De luinstmeftvoorziening in Nederland.
DE BILT ZEGT»
Ongepast
en onbehoorlijk.
PROTESTANTSCH CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Verblijdende
mededeeling.
Export van Groenten, j De artsen wenden
zich tot de Overheid
Nationaal inkomen en
nationale uitgaven.
Politieke
voorspellingen.
In vergelijking mei vorige
jaren groote vooruitgang.
Nog ver van rustig in Indië.
Groenten op de mestvaalt.
KRUIMELTJES
Kerk en School
Laatste berichten.
Eerste Kamer.
Koud en buiïg.
In het binnenland meest
matige, aan de kust tijd. nog
krachtige N.-W. wind, wisse
lende bewolking met regen-
of hagelbuien. Koud voor den
tyd van het jaar.
De Partij van den Arbeid
schijnt het niet al te nauw te
nemen, met de regelen van po
litiek fatsoen.
Zij heeft verkiezingsbiljetten
aangeplakt, die tdoor de wijze
van uitvoering, geheel den in
druk maken van een officieels
proclamatie aan het Nederland-
sche volk.
Deze proclamatie is echter
niet onderteekend door het
Partijbestuur, maar zij draagt
de handteekening van Willem
Drees, met de bijvoeging: Mi
nister van Sociale Zaken.
De argelooze kiezers krijgen
dus den indruk, dat zij hier te
doen hebben met een officieele
publicatie van een dienaar der
Kroon.
Hier zijn de grenzen van het
politieke fatsoen overschreden.
Hier wordt misbruik gemaakt
van een ambtelijke positie.
Het is ongepast en onbe
hoorlijk I
ZEEUWSCH DAGBLAD
2e JAARGANG No. 339
Abonn.prijs ƒ3.30 p. kw. Hoofdkantoor
Goes, Tel. 2438, Giro 274289, Bijkantoren te Vlissingen, Middelburg en Terneuzen.
Woensdag 15 Mei 1946
Advertentieprijs 12% cent per m.m.
Prof. van der Leeuw, onze
minister van Onderwijs en voor
de P. r. d. A. candidaat voor
de Tweede Kamer, heeft een
verblijdende mededeeling ge
daan.
In een voor de radio gehou
den toespraak verklaarde hij.
dat het voor hem een groote
teleurstelling was, dat zoo wei
nigen der leidende Christenen
lid van de Partij van den Ar
beid werden.
Wij beschouwen dit als een
verblijdende mededeeling.
Temeer, waar verschillende
leidende figuren, die zich aan
vankelijk met een aantal predi
kanten achter het roode vaan
del plaatsten, op hun schreden
terugkeerden, omdat zij over
tuigd werden, dat zij zich op
den verkeerden weg bevonden.
Prof. van der Leeuw sprak
de verwachting uit, dat toch
het aantal stemmen op de
Partij van den Arbeid nog wel
zal meevallen.
Wij spreken de hoop uit, dat
hij ook in deze verwachting zal
worden teleurgesteld en dat
alle belijders van den Christus
zich zullen plaatsen achter
de partijen, die de Christelijke
beginselen wenschen hoog te
houden.
den Amerikaanschen ambassa
deur, generaal Bedell Smith,
die de middernachtsmis wilde
bijwonen in de Bogojavslensky-
kathedraal, waar Alexius, pa
triarch van Moskou en geheel
Ruslnd preekte.
DE MIJNWERKERS-
STAKING IN AMERIKA.
De meerderheid van de 400.000
mijnstakende werkers is giste
ren naar de mijnen terugge
keerd, voorloopig voor den tijd
van 14 dagen, gedurende welke
periode men tot een definitieve
overeenstemming hoopt te ge
raken.
Ongeveer 30.000 mijnwerkers
in Pensylvanië echter geven er
de voorkeur aan te wachten
tot het definitieve contract ge-
teekend is, alvorens aan het
werk te gaan.
Volksstemming in
Griekenland.
In de troonrede, voorgelezen
door den aartsbisschop Damas-
kinos bij de opening van het
Grieksche parlement, maakte
deze bekend, dat op 1 Septem
ber a.s. in Griekenland het ple
bisciet gehouden zal worden,
dat zal moeten beslissen over
den terugkeer van den koning.
Volgens de onlangs ingediende
Staatsbegrooting voor 1946 zijn
de uitgaven geraamd op f 5.7 mil
liard.
Het nationale inkomen daaren
tegen is geraamd op £8.4 milliard.
Meer dan tweederde van ons
gezamenlijke inkomen wordt du9
door den staat uitgegeven.
Het ligt dus voor de hand dat
nationale bezuiniging en wel een
zeer diep ingrijpende bezuiniging,
dringend geboden is, teneinde een
nationale ramp te voorkomen.
In theorie stemt het huidige
Kabinet dit toe.
Maar in de toelichting op de
begrooting is van concrete bezui
nigingen geen sprake.
De geldsmijterij om met Minis
ter Schermerhorn te spreken, gaat
rustig door.
Welnu laten dan althans de
kiezers op hun hoede zijn en
bezuiniging mogelijk maken door
te stemmen op een der rechtsche
partijen.
Een complot tegen
Koning Umberto?
Volgens berichten Uit Rome
zou een aanslag zijn beraamd
tegen Umberto II.
Volgens het blad „Italia
Sera" zou het plan reeds se
dert «enigen tijd zijn bestu
deerd en had het moeten wor
den uitgevoerd tijdens een
reünie van oud-strijders, oor
logsinvaliden of partisanen,
waarbij men van groote ad-
1 haesie verzekerd kon zijn.
Men had gebruik willen ma
ken van een helsche machine,
die uit de menigte zou worden
geworpen.
Uit dezelfde bron wordt ver
nomen, dat de beramers van
den aanslag leden zijn van een
neo-fascistische groep, die zich
republikeins ch-revolutionnaire
fascisten noemen. Zij zouden
Umberto II er van beschuldi
gen, het Mussolini-regiem en
den Duitschen bondgenoot te
hebben verraden, en zouden be-
hooren tot een organisatie van
terroristen, die met de Duitsche
weerwolven in contact staat.
Er rust een zware verdenking
op een zekeren Viviani, die zich
uitgeeft voor marine-officier.
Romita, de Italiaansche mi
nister van binnenl. zaken, heeft
officieel ontkend, dat er een
aanslag zou zijn beraamd op
het leven van koning Umberto.
DE ATOOMBOM.
Een telegram uit Washington
aan de N'ew York Times meldt,
dat een gezamenlijke verklaring
van het Amerikaansche leger en
marine heeft medegedeeld, dat de
V.S. geen machtiger bom dan die
neergelaten op Nagasaki bezitten.
Deze mededeeling wordt gepu
bliceerd in antwoord op bewerin
gen in het buitenland, dat de V.S.
een bom zouden hebben gefabri
ceerd, welke een meer vernieti
gende energie zou bezitten.
HET PAASCHFEEST IN
RUSLAND.
Sedert de dagen van de revo
lutie is het Paaschfeest in Rus
land niet op zoo grootsche
wijze gevierd als dit jaar. Voor
de eerste maal in meer dan 20
jaar luidden de kerkklokken
van de Sovjet Unie in de hei
lige Paaschweek en de ortho
doxe Kerken zijn vol geweest
van bezoekers. In Moskou was
het zoo goed als onmogelijk
een plaats te krijgen in één
van de vele kathedralen en ker
ken en 5 Russische militairen
moesten een weg banen voor
REPATR1EERENDEN.
Op onze kantoren te Goes,
Middelburg, Vlissingen, Zie-
rikzee, Tholen en Terneuzen
liggen de passagierslijsten ter
inzage van het m.s. „Sloter-
dijk", dat met 1030 repatri-
eerenden aan boord waar
schijnlijk op 19 Mei te Bot
terdam aan zal komen.
In Goes en Middelburg ligt
tevens een lijst van de
„Oranje", die op 16 Mei te
Rotterdam verwacht wordt met
ongeveer 900 passagiere aan
boord.
De heer Borst heeft aan den
minister van Landbouw, enz. de i
volgende vragen gesteld:
Is het juist, dat onderhandelin
gen hebben plaats gehad tusschen
vertegenwoordigers van de Ne-
derlandsche regeering en van de
autoriteiten in de Engelsche be
zettingszone van Duitschland over
de mogelijkheid van export van
groenten uit Nederland?
Is het juist, dat de Nederland-
sche regeering bereid is op de
basi9 van de minimum prijzen het
overschot aan groenten aan het
buitenland te leveren?
Is het niet juist, dat, wanneer
een betere spreiding van groentdh
in ons eigen land zou plaats vin
den, het overschot aan groenten
waarschijnlijk veel kleiner zou
zijn?
Is de minister dan niet van mee
ning, dat middelen gezocht' moeten
worden om in ieder geval voor die
groenten, die voor export bestemd
zijn, den vollen kostprijs te be
dingen, daar de vastgestelde mi
nimum prijzen, die ten minste 50
pet. beneden den kostprijs liggen,
den tuinbouw met ondergang be
dreigen?
Zich baseerend op het onlangs
door het instituut Gallup ver
richte opinieonderzoek, dat betrek
king had op de politieko-constel-
latie in Nederland na de komende
verkiezingen, voorspelt „Het
Dagblad" te Batavia, dat Scher
merhorn in het gunstigste geval
genoodzaakt zal zijn, om overeen
stemming te bereiken met de ka
tholieken als hij tenminste een
nieuw Kabinet wil vormen. Vol
gens genoemd blad brengt dit
echter zoowel een verwatering
mede van de socialistischen inslag
van de Partij van den Arbeid als
een volledige verandering in de
politiek ten aanzien van Indië.
„Het is niet noodig om een
reactionaire richting in te
slaan, daar alle partijen het
er over eens zijn, dat een
groote mate van zelfbestuur
aan Indië moet worden toe
gestaan, maar het onwaardig
sjacherspel moet onmiddel
lijk een einde nemen?', zoo
gaat het blad voort.
Het blad is er verder van over
tuigd, dat het meerendeel van de
volgelingen van Schermerhorn
hem nóch het opgeven van het
socialistische programma, nóch
een wijziging in de politiek ten
aanzien van Indië zal toestaan
hetgeen beteekent, dat hij niet in
staat zou zijn een nieuw Kabinet
te vormen.
Volgens „Het Dagblad" zal dan
de leider der Katholieken tot die
taak geroepen worden en aange
zien er dan niet meer met de
Partij van den Arbeid behoeft te
worden gepraat, neemt het blad
met zekerheid aan, dat de onder
handelingen van de Katholieken
met de partijen van den rechter
vleugel zullen eindigen in een coa
litie met kleine doch bruikbare
meerderheid in het nieuwe parle
ment, waardoor er aan
de vraag, wie de baas
in Indië is, een einde
sa! komen,
Ala gevolg van een tuwchen de
dagbladen go trof ion regeling, ter
verzekering van een billijke
papiervcrdeeling, verschijnt ons
blad, uit hoofde van zijn formaat,
vandaag in oen omvang van 4
pagina's.
Grieven tegen het
Ziekenfondsbesluit.
Dr F. Wibaut, secretaris-pen
ningmeester der Nederl. Mij. tot
bevordering der geneeskunst, deelt
mede dat het volgende besluit
werd genomen:
De buitengewone algem. verga
dering der Nederlandsche Mij. tot
bevordering der Geneeskunst, bij
een te Utrecht op 13 April 1946
stelt vast, dat de door de Over
heid voorgestelde honorariumher
ziening onvoldoende rekening
houdt met de materieele bezwaren
der artsen, in het bijzonder met de
stijging der onkosten en draagt
het hoofdbestuur op de onderhan
delingen voort te zetten.
Zij spreekt uit, dat de materi
eele bezwaren, hoe belangrijk ook,
in beteekenis achter staan bij de
grieven, welke bij hen bestaan
tegen het Ziekenfondsenbeslult en
welke in hoofdstrekking daarop
neerkomen, dat dit besluit hun
belet aan bet Nederlandsche volk
een zoodanige geneeskundige ver
zorging te geven als zij mogelijk
en noodzakelijk achten.
Zij verzoekt het hoofdbestuur
deze motie ter kennis te brengen
van de Overheid en van het Ne
derlandsche volk.
De heer C. Boudewijn, direc
teur van het kunstmest-distributie-
bureau, heeft voor de radio ge
sproken over de kunstmestvoor-
ziening van Nederland.
Er bestaat momenteel een
dringende behoefte aan
kunstmest, mede doordat de
bodemreserve bijna geheel
opgeteerd is door het jaren
lange gemis aan voldoende
kunstmest.
Alleen voor den aankoop van
buitenlandsche kunstmeststoffen
zou voor een gelijke hoeveelheid
als in 1940 bij de tegenwoordige
prijzen al een bedrag van.ruim
175 millioen gulden gereserveerd
moeten worden, hetgeen bij het
huidige tekort aan deviezen niet
mogelijk is.
Kali, moet geheel ingevoerd
worden, fosfaatstoffen kunnen
hier te lande door de super fos-
faatfabrieken, welke niet zoo
zwaar getroffen zijn, bereid wor
den, mits voldoende grondstoffen
worden aangevoerd.
De Nederlandsche stikstofmest
stoffen-industrie is grootendeels
onafhankelijk van buitenlandsche
grondstoffen. Deze industrie werd
door den oorlog zwaar gehavend.
Fabrieken werden geheel of ge
deeltelijk door de Duitschers ge
demonteerd en weggevoerd. Het
stikstofbindingsbedrijf van de
staatsmijnen te Lutterade is nog
het best door den oorlog gekomen
en werkt weer in beperkten om
vang, maar de huidige kolenpositie
vormt een ernstige belemmering
voor de stikstofmeststof-industrie.
Om aan de dringendste kunst-
mestbehoefte voor den land- en
tuinbouw van Nederland te vol
doen, zouden thans minstens noo
dig zijn: 125.000 ton zuivere stik
stof, 150.000 ton fosforzuur en
150.000 ton zuivere kali. Op zulk
een hoeveelheid kan echter de
eerste paar jaar niet gerekend
worden.
Wegens het uitvallen van
Duitschland als stikstofleveran
cier, zal thans in de behoefte aan
stikstof voorzien moeten worden
door import uit Noorwegen, Bel
gië, Amerika, Canada en Chili
en voornamelijk ook door ver
hooging van de binnenlandsche
productie.
Voor den oorlog was Duitsch
land onze grootste kali-leveran
cier. De vooruitzichten voor de
kalivoorziening zijn thans weinig
bevredigend: 50.000 ton zuivere
kali uit Frankrijk in uitzicht ge
steld en 30.000 ton kali uit
Duitschland te ontvangen. De
aanvoer van laatstgenoemd land
wil echter niet vlotten. De voor
onzen tuinbouw en aardappelteelt
zoo belangrijke chloorvrije kali
meststoffen als patentkali en zwa
velzure kali zijn evenmin voldoen
de te verkrijgen.
De heer Boudewijn merkte, ten
slotte op, dat er in vergelijking
met de vorige jaren toch reeds
grooten vooruitgang in de kunst-
mestvoorziening te bespeuren valt
en dat er gegronde redenen zijn te
mogen veronderstellen, dat over
een paar jaar de kunstmeststoffen
weer in de gewenschte hoeveel
heden en soorten te verkrijgen
zullen zijn.
den Canadeeschen ambassadeur,
waarin deze namens zijn regee
ring, dank bracht voor de plech
tige doodenherdenking, welke het
ter eere van de Canadeesche ge
vallenen op den herdenkingsdag
der bevrijding organiseerde.
Bij voorbaat dankte de Cana
deesche gezant ook voor het
schoone plan van Bergen op Zoom
om in de nabije toekomst een
grootsch mauseleum op te richten
tusschen het Canadeesche kerk
hof en het thans nog in aanleg
zijnde Engelsche soldaten-
kerkhof.
DE P.T.T. HOUDT
OPRUIMING.
Binnenkort zal de nog aanwe
zige beperkte voorraad van de
destijds buiten gebruik gestelde
briefkaarten van 7)4 cent, welke
aan de voor (adres) zijde ruimte
bieden voor correspondentie thans
voorzien van den opdruk „5", op
den frankeerzegel verkrijgbaar
worden gesteld.
Er zijn 4 series, n.l. de steden-
serie,, molenserie, kasteelenserie
en landschapserie, elk weer be
staande uit diverse soorten afbeel
dingen.
HAVENSTAKING.
De havenstaking te Amsterdam
is met ingang van gisteren opge
heven.
Gevechtsactiviteit
bij Bandoeng.
Terwijl het in de onmiddellyke
omgeving van de dichtbevolkte
woonwijken van Bandoeng tijdens
het weekeinde rustig is geweest,
hebben zich buiten de stad ern
stige botsingen voorgedaan.
Tjjdens zuiveringsacties by Tji-
taroem, ten Z.W. van Bandoeng,
hebben extremisten de Nederlan
ders met geweren en mitrailleurs
aangevallen; door Britsche artil
lerie is dit vuur tot zwijgen
gebracht.
Aan Nederlandsche zijde vielen
8 gewonden en 2 dooden. Het is
niet hekend, welke verliezen de
Indonesiërs leden.
In een botsing tusschen Neder
landers en extremisten ten Zui
den van Bandoeng is een Neder-
landseh soldaat gewond en zyn
tenminste zes- extremisten ge
dood. Indonesiërs hebben met
vuur van den Zuidelijken oever
van de rivier Tji Taroem af een
Nederlandschen soldaat gedood
en drie gewond.
In den loop van Maandag
heerschte gevechtsactiviteit op
verscheidene punten van de Ne
derlandsche verdedigingslijn: vele
malen werd mortiervuur gehoord.
Uit Tjiandjoer is eveneens toe
nemende aggressiviteit gemeld.
Bij deze plaats ten Westen van
Bandoeng, worden wegen ver
nield en men heeft er zeven kra
ters en 40 omgehakte hoornen
ontdekt. Tevens zijn deelen van
den weg overstroomd, doordat de
irrigatiedijken vernield zijn.
Volgens een bericht van het
republikeinsche „ministerie van
voorlichting" zijn vertegenwoordi
gen ran de centrale republikein
sche regeering in Se hoofdstad
van Atjeh, Kotaradja, aangeko
men. Na een massa-vergadering
te hebben gehouden, hebben zij
besprekingen met plaatselijke
autoriteiten gevoerd.
Nederlanders nemen
bezettingstaak over.
Britsche legerautoriteiten gaan
systematisch voort met het over
dragen van de bezetting van
Bandoeng en omgeving aan de
Nederlandsche troepen. Het pomp
station te Bangkok en de om
geving van Lembang staan thans
onder Nederlandsch gezag.
UITLEVERING VAN
DUITSCHERS DOOR
SPANJE.
Groot-Brittannië oefent groote
pressie uit op de regeering van
Franco om het uitleveren van
Nazi's en ongewenschte Duitsche
agenten aan de geallieerde auto
riteiten te bespoedigen.
Volgens inlichtingen, die de
Britsche regeering heeft ontvan
gen, zijn er tüsschen de 2200 en
2500 Duitschers in Spanje, maar
verdere onderzoekingen zullen
wellicht nog toonen, dat deze cij
fers te laag zijn geschat. Van dit
getal zijn, voorzoover te Londen
bekend is, slechts ongeveer 400
bijeengebracht, die thans klaar
staan om naar Duitschland te
worden verscheept.
De communistische E.V.C.
heeft de vorige week telegra
fisch bij den minister van
Landbouw geprotesteerd tegen
de vernietiging van groenten.
Wel een zeer ongepast pro
test.
Immers, de vroege jonge
niet-houdbare groenten, die
niet tegen transport van langen
duur bestand zijn, kunnen in
zeer beperkte mate alleen naar
Engeland en België worden
uitgevoerd. Duitschland neemt
niets af en Zwitserland b.v. te
weinig.
Iedere exportmogelijkheid moet
dus worden benut opdat er zoo
weinig mogelijk op de mest
vaalt terecht komt.
De door de E.V.C. georgani
seerde stakingen maken echter
transport onmogelijk.
Op Zaterdag 4 Maart kon
het s.s. „Alt" niet van Rotter
dam naar Huil en Goole ver
trekken. Men had daar yt mil
lioen kroppen sla, misschien
zelfs wel een millioen kunnen
gebruiken. Dank zij de staking
niiet één k r o p.
Terwijl de Nederlandsche
tuinbouwer bij gebrek aan vol
doende exportmogelijkheden
voor groenten reeds in den put
zit, drukt de E.V.C. hem er
nog dieper in, door de export
van wat nog weg kan onmoge
lijk te ma'ken,
Wat de exporteurs na jaren
weer trachten op te bouwen,
wordt door de E.V.C. weer af
gebroken.
Het behoeft geen betoog, dat
op deze wijze niet alleen de
belangen van de tuinders
een niet onbelangrijke volks
groep maar die van het g e -
h e e 1 e volk worden ge
schaad.
Mogen wij straks als vrucht
van de verkiezingen een Re
geering ontvangen, die ook op
dit gebied het gezag weet hoog
te houden en die bereid is met
kracht tegen dergelijke mis
dadige woelingen op te treden
Met ingang van vandaag zal
er officieel in Griekenland een
nieuw Gritksch leger zijn, op
Engelsche leest geschoeid, met
Engelsche wapenen, vervoer
middelen en kleeren uitgerust.
Drie Fransche onderdanen zul
len in de gelegenheid worden ge
steld te studeeren aan een Neder
landsche universiteit of hooge-
school; aan ieder zal een studie
toelage van 1800 gld. verleend
worden.
Het Poolsche ministerie van
Openbare Veiligheid heeft beslo
ten de activiteit van de Poolsche
boerenpartij, die beschuldigd
wordt .van terroristische daden, in
eenige dorpen van Polen te ver
bieden.
De schade, welke door de stad
Essen in den loop van den oorlog
werd geleden, bedraagt 4 milliard
Mark. 87 procent van de indu-
strieele ondernemingen werd ge
heel of gedeeltelijk vernield.
Het ingewikkelde probleem van
het toelaten van nieuwe leden tot
de V.N., waaronder de toekom
stige politiek ten aanzien van de
delicate kwestie der Europeesche
neutrale landen, zal deze week,
waarschijnlijk Donderdag, voor
den Veiligheidsraad komen.
Het verzoek van Albanië om
tot de V.N. te worden toegelaten,
door de Sowjet-Unie gesteund,
vormt het directe onderwerp van
bespreking, maar men gelooft in
kringen der V.N., dat dit jaar
waarschijnlijk een serie nieuwe
verzoeken zal worden ingediend:
van Zweden, Siam, IJsland en
mogelijk ook van Zwitserland.
DE JAN VAN GALEN IN
ACTIE TEGEN ZEE-
ROOVERS.
De Voorlichtingsdienst van de
Nederlandsche marine deelt mede,
dat in het kader van de gebruike
lijke controle van het prauwen-
verkeer op wapens de Jan van
Galen aan een operatie tegen zee-
roovers onder de Zuidkust van
Borneo heeft deelgenomen."' Te
gen een versterking van de zee-
roovers werd een operatie uitge
voerd door het K.N.I.L., waarbij
een torpedojager assistentie ver
leende.
Onlangs is de Jan van Galen
tijdens een patrouillevaart langs
de Noordkust van Sumatra ten
Oosten van Kota Radja van de
kust af met granaten beschoten.
Na eenige salvo's van de groote
batterij werd het vijandelijk ge
schut tot zwijgen gebracht.
CANADA DANKT
BERGEN OP ZOOM.
Dezer dagen ontving het ge
meentebestuur van Bergen op
Zoom «en hartelijk» brief va»
Provincienieuws
MIDDELBURG.
Tegen L. W. S. te Amsterdam
is door de politie alhier proces
verbaal opgemaakt wegens het
tegen te hoogen prijs verkoopen
van amateur-sigaretten. Bij nader
onderzoek zijn nog 22 pakjes in
beslag genomen.
GOES.
In den nacht van Zaterdag op
Zondag zijn uit de garage van
dhr B. alhier een 4-tal autobanden
gesloten. De 'politie stelt een
onderzoek in.
Zekere mej. K. alhier heeft
zich Bchuldig gemaakt aan ont
vreemding van *n damesarmband
horloge. Het is door de politie
in beslag genomen.
OUWERKERK.
Onder yoorz.schap van dhr
C. P. Kuijper hield de Partij
van den Arbeid alhier een ver
gadering, waar als spreker op
trad dhr L, P. v. Oorschot uit
Vlissinj»,
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Gameren, L. Blok
te Middelharniste Rotterdam
Strevelswijk, D. v. Krugtea te
Almkerk.
Geref. Kerken.
Beroepen te Puttershoek, K.
den Boer te Oudeschoot.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te Hasselt, B. Neder-
lof te Eindhoven.
Aangenomen naar Zeist, P. de
Smit te Utrecht.
Bedankt voor Groningen en
voor Zaandam, W. Heerma te
Rotterdam-C.
Geref. Gemeenten.
Beroepen te Axel, C Ir. 3-
Woestijne te Ridderkerk.
Dr J. J. B 1 e e k e r. f In
den ouderdom van 77 jaar is të
Apeldoorn overleden Dr J. J.
Bleeker, em. predikant der Ned.
Herv. Kerk.
EXAMENS HOOFDAKTE.
Het examen ter verkrijging
van de akte als hoofdonderwij
zer zal dit jaar worden gehou
den te Breda, Arnhem, Roer
mond, Rotterdam, Haarlem,
Utrecht, Groningen, Leeuwar
den en Zwolle.
Het schriftelijk gedeelte van
het examen zal worden afgeno
men op Donderdag 11 Juli 1946,
terwijl het mondelinge examen
zal aanvangen op Dinsdag 23
Juli 1946.
Herziening Grondwet.
In de gisteren gehouden ver
gadering van de Eerste Kamer
zijn de volgende wetsontwerpen
aan de orde gesteld: de voorstel
len inzake herziening van de
Grondwet.
De heer A n e m a (A.R.) merk
te op, dat de wijze van behande
ling zoo snel is geweest, dat hij
er toch wel eenig bezwaar tegen
heeft. Het lijkt hem een sonate
van Schumann, waarin op een
gegeven oogenblik staat aan
gegeven „so schnell wie möglich".
Iets verder wordt aangegeven
„noch schneller". Dat is met deze
ontwerpen ook zoo gegaan,
Spr. ontwikkelt vervolgens be
zwaren tegen het ontwerp inzake
grondwetsherziening. Als zoodanig
noemt hy overhaasting, onvastheid
en ongestadigheid van beleid. Hij
betoogt, dat van den geheelen
opzet der regeering alleen is over
gebleven de bijzondere Kamer, de
overige motieven zyn los gelaten.
Is dat nu een rustig, standvastig
en weloverdacht beleid?
Hoofdstuk VIH van de Grond
wet ie z.i. het hart van onze con
stitutie. Hij zou het betreuren als
door wyziging van Hoofdstuk
VIH de invloed van de Kamer
zou aangetast worden.
In het ontwerp is niets goeds
te vinden behalve voor hen, die
HoofdBtuk VIII willen schrappen.
De heer Anema concludeerde,
dal h»t ontwerp niet t« aanvaar-
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Donderdag: Maan op 20.57 u.,
onder 20.28 u. Maan op 20.57
u., onder 5.09 u. V.M. 3.52 u.
Hoogwater te Vliaeingen.
Donderdag 16 Mei:
2.11 u, 1.87 m. 14.34 u. 1.97 m.
den ie door hen, die een etabile
Grondwet wenBchen.
De heer B1 o m j o u s (R.K.)
verklaarde, dat er in zyn fractie
verschil van meening was, zoodat
hij hier thans uitsluitend zijn
eigen meening te kennen zou
gevon.
9pr. betoogde,' dat er reden
voor groote voorzichtigheid is als
het gaat om wijzigingen in de
constitutie neergelegd in onz«
Grondwet. Hj verklaarde niet ge
negen te zijn steun te verleenen
aan incidenteele wijzigingen van
Hoofdstuk VIII tot vergemakke
lijking van de procedure.
De regeering, radicaal links ge
oriënteerd, wenscht z.i. de Eerste
Kamer ter zijde te stellen.
De Grondwetsherziening zal t.z.t.
niet te vermijden zyn in verband
met de toekomstige onderlinge
constitutie met het Indië. Spr.
kan echter niet meewerken aan
een inderhaast ineengezette wij
ziging. De regeering moge komen
met een wijziging, die de toe
komst van alle volkeren in het
koninkrijk vermag te waarborgen.
In dit verband wijst hjj ook op
de beteokeniB van missie en zen
ding, waarover mot geen woord
door de regeering ie besproken.
De heer Blomjous verklaart zijn
stem niet aan het ontwerp t«
kunnen geven.
Do heor Kropman (R.K.)
betoogt, dat de Grondwet nog
steeds het fundament is van hot
staatsbestel.
D« Grondwet moet z.f. d« na
tionale ontwikkeling bijhouden.
Veranderingen dienen met de
noodige waarborgen te worden
omgeven. Staat het duidelijk vast,
dat er een volksovertuiging is,
dat Hoofdstuk VIII veranderd
moet worden? Naar sprekers mee
ning is die overtuiging er niet.
Niet aanvaarding van de voor
stellen zou aanleiding geven tot
ernstige consequenties. Spr. zou
gaarne vernemen welke deze zyn.
Dhr Kranenburg (P. v. d.
A.) merkt op, dat het er om
gaat: moet men grondwetsherzie
ning gemakkelijk maken of niet.
Spr. gevpelt iets voor lenigheid
in deze.
De heer Parmantjak (dak
loos) heeft den indruk, dat doot*
do haastige verandering van art.
192, wantrouwen by de onderhan
delingen in Indonesië gewekt zal
worden. En wantrouwen moet man
daar niet hebben.
Dhr Koejemans (O.P.N.)
is van oordeel, dat het ontwerp,
als zijnde te weinig voorbereid,
naar da Tweede Kamer moet
worden teruggezonden.
Dhr Donkersloot (P.
d. A.) heeft tegen de wyze va*
behandeling van het onderwerp
bezwaar. Zelfa iedere indruk, dat
d« wijziging „en passant" ik
meegenomen, dient vermeden te
worden.
De heer Wittemam (R.k.)
betoogt op verschillende gronden,
dat hy het zou betreuren als ds
Eerste Kamer de voorstellen zou
verwerpen.
De heer Gelderman (Lib.)
verklaart alsnog niet de nood
zakelijkheid te zien om Hoofd
stuk VUI te wyzigen. Zyn poli
tieke vrienden en zy zullen hun
stem niet aan het ontwerp kun
nen geven.
De minister van Binnenl. Zaken
de heer B e e 1 wijst erop dat het
ontwerp eigenlijk heelemaal niet
nieuw is.
Spr. ziet niet in, waarom de
Eerste Kamer zou zijn uitgescha
keld. Men kan evengoed beweren,
dat de Tweede Kamer is uitge
schakeld door het optreden van
de bijzondere Kamer. Juist de eer
bied voor de grondwet heeft de
regeering gebracht tot het in
dienen van het ontwerp.'
De heer P o 11 e m a C. H.,
sluit zich aan bij den heer Anema.
Het standpunt van sprekers
fractie is: geen in overweging
nemen van een wijziging in de
Grondwet voor de Grondwet vol
ledig is hersteld.
Het verwondert minister B e e 1,
dat de regeering verweten wordt,
dat zij haar oor te luisteren legt
bij de volksvergadering.
De minister van Overzeesche
gebiedsdeelen, de heer Loge
man merkt op, dat de kwestie
van het zenden van troepen niets
te maken heeft met het ontwerp
inzake wijziging van art. 192.
Daarna wordt tot stemming
overgegaan.
Het ontwerp „in overwe
ging nemen van een voorstel
tot verandering in de Grond
wet strekkende tot wijziging
van de bepalingen betreffen
de veranderingen" wordt
aangenomen met 24 tegen
20 stemmen.
Het ontwerp voorzienin
gen met het oog op de mo
gelijkheid van een ontbin
ding van de voorloopige Sta-
ten-Generaal en de alsdan te
houden verkiezingen, wordt
aangenomen met 34 tegen 9
stemmen.
Het ontwerp „In overwe
ging nemen van een voorstel
tot verandering van art. 192
van de Grondwet" wordt
aangenomen met 34 tegen 8
stemmen.
De Voorzitter «lult daar
na da vargadarinfi.
j
