SANATOGEN
liit de Schatkamer
onzer Letteren.
Waac de Manke- tap du duinen
TRIBUNAAL TE GOES.
Meubilair van geïnterneerden.
tia&ouw Mm Mddetéuc#
Middenstanders dringen
op spoed aan.
I
Voor
herstellenden
en stcakken
Een Christen-dichter
bezingt de natuur.
afgezet' met prikkeldraad
Herinnert U zich 'tschoone lied nog?
Meer dan ooit zijn de duinen thans „ver
boden gebied". Maar het is nu bittere
noodzaak in verband met het mijnen
gevaar.
OOSTKAPELLE heeft geen herbouwplan
noodigEen unicum op Walcheren. -
„Westhove" weer kinderkolonie.
Groote schade aan duin en bosschen.
cantiekolonie terug te geren. Vol
gend jaar, wanneer het slot weer
wat is opgeknapt, hopelijk wel.
De duinen.
Zooals per publicatie van den
burgemeester is bekend gemaakt,
zijn de duinen van Oostkapelle
verboden gebied. Een zeer ver
standige maatregel, die, behoudens
enkele processen-verbaal, goed
wordt opgevolgd. Er zijn reeds
duizenden mijnen onschadelijk ge
maakt, dank zij het feit, dat het
stelsel der mijnenvelden bekend
was. Maar jammer genoeg zijn
lang niet alle mijnen gevonden.
Het is best mogelijk, dat ze op
het laatste oogenblik nog door dfe
Duitschers zelf zijn weggehaald,
maar wie zal zeggen, dat ze niet
zijn ondergestoven en vandaag of
morgen weer naar de oppervlakte
I komenPEenige zekerheid wat be
treft de veiligheid der duinen kan
dus niet worden gegeven. Van
daar, dat afsluiting de eenige
maatregel is.
Daar komt nog iets bij. Zoo
men weet, zijn in de duinen groo
te versterkingen in den vorm van
bunkercomplexen gebouwd. De
„Hamster" i s hier de grootste
versterking aan Walcherens N.-
W.-kust geweest. Da» zijn er nog
de „Flensburg", de „Mammoet"
en de „Vier Hoogten", die wel
op het grondgebied van de ge
meente Vrouwenpolder liggen,
doch dicht bij Oostkapelle. Bijna
al deze stellingen zijn onbescha
digd uit den strijd gekomen.
Maar op het oogenblik zou men
zeggen, dat er een hevige storm
j heeft gewoed. Practisch alles is
uit deze betonwerken weggehaald
hout, steen, meubels, enz. Wie
iets noodig had, ging er maar
heen en nam mee wat hij noodig
had. Ook een verder leegroven
is met dit verbod voorkomen. Het
werd hoog tijdi, want wanneer
eventueel èèn of meer van deze
bunkers behouden zouden worden
als bezienswaardigheid, moet er
nu reeds een groot bedrag aan
ten koste worden gelegd. Overi
gens is nog niet bekend, wat er
Onder de veilige hoede van den
markanten toren, die in dit ge
deelte van het eiland het land
schap beheerscht, ligt Oostkapelle.
Onder de dichte boomen voor het
gemeentehuis vindt men koele
schaduw na een tocht over het
kale, zonovergoten Walchersche
land.
Het leven gaat hier weer voort,
alsof watervloed en evacuatie
reeds jaren voorbij zijn. Het dorp
heeft het oude aanzien, de bevol
king is nagenoeg geheel .weer te
ruggekeerd. Oostkapelle heeft het
er goed afgebracht, vergeleken
met andere dorpen. Wel waren
er nogal wat woningen bescha
digd, maar de meeste niet ernstig.
Slechts een vijftiental Wachten
nog op herstel. Ongeveer zes wo
ningen zijn venield of zoodanig
getroffen, dat van herstel geen
sprake meer is. Van de boerderij
en zijn er vijf ernstig beschadigd,
doch deze zullen nog wel gerepa
reerd kunnen worden. Een nieuw
herbouwplan heeft Oostkapelle
dus niet noodig, hetgeen een uni
cum op Walcheren isl
Maar al is dan het dorp zelf
niet veel veranderd, geheel anders
staat het met de omgeving. Oost
kapelle zonder bosch, dui» en
strand Is niet denkbaar. Maar he
laas ziet het er daar nog niet zoo
mooi uit. De bebossching op da
verschillende buitenplaatsen zoo
als „Schoonoord" en „Icpenoord"
is geheel verdwenen Het bosch
„Molenwijk" is omgekapt. Het
„Berkenbosch" is zwaar bescha
digd, de z.g. „Manteling" groo-
tendeels verdwenen. Alles door de
vernielzucht of i.v.m. de verdedi-
gingsplanen der Duitschers, ge
deeltelijk ook gevolg van het wa
ter. Van het slot „Westhove" is
in de bevrijdingsdagen een voor
gebouw afgebrand. Het slot zelf
heeft ernstig geleden door de be
zetting. Restauratie is dringend
noodig, maar de financiën
Momenteel wonen er nog drie ge-
evacueerde gezinnen in. Helaas
zal het dit jaar niet meer mogelijk
zijn, „Westhove" aan de oude
bestemming van kinderva-
VAN BUNKERBOUWERS EN BONTMANTELS.
Ip do Donderdag gehouden zit
ting was de eerste zaak tegen den
koopman Daniël J. Boone
nit Goes, die in 1940 lid werd
van de N.S.B., in 1944 begunst
lid van de Germaansche S.S. en
die aan de Wehrmacht leverde.
Besch, ontkende niet, waarbij de
voorz. er op wees, dat hij in 1944
levensmiddelen aan de Duitschers
leverde, toen de Nederlanders ge
brek leden. Besch. gaf toe, dat
oSk zijn vrouw lid werd op zijn
aanraden.
De vrouw als get. gehoord,
zeide echter dat haar man haar
niet heeft overgehaald lid te wor
den.
Mr Kuipers wees er op, dat dit
echtpaar het steeds moeilijk heeft
gehad. Bekl. is iemand, die gemak
kelijk onder invloed van anderen
komt. Door fin. moeilijkheden
er wel N.S.B.-ers in de zaak,
later niet meer. Maar töen wer
den er Duitschers ingekwartierd.
Besch. heeft zich nooit vriend
schappelijk met die Duitschers
opgehouden. Zij en haar man zijn
nu de zaak en alle eigendommen
kwijt en dat is toch zeker reeds
een zeer zware straf.
Des middags hadden zich te
verantwoorden de gebr. P i e t e r
Adr. EL en Maarten
S c h r ij v e r, aannemers te Goes,
die volgens de dagvaarding hulp
hadden verleend aan den vijand
door van Aug. 1943Sept. 1944
bunkers, enz. te bouwen en electr.
kabels e.a. materiaal aan de
Wehrmacht te leveren, waardoor
zij groote winsten maakten.
Eerst werd Maarten en daarna
Pieter gehoord. Eerstgenoemde
zei, dat de Duitschers dreigden
sloot hij zich aan. In Jan. 19421 met sluiting van de zaak. Hij
trad hij reeds uit de N.S.B. Door j werkte uit angst voor de Duit-
een dokter van Renesse werd hij schers. Hij kende de bunkers en
er toe gebracht begunstiger der
S.S. te worden. Er is geen be
wijs, dat B. contributie betaalde,
B. is voorts ziekelijk en voor hem
«n zijn vrouw is er geen bestaans
mogelijkheid meer.
Do tweede zaak was tegen
Dirk Lamb. Lansen, ver
tegenwoordiger te Goes, die lid
was van N.V.D. en N.A.F. en
goederen leverde aan cantines,
terwijl hij ook als voorman werk
zaam is geweest bij de palen
zetterij en de daarbij tewerkge-
hun doel niet,... Toen hij wei
gerde heeft hij puin moeten
scheppen te Middelburg I
De tweede besch. kreeg van
den voorz. te hooren, dat het hem
te doen was geweest om geld te
verdienen. Deze ontkende dit
echter.
De vrouw van P. S. werd ge
hoord en daarna was het woord
aan Mr F. W. Adriaanse. Die
vond, dat er van groote win
sten geen sprake is, waar
het aantal arbeiders maar van 10
stelden onder bedrieging met de jtot 18 is gestegen. De besch. voel-
den trouwens niets voor de Duit
schers
Waar er o.a. opgewezen is, dat
men hoogere prijzen had kunnen
bedingen, meende pleiter, dat dit
dan toch weer betaald zou zijn,
want de Duitschers putten alles
uit de schatkist. Dat zij zoo royaal
leefden is niet te bewijzen, al zijn
er wel twee bontmantels gevon
den. Die kunnen echter imitatie
geweest zijn.
W.A. tot grootere prestaties aan-
spoord.e Dit laatste ontleende L.
pertinent, het was dë Duitsche
leider, die via hem daartoe aan
spoorde. Besch. zei bij het N.A.F.
te zijn gegaan om f 10 p. week te
krijgen, die hij anders niet wist te
bemachtigen. Hij erkende fouten
te hebben gemaakt.
Mr Dirven zei, dat zijn cliënt
„van den drup in den regen" is
gekomen. Hij is in ieder geval niet
vrijw. voorman geweest. Men
moet aan de in 't begin afgelegde
verklaringen niet te veel waarde
hechten. Haat en concurrentie
hebben in dezen veel op hun ge
weten. Als voorman moest hij
dubbel oppassen niet in moeilijk
heden te komen.
Maria S u z. de Di e,
echtgenoote van Ch. v. d. Berg
te Goes, was in, 1941 symp. lid
der N.S.B. geworden. Besch. gaf
dit toe en zei, dat haar man toen
reeds lid der N.S.B. was. Zij er
kende fout te hebben gehandeld.
De echtgenoot meende zelf ook
geen „zware" N.S.B.-er te zijn
geweest.
Mr P. C. Adriaanse, schetste
besch. als iemand met een stug
en gesloten karakter, die slacht
offer van de omstandigheden is
De uitspraak in alle zaken werd
bepaald op 31 Mei a.s.
Uitspraken van dezelfde zitting:
M. Wal hout, Borssele, Wa
j. int. en ontz. rechten.
D. C. den Dekker, Nisse:
1 j. int. en ontz. rechten.
J. de Witte, Goes: verb,
verkl. tot f 5000 en ontz. rechten.
M. W. v. Doorn, vr. v. P.
A. M. Overbeeke, Ellewoutsdijk:
verb, verkl. tot f 1000 en ontz.
rechten.
D. S o n k e, Waardeverb,
verkl. tot f 500 en ontz. rechten.
J. Wagenaar, 's-H. Arends-
kerke, C. M ij n s b e r g e n, Goes
en M. A. Vermeulen, vr. v.
L. Ba k k e r, Wolfaartsdijk
allen ontz. rechten.
M. E. G. F o k k e, Goes
met deze versterkingen uiteinde
lijk zal gebeuren.
Het strand en de bosschen.
Ook de stranden zijn of wor
den gezuiverd van palen, moge
lijke mijnen, patronen, granaatjes,
die hier bij duizendtallen liggen
verspreid, Momenteel zijn de
stranden nog niet vrijgegeven.
Over deze zaak worden met ver
schillende andere instanties nog
onderhandelingen gevoerd, waarbij
op een gunstig resultaat wordt
gehoopt.
Wat de bosschen betreft, kan
met een vrij groote mate van
zekerheid worden gezegd, dat deze
veilig zijn. Dit neemt echter niet
weg, dat er risico blijft. De
Oostkappelaars zullen zich maar al
te goed herinneren, hoe het vorige
jaar ook nog enkele ernstige on
gelukken zijn gebeurd, doordat
menschen trapten op een mijn in
paadjes, waar zeker al door hon
derden anderen was geloopen.
De bekende wandelkaarten zul
len weer worden ingevoerd. Maar
daarbij moet een zeer dringend
beroep gedaan worden op de be
zoekers van de bosschen, om zich
wat te beheerschen en geen bloe
men, al groeien ze dan wild, af
te snijden of het bosch vol te
gooien met allerlei papieren. Ook
na den oorlog geldt nog steeds:
„Laat niet tot dankU weet
het vervolg toch nog?
Russische geleerden' zijn er
in geslaagd de werking van het
menschelijke zenuwstelsel te
filmen. De films zullen de wer
king van de reuk, het gezicht
en het gevoel laten zien.
Wfl kunnen het
niet meer bijbenen.
Ons personeel moet
daarom spoedig
worden uitgebreid.
Voor afd. 'Woninginrichting
zoeken wij
1 woningstoffeerder
1 magazijnbediende
1 leerling-meubel-stoffeerder.
Voor textiel-afdeling
2 loopjongens.
Voor kantoor:
1 jongste bediende.
Sollicitaties richten aan:
Fa H. BLOK ZONEN
KAPELLE (Z.B.)
Tel. 200 (K 1102)
(Ingez. Med.)
"r -
SBftPMoÉwÉISfclÈÉ7- xL .V
geworden. Aanvankelijk kwamen besch. vervallen verklaard.
Het eerste vliegtuig der K.L.M. in den transatlantischen dienst,
de „Rotterdam", is van Schiphol naar New York vertrokken.
Het moment, waarop het toestel vertrekt.
Zal in het algemeen blijven waar
het thans is.
Wordt hisr recht gedaan?
Na dq bevrijding is het ver
mogen van hen, die om
politieke redenen geïnterneerd
werden, onder beheer gesteld.
Voor zoover dit vermogen be
stond uit meubilair, is dit veel
al, ten einde tegemoet te ko
men aan de behoeften van oor
logsslachtoffers, door het Mili
tair Gezag of het Beheersinsti
tuut aan zoodanige slachtoffers
uitgegeven, hetzij in bruikleen,
hetzij in huur, hetzij in eigen
dom met beding van wederin-
koop.
Nu langzamerhand N.S.B.ers,
die gedetineerd waren, in vrij
heid worden gesteld, deed zich
de vraag voor, hoe deze perso
nen nu weer aan meubilair te
helpen, zonder de huidige be
zitters weer terug te brengeu
in den hulpeloozen toestand,
waarin zij, geheel huiten eigen
schuld door oorlogsgeweld wa
ren geraakt.
In verband hiermede zijn nu
een aantal vorderingsbescbik-
lringen gepubliceerd.
Overwogen is, dat het hoogst
onrechtvaardig zou zijn en
door de tegenwoordige gebrui
kers, die reeds het slachtoffer
zijn geweest Van oorlogsge
weld of vijandelijk onrecht, als
nieuw onrecht zou worden ge
voeld, indien zij thans dat meu
bilair weder aan de ontslagen
politieke delinquenten zouden
moeten afgeven.
Door de vordering van het
reeds uitgegeven meubilair ver
krijgt de Staat daarover het
volledige beschikkingsrecht. Dit
zal worden aangewend in dezen
zin, dat het meubilair in het al
gemeen zal blijven, waar het
zich thans bevindt.
De ontslagen politieke delin
quenten komen daardoor in een
soortgelijke positie als die van
oorlogsslachtoffers die hun
meubilair hadden verloren. Ter
tegemoetkoming in hun behoef
ten dient een andere thans af
gekondigde vorderingsbeschik
king. Het meubiliair, dat nog
in de opslagplaatsen van het
Beheersinstituut aanwezig is,
is daarbij eveneens door den
staat gevorderd en zal, door
bemiddeling van de „Stichting
politieke delinquenten", onder
hen worden verdeeld.
jHet is een gemakkelijke en
voor de tegenwoordige bezit
ters verheugende oplossing.
Maar wordt hier recht
gedaan?
Heeft de Staat inderdaad
het recht, om zonder rechter
lijke beslissing dergelijk meubi
lair te vorderen?
Indien ja, dan blijft er van
onze rechtszekerheid en van
ons eigendomsrecht niet veel
over.
Rechtszaken.
Politierechter te Middelburg.
Zitting van 21 Mei.
G. W. Zagers, landarbeider
te N. Namen, eigende zich in
Febr. of Mrt 1946 bij Rammekens
een wollen deken toe, die hij in
bruikleen had.
Uitspr. f 30, bs. 15 d. h.
L. C ij s o u w te Domburg, bê-
leedigide op 15 April 1946 in
Westkapelle zekeren A. Roelse,
ambt. ter secr., tevens Dir. Nood-
woningbedrijf. Hij slingerde deze
minder mooie woorden naar het
hoofd, welke hierop neerkwamen,
dat men voor boter en spek heel
wat kon bereiken.
Uitspr. f30 bs. 15 dagen h.
C. J. A k k e r m a n s, schildqr
te Middelburg, nam op verschil
lende tijdstippen in 1945 en 1946
in Vlissingcn vele goederen weg,
alle betrekking hebbende op zijn
schildersvak, zooals lijnolie, aflak,
verf, vernis, stopverf, enz.
Uitspr. 2 m. gev. straf.
J. Baurdoux, schilder te
N- en St. Joosland kocht van
genoemde A. verschillende van
deze producten en maakte zich
dus aan heling schuldig, wat ook
ten laste werd gelegd aan H. A.
d e K a m, timmerman uit N- en
St. Joosland.
Uitspr. voor beiden resp. f 50
bs. 25 d. h. en f 50 b.s. 20 d. h.
C. P i e t e, grondwerker te
Rotterdam, tijd. te Vlissingen,
nam in April 1946 eenige kopjes
weg en 2 blikjes melk.
Uitspr. f 25 bs. 10 d. h.
Uitspraken van de zitting van
22 Mei 1946.
L. v. Dijke, 1 j. en 6 m. gev.-
straf m. aftr. voorarrest. A. den
Braber als voren.
C. v. Vossen: 6 m. gev.straf
voorw. m. 3 j. proeftijd.
J. A. de Meijer: 6 m. gev.straf
voorw. m. 3 j. proeft., wat on-
midd. invrijheidst. beteekent.
B. P. Bijtenhoorn: Vrijspraak.
B. Poot: 3 j. gev.straf m. aftr.
voorarrest.
G. M. Wijkhuizen: 1 j. gev.
straf m. aftrek.
C. J. Koenders: 6 m. gev.straf
m. aftrek.
J. de Maat: 3 m. gev.straf
voorw. m. 3 jaar proeft, en f 500
bs 3 m. h., wat onmidd. invrijheid
stelling beteekent.
Interessante vergadering van „Handels
belang". Begint men binnenkort met het
afbouwen van de half-gereedgekomen
panden? De heeren Gerber en Abspoel
voeren het woord.
(Slot.)
Wat Ir Gerber zei.
Nadat verschillende vragen
waren beantwoord door dhr
Abspoel, was het woord aan Ir
J. Gerber, hoofd van het
Streekbureau Walcheren. Na de
bevrijding moest, aldus Ir Ger
ber, eenige regeling worden ge
geven aan de bouwnijverheid,
die niet ongelimiteerd kou ge
schieden. Deze regeling voor
het geheele land kwam neer op
de vraag, of er arbeidskrachten
en materialen waren. Noord-
Holland b.v. bezit veel meer
werkkrachten, zoodat deze
niet-geteisterde provincie er
beter voor
die reeds vanaf '42 of '43 aan
den invloed van weer en wind
zijn blootgesteld. Gaat het mo
tief: „er zijn geen arbeiders en
geen materialen" hier wel op,
zoo werd gevraagd. Bovendien
zijn de materialen van de pan
den, die nog niet waren afge
bouwd, nog op andere plaatsen
aanwezig, zoodat afbouw geen
bezwaar kan zijn. De heer Hen-
ning overlegde eenig fotomate
riaal zoowel van de half-afge-
bouwde panden als van den
nieuwbouw bij V. en D
In de discussie, die ontstond,
wees Ir Gerber er op, dat hij
er eveneens van overtuigd is
o dien moeilijken tijd \*nn har»
stel tvanneer de ziekte ge»
nezen is maar de krachten'
zoo langzaam terugkomen Is
Sarratogen een heerlijke uitkomst.
Het is een geconcentreerd kracht
gevend voedsel, dat door de
zwakste maag verdragen wordt
en dat de krachten zienderoogen
•doet toenemen.
Ook gij kunt Uw herstel met
Sanatogen bespoedigen. Begin er
vandaag nog mee.
Kal tÉDuwsleriMaS rvdtd.
dat de herbouw zoo spoedig
staat da™elandr mogel«k moet Plaats ™den'
staat dan Zeeland doch dat het nU eenmaal ont_
(Ingez. Med.)
meer afstaan.
Het antwoord van Stalin op
president Trumans verzoek aan
de Sowjet-Unie, haar medewer
king te willen verleenen bij het
bestrijden van de wereld-voed-
selcrisis door graan ter be
schikking van de U.N.R.R.A.
te stellen, is gisteren door ra
dio Moskou uitgezonden.
Stalin zeide, dat het verzoek
drie maanden te laat was ge-
E ^bddShtem Ruslandj kan geen graan
toegewezen Ir Gerber was er ^vendien moeten hij den her-
daarbij van uitgegaan, dat het bouw me' all"n de bda"ge°
herstel van de door het water, tl f''"I'*2%
beschadigde woningen voorrang ag™ belang op den
moest hebben. Hierop werd de voorgrond staan. Dat was ook
organisatie van het begin .af de reden waarom de yergun-
ingesteld en tot heden is daar- 1 vaü f
aan ook practisch alle aandachtTd> waar nog by kw.a?' d,at
besteed w» dezg aanvraag nQg dateerde
Vol 'lof was spr. over de i y00rde ^nd^- Spreker
werklieden en aannemers van hoopte dat binnen met al te
het eiland, die snel en doelmatig TrTk-fn afb°J™ T
den opbouw ter hand hebbe^ daan. De Russische graanvoor-
genomen. De arbeiders van bui- ^at dan de moeilijke vraag naar raden waren, nadat bepaalde
DnoXt ,rH^r r?; voorrang der panden® moet; hoeveelheden ter beschikking
Tw Tlworden beantwoord, omdatwaren gesteld van Frankrijk
pT ik .f i »T iedere zakenman zijn eigen en andere landen, thans bijna
f'°T kon\;r de stede" pand zoo vlug mogelijk her-j uitgeput.
waton d?tweedy «W?mT bouwd wil zien' De verzekering 1 Rusland ia evenwel In prin-
dat kan ^u eemnmü niet anders werd «eSeven' dat begonnencipe bereid met andere graan-
aat kan nu eenmaal met anders. j worcjen zoodra de moge- exporteerende landen samen te
Zoo spoedig mogelijk moesten S werken.
en moeten de menschen naar hun w
Voor het noodherstel en de^on- b(;°® sprekers 'dank1 e^wefs e? °PS*and ,B Azerbeidzjan
geveer 200 woningen, toegewe- herbouw daarom ook Volgens onbevestigde berich-
zfin M TrlninHe van eminent belang is, wijl an- ten is in sommige deelen van
zijn misschien net voldoende ders v£le zakenj;eden de stad Azerbeidzjan een opstand uit
gebouwde panden moesten fe^nt rijn^n^Temocrat
dus helaas h^^J^TsSs" TTTTT deed
^moesten bullen gaa^verlatem hetgeen
dus helaas blijven ligj
licht kan er, wanneer straks dringend beroep op de mede- die provincie van
het aantal arbeiders meevalt, werk;ng der beide sprekers in handen heeft. De berichten zei-
deze zaak. Tenslotte dankte hij j den, dat de opstand nog steeds
Perzië in
aan begonnen worden.
Er zijn klachten. M w R E b d Feltz
Na deze causerie werden door
verschillende sprekers
in vollen gang was.
Volgens het blad „Setareh'
zijn de gevechten tusschen de
eeni nieuw-gekozen 2e Kamerlid,
P voor zijn aanwezigheid en ver- uw 6www»..wa
grieven naar vorep gebrachr, zoclu ook hem in Den Haag Perzische regeeringsroepen en
waarvan de voornaamste wel k Walcheren te den-de democratische stpjdikrach-
was, dat de nieuwbouw en ver- °lraKS n ten geëindigd,
grooting van het noodpand van
V. en D. mocht voorgaan bij
den veel meer urgenten afbouw
van de definitieve zakenpanden,
Het bezoek van het Prinselijk
Paar aan Zwitserland. Prinses
Juliatia en Prins Bernhard in
gesprek met Nederlandsche
kinderen, die in Zwitserland
vertoeven.
Provincienieuws
KRU1NINGEN.
Nadat door de A.R. en C.H.
Kiesvereenigingen tot samen
werking bij de gemeenteraads
verkiezing was besloten, werd
Woensdagavond in een gecom
bineerde bestuursvergadering
de gezamenlijke candidatenlijst
vastgesteld, die er als volgt uit
ziet: 1. J J. Francoys; 2. Chr.
Hovestadt; 3. C. H. Heijboer;
4. Joh. Verijzer; 5. C. Ligthart
Schenk; 6. J. J. Mol; 7. C. van
Iwaarden; 8. Math. Fraanje; 9.
H. Almekinders; 10. J. Pas
man; 11. C. A. Corstanje.
ARNEMUIDEN.
Donderdagavond sprak
voor de A.R. Kiesvereen. de
heer Vingerling te Goes over
de a.s. verkiezingen. De betee-
kenis van de Prov. Staten voor
het Prov. bestuur ende ver
kiezing van leden der Eerste
Kamer werden duidelijk uiteen
gezet en in verband daarmede
de beteekenis van de A.R. be
ginselen.
ARNEMUIDEN.
De wachtmeester der mare
chaussee J. Walhout is overge
plaatst van N- en St.-Joosland
naar Arnemuiden en wordt hier
tevens post-commandant.
XVII.
LEVEN EN WERK VAN GUiDO GEZELLE. 1.
leeraar. Groot werd zijn invloed
Ten halven afgewrocht,
ontvangen, niet geboren;
gevonden algeheel,
noch algeheel verloren,
zoo ligt er menig rijm
onvast in mij, en beidt
den aangenamen tijd
van volle uitspreekbaarheid.
Zoo zong de dichter Guido
Gezelle, de groote vertolker
van Gods schoonheden in de
natuur, met wien wij ons in en
kele artikelen zullen bezighou
den. Duidelijk zegt de dichter
het hierboven: zijn gedachten
en gevoelens zingen in hem en
hij zoekt met alle macht naar
den meest geschikten uitings
vorm, een zoeken, dat soms
maanden en jaren kan duren.
Totdat plotseling de inspiratie
komt en het lied losbreekt tot
verheerlijking van zijn Schep
per.
Want Gezelle is in de eerste
plaats een Christelijk dichter.
Waar zijn de critici, die bewe
ren, dat geloof en kunst twee
onvereenigbare grootheden zijn,
die zeggen, dat de kunst altijd
onder het geloof heeft geleden?
Zij kunnen aan dezen begena
digden woordkunstenaar zien,
hoe juist de diepe geloofsover
tuiging inspireeren kan tot een
verheven kunstwerk.
De mensch Gezelle.
Maar voor wij over het werk
van den dichter gaan spreken
willen we eerst den persoon
van den kunstenaar bezien.
Op den eersten Mei 1830
werd de jonge Guido te Brugge
geboren als zoon van een een-
voudigen boom- en bloemkwee-
ker. Al vroeg ontwikkelde zich
in den knaap een sterke liefde
voor de planten en de natuur,
die later zijn verzen zulk een
bekoorlijke frischheid zou ge
ven.
Het was de wensch van zijn
ouders, dat hun zoon zich zou
wijden aan den geestelijken
stand en zoo ging hij op 15-ja-
rigen leeftijd naar het Klein
Seminarie te Roeselare. Na 5
jaar studeerde hij aan het
Groot Seminarie in zijn ge
boorteplaats om in 1854 als
leeraar naar zijn eerste school
terug te keeren.
Gezelle bleek een uitnemend
op de leerlingen, wien hij zijn
bewondering voor de moeder
taal overdroeg. Samen genoten
zij in zijn lessen van de
schoonheid uit alle eeuwen en
in alle omstandigheden leefde
de paedagoog met zijn disci
pelen mede.
Toen in 1858 een zijner be
gaafdste studenten door den
dood werd weggerukt wijdde
Gezelle een bundel gedichten
aan hem, de „Kerkhofblom
men", waarop kort daarna volg
den de „Dichtoefeningen". In
een voorrede voor dezen laat-
sten bundel bepleitte de
schrijver het betrachten van
natuurlijkheid in de dichterlijke
taal. Hiermede deed hij een be
langrijk werk en het is onge
twijfeld onjuist de winst, die
de latere letteren hierdoor
boekten alleen op rekening van
Multatuli te schrijven. De taal
der kunst moet, naar Gezelle's
oordeel, nauw aansluiten bij die
van het volk, o.m. door het ge
bruik maken van het dialect,
dat de gewone menschen dage
lijks bezigen. Hij wilde, heelt
een zijner volgelingen gezegd,
de oprechtheid van het werke
lijke en levende. Daarom keert
hij terug naar het „voorouder
lijke Vlaamsch", dat nog over
al gehoord werd, maar dat
moest worden gezuiverd tot lit
teraire taal. Zoo werd Gezelle's
werk een der grootste uitin
gen van zijn plekje lands en
het volk, dat er met hem op
leefde.
Er is altijd een nauw verband
geweest tusschen Gezelle's
uiterlijke levensomstandigheden
en zijn dichtwerk, een verband,
dat in de volgende artikelen in
het licht zal worden gesteld.
Wij willen den grooten Vla
ming dan achtereenvolgens
gaan beschouwen als natuur
dichter en als Christendichter.
als vertolker van de Vlaamsche
volksziel en als profeet van
Gods schoonheid, als priester in
den waren zin van het Woord.
Mogen deze artikelen er toe
bijdragen, dat zijn werk, meer
dan tot dusverre het geval is,
ook buiten de school, in ons
land een grootere waardeering
ten deel zal vallen. H. S.
