haring bruin en gaar bakken (ca. 7 min.). Bij voorkeur geven bij kropsla, roode kool of appelmoes. Redacteur: H. M. Slabbekoorn, Oostsingel 60 a, Goes. Van ^verschillende zijden is mij gevraagd naar den uitslag van de in 1944 uitgeschreven compositiewedstrijd. Deze is als volgt J. Burggraaf, Den Haag, (9) 81 Ys pnt., (12) 73% pnt.A. P. de Zwart, Haarlem, (28) 78 pnt., (27) bij opl.Max Dou- wes, Groningen, (25) 77% pnt., (20) 77 pnt.; A. Rijk, Oudelan- de (29) 77 pnt., (30) 67Yu pnt.; G. de Wolf.Pnrmerend, (1) 74% pnt., (4) 68/6 pnt.; J. Scheijen, Kerkrade (6) 73 pnt., (7) bij opl.; J, Kaan, Terneuzen (31) 73 pnt., (34) 36 pnt:; D. Vuur- boom, Glanerbrug (18) 69 pnt., (19) 68 pnt.; R. Bergsma, Wit- marsum, (11) 70J6 pnt., (10) 37 pnt.A. Stuurman, Schiedam, (46) 68% pnt., (17) 6816 pnt.; H. Laros, Beverwijk, (45) 66% pnt., (21) 1001 min. 642; B. Meester, Terwispel, (37) 65% pnt,.(36) bij opl.; H. F. Antho- nisse, Den Dolder, (8) 64% pnt., (5) bij opl.; D. Kleen, Heem stede, (41) 60 pnt., (42) bij opl. A. Smits, Berkel-Rodenrijs (44) 59 pnt., (43) bij opl.; P. Bergsma, Witmarsum, (14) 59 pnt., (15) 39 pnt.; H. Roos, Eindhoven, (35) 41% pnt., (38) bij opl.J. v. d. Aa, Nieuw- Wierdinge, (32) 35 pnt., (33) bij opl.; W. Lente, Oud-Gastel, (24) 39 pnt., (22) bekend; J. de Smet, IJzendijke, (23 en 26) bij opl.F. Lindeman, Apeldoorn, (2 en 3) bij oplosbaar. De tusschen geeft het nummer aan van het probleem. Persoonlijk Kampioenschap van Nederland. Op 14 September a.s. zal in hotel „De Pool" te Goes ge speeld worden om het persoon lijk kampioenschap van Neder land. Deze wedstrijden zullen om 5 uur aanvangen, en onder staande spelers komen tegen elkaar uit. De eerstgenoemden spelen met wit. 3e rondeWRoozenburg, Rotterdam, J. Blom, Yerseke; J. H. Vos, Amsterdam, D. v. d. Staay, Rotterdam; J. Metz, Amsterdam, Herm. de Jongh, Amsterdam; Kamp. N.-Holl.?, J. van Doorn, Beek (L.)W. Huisman, Leiden, A. de Graag, Heusden. 4de ronde: J. BlomA. de Graag; D. v. d. StaayJ. Metz; J. v. DoornW. Huis man; W, RoozenburgJ. H. Vos; Herm. de JongKamp. Noord-Holl. De heeren P. Roozenburg en H. Kinnegim, Rotterdam, en W. de Jong, Haarlem, zullen niet aan dezen wedstrijd deelnemen. DE POËZIE DER CALVINISTEN. 5, Jan Fruytiers. Over het leven van dezen Calvinistischen dichter is ons slechts weinig bekend. Van .ge boorte was hij Zuidnederlander, maar al vroeg nam hij zijn. toe vlucht naar de Noordelij ke; westen, waar hij een tij dia; Rijnsburg woonde. Ev; zoovele goede vaderlanders koos hij, toen Alva in ons kwam, de ballingschap b de onderdrukking. Hij wee' naar Oost-Friesland. Na terugkeer schijnt hij zijn l] ste levensjaren in Zeelani hebben doorgebracht, streeks 1580 is hij overlede: Fruytiers is een goed ve: genwoordiger der Calvinistisl poëzie, zoowel in haar „ker lijk" als in haar „wereldli| aspect. Bij deze laatste afdeeling zijn werk behooren een aa; Geuzenliederen en een uitvoerige beschrijving van den beruchten Allerheiligenvloed, dien hij op 1 November 1570 in Oost-Friesland meemaakte. Hij ziet in den ramp meer dan al leen een natuurgebeuren; het is de wrekende hand Gods voor de vele zonden van den tijd; het is een roepstem tot bekee ring. Ook in zijn herdenkingslied op de overwinning bij Heiliger- lee geeft Fruytiers aan het his torieverhaal een godsdienstige omraming. Maar ook tot de „kerkelijke" poëzie gevoelde Fruytiers zich onweerstaanbaar aangetrokken. Evenals de Psalmen het gods dienstig leven dei geloovigen in alle tijden hadden versterkt, wilde deze dichter andere Bij belgedeelten in dichtvorm doen doordringen in de harten van zijn Calvinistische broeders. Zoo berijmde hij de Spreuken van Jezus Sirach uit de Apo criefe Boeken van het Oude Testament .en hij koesterde het plan om ook alle brieven van Paulus' in dichtvorm om te zetten, welk werk hij echter nimmer volvoerd heeft. Als voorbeeld van deze poë zie geven wij hier een gedeelte der beschrijving van den of ferdienst in den Tempel uit hoofdstuk 50 der genoemde spreuken: De kinderen van Aron meest Stonden versierd, geenszins [bedeesd, En hielden d' offer in heur [handen Voor de gemeinte daar te [branden. Hij rechtede verrichtte) zijn [ampt daar uit Op den altaar, met zoet geluid. Daar hij den hoogsten God [almachtig HET CHRISTELIJK ELEMENT IN ONZE LETTERKUNDE. 11. Do offerande was deelachtig toebracht.). Arons zaad riep luid, onbelet, Ende elk lie blies dan zijn [trompet Met sterk geluid, 'twelk klonk [eendrachtig: Opdat heur God zou zijn Dijns ^schepsels, die hier hopen In Dijn woord en verbondI Schept in p'is een nieuw herte; Geeft ons den rechten Geest, Die de ziel in heur smerte Troosten kan aldermeest. Ons zonden wij belijden, Die U zijn openbaar: Vcór ons aan allen zijden Zijn ons misdaden zwaar; U hebben wij alleene Gezondigd en onteerd Dies 't herte met geweene Tot U alleen hem zich) keert. Veel meerder zijn ons zonden Dan het zand aan der zeel Dus wischt af onze wonden, Want, Heer, zij doen ons weel Reinigt de ziel van boosheid, Vervuilt ende verhit Door onzes vleesches broosheid 't Bloedroode maakt sneeuwwit! O Trooster aider zwaarheid [(:in,alle verdriet), In onzer herten woont 1 Leid ons in Uwe waarheid, Uw wegen ons vertoont 1 Verzekert de genade, Die ons nu is gedaan Opdat wij vrij van 't kwade Tot Uwer tafel gaan 1 Fruytiers zocht nieuwe we gen voor het geestelijk lied en achtte het onjuist, dat de Ge reformeerden alleen aangewe zen zouden zijn op de Psalmen. Zijn pogingen mislukten echter, zijn liederen vonden geen in gang en hiermede verspeelde de Calvinistische poëzie haar laat ste kans op het terrein van het geestelijk volks lied. In den verderen tijd blijft zij alleen spreken in het litteraire lied, dat sterk onder den in vloed kwam te staan van de Renaissance, waarover in een volgend artikel. H. S.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1946 | | pagina 2