Het rapport van de Indische Commissie.
Demonstratie van dank
namens de Zeeuwsche
bevolking.
Wie Cs Seelcacne?
De Commissaris der
Koningin jubileert.
De hoogere en hoogste ambtenaren
gepasseerd en genegeerd.
Nog altijd duizenden Nederlanders
Sn kampen opgesloten.
Uit de Provincie
de van tor «te plaatsen uit de ge.
EróeUcrofeofi die was omge- trollen gobietka- zeker even
»ehjj*n m «sa waar bloemen- groot is ais van die uit de on-
paradlj», hadden veie Zeeuw- gesehonden provinciedeelen,
sshe notabelen zich Donderdag. Spr, herinnerde aan de bijzon
middag vcreenigd, om den dcre samenwerking en het uit-
Commissaris der Koningin, Jhr stekende toezicht op de ge-
Mr J. W. Quaries van Ufford, meenten en bood namens de
ter gelegenheid van zijn 25- afd. een oud-Zeeuwsche kast
jarig ambtsjubileum te fehcitee- aan uit het einde der 17de
ren. j eeuw.
Nadat de jubilaris met zijn Namens alle Zeeuwsche pol-
echtgenoote, vergezeld van zijn der- en waterschapsbesturen
zoon met zijn echtgenoote, was 3prak tenslotte H. A. A.
binnengekomen, heeft allereerst Baron Collot d'Es-
de heer J. M van Bom- c u r y 'te K 1 o o-s t e r
De Kring Walcheren Zuid bouw der Kon. Mij. „De Schel-
m e 1 van Vloten, als
oudste lid van G. St., het woord
genomen. Hij verdeelde het
tijdperk van 25 jaren in twee
perioden. Het eerste tijdvak,
loopend tot Mei 1940, werd ge
kenmerkt door een gestadigen
opbouw van het gewest. Onder
de bezielende leiding van den
Commissaris kwam de drink
watervoorziening, de electrici-
teitsvoorziening en het verkeer
in orde. En in 1940 mochten
wij met gerechtvaardigde vol
doening zien op onze provin
ciale vloot. Spreker schetste
den Commissaris als een man,
die eerst na een grondige stu
die van een bepaald onderwerp
een gemotiveerd oordeel geeft,
die in den kring van G. S. zoo
wel als in de vergaderingen der
Prov. Staten een gezaghebben
de stem heeft, en die door zijn
onpartijdigheid en zijn plaatse
lijke bekendheid een sfeer van
onderling vertrouwen Weet te
scheppen. Maar ook ia samen-
sprekingen met dc landsrcgee-
ring staat hij steeds voor Zee
and op dc bres. In schrijnende
tegenstelling met die eerste pé
riode staat die van den oorlog.
Reeds in Sept. 1940 nit Zeeland
verbannen, ging het contact
toch niet verloren. Thans zijn
na de bevrijding weer U-a
jaar verloopen. En de Comm.
zal minder dan iemand anders
tevreden zijn met wat is be
reikt. Maar dat is zeker niet
zijn schuld, want met dezelfde
werklust en energie heeft hij
pijn oude taak weer aangevan
gen. Namens het college van
G. S. en den griffier der Sta
ten bood spreker tenslotte een
geschilderd portret aan, waarop
de schilder. Pol Don den Com
missaris op meesterlijke wijze
heeft uitgebeeld.
Hierna nam D r B. D. H.
T e 1 1 c g c n, griffier der
Staten, het woord, sprekend
namens de ambtenaren. Na
mens al het personeel van dc
provinciale diensten bood spr.
een 5-dcelig kaststel aan.
Mr Dr R. W. Graaf
?ait Lynden sprak daar
na als secretaris van de
PZEM. Hij wees op dc groote
populariteit, die de PZEM. on-
z a n d e, die een oorkonde aan
bood, welke nog gevolgd zal
worden door een geschenk.
Hierna kwam de Commissa
ris zelf aan het woord. Aller
eerst wilde hij eerbiedige en
warme hulde brengen aan God,
Die in de afgeloopen jaren
steeds zijn schild en betrouwen
is geweest. Indien ik niet had
geloofd, aldus de Commissaris,
dat ik in dit leven, dat vaak
moeilijk was, kon rekenen op
de 'hulp van Boven, waar was
dan mijn kracht en moed ge
bleven? Ik heb ervaren, dat een
zwak persoon in het geloof
sterk is. Daarnaast bracht hij
warmen dank aan heel de
Zeeuwsche bevolking. Reeds
spoedig na zijn komst in 1921
in Zeeland had hij gemerkt, dat
de achting overging in hoog
achting en warme vriendschap,
die hem steeds hadden ver
kwikt.
Sommigen zeggen, aldus de
Comm., dat de Zeeuwen bloed
loos cn zonder energie zijn.
Hij heeft da't anders ondervon
den: zij zijn tot groote dingen
in staat. Het gaat voor Zeeland
niet om de vraag: er op of er
onder, maar hierom: Zeeland
excelsior op economisch, op
sociaal, op cultureel, maar bo
venal op geestelijk gebied. Hij
weet, te zijn tekort geschoten.
En wanneer er dan toch iets
is bereikt, is de volle eer aan
do medewerkers, do burge
meesters, de ambtenaren enz.
Dank zij het werk van den
Prov. Waterstaat, is er in de
laatste 25 jaren geen ernstige
doorbraak geweest, afgezien
natuurlijk van Walcheren.
Over het ambtenarencorps ter
Griffie had hij_ niets dan lof,
den Plunologischen Dienst
wenschto hij veel succes in do
belangrijke taak voor Zeeland.
Met blijdschap kon spr. con-
statecren, dat nu alle plaatsen
in-Zeeland zijn aangesloten op
het clectrische net. Hij heeft
vele mutaties medegemaakt in
de besturen der gemeenten
slechts drie of vier burgemees
ters zijn nog dezelfde uit 1921.
Het speet hem, dat verschillen
de burgemeesters in dezo pro
van de Gerei. Meisjesvereeni-
gingen hield Donderdagavond
haar eerste jaarvergadering na
de bevrijding in de Bogardzaal
te Middelburg. Na een ope
ningswoord van de pres., mej.
D, Huser, die de door oorlogs
geweld omgekomen vroegere
president^ mej, G. Harinck,
herdacht, en de verslagen van
secr.esse en peau.esse, hield
Matti Hey een inleiding over
„Opvoeding en waarheidszin".
De avond werd verder gevuld
met zang, voordracht cn ta
bleau.
De „Burg-actie" gestart.
De Burgactie, waarvan wij de
vorige week reeds een en an
der meedeelden, is in vollen
gang.
Een keurig verzorgde re
clamefolder is verschenen, die
het winkelend publiek inlicht
over wat op den Nieuwen Burg
al zoo te koop is. Deze folder
draagt het embleem van de -en (jer Gp en haar liou-
„Burg-actie n.l. een burcht,
waaraan te rechterzijde puin en
te linkerzijde de opbouw van
het zakenleven wordt gesymbo
liseerd.
Op het oogenblik beschikt dc
actie reeds over een goed funi-
de" den dag, waarop hij vóór
25 jaar bij deze Mij. werd te
werkgesteld;. Bij monde van
dhr Ir C. Kapsenberg werd
hem namens de afdeeling een
blijvend aandenken aangebo
den, benevens een fraaie oor
konde en een bloemenhulde
Ook de vakbond de B.W.T.O.
zond een keurig bloemstuk. Na
dat de jubilaris ook door de di
rectie was gecomplimenteerd,
werden ververschiugen rondge
diend.
GOES.
Staatkundig Gereformeerde
Partij.
Voor de Goessche afdeeling der
Staatkundig Gereformeerde Partij
trad Woensdag j.l. in Algemcene
Vergadering te Goes op het
Tweede Kamerlid de heer J. van
Bochove, die in 'n principieele, met
gespannen aandacht gevolgde rede
die door velen tot ver uit de om
geving werd bijgewoond, beginsel
geestelijke nood. Financieel staat
Nederland er zeer slecht voor.
Spraken we vroeger gewoonlijk
van millioenennota's thans is het
een milliardennota die ons drukt
Nu gaat het niet aan om de
Regeering Schermerhorn de
schuld te geven van het aangrij
pend financieel tekort. Wat be
zetting en oorlog Nederland ge
kost hebben kan deze Regeering
niet worden aangewreven. Waar
we echter wel critick op uitoefe
nen, dat is het financieel beleid
in het eerste na-oorlogsjaar. In
het afgeloopen jaar is met geld
gesmeten, terwijl op vele dingen
bezuinigd had kunnen worden.
Ook moreel is het met Neder
land uiterst droevig gesteld. De
corruptie viert hoogtij van hoog
tot laag. Zwart is alles te krijgen
maar langs den regelmatigen weg
bemachtigd men practisch niets.
Met het zedelijk peil is het
eveneens schrikwekkend gesteld.
Tijdens den oorlog waren het en
kelen die zich te 'buiten gingen.
Men noemde ze „moffenmeiden
ding t.o.v. de huidige nationale en om uitdrukking aan de minachting
internationale toestand ontvouwde. hierover te geven en dat niet ten
Spreker ving zijn rede aan met 'onrechte, maarwat tijdens
te wijzen op het gevaarvolle van en na de bevrijding is geschied
den internationalen toestand. Men
moet wel zeer verblind zijn, wil
- men dc thans heerschendc geva-
tionneerenden besteldienst, ren n;et zjen Over de geheele
waarvan iedere kooper op den1 wereld steekt het communisme
Nieuwen Burg gebruik kan den kop op en ook in Nederland
maken. i is dit gevaar geenszins te onder-
VLISSINGEN. j schatten.
Op 2 Mei j.l. herdacht de heer De nationale toestand bespre-dom wil overkoepelen, de Partij
A. A. Noest, ambtenaar bij de kend, behandelde spr. de financi- van den Arbeid, die tracht olie en
begrootingsafdeeling-machine- I eelc, de moreele, de zedelijke en water te vermengen, en er één
is niet minder erg. Van week tot
week vermeldt de Staatscourant
een schrikbarend aantal echtschei
dingen.
Tenslotte sprak dhr van Bo
chove nog over den geestelijken
nood, Er is thans een partij ont
staan die humanisme en Christen-
der de bevolking geniet,' die vincie ontslagen, zijn. Voor ve-
voor een groot gedeelte verkrc-i ^n heeft hij zijn best gedaan,
gen is door de maatregelen, aJ. er. Bevallen, dat de bc-
speciaal wat de tarieven betreft, aliasing wet anders kon zijn.
die door den Commissaris zijn £<n nu ziet spr. steeds meer
doorgezet. Een sierlijk vergul- het eindpunt. Maar .evenals een
do, acht-armige luchter was het renpaard in het gezicht van het
geschenk, dat namens het per- eindpunt steeds meer zijn best
toneel vat» de PZEM. werd 8a.« doen, zoo vergaat het ook
aangeboden. mlJ' a!dus de Commissaris.
Namens alle burgemeesters en I Na dit dankwoord was do of-
secretarissen, de afd. Zeeland ficieele plechtigheid afgeloopen
van de Ver. van Ned. Gemêen- en bestond er gelegenheid den
ten, sprak de wnd. burg. van jubilaris geluk te wenschen,
Middelburg, mr A. J. v. d. waarvan door zeer vele ingeze-
Weel, die er op wees, dat de tenen gebruik werd gemaakt.
MIDDELBURG.
C.H. Kiesvereeniging.
Onder leiding van haar voor
zitter, den heer Van der Feltz,
heeft de C.H. Kiesvereeniging
een bijeenkomst georganiseerd
voor de jonge kiezers.
De eerste spreker, dhr G. H.
Luyendijk, behandelde het on
derwerp: Christelijke recht
vaardigheid en geld. Spr. wees
er op, dat de C.H. Unie geen
onvervulbare beloften doet,
doch beseft hoe moeilijk het is
om in deze zondige wereld de
gerechtigheid te betrachten.
Daarom heeft zij het zooveel
moeilijker dan sommige andere
partijen, die niet met de zonde
rekenen en maar raak organi-
seeren en beloven. Uitgaande
van--het beginsel: De arbeider
is zijn loon waardig, meende
spreker hieraan gerust te mo
gen toevoegen: in goed geld.
Naast den arbeider heeft vooral
de spaarder recht op goed geld,
terwijl via de sociale verzeke
ring' alle arbeiders spaarders
zijn. Waar ons nationale inko
men voor den oorlog gesteld
werd op 5 milliard, is de huidige
begrooting met een tekort, van
2,2 miliard verschrikkelijk. De
steven moet gewend worden en
de weelderige uitwassen van
het staatsapparaat dienen be
snoeid te worden.
De tweede spreker, Mr P.
van 'Empel, sprak over Christe
lijke rechtvaardigheid en recht.
Hij wees er op, dat de bezet
ting ons weer de waarde had
doen inzien van de vrijheid van
drukpers, van vereeniging en
vergadering, van onderwijs en
het groote belang der rechts
handhaving. Hij (rispte de hui-s
dige willekeur bij de papierver-
deeling, verdeeling van radio
spreektijd, de behandeling van
de politieke delinquenten, die
vaak op lichtvaardige gronden
gearresteerd en lang gevangen
gehouden worden en de wille
keur bij de vordering van
woonruimte. In vele gevallen
vloeit dit uit den wensch voort
om practisch te handelen ten
koste van anderen in plaats van
te regeeren naar beginselen,
waarbij het recht wordt ge
handhaafd.
Na beide inleidingen volgde
een levendige gedachtenwisse-
ling.
Donderdagmorgen vond ia
het Schuttershof te Middelburg
de definitieve oprichtingsverga
dering plaats van een Coöp.
Lucernedroogerij. Ruim 70 per
sonen waren aanwezig en voer
bebouwing van 250 H.A. werd
reeds opgegeven. De droogerij,
waarvan de plaats van vesti
ging nog niet definitief vast
staat, biedt capaciteit voor 50
H.A., zoodat nog meerdere ver
bouwers zich kunnen opgeven.
Een droogerij is van groot
belang voor Walcheren en
daarom financiert de regeering
via Landbouw Herstel deze in
richting.
De Ver. Christelijke Film
actie gaf Donderdagavond de
eerste film „Papanin". Deze
documentaire film beeldt uit de
overwintering van een uitl 13
leden bestaande expeditie op
een ijsschots aan de Noordpool
en de redding na afbrokkeling
van de schots door eenige ijs-
brekers.' Een film van hoogc
waarde en een zeer goed de-
Jauut van de Fiknactie.
Do parlementaire oommissie j
welke naar Nederl.-Ind-'e is ge
weest om zich daar op de
hoogte te stellen van den toe
stand en het parlement daar
omtrent in te lichten, heeft
thans haar verslag uitgebracht.
Hieraan is het volgende ont
leend:
De commissie neemt eerst de
toestanden in beschouwing, zoo
als die bestonden in de Japan-
sche gevangenkampen, toestan
den, dio iedere beschrijving
tarten.
Dat desondanks de geest over
het algemeen ongebroken bleef
cn met kracht front Werd ge
maakt tegen Japanscho aanma
tigingen, vormt een der meest
bewonderenswaardige bladzij--
den uit dc geschiedenis van den
Ncdcrlandschcn stam.
Het is een merkwaardig ver
schijnsel, dat zich daar, evenals
hier te lande onder allen, die
zich nauwer met Indische pro
blemen bezig hielden, een com
munis opinio vormde, dat na
den oorlog een belangrijk
groote mate van zelfstandig
heid aan Indië zou moeten wor
den toegekend. Zonder dat men
de rede van H. M. de Koningin
van 7 Dec. 1942 kende, was
men tot overeenstemming ge
komen ten aanzien van staat
kundige hervormingsplannen,
welke gehpel liggen in de rich
ting van het in deze rede in
uitzicht gestelde.
Dc ondergrondsche beweging
in Ncderl. Indic, welke in de
bezettingsjaren zich heldhaftig
heeft gedragen en waarin naast
Nederlanders vooral Ambon-
neczen, doch ook Javanen deel
namen, heeft na den oorlog
niet de waardeering gevonden,
waarop hij recht had, wat bij
de Nederlandsche bevolkings
groep verbittering heeft ge
wekt.
Dit is evenzeer het geval door
de wijze, waarop de geïnter
neerde hoogere ambtenaren en
dedoor hen verrichte voorbe
reidende arbeid tot overneming
van het bestuur na de capitu
latie werden genegeerd.
Er bestaat, ten aanzien van
de moeilijkheden ten deze, een
controverse in ïndië, welke de
Nederlandsche bevolkingsgroep
in twee scherp tegenover elkaar
staande deeleil splitst.
Van de zijde der "ex-geïnter
neerden wordt de volgende
thesis «erdedigd. Indien onmid
dellijk na'de Japansche capitu
latie overeenkomstig de ont
worpen plannen, het bestuur
ware overgenomen door den
daarvoor aangewezen geïnter
neerden vice-voorzitter van den
Raad van Indië, den heer Spit;
de daarvoor nog geschikte be
stuursambtenaren en de nog
valide mannen uit de kampen
van Japansche wapenen waren
voorzien, om de orde te hand
haven, dan zou alles wat nu
De reden, waarom het hier-Dit pertinent onjuiste bericht
toe niet is gekomen, moet hier- j Was op opvallende wijze door
„Het Dagblad" gepubliceerd en
is door de regeering nimmer
in worden gezocht, dat reeds in
de eerste dagen na de capitula
tie een bevel uitging van Lord
Mountbatten, echter met
instemming van de
Brisbane-regeering,
waarin allen •geïnterneerden
werd gelast ia de kampen te
blijven, onderscheidenlijk daar
heen terug te keeren. Als een
gevolg daarvan keerde onder
meer do heer Spit zelf in do
intcrncering terug en werden
een 18-tal prominenten, dio
naar Batavia waren gegaan om
de mecsit belangrijke posten to
bezetten, naar het Kramaf-
kamp aldaar verwezen.
Van de zijde der Indische re.
tegengesproken.
Als een nauwelijks te tor
sen last drukt op de toch
reeds zoo uitermate zwaar
beproefde Nederlandsche
volksgroep in Indië het jam
merlijk feit, dat thans, ruim
acht maanden na de capitu
latie van Japan, nog vele
duizenden Nederlanders, voor
een groot deel vrouwen en
kinderen, opgesloten worden
gehouden in kampèn, welke
voor hun nabestaanden on
bereikbaar zijn.
De commissie geeft een uit- hield hier een toespraak. Deze
vocrigc beschouwing over do wees o.m. op de zware taak die
behandeling der Indonesiërs dhr Vogelaar wacht in het ge-
geheel van te maken, maar straks
als de verkiezingscompagne voor
bij is en het mengsel komt tot
rust dan zullen olie en water tóch
weer scheiden want Christendom
en humanisme zijn hooit of te
nimmer mengbaar. De P. v. d. A.
verwerpt Gods eeuwiggeldend
Woord als regel en richtsnoer en
daarom moet zij vallen. Verder
is het geestelijk droevig gesteld.
We zijn met de dwaze maagden
in slaap gevallen en kunnen de
geesten niet meer onderscheiden.
Echter Gods barmhartigheden zijn
vele. Dat is het wat nog hoop
geeft, en het feit dat er in ons
land nog een volk is dat door ge
nade bidden geleerd heeft. Dat
zijn in werkelijkheid de steunpi
laren waar land en volk nog op
drijft.
Bij de beantwoording van ge
stelde vragen behandelde dhr v.
Bochove de houding der S.G.P.
tof de C.H.-U. en de A.R.-Partij.
Met verschillende uiterlijke aan
gelegenheden zeide spreker zeker
te kunnen samenwerken hetwelk
hij illustreerde met de overeen
komstige houding met de A.R.-
Partij t.o.v. het Indische vraag
stuk, de kwestie van den rechts
staat etc., maar ten opzichte van
de verhouding van kerk en staat,
ligt er een kloof die nooit te over
bruggen zal zijn, zoodat fusie niet
mogelijk is.
BORSSELE.
Aanbesteding Polder
Borssele.
Het bestuur van de water-
keering van den cal. polder
Borssele heeft op Woensdag 1
Mei aanbesteed het herstel, de
vernieuwing en het onderhoud
tot 30 April 1947 van de aarde-,
kram-, rijs- en steenglooiings-
werken aan de waterkeoring.
Raming f 11.610. Ingeschreven
dporL. v. Boven, Ellewouts-
dijk, f 14.850; Fa. Warners,
Osscnissc-Vogelenzang, 15.145
J. Hoogcsteger, Wemeldinge,
1 15.280; L. P. Corstanje, We-
me'dinge, f 17200; J. Lagasso,
Cadzand, f 15.870; Fa. Wisker-
ke, Nicuwdorp, f 17.900L. v. d.
Klippe, Vlissingen, f 14.946; IC.
Lucasse en G. Sponselie, Hon-
tenisse, f 17.800; Gebr. Ver-
heijke, Ellewoutsdijk, f 17.125;
A. C. v. Hee, Kamperland,
f 16.162.
HOEDEKENSKERKE.
Burgemeestersinstallatie.
In stralende zonneschijn had
Woensdag de installatie plaats
van den nieuwen burgemeester,
dhr J. C. Vogelaar. Aan de
grens der gemeente werd de
nieuwe burgervader verwelkomd
door een lange stoet van praal
wagens met muziek en een
groote mcnschenmenigto. De
secretaris,v dhr M. v. d. Have,
Het trekt de aandacht, dat de
Regeering in haar Verklaring aan
de Tweede Kamer wel spreekt
van de nationalistische beweging
en van den heer Sjahrir, maar
dat de naam van Soekarno niet
wordt genoemd.
Verklaarbaar. Maar wij zullen
toch geen oogenblik vergeten, dat
het dc afgevaardigden van Soe
karno zijn, met wie voortdurend
onderhandeld wordt.
En evenmin vergeten wij de
rol die dit heerschap gespeeld
heeft. Wie het nog niet wist, kan
het nu weten uit een onlangs ver
schenen brochure van R. M. No-
.tosoetario, een man van den hoo-
gen Japansclien adel, een princi
pieel pn zeer ontwikkeld christen,
lid van den Volksraad.
Deze schreef over het „beleid"
van Soekarno tijdens dc Japan
sche bezetting
1. Ir. Soekarno heeft geduren
de de Japansche bezetting zich
volkomen geschaard aan de zijde
van Japan en zich al dien tijd met
opoffering van de nationale be
langen van land en volk gedragen
als een willig werktuig van Japan.
2. Door Ir. Soekarno werden
geen pogingen in het werk ge
steld om te verhinderen, dat In
donesië door Japan werd ge
ëxploiteerd en dienstbaar werd
gemaakt aan de doelstellingen van
Japan.
3. Integendeel, Ir. Soekarno
heeft met woord en daad en met
kracht er toe medegewerkt ora
steeds de belangen van Japan te
dienen, daarbij onder de bevolking
haat zaaiende tegen de Geallieer
den, en heeft aangezet om tegen
de Geallieerden te strijden tot
den laatsten druppel bloed (sampai
titik darah penghabisan).
4. Namens 50 millioen inwoners
van Java heeft Ir. Soekarno in de
Tyuu Sangi In (Japansche Volks
raad) 'gezworen, dat hij mot Japan
zal leven en storvan, gedurende en
na don oorlog.
5. Waaruit dan cmomstootelijk
is komen vast te staan, dat Ir.
Soekarno nimmer uit eigen natio
nale politieke overtuiging voor de
onafhankelijkheid van Indonesië
heeft gevochten.
6. Integendeel, dat deze onaf
hankelijkheid juist door Japan in
uitzicht werd gesteld „voor de
diensten, die Ir. Soekarno c.s. en
liet volk ten behoeve van Japan
hebben verricht".
door de Japanners en over d.
Japanscho opvoeding
der jongeren, waarbij
merking te mogen veroor
loven, dat in elk geval de
wijze, waarop hoogere en de
hoogste ambtenaren onder
de geïnterneerden gepas
seerd en genegeerd zijn ge
worden, ten aanzien van lie
den, die 31/2 jaar lang man
moedig den Japanschen druk
in de kampen weerstaan en
alle krachten hadden inge
spannen om een na-oorlogsch
Indië op den grondslag van
zelfstandigheid op te bou
wen, bezwaarlijk kan worden
geacht van een juist beleid
te getuigen en nog minder
van het heden ten dage te
recht zoo zeer op prijs ge
stelde psychologische inzicht
Wat het gemis aan vrije
openbare critiek betreft, zegt
de commissie, dat er practisch
geen enkele openbare controle
op de openbare zaak is, noch
van eenig vertegenwoordi
gend lichaam, noch van eenig
werkelijk vrij persorgaan.
Daartegenover staat, dat er
een vrij uitgebreide pers is van
de „repoeblik Indonesia", ge
drukt op persen en met mate
riaal van door aanhangers dier
republiek bezette Nederland
sche drukkerijen, welke niet
door hun rechtmatige eigenaren
mogen worden opgeëischt, om
dat dit de aanhangers der re
publiek zou „provoceeren".
Ii» het algemeen moet wor
den vastgesteld, dat de bericht-
is gebeurd vermeden hebbengeving in Nederland en in In-
geering wordt hiertegen aange- niets onbeproefd werd gelaton,
voerd, dat de geïnterneerden om den haat tegen de blanken
zich ten deze aan een misschien tot kookhitte op te stoken,
begrijpelijke, doch niettemin I 'De commissie bespreekt dan
gevaarlijke illusie overgeven, dc werkelijke bc,tcekenis en
Ten eerste zouden zij daarbij liet karakter der „repoeblik In-
hun eigen krachten ten zcersto donesia", waarbij zij er o.m. op
overschat hebben en ten .twee- j wijst, dat het westelij te deel
do zouden zij de werkelijke ge-1 van Java, Bantam, zich van dc
zindheid van een groot deel der republiek heeft los gemaakt cn
bevolking onderschat hebben, op eigen gelegenheid een soort
Hun terugkeer naar de vroeger zelfstandigen staat heeft ge.
door hen bezette posten zou op vormd. In andere groote deelen
een bloedbad zijn uitgeloopen. van Java heeft de regeering der
De commissie meent zich republiek een slechts zeer ge-
ter zake althans deze op- n"8.en mvlocd' zooa!s telke.ns
kunnen worden, want de In-
heemsche bevolking was na de
Japansche capitulatie den Ne
derlanders zeer wel gezind.
De orde zou dan ongetwijfeld
gehandhaafd zijn kunnen wor
den, de gematigde nationale
beweging zou volledige erken
ning hebben gevonden, doch
het opkomen van het, extremis
me cn van roovers- en moorde
naarsbenden zou in_ het alge
meen voorkomen zijn gewor
den.
dië over en weer zeer onvol
doende is. Een treffend voor
beeld hiervan is het volgende
bericht in „Het Dagblad" van
11 Febr. 1946:
„Naar wij vernemen hebben
beide Kamers der Staten-Ge-
neraal reeds haar goedkeuring
gehecht aan de voorstellen,
welke de Nederlandsche regee
ring gisteren aan Soetan Sjah-
xin heeft doen overhandigen."
opnieuw blijkt, als zij openlijk
moet erkennen, dat er dingen
gebeuren, waartegen zij mach
teloos staat, en waarvoor zij
de verantwoordelijkheid af
wijst. In andere deelen van
Java hebben plaatselijke gewa
pende organisaties de feitelijke
macht in handen. Het optreden
van deze gewapende organisa
ties en rampokbenden legt een
zwaren druk op de bevolking.
Volgens betrouwbare be
richten staat vast, dat een
aantal Japansche officieren
geregeld als adviseur van de
republiek optreden en dat
Soekarno heeft verklaard,
dat zij in deze positie zullen
worden gehandhaafd.
Over het algemeen staan de
Chineezen sympathiek tegen
over het streven der Indone
siërs naar grootere zelfstandig
heid. Tegenover het streven
echter naar de stichting eener
geheel onafhankelijke republiek
staan zij als groep afwijzend.
Verder worden o.m. beschou
wingen gewijd aan de Engel-
sche bezetting.
De commissie beperkt er zich
toe te constateeren, dat, tijdens
haar verblijf in Indië, dat ,s
volle 8 maanden na de lapan-
sche capitulatie, de o p -
drach.t der g e a -
lieerden aan do E n-
gelsche bezettende
macht nog altijd niet was
uitgevoerd, hetgeen aan Neder
landsche zijde in Indië groote
ontevredenheid heett gewekt.
Bij haar onderzoek naar
de feitelijke verhoudingen is
de commissie tot de conclu
sie gekomen, dat de grond
fout van den huidigen toe
stand in Nederl.-lndië moet
worden gezocht in deze om
standigheid, dat de door de
geallieerden erkende Neder
landsche souvereiniteit over
Nederlandsch-lndië in feite
teisterde Hoedekenskerke.
De burgemeester antwoordde
hierop door er op te wijzen,
dat zoowel Baarland als Hoe-
dekenskerko zijn volle belang
stelling zullen hebben. Voor
hem bestaat er geen grenslijn
tusschen de beide gemeenten,
die nu aan zijn zorgen zijn toe
vertrouwd.
Hierna werden bloemen aan
geboden cn begon de tocht naar
de kom van het dorp, waar dc
installatie in dc school plaats
vond.
Dhr L, Lous, loco-burg:cmees-
ter, hing dhr Vogelaar hier den
ambtsketen om, waarna hij de
zen toesprak. Hij hoopte, dat
de samenwerking zal blijven
zooals deze reeds in 't afgeloo
pen jaar geweest is. Nadat nog
vele sprekers het woord ge
voerd hadden, sprak de nieuw
benoemde een rede uit, waarin
hij er o.m. op wees, hóe het
voor de gemeente Hoedekens
kerke een eenigszins vreemde
toestand zal zijn, voortaan den
burgemeester met twee andere
gemeenten te moeten deelen.
Spr. zal echter zijn uiterste
best doen alle gemeenten naar
vermogen te dienen, speciaal
ook waar het den wederopbouw
betreft.
Hierna werd de koffie go-
bruikt, waarop de schooljeugd
enkele liederen ten gehoore
bracht.
Verschillende volksspelen,
enz. vulden verder den dag.
Dhr Vogelaar reed intusschcn
naar Kwadendamme cn
's avonds naar Baarland, ter
wijl zijn installatie tc Oudclan-
de op Donderdag plaats vond.
KLEVERSKERKE.
Ook hier is de torenklok, die
door den bezetter werd wegge
voerd, weder teruggebracht.
Herziening Grondwet.
In do Tweede Kamer kwamca
Donderdag aan de orde dc ont
werpen inzake Grondwets-hcrzie-
ning.
Het eerste ontwerp „in over
weging nemen van een voorstel
tot verandering in dc grondwet,
strekkende tot wijziging van de
bepalingen betreffende verande
ringen" werd aangenomen
met 42 tegen 20 stemmen.
Het ontwerp „voorzieningen
met het oog op de mogelijkheid
van een ontbinding van de voor-
loopige Staten-Genraal en de
alsdan te houden verkiezingen
werd zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Het voorstel tot verandering
van art. 192: „de dienstplichtigen,
niet vallende onder artikel 191,
mogen zonder hunne toestemming
niet dan krachtens eene
wet naar Nederl.-lndië, Suri
name of Curasao worden gezon
den", werd aangenomen met 53
tegen 2 stemmen.
berust
macht.
bij de bezettende
De gevolgen van deze zon
derlinge situatie worden ernstig
wegens het feit, dat de bezet
tende macht op grond van de
instructies harer regeering, als I
gedragsregel heeft moeten aan
nemen, dat de door haar erken
de souverein op gelijken voet
moet worden behandeld als de
op diens territorium gevestig
de zich noemende regeering,
welke beweert over zijn onder
danen het gezag te bezitten en
uit te oefenen.
De commissie bespreekt dan
nog de internationale relaties
van de „repoeblik Indonesia"
Zij heeft de beschikking
gekregen over gegevens,
waaruit komt vast te staan,
dat er verbindingen bestaan
tusschen de „repoeblik" en
communistische organisaties
in het buitenland.
De commissie eindigt haar
rapport met een slotaanteeke-
ning omtrent economische!»
toestand en volksgezondheid.
De totale schade, door den
oorlog aan cultures, fabrieken,
woningen enz. toegebracht,
wordt voor het oogenblik ge
raamd op 8 milliard vooroorlog-
sche guldens. Voor een land
met een zoo weinig draagkrach
tige bevolking als Neder- -
landsch-Indië wordt door alle
bevoegden ter plaatse deze
schade catastrophaal geacht.
Het ernstigste probleem is
de voeding. Allerlei verschijn
selen wijzen er op, dat er in
een niet ver verwijderd ver
schiet groote moeilijkheden
dreigen.
"Waarschijnlijk nog bedenke-
lij'ker dan de voedseltoestand is
die van de volksgezondheid.
Vele ziekenhuizen zijn in han
den van de „repoeblik Indone
sia" en de gevolgde politiek
brengt niet alleen op Java, doch
ook op de buitengewesten
mede, dat hierin wordt berust.
Mede in dit opzicht, gelijk
in alle andere, moet worden
gehoopt, dat het spoedig
weer tot een innige samen
werking tusscheq Nederlan
ders en Indonesiërs moge ko
men, in de eerste plaats ten
behoeve van de zwaar be
proefde volken van.het over-
zeesche gebiedsdeel des rijks,
waarvan de zelfs thans nog
grootendeels chaotische toe
stand de commissie bij haar
bezoek met zorg heeft ver
vuld, mede met het ooc( op
den wereldvrede, die met een
chaos op dit deel van den
aardbodem niet kan zijn ge
diend.
