ZEEUWSCH DAGBLAD Hoofdkantoor L. Vorststr., Goe9.
hu de dijken zijn.
VU
issingeti
TWEEDE BLAD
Middenstanders.
5 MEI 1945
Bijkantoren Middelburg, Rouaan-
sche.Kaai; Vlissingen Walstraat;
Terneuzen Vlooawijckstraat.
No. 330
VRIJDAG 3 MEI 1946
Een jaar ging voorbij einde one land
geheei van de Duitsche overweldigers
bevrijd werd. Na afbraak en ontwrich
ting volgden herstel en vernieuwing.
Ook op Walcheren. In een spannenden
strijd met de zee werden onder het oog
van de geheele wereld de dijkgaten ge
dicht. Maar hoe staat het nu met den
wederopbouw? Velen meenen hiervan
nog weinig te bespeuren. Daarom legden
wij deze vraag voor aan hoofdingenieur
Gerber van het Streekbureau Walche
ren voor den Wederopbouw.
één ding niet vergeten. Dege
nen, die meenen, dat van we
deropbouw nog niet al te veel
te merken is, doelen dan ge
woonlijk op de steden, Middel
burg en Vlissingen. Men ver-
gete echter niet, dat in de
eerste plaats de woningen in de
geïnundeerd geweest zijnde ge
bieden hersteld woeden. Zijn
deze huizen weer bewoonbaar,
dan kunnen de evacuees naar
hun woonplaatsen terugkeeren
en ontstaan langzamerhand
weer «enigszins normale toe
standen.
Deze vraag, aldus ir Gerber, i kleine dingen, maar die eerst
terwijl hij een nieuwe sigaret moeten worden gedaan, zal er
opstak, is niet zoo vreemd. De van een verderen opbouw J?" ouufn vva!
p„ i. Een 3500-tal arbeiders
Een enorme organisatie.
Veel werk brengt ook de or
ganisatie van dit alles mee.
Reeds zijn bijna 300 aannemers
bij het werk betrokken, waar
van 50 van buiten Walcheren.
dichting der dijken stond in de sprake zijn. En dan is er in ?en 3500-tal arbeiders is bij
arigemeene belangstelling en de het afgeloopen bevrijdingsjaar wederopbouw ingeschakeld,
worsteling om Walcheren aan I reeds heel wat gepresteerd. jvaarya" de "e'^ eveneens van
de zee te ontrukken had in ze-. Ruim 3000 woningen zijn reeds *jet e"an" atkomstig is
gerepareerd. Dat wil zeggen, bedenke wat dit voor pro-
aldus dhr Gerber, dat we ïeeds blemen meebrengt waar het
IX millioen baksteenen, 70.000 °ra voeding, huisvesting,
dakpannen, 47.000 kg. draadna- vef1°£' enf' ?e
gels, 20.000 M2. glas en 72 k.m.1 *«lede». PUat» had bewijst, dat
electrisch draad verwerkt heb- men hler ™or_allerlei vraag-
keren zin een romantisch as
pect. Het was een grootsch
en stoer werk en toen einde
lijk het laatste gat definitief
gesloten was, kon de pers
schrijven „Daar werd iets
groots verricht".
ben. Voorwaar geen kleinig- atukken staat. Een uitgebreide.
- - administratie is hiervoor ook
heid. Verder ook groote aantal-
Allereerst herstelwerk.
Toch is er ook op het gebied
van den eigenlijken wederop
bouw reeds heel wat gepres
teerd. Men vergete echter niet,
dat het hier in de eerste plaats üiine.' Maar er is hard ge-
gaat om herstelwerk. Wie de werkt gat bewijzen de cijfers,
getrotfen gebieden bezoekt,
ziet nog geen nieuwe gebou- Geïnundeerd gebied
wencomplexen voor zijn oog gagt voor.
verrijzen. Het gaat hier om Bovendien moet
len krukken, sloten, schake- n0°dig.
laars, enz. Over de laatste drie Da noodwoningbouw
maanden beloopen de herstel-
kosten in totaal reeds een be
drag van ongeveer f 700.000.
Het groote ligt hier in het
Hoe Zeeland door het water getroffen werd.
en het bouwplan 1946.
Naast het herstel gaat ook
de bouw van noodwoningen
nog steeds door. Zoo zijn er m
Souburg weer 24, in Vlissingen
48 nieuwe huizen aanbesteed.
Intusschen wordt echter hard
gewerkt aan de voorbereidin-
men nog gen voor' den bouw van defini
tieve woningen.
Indien mogelijk wil men
dit jaar het bouwplan 1946,
dat voor Walcheren den
bouw van 200 woningen
omvat verwerkelijken.
Vlissingen en Middelburg
krijgen daarvan elk 58 hui
zen toegewezen; Westka-
pelle voorloopig een 20-tal.
Indien mogelijk wordt dit
laatste aantal echter nog
verhoogd.
Indien straks het herstel
werk aan de nog te repa-
reeren gebouwen in het
inundatiegebied ten einde
is, zullen hiervoor meer ar
beiders vrij komen en zal
men op volle toeren aan
den eigenlijken wederop
bouw kunnen beginnen.
Een pluimpje voor de
werkers, speciaal die van
Walcheren zelf, is hier
zeker op zijn plaat3, meen
de Ir. Gerber. Er wordt
werkelijk flink aangepakt.
Het doet ons genoegen
dit alles te kunnen vermel
den. Degenen, die meenen,
dat er weinig schot in zit,
kunnen we verzekeren, dat
hun opinie ten eenenmale
onjuist ia-
Een jaar ging voorbij.
Een jaar van herstel en
vernieuwing. Er wordt ge-
werktop Walcheren.
Eisenhower'aan wiens bijzondere
capaciteiten als legeraanvoerder
wij mede onze bevrijding danken.
bliek. -Een pracht gelegenheid A pfjptiQ
ora goed en comfortabel inkoo- "kllCVC
pen te kunnen doen.
Behalve dit zakelijke straat-
belang streeft de Burg-Actie
ook nog een ander belangrijk
doel na, n.l. de Zeeuwsche
hoofdstad weer te herstellen in
haar oude functie van koopstad
voor Zeeland en tevens het
eiland Walcheren die plaats te
rug te geven, die het, krachtens
zijn ligging en jarenlange tra
dities, toekomt.
In verband hiermede is het
Werkcomité van de Burg-
Actie gaarne bereid samen te
werken met alle vereenigingen,
stichtingen of organisaties, die
de bevordering van de Middel-
burgsche en Walcherensche
welvaart tot doel hebben.
Al zijn de arikelen, die .mo
menteel geleverd kunnen wor
den, nog scliaarsdi en al is het
geen Walcheren en Middelburg
te bieden hebben helaas nog
niet grootsch te noemen, toch
heeft het comité gemeend niet
langer met zijn actie te moc-
l.ten wachten. Immers Walche-
1 ren is drooggekomen en ije ver-
binding tusschen de dorpen en
❖<a^<as^<2^^ss®<a^<a5^<&=:ê><&s5><as=s><3s=ü><as«ë><as:ê>^s::ü><>
Vtijhtid.
In een onldngs verschenen
brochure is de opmerking ge
maakt, dat de Zeeuwsche mid
denstand futloos zou zijn en
zonder energie.
Dit is in zijn algemeenheid
zeker niet juist.
De Zeeuwsche middenstan
ders staan bij hun collega's 'n
andere streken van het land in
geen enkele opzicht achter.
Meermalen wordt dan ook
door menschen, die Zeeland ko
men bezoeken de opmerking
gemaakt, dat de middenstands-
zaken hier een uitstekend fi
guur maken.
Nu heeft met name de mid
denstand op Walcheren een
zwaren tijd achter den rug. Be
halve de algemeene oorlOgs-
moeilijkheden, hebben water en
vuur hier enorme schade aange
richt en- groote stagnatie ver
oorzaakt.
Maar ook de middenstand
herleeft.
Met nieuwe energie worden
de zaken aangepakt.
Daarvan getuigt o.a. de Burg-
actie te Middelburg, die thans
op den verjaardag van de be
vrijding wordt ingezet.
Wie
De heilmaar werd verbreid
„Gansch Neérland is bevrijdt"
De dag der glorie blonk.
Het lied der vrijheid klonk.
Uit duizend, duizend monden!
De geestdrift brak ruim baan,
De vreugde golfde aan
O, onvergeetb're stonden I
Verdreven zijn van Neèrlands
[erf de vloekb're benden,
Hun macht en dwinglandij en
[gruw'len gingen enden.
Voorbij is alle nood
En 't angstig yreezen voor den
[dood.
Ons zwaar geteisterd volg
[herleeft,,
Nu God do vrijheid ons her-
[geeft.
Oranje, geweken Voor list en
[verraad
Troont weer In ons midden alt
[hoofd van den Staat.
Moedig gaan wij allen bouwen
[aan 't herrijzend lage land,
Voorgegaan door Wilhelmina,
[voor wie elk in 'iiefd' ontbrand.
O, stort, weldadig Hemelheer,
Uw zegen op dien arbeid neer.
Vrijheid, die nu langs wegen bloeit
Als blanke bloesem in de maand van Mei;
Geef dat vandaag de vreugde groeit;
Maak pps van zorgen vrij.
Vrijheid, die door de wolken breekt
Als milde zon op- vroegen voorjaarsdag;
O, dat ge in ons het licht ontsteekt
Van uwen blijden lach.
Vrijheid, die langs mijn voorhoofd streelt
Zooals de zeewind aan het wijde strand;
Geef, dat elk in uw vreugde deelt
Door heel ons vaderland.
met ons overtuigd is, 0pdat on3 Vülk vereend en vnj
I -L"". ge/ODde eP krfht,Se Met eer prijkt in der volken rij.
middenstand voor heel ons
volksleven van groote beteeke- Weest gegroet, gij helden allen
nis is, -zal een actie als deze Vromen gij, die zijt gevallen
i met warme sympathie begroe
ten.
Middelburg wordt met den dag
beter. Ook de verbindingen
van Walcheren met Westelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen en N.-
en Z.-Beveland zijn of worden
verbeterd.
Daarom wordt nu de Burg-
actie met volle kracht ingezet.
Onze beste wenschen -voor
het welslagen van het onder
nemen van deze wakkere za
kenlieden.
Middelburgs Midden
stand in het offensief
De „Bu'rg-actie" een
bewijs, dat men niet bij
de pakken neer blijft
zitten.
Onder den naam. „Burg-actie"
hebben zich een. 20-tal winkeliers,
die hun zaken gevestigd hebben
aan de Nieuwe Burg, de eerste
straat, die na de ramp van 17
Mei 1940 het eerst volledig
herbouwd was, vereeuigd.
Het voornaamste doel van
deze organisatie ii deze winkel
straat (voorheen de Lange
Burg) haar oude glorie te her
geven.
Daarvoor is te meer reden,
nu de modern ingerichte win
kels voor bijna- alle branches,
in deze straat gereed staan, om,
met de service, die de particu
liere middenstand garandeert,
het Zeeuwsche publiek van
dienst te zijn.
Op de Nieuwe Burg zijn za-
i ken, die de meest uiteenloopen-
de artikelen verkoopen dicht bij
elkaar gelegen, dit zeer ten ge
rieve van het winkelend pu-
Heiinnering aan een jaar geleden.
Diep bewogen, neérgebogen
Brengen w'U eerbiedig eer....
Gij, die na uw strijden, zwerven,
Onvergangb're rust mocht
[erven
Bij 't aanschouwen van den
[Heer.
Buiten-, binneniandsche strijders
Onze dappere bevrijders
Mede onzen Prins-Gemaal
U ei] eer en dank gegeven.
Gij, die off'ren woudt tiw leven
Met een wil, gehard als staal.
Neem, milde Vader in den
[Hooge, om Christus wil,
[ons danklied aan,
Nu Gij verlossing hebt gezon-
[den: na nacht het licht ons
[op deedt gaan 1
Hoor, hoor genadig onze bede
Schenk ook ons Indië den
[vrede.
Verlos dit rijke bronnenland
Het meesterwerk van Uwe
[hand
Van alle booze tegenweer.
Doe het herrijzen U ter eer!
H. DEN ENGELSMAN.
Middelburg..
gasten van den Berghof. Voor
hen was aanvankelijk een berg-
hotel gereserveerd, ongeveer 200
meter van Hitiers woning, en,
zooals in alle hotels in die streek,
goed van architectonische concep
tie en modern uitgevoerd. Het
werd eerst vergroot Toen het
kldhr was vond het geen bevre
diging bij de groote heeren. Het
werd daarop tot den grond afge
broken en opnieuw gebouwd vol
gens hun wenschen en inzichten.
Kosten 35 millioen Mark.
Het adelaarsnest.
De correspondent geeft ook na
dere bijzonderheden over het ge-
Het verblijf van Hitier
te Berchtesgaden.
Fantasie en werkelijkheid.
De Berlijnsche correspondent
vnn de N. R. Crt, geeft enkele
bijzonderheden over het verblijf
van Hitier te Berchtesgaden, op
den Obersalzberg, dat tien dagen
voor het einde van den oorlog,
door de Amerikaansche troepen
itiet den grond gelijk werd ge
maakt.
Reeds voor Hitier aan het be
wind kwam bezocht hij de Ober
salzberg.
Er werden daar veel bezoeken
afgelegd en om het voor ontvang
sten geschikt te maken, werden j heimzinnige Adelaarsnest, waar-
groote plannen gesmeed om het over zooveel is geschreven en ge
uit te breiden. Na de overneming i fantaseerd. Het blijkt echter niet
van de macht in 1933 werden deze zoo geheimzinnig te zijn geweest
plannen uitgevoerd, hetgeen vijf en de geruchten over kilometers
jaar in beslag nam.Het nieuwe lange liften van den voet tot den
complex werd Berghof genoemd.j top van den berg zijn te ver ge-
Hoe men is omgesprongen met gaan, hetgeen niet weg neemt, dat1 ronde ruimte met veel raipen. j welkomd worden door ambassa-
geld, blijkt het best uit de mani-ook opzet en uitvoering van het Daarnaast zijn er nog eenige zit- deur Loudon,
pulaties met bet hotel voor de Adelaarsnest zeer pompeus zijn kamers en slaapgelegenheden voor j On denzelfden dag zal een an-
geweest. 18 personen, benevens een elee- dere Skymaster naar Amsterdam
Na wat ik heb kunnen vast- trische keuken. Hieraan en aan vertrekken,
stellen, zijn de feiten als volgt: den weg en de lift hebben drie- De 44 passagiers van de eerste
Teneinde bijzonderen gasten een duizend man drie jaar lang ge- vlucht zullengasten zijn tijdens
extra blik te gunnen op de prach- werkt. Hitler is er in totaal een receptie in het hotel Pierre,
slechts vier. of vijfmaal geweest, waarbij ook de burgemeester van
Wat betreft de kennis van den New York, William Odwyer, en
mensch Hitier zijn er ondanks alle andere Amerikaansche en Neder-
onthullingen toch nog: veel vraag- landsche autoriteiten, tegenwoor-
teekens, welke allerminst verdwij- dig zullen zijn.
nen als men de tegenstrijdige j In den avond zal de New
verklaringen hoort van de be- I Yorksche Kamer van Koophandel
Het lied van den arbeid weerklinkt
weer in de nijvere Scheldestad.
Veel is ia het laatste jaar inwerk heeft verricht.
Vlissingen reeds ten goede ver- Verbreking van het
anderd. Ontzettend toch was de isolement
aanblik van de stad na de be-; E d probleem voor
vnjding Het puin en de ge-| opgetreden college was
broken draden van telefoon- en
lichtnet maakten de straten d\ZJn S
l T? j t wereld. De stad. lag als een
onbegaanbaar. En de drie dm- h geïnundeerde
j? '°Z "erS' 016 de. bevr»J-Walcheren en had geen enkele
ding hadden meegemaak wa- j In de weken
ren de eerste dagen nog te zeer sall boot worden
onderden mdruk van de door- VQerd> PDit was niet al_
gestane emoties om den wer-
kelijken toestand, waarin, de
stad verkeerde, volkomen te
beseffen. Dit veranderde echter
zeer spoedig.
Nadat de door de Duitschers
gevangen gezette burgemeester,
de heer Van Woelderen, was
teruggekeerd en deze zijn „ad-
leen voor de voedselvoorziening
kwamen weer enkele honder
den woningen ter beschikking
en groeide de bevolking gesta
dig.
Het schoolprobleem.
Daardoor kwam een ander
probleem de aandacht vragen.
Steeds meer kinderen vroegen
toegang tot de scholen.- Alle
schoolgebouwen waren met
groote schade uit den strijd
gekomen; enkele wkren reeds
door de bombardementen voor
de bevrijding totaal verwoest.
,/t is niet laaghartig als
het moet te knielen;
maar wei te rijzen niet bij
nieuwen dag."
De onderteekening van het capitulatieverdrag der Duitschers te
Wageningen. Links aan de tafel generaal Faulkes, rechts gen.
Blaskowitz
tige omgeving, heeft Hitier. op
op den hoogsten top van den
Obersalzberg een klein huisje
laten bouwen. Van hier heeft men
een uitzicht naar vijf landen, n.l.
Duitschland, Oostenrijk, Zwitser
land, Tsjechoslowakije en Italië.
Het Adelaarsnest ligt ongeveer klaagden te Neurenberg. En die den passagiers een diner aanbie-
600 meter hooger dan de Berg
hof op ongeveer 2000 meter.
Van Hitiers huis is een serpen-
tineweg aangelegd voor zoover
mogelijk was, d.w.z. tot ongeveer
140 meter van den top. Daar bie
den twee bronzen poorten' toegang
tot een in het binnenste van den
berg gebouwde hal, die eveneens
140 meter lang is en verlicht
wordt door talrijke bronzen kaïv
delabers. Vervolgens loopt van
hier een tunnel naar het midden
van den Obersalzberg, waar zich
vraagteekens blijven ook bestaan den, waarbij de heer Thomas J.
als men verneemt, dat in den zoo Watson, president van de Inter-
pompeus en ruim gebouwden national Business Machines Corp.
Berghof het allerkleinste kamer
tje, ter grootte van een éénper
soonshotelkamer door Hitier als
slaapvertrek was gekozen.
als tafelpresident zal fungeeren.
Inspecteurs van den
Landbouw.
Bij K.B. zijn, onder gelijktij
dige toekenning van eervol ont
slag uit hun huidige functie, be
noemd tot inspecteur van den
Churchill, de groote tegenspeler
van Hitier.
DE LUCHTVERBINDING
AMSTERDAM-NEW-YORK.
Naar te New-York wordtI ia"ndbouwïr, w7c7 van der Meer,
bekendgemaakt aal de Sky- thans rijkslandbouwconsulent te
master van de K.L.M., die op Barendrecht, Dr Ir. K. van Daa-
een lift bevindt met een tapijt op 21 Mei van Schiphol za« ver-1 ieilj thans rijkslandbouwconsulent
den vloer en lederen zittingen trekken, een brief van de te Bilthoven, Dr Ir. H. J. Fran-
voor tien personen, die naar het Koningin aan President Tru-jkema, thans rijkslandbouwconsu-
Adelaarsnest, dat zich dus 140 nian meenemen. lent te Wageningen, en Ir. N. H.
meter hooger bevindt leidt. Het Bij aankomst op het vliegveld H. Addens, thans rijkslandbouw-
Adelaarsnest zelf bestaat uit een Laguardia zal het vliegtuig ver- consulent te Arnhem.
funest, maar ook voor een be- £r moest hier raad geschaft
£'ijf als de Kon. Mij. „De worden en er Werd met primi-
Schelde dat zoo spoedig mo
gelijk aan het werk ging. Op
niet altijd ongevaarlijke zolder-;
schuiten kwamen de arbeiders
naar het bedrijf. Groot was dan
ook de blijdschap, toen de lijn
viseurs had aangesteld, kwam tusschen Vlissingen en- Middel-tieve middeien en organisato-
er weldra eenige orde m den burg hersteld was en, zij het talent veel bereikt. Na
chaos. Als men bedenkt, datdan ook met zeer primitief ma- enkele maanden ontvingen alle
slechts een paar woningen to-, teriaal, bereden kon worden, le-rnliehtice k-nderen weer on-
taal onbeschadigd gebleven wa- Door den Wethouder van So- derwijs Zoo zouden we voort
ren. kan men begrijpen, dat ciale Zaken werd voor aanvoer ;-unnen gaan Doch plaatsruim
te verbiedt het ons.
Hét oog op de toe
komst gericht.
Wie het stadsbeeld nu aan
schouwt, ziet de groote veran
deringen. Vlissingen is weer als
vanouds werkstad. Het lied
van den arbeid wordt weer
overal, maar vooral op de Kon.
Mij. „De Schelde" gehoord.
Het eerste schip heeft na de
ren, kan men begrijpen, dat ciale Zaken werd voor aanvoer
het woningprobieem de eerste van levensmiddelen een gemeen-
aandacht vroeg. Al spoedig telijke „vervoerdienst" in het
werd dan ook de „woning- leven geroepen, die voor de in-
dienst" in het leven geroepen, gezetenen van groot nut is ge-
die zich in het allereerste be- weest.
gin ook met bet noodherstel
inliet.
We kunnen niet anders zeg-
destad en er waren tewein-g
Veel werk, weinig
arbeiders.
Er was veel werk in de Schei-
arbeiders. De meesten konden I kwam en groot ongemak ver
in de toch al korte winterdagen I oorzaakte, terug te dringen,
slechts enkele uren werken enj Een nooddijk zou worden aan-
verloren veel tijd met het trek
ken van en naar het evacuatie
oord. Er moesten meer wonin
gen komen. Dit kon alleen
door het water, dat bij hooge
winterstanden ver in de stad
gen, dan dat deze later zoo
vaak gesmade dienst
gelegd. En het is geschied, bevrijding de helling verlaten.
Nauwelijks was het puin uit de
straten verwijderd of met man
en macht werd aan de water-
keering gewerkt, tot groote te
vredenheid van hen, die het
water liever achter den dijk,
nuttigdan in hun woning zagen. Zoo
Twee leden van de legerfilm- en fotografie-eenheden voor hun
verblijfplaats in de gehavende omgeving van Westkapelle. De
ruïnes getuigen van den verbitterden strijd die hier gestreden werd.
De straten en boulevards ver-
toonen weer een geheel ander
beeld. Door jonge aanplanting
in de straten komt nieuw le
ven in een totaal veranderde
stad. Van de schoolgebouwen
zijn een drietal weer definitief
hersteld.
Het aantal inwoners is
v na de bevrijding van 3000
tot 17000 gestegen en het
aantal huizen breidt
zich, dank zij de noodwo
ningen, gestadig uit. Zeker,
de moeilijkheden zullen
ook de stad niet bespaard
blijven; we denken slechts
aan het vertrek der Kon.
Marine. Maar onder lei
ding van haar burgemees
ter, Mr Kolff, en met in
spanning van ieders kracht
mogen we een opbloei van
de stad zoo schoon gelegen
aan den mond van de
Schelde, verwachten. AI
gaat dan nog niet alles
naar wensch, ieder zal toch
eerlijk moeten bekennen,
dat na de bevrijding in
Vlissingen veel, zeer veel
ten gunste is veranderd en
dat we met goede verwach
tingen de toekomst, ook
wat den herbouw betreft,
tegemoet kunnen gaan.
