inzake-
Uit de Schatkamer
onzer Letteren. XIV.
Uit de Provincie
Vredesconferentie,
Oplossing gezocht analoog
aan die van Annam-Frankrijk.
Het verkeer over de
Zeeuwsche Stroomen.
Het aantal passagiers, dat 'n
1946 gebruik maakte van de
veren over de Zeeuwsche
stroomen, gaat, volgens „Dc
Stem", ver uit boven de aan
tallen, van voor den oorlog.
Het .personenvervoer over de
Wester-Schelde Is verdubbeld
(in het eerste kwartaal van
1939; 79787 passagiers, lc
kwartaal 1946: 161477).
Eenerzijds wordt 't vervoer ge
stimuleerd omdat het kosteloos
is, anderzijds brengt de weder
opbouw van Zeeuwsch-Vlaau-
deren, in het bijzonder van het
Westelijk gedeelte, een sterke
toename van het vervoer met
zich mede. Daarnaast is de al
gemeen toegenomen reislust
van invloed. Dit laatste blijkt
uit het toegenomen personen
vervoer op de Noordelijke ve
ren. (45127 paassagiers le
kwartaal 1939, 57127 le kwar
taal 1946).
Het aantal vervoerde perso
nenauto's is sterk afgenomen,
't aantal vervoerde vrachtauto's
is over het algemeen grooter
dan voor den oorlog.
MIDDELBURG.
Vergadering S.G.P.
De afd. Walcheren van de S.
G. P. hield Dinsdagavond een
vergadering. Na een openings
woord van den voorz., burg. D,
Kodde van Zoutelaqde, was het
woord aan den voorz. der par
tij, Ds P. Zandt. Deze betoog
de, dat de oordeelen, die over
ons volk gekomen zijn in den
oorlog en daarna, een gevolg
zijn van de godverlatenheid,
welke oordeelen reeds jaren
tevoren in de 2e Kamer door
Ds Kersten en hem zijn aange
kondigd. Als voorbeeld van
godverlatenheid noemde hij
o.m, de Zondagsontheiliging.
Bin ook de toekomst laat zich
donker aanzien, omdat er van
een bekeering niets te bespeu
ren valt. Integendeel, de dans
woede vermindert niet, en de
zonde vermenigvuldigt zich,
terwijl de liefde verkoelt. Men
heeft nog wel godsdienst, doch
zonder God. De P. v. d. Arbeid
is tot mislukking gedoemd, wijl
zij het van den mensch ver
wacht, evenals de Volkenbond dat
deed.
De S. G. P. mag niet meer
voor haar beginsel opkomen en
wordt, wanneer zij de taal der
vaderen spreekt, uitgekreten
als scheurmaakster. Maar spr.
zcide, dat het, initiatief tot één
groote Prot. Chr. partij van
de S.G.P. is uitgegaan, doch
afgewezen werd, omdat zij on
verkorte handhaving van Art.
36 oischte. In dit verband uitte
spr. scherpe critiek op de A.R.
partij, die revolutionnair is, om.
'tgeheele land oplaaide en er
binnen een week 1300 brieven
tegen dc verordening op 't de
partement binnen kwam. Op
sluiting van de leidende per
sonen, w.o. dr v. Itterzon zelf,
volgde dan ook spoedig.
Toen de oorlog nu voorbij
was, hadden velen gehoopt, dat
een grootere samenwerking
tusschen neutraal en Chr. on
derwijs zou zijn ontstaan door
het gezamenlijk optrekken in
den tijd van druk. Het
bedroeft spr. dan ook, dat nu
opnieuw een schoolstrijd
schijnt te ontbranden. De aan
vallen komen nu echter niet
van neutrale zijde, maar juist
uit Chr. kringen. Men ziet in
•de Chr. school een uiting van
drukke verkeer behoorlijk te ver
werken, zoodat geen auto meer
hoeft te blijven wachten en ook
geen voorrang meer hoeft te wor
den gegeven.
Het heeft even geduurd, voor
dat met 't uitbaggeren der haven
aan den Perkpolder kon worden
begonnen. Direct na Paschen is
men aan den gang gegaan en na
eenige dagen was de juiste diepte
bereikt. Thans wordt nog gewerkt
aan het in orde maken van de
hoofdaanlegplaats aldaar. In
Kruiningen is een andere ponton
geplaatst.
Helaas heeft de provincie nog
niet de beschikking over een re-
serve-motorferryboot, zoodat geen
tweede schip aanwezig is, wanneer
de „Kon. Wilhelmina" eventueel
pech krijgt. Het zal, blijkens ver
kregen inlichtingen, nog wel
eenigen tijd duren, voordat een
tweede ferryboot beschikbaar zal
zijn. Echter verkeert de „Kon.
Wilhelmina" thans in zoodanigen
staat, dat zij er weer langen tijd
tegen kan.
Zuivering Loodswezen.
Bij beschikking van den Min.
v. Marine is P. J. B. v. Hest,
matroos-motordrijver bij het
Loodswezen, wegens het feit, dat
hij vriendschappelijken omgang
Duitschers heeft gehad, diciplmair
gestraft met «en schriftelijke be
risping.
GOES.
25 Jaar Chr. U. L. 0.
Woensdagmiddag had in de
zaal Krfjger een feestvergade-
ring plaats van de Vereen,
voor Chr. Uitgebreid Lager
Onderwijs i.v.m. het 25-j. be
staan der Chr. U.L.O.-school.
De voorz, dhr J. L a p o r t,
opende met het lezen van
Ps. 111 en gebed, waarna hij de
vertegenwoordigers van het
gemeentebestuur en de kerken
en de hoofden van andere Chr.
scholen welkom heettè. Een
speciaal woord van welkom
richtte hij tot dhr A. J. v.
Oosten, dengene die den stoot
tot oprichting der Chr. U.L.O.
te Goes 25 j. geleden gaf en
tot dr G. P. van Itterzon,
voorz. van den Schoolraad.
Daarna kreeg de secr., dhr J.
P o u w e r, het woord. Deze
las o.m. enkele ingekomen brie
ven voor, o.a. van den inspec
teur van het L.O., dhr C. Kuij-
per, die er op wees, dat de
Goessche Chr. U.L.O. tot de
beste van zijn gebied behoort.
Spr. gaf vervolgens een histo-
risch overzicht van do voorbije -
25 jaren. Hij releveerde hoe 3t.rekking van dc besprekingen,
dag om t.30 uur, terwijl er
vanavond om 7.30 uur een bij
eenkomst van de oud-leerl. zal
zijn, beide keeren in het ge
bouw van het Leger des Heils.
Deze feestelijke samenkomsten
zullen opgeluisterd worden met
de vertooning van reisfilms en
declamatie.
Naar wij vernemen is mej.
M. Fokke, die na de bevrijding
wnd. directrice van den plaat
selijken distributiedienst werd,
wegens hulpverleening aan den
vijand voor het Tribunaal ge
dagvaard.
Woensdagavond was er
muziek in de stad. De echtpa
ren'j. de Puijt aan de Wester
straat en Mulder in de Tromp
straat vierden n.l. beiden hun
maar geen vrede.
Rusland weinig toeschietelijk
Het voornaamste punt van be
spreking vormde Dinsdag tijdens
de bijeenkomst van ministers van
Buitenlandsche Zaken te Parijs
de kwestie van het benoemen van
separatisme. Spr bestreed ech- s5.jari huweljj!csfeest. „Eupho-
ter deze beschuldiging met h beideu "eeaP se.
sprekende voorbeelden uit zijn ad
ervaring. De „openbare school
met den Bijbel", zooals men
die voorstaat, is een utopie, al
dus dr v. I. Wanneer 70
van de bevolking voor het bijz.
onderwijs heeft gekozen, dan is
eigenlijk de Chr. school de nor
male school geworden in de
plaats van de neutrale. Spr. zou
willen zien, dat voor de kinde
ren uit kerkelijke gezinnen een
zuivere Chr. school zou blijven
bestaan met daarnaast voor de
buitenkerkelijken of degenen,
die aan den rand der kerk le
ven, een alg. school met Chr.
beïnvloeding. Spr. hoopt, dat
men tot een derg. oplossing tus
schen beide partijen zal komen-
Nadat dr v. Itterzon op zeer
duidelijke en positieve wijze
nog enkele vragen beantwoord^
had, sprak dhr Pouwer nog een
kort woord van dank.
D s Odé sprak daarna een
samenvattend slotwoord en ein
digde met gebed.
Op verzoek deelen wij nog
mee, dat er voor de leerlingen
der Chr. U.L.O.-school een
feestmiddag zal zijn hedenmid-
een geallieerde controlecommissie!
welke moet toezien op het uit
voeren van de vredesvoorwaar
den voor Italië. Byrnes stelde een
commissie der vier mogendheden
voor, welke zou toezien op het na
leven der voorwaarden in het al
gemeen en niet alleen van de mi
litaire clausules zooals de minis
ters te Londen reeds hadden over
wogen. Dit voorstel vond bij Mo-
lotof verzet. Toen Byrnes tot het
oorspronkelijke standpunt, zooals
te Londen ingenomen, terugkeerde,
bleef Molotof bij zijn afwijzende
houding.
De houding van de Sowjet-
Unie, welke in het begin
merkwaardig verzoenend was
blijkt aan het eind van de
eerste week van de confe
rentie minder toeschietelijk
te zijn geworden.
De mislukking om tot overeen
stemming te geraken ten aanzien
van een geallieerde controlecom
missie voor Italië wordt als een
weinig belovende ouverture voor
de aanstaande besprekingen over
de vredsverdragen met de Balkan-
landen beschouwd. De oppositie
van Molotof tegen een geallieerde
controlecommissie voor den Bal
kan zal zeker grooter zijn, daar
deze landen binnen de invloeds
sfeer van de Sovjet-Unie liggen.
Do opening van de conferentie van vier in het palels Luxembourg
te Parijs. Mr Bevin aan de conferontietafel.
Gistermiddag heeft in de 'twee
de Kamer minister Logemann,
een regeeringsverklaring afgelegd
waaraan wij het volgende ont
kenen
Nadat de Regeering bij nota
van 5 April j.l. vóór de aankomst
van den luitenant gouverneur-ge
neraal de Staten-Generaal ver
trouwelijk heeft ingelicht over de
door samenwerking van de be
sturen van de Chr. school
Wijngaardstraat en de Herv.
school Nieuwstraat do oprich
ting van de Chr. U.L.O. in 1921
tot stand kwam. Hij schetste
dan verder de voorspoedige
dat zij de geestelijke vrijheid ontwikkeling der school. Zij is
voorstaat. Ook t.a.v. de Zon- uitgegroeid tot een onderwijs-
dagsheiliging is do A.R. partij instelling met 9 leerkrachten
niet in overeenstemming^ met en 254 leerlingen bij het begin
Gods Wpord, omdat zij hetvan het laatste cursusjaar. Dhr
belang van het publiek hooger Pouwer wees ook op de kwali
r~»AU-x i-
stelt. Daarom is de doelstelling
van de S.G.P., die geen kerke
lijke partij is, de onverkorte
handhaving van Art. 36.
VLISSINGEN.
Julianadag.
Door den Bond van Buurtver.
Is voor het eerst na de bevrijding
de jaardag van onze Kroonprin
ses op buitengewone wijze her
dacht. In de P. Krugerstraat was
een groot overdekt podium op
gericht, waarbij een groot aan
tal zitplaatsen was ingericht voor
genoodigden. Dhr A. Schout
sprak een inleidend woord, waar
na dhr Jac. de Visser meedeelde,
dat het hier een proefneming gold.
Het programma was te overladen
en moestworden bekort. Mede
werking verleenden „St. Cecilia"
het R.K. Dameskoor, „Hosanna",
„Ons Genoegen", het Mannen
koor „D.O.U.", „Hoop op Zegen"
en „Crescendo". Eerst om 11.15
u. begon de muz. wandeling door
de stad. Over het algemeen was
men van oordeel, dat de plaats
van opvoering niet gelukkig was
gekozen.
De A.R.-Kiesvereen. ver
gaderde Woensdagavond ter be
spreking van de verkiezingsactie.
Ook kwam de samenwerking met
de C.H.-partij aan de orde. Als
candidaten voor de gemeente
raadsverkiezing werden gesteld
dhrn W. Poppe, J. Marijs, H. C.
V. Sorel, J. L. de Wit, Ph. J.
Woltering, J. Snoodijk, J. A,
Prins, J. v. Driel, D. Louwerse
en M. Vader.
Woensdag was het 25 jaar
geleden dat mej. A. H. Kasdorp
in dienst trad bij het gasbedrijf
alhier. Ze werd des morgens bij
monde van den dir., dhr J. J. v.
d. Jagt, gecomplimenteeri Mede
namens het kantoorpersoneel werd
haar een cadeau overhandigd,
waarop een uurtje van gezellig
samenzijn volgde.
Do „Koningin Wilhelmina"
vaart weer.
Begin van deze week heeft de
motorferryboot „Kon. Wilhel
mina" den dienst op de lijn Krui-
ningen-Perkpolder hervat. Hier
mede is thans een der twee z.g.
wagenveeren hersteld, hetgeen
voor de verbinding met het Ooste
lijk deel van Zeeuwsch Vlaande
ren een groote verbetering betee-
kent. De capaciteit van het schip
is momenteel voldoende, om het
teit van het onderwijs, waar
90 der leerl, voor het eind
examen slaagt.
Daar dhr Pouwer het
eenige bestuurslid is, dat van
't begin af in 't bestuur van de
vereen, heeft gezeten, feliciteerde
de voorz. hem na zijn verslag
en bood hem een bon voor een
te verschijnen boekwerk over
Zeeland aan.
De penningm., dhr E. v. d.
Zee, gaf daarna het financ.
overzicht. Hij wees er op hoe
het er met de school voor den
oorlog gunstig voorstond. De
inbeslagname door den bezetter
en het granaatvuur bij de be
vrijding hebben echter een
schadepost van f 10.000 doen
ontstaan.
Vervolgens gaf het hoofd
der school enkele momentopna
men van het leven op de school.
Op humoristische wijze teeken-
de dhr H. C. v. Don k enkele
markante figuren, die hij in de
afgeloopen jaren heeft leeren
kennen. Dhr Pouwer werden
daarop een 2-tal boekwerken
namens het personeel aangebo
den. Dhr v. Donk zette hierna
zijn schets voort en sprak zijn
meening o.a. ook uit over de
onderwijsvernieuwing. Dhr La-
port bracht hij dank voor de
wijze, waarop hij de school in
de oorlogsjaren door de moei
lijkheden heen stuurde. Daarop
werd dezen een. bloemenmand
geoffreerd.
Na het gezamenlijk zingen
u. Volksspelen; 7.30 Concert op
de tent. Na afloop lampionoptocht,
van het Wilhelmus werden toe
spraken gehouden door w e t h.
de R o o, het oud-hoofd dhr
A. J. v. Oosten, nu te
's Gravenzande, en dhr A. Vi n-
g e r 1 i n g namens de
ouders.
Dr van Itterzon spreekt.
Een korte pauze volgde daar
op, waarna dr G. P. van
Itterzon, Ned. Herv. pre
dikant te Den Haag en voorz.
van den Schoolraad, sprak over
het onderwerp „Het Christelijk
onderwijs in de branding". Spr.
begon met iets te vertellen over
den verzetsstrijd van het Chr.
onderwijs tegen de verorde
ningen van den bezetter. Hoe
de Schooraad „neen" had ge
zegd toen de benoeming van
leerkrachten aan de bezettende
macht werd getrokken. En hoe
toen dadelijk het verzet in
die gevoerd zouden worden met
hem en het hem vergezellend ge
zelschap, stelt de Regeering er
prijs op om thans, nu deze be
sprekingen in het verleden liggen,
de Volksvertegenwoordiging in te
lichten omtrent hetgeen is ver
richt en bereikt.
Na er op gewezen te hebben,
dat aan een verklaring in het
openbaar zekere bezwaren kleven,
vervolgde de minister met er op
te wijzen, d'at de nationalistische
beweging aanvankelijk het stand
punt innam, dat de erkenning van
do republiek Indonesia als souve-
rcine staat uitgangspunt behoor
de te zijn.
Annam tot voorbeeld
genomen.
Uit de Impasse waarin daar
door de besprekingen dreigden te
geraken is toen door Dr van Mook
een uitweg gezocht, door een op
lossing voor te stellen analoog
aan dc overeenkomst tusschen
Frankrijk en het voormalig kei
zerrijk Annam, waarbij echter op
den voorgrond werd gesteld, dat
hij niet gemachtigd was de gren
zen van de Verklaring van 10
Febr. 1946 te overschrijden.
Deze gedachte, overge
bracht op den toestand in
Nederl.-lndië, leidde tot het
denkbeeld, dat de „Republiek
Indonesië erkenning zou
kunnen vinden als onderdeel
van een federatief gemeene-
best Indonesië, dat zelf, over
eenkomstig de verklaring van
10 Februari 1946, als deel
genoot zal optreden naast
Nederland, Suriname en Cu-
ragao in het Koninkrijk der
Nederlanden.
De waarde van de
„republiek" voor de
Indonesiërs.
Voor het Indonesisch nationalis
me ligt de aantrekkelijkheid van
een dergelijke oplossing hierin,
dat zij het voortbestaan mede
brengt, zij het in een meer be
perkte beteekenis, van de „repu
bliek".
Het is inderdaad eCn feit, dat,
ondanks en in elk geval geheel
los van de wijze van ontstaan
van deze organisatie, deze repu
bliek in nationalistische kringen
op Java algemeen, en ook buiten
Java ten deele beschouwd wordt
als de vertolking van het diepe
verlangen naar nationale zelf
expressie en zelstandigheid.
In tegenstelling tot alle hervor
mingen, die van Nederlandsche
zijde in uitzicht zijn gesteld, ge
voelt men hier te maken te heb
ben met iets van zichzelf, iets
waarin het nationale streven zich
zelf vorm heeft gegeven.
Ook die nationalisten, die zich
terdege bewust zijn, dat aan de
„republiek" een vitium orginis
kleeft, en die bereid zijn dit ge
brek te beteren, denken er zoo
over. De partijen, die op Java
door diepgaande sociale verschil-
len zijn gescheiden, vinden in de deelgenoten zal zijn samengesteld.
republiek het gemeenschappelijk
ideaal, dat hen vereenigd houdt
Het loslaten van de republiek mag
men gerust stellen als een voor
het geheele Javaansche nationa
lisme onverteerbaar denkbeeld.
Wat de plaats betreft, die de
republiek in het geheel van Indo
nesië zou kunnen innemen, is men
in nationalistischen kring over
tuigd, dat zij ook in dc buitenge
westen op wellicht geringe uit-
zondernigen na waarbij men
uiteraard vooral denkt aan Am-
bon1 algemeen zou worden aan
vaard, indien men gelegenheid had
om ook daar vrijelijk propaganda
voor haar te voeren en haar or
ganisatie in te richten. Trouwens,
omdat de republiek gevoeld wordt
als de vormgeving aan het Indo
nesisch nationalisme, ligt het voor
de hand, dat zij in beginsel aan
spraak maakt op geheel Indone
sië als haar territoir. Men erkent
echter, dat op het oogenblik haar
gezag de facto beperkt is en van
door de bereidheid om vooralsnog
genoegen te nemen met een plaats
als onderdeel van het geheel van
Indonesië.
Wat beteekent dit voor
Nederland?
Voor de Nederlandsche zijde
bestond de aantrekkelijkheid van
een oplossing in den aangeduiden
geest daarin, dat de bereidheid
van de republiek om als constitu-
eerend deel van Indonesië te tre
den in het Koninkrijk, impliceert
het loslaten van de revolutie. Tot
de erkenning van de souvereini-
teit van het Koninkrijk met even
zoovele woorden was men bereid
en daarnaast is uitgesproken de
bereidheid om de toekomstige
structuur van Indonesië in het
algemeen te baseeren op de begin
selen, die belichaamd waren in
de verklaring van 10 Februari
1946.
Gegeven het feit, dat in die
verklaring Indonesië geacht is als
een federatief verband van zelf-
regeerende onderdeelen laat deze
verklaring voor de opname daar
in van de republiek alle ruimte.
De bijzondere bevoegdheden, die
aan den vertegenwoordiger van de
Kroon op den grondslag van even-
bedoelde verklaring zullen moeten
worden voorbehouden, opdat 't Ko
ninkrijk de uiteindelijke verant
woordelijkheid zal kunnen dragen
voor de eerbiediging van funda-
menteele rechten, voor goed be
stuur en gezonde financiën, wer
ken voor het geheele gemeenebest
Indonesië en dus uiteraard ook in
zijn constitueerende onderdeelen.
Erkenning van de republiek als
een dier onderdeelen brengt dus in
geenen deele mede, dat het Ko
ninkrijk die zeggenschap uit han
den zou geven, die het behoeft
om een bevredigend functionnee-
ren van het nieuwe staatsbestel
te waarborgen.
Erkenning der repu
bliek is geen abdicatie.
Voor het populaire misverstand,
dat erkenning van de republiek
zou beteekenen abdicatie van het
Koninkrijk, is dus geen plaats
gelaten. Wel dient hierbij te
worden beseft, dat de Regeering
van het Koninkrijk, in den ge-
dachtengang van de verklaring
van 10 Februari, uit vertegen
woordigers van de verschillende
De erkenning van de re
publiek op den beschreven
voet past zeer wel binnen
het kader van de verklaring
van 10 Februari 1946. De
vraag kan slechts zijn. of zij
voor een bepaald 'gebied in
derdaad in aanmerking
komt om beschouwd te wor
den als de autonome orga
nisatie van een der samen
stellende landen van het ge
meenebest.
De Regeering is van oordeel,
dat deze opvatting voor Java in
derdaad kan worden aanvaard.
Zij ziet darbij niet over het
hoofd, dat tegen de republiek in
haar huidigen verschijningsvorm
nog vele bezwaren kunnen worden
ingebracht en dat dit geschiedt
niet alleen van haar zijde, noch
alleen van de zijde van de Neder
landers hier en in Indië, maar wel
degelijk ook door da Indonesiërs.
De tegenwoordige re
geering representotief.
Aan den anderen kant echter
staat het voor haar ook vast, dat
de groep, die op het oogenblik
het geenszins onaangevochten ge
zag In de republiek draagt, repre
sentatief wordt geacht voor het
nationale streven, ook van die
Indonesiërs op Java, die zich om
allerlei redenen met de republiek
niet hebben willen inlaten.
Dit is zelfs onder woorden ge
bracht door Mr Slamet, aan wiens
verknochtheid aan het Koninkrijk
wel niemand kan twijfelen. Een
der voornaamste dier redenen, n.l.
dat de republiek de draagster is
der revolutie, zal vanzelf wegval
len, wanneer deze organisatie als
zoodanig haar revolutionnaire
houding verlaat door de erkenning
van de souvereiniteit van de
Kroon.
Het mag verwacht worden, dat,
wanneer eenmaal de samenwer
king met de regeering is hersteld,
de huidige leiding van de repu
bliek spoedig in staat zal zijn om
de overige ernstige bezwaren, die
ook van Indonesische zijde wor
den ingezien, te boven te komen.
Zuivering van be
paalde elementen.
Wanneer aldus de toestand
van de onzuivere elementen,
die op het oogenblik daarin
nog een te groote rol spelen,
zal zijn gezuiverd, dan heeft
de regeering op grond van
haar waarnemingen de over
tuiging, dat een zelfregee-
rend Java, geleid door de
zelfde groepen, die thans het
gezag in de „Republiek In
donesia" uitoefenen, voor de
geheele Indonesische bevol
king van Java de juiste ex
pressie van haar staatkun
dige verlangens zal zijn.
Wat nog in den
weg staat.
Terwijl de regeering derhalve
varf meening is, dat de wezenlijke
elementen voor een vreedzame
liquidatie van het staatkundig
conflict op Java aanwezig zijn,
blijken nog vele zaken aan het
tot stand komen van een gunstige
oplossing in den weg te staan.
Tevoren werd reeds gezegd, dat
de republiek in beginsel aanspraak
maakt op zeggenschap over het
geheele gebied van
Haal de zon in uw huis.
Al moet TJ zich nu
nog behelpen met een
paar kamera,
toch kunt U daarin
de gezellige zonnige
«feer niet missen.
Met Blok's meubelen
brengt U licht
en zonnigheid in Uw huis.
Nog net als vroeger
is het
Blok's meubilering
overal waardering
alle inlichtingen
geeft
Fa H. BLOK ZONEN
KAPELLE (Z.B.)
Tel. 300 (K 1102)
(Lngez. Med.)
Indonesië. De heer Sjahrir
en zijn medstanders zijn echter
bereid om ter wille van het tot
stand brengen van een accoord,
waardoor het wapengeweld een
eind zal kunnen nemen, hun aan
spraken te beperken tot die ge
bieden, waarover de republiek de
facto gezag uitoefent.
Over den omvang van dit ge
bied bestaat echter een tot dusver
niet opgelost meening sver schil tus
schen hen en de Nederlandsche
Regeering. De Nederlandsche Re
geering van haar zijde is bereid
te erkennen, dat de „republiek
Indonesia" de facto gezag uitoe
fent over die deelen van Java en
Madoera, die niet behooren tot
de door de geallieerde troepenbe-
schermde arealen.
Ten aanzien van alle buitenge
westen, dus ook van Sumatra,
staat de Regeering op het stand
punt, dat zij zich vrijelijk zullen
mogen uitspreken over hun wen-
schen nopens hun toekomstigen
status binnen Indonesië.
„Verdeel en heersch"-
politiek?
Het 'bleek, dat men van Indo
nesische zijde met eenig wantrou
wen stond tegenover de gedachte,
dat Indonesië een federatieven
bouw zou krijgen. Men zag daar
in ten onrechte een poging om te
verdeelen en daardoor te heer-
schen.
Het laat zich uiteraard nog niet
zeggen, in hoeverre men v. Indo
nesische zijde bereid zal zijn om
de hier aan de orde zijnde vraag
stukken onder hetzelfde licht te
bezien als de Nederlandsche Re
geering. Ongetwijfeld zijn hier
nog vele bezwaren te overwinnen.
Van onze zijde is voorts ver
klaard en door de republikeinsche
vertegenwoordigers erkend, dat
ook de door de republiek niet ver
tegenwoordigde streken en bevol
kingsgroepen ten volle aan het
overleg voor het geheel zullen
moeten kunnen deelnemen.
De repatriëering der
geïnterneerden.
Ten slotte heeft de regee
ring met nadruk gesteld, dat
de bevrijding en in veiligheid
brenging van de geïnterneer
den, die zich thans nog in het
niet-bezette gedeelte van
Java bevinden, door haar be
schouwd wordt als een abso
lute fantsoensplicht, welks
vervulling zij verwacht zon
der eenige binding aan welke
voorwaarde dan ook.
De Regeering betreurt het, dat
de door Dr van Mook onder hare
verantwoordelijkheid met zooveel
beleid en volharding gevoerde be
sprekingen nog niet tot een vol
ledig uiteindelijk resultaat hebben
geleid.
Zij vertrouwt nochtans, dat hier
een uitweg ligt uit den toestand,
die steeds dieper Indië's en met
name Java's welvaart en geestelijk
welzijn aanvreet. Zij vertrouwt
nog steeds, dat het land dank zij
een diep verantwoordelijkheids
besef aan beide zijden voor een
ramp kan worden behoed
Op- en ondergang van Zon
en Maan.
Zondag 5 Mei: Zon op 5.04
u., onder 20.10 u.Maan op:
7.56 u., onder 0.20 u.
Maandag 6 Mei: Zon op: 5.02
u., onder 20.12 u.Maan op
9.00 u., onder 1.24 u.
Hoog water te Vlissingen.
Zondag 5 Mei: 423 u., 2.29
M.; 16.52 u., 2.12 M.
Maandag 6 Mei5.18 u., 2.15
M.; 17.41 u. 1.89 M.
Provincienieuws
Grootsche huldiging
Commissaris der Koningin,
Gistermiddag had in het
„Schuttershof" te Middelburg de
huldiging plaats van den jubilee
renden Commissaris der Koningin
door deputaties van allerlei bur
gerlijke en particuliere instellin
gen, enz. Het „Schuttershof"
was in een bloemenparadijs her
schapen. Jhr. Quarles v. Ufford
werd toegesproken door dhr van
Bommel van Vloten namens Ged.
Staten, Dr B. D. H. Teilegen,
griffier der Staten, Mr. Dr R.
W. Graaf van Lijnden, secr. der
P.Z.E.M.; H.A.A. Baron Collot
d'Escurie, namens den Polder
Walcheren en de Waterschappen,
Mr A. J. v, d. Weel namens bur
gemeesters en secretarissen van
Zeeland. Deze toespraken gingen
vergezeld van het aanbieden van
geschenken.
Apotheken.
Van 4 t.m. 10 Mei zijn voor
avond- en nachtrecepten ge
opend de volgende apotheken
te Vlissingen: fa. Ockenburg,
St. Jacobstraat; te Middelburg:
fa. v. Pienbroek; te Goes: de
Goessche Apotheek.
MIDDELBURG.
Défilé voor den Commis
saris der Koningin.
Donderdagmorgen hebben de
Gczagstroepen uit Zeeland ge
defileerd voor den Commissaris
der Koningin ter gelegenheid
van zijn 25-j. ambtsjubileum.
Voor het gebouw Dam 8 had
de Commissaris zich met eenige
familieleden opgesteld, waarbij
zich hadden gevoegd Kol, W.
Hennlnk, bevelhebber in de 2e
Mil. Afd. te Den Haag, maj.
W. K. de Feijter, toegew.
hoofdoff., maj. J. H. Koole, be
velhebber district Zeeland en
kap. de Moskie, adj. van kol.
Hennink. De verschillende cont-
piescommandant hadden zich
aan de tegenovergestelde zijde
opgesteld.
De defileerende troepen ston
den onder bevel van den ka
pitein Verburg. ^Het muziek
corps was dat van het Wacht-
detachement te Den Haag.
Doodelijk ongeval.
Woensdagavond is in één der
stallen van het Circus van Be
ver een doodelijk ongeluk ge
beurd. Dc 44-j. stalmeester A.
Korse uit Ter Heide heeft om
ca. kwart voor 8 een trap van
een hengst tegen zijn buik en
hoofd gekregen. Tijdens zijn
overbrenging naar het zieken
huis is hij aan de gevolgen
overleden.
Het echtpaar J. B. Koole
Bommeljé herdacht Woensdag
zijn 55-j. echtvereenging.
Des avonds bracht „Crescendo"
een serenade.
DE LETTERKUNDE VAN
ZUID-AFRIKA. 2.
Het Genootskap van Opregte
Afrikaners proclameerde, zooals
wij de vorige week gezien heb
ben, in 1875 het Afrikaansch tot
volkstaal, die nu ook in het
schriftelijk verkeer zou wor
den gebruikt. Er kwam echter
een uiterst felle tegenstand,
zoowel van Engelsche als Ne
derlandsche zijde. Ook de vele
Afrikaners, die aan Nederland
sche universiteiten gestudeerd
hadden, kwamen in het geweer.
Met name in de kerk en het
onderwijs ontstond een sterk
verzet tegen dit Afrikaansch.
Hierbij speelden de traditie en
de gewoonte een belangrijke
rol, maar het valt niet te ont
kennen, dat de tegenzin tegen
deze „nieuwe" taal wel eenigs-
zins gerechtvaardigd was. Het
Afrikaansch was nog een onge
cultiveerde taal, die alleen ge
schikt werd geacht voor het
gebruik op de boerderij, voor
den omgang met de gekleurde
bedienden en voor de gesprek
ken in den huiselijken kring.
Zuid-Afrika is van oudsher eèn
godsdienstig land en de Bijbel,
het psalm- en gezangboek en
de stichtelijke lectuur waren
alle in het Nederlandsch. Wan
neer men bij officieele gelegen
heden het woord moest voeren,
gebruikte ieder het beschaafde
Nederlandsch.
Deze tegenstand heeft voor
■het Afrikaansch heilzame gevol
gen gehad. Men ging zich be
zinnen over de eigen taal en
dit leidde tot bewustwording
en formuleering van eigen in
zicht en overtuiging. Men ging
op allerlei terrein het Afri
kaansch gebruiken om zoo
doende te bewijzen, dat het ze
ker bestaansrecht had.
Omstreeks de eeuwwisseling
kwam dan de oorlog met de
Engelschen. Deze veroorzaakte,
als welhaast iedere oorlog, een
opleving van het nationaliteits
gevoel. Het Zuid-Afrikaansche
volk werd in diepe ellende ge
dompeld. In 1902 kwam de ne
derlaag en het was aanvanke
lijk alsof het volk verlamd
was, stom en op zijn laatste
houvasten teruggedreven. Maar
plotseling weerklonken er psal
men in den nacht. In tal van
liederen, eenvoudig, maar in die
eenvoud juist aandoenlijk,
wordt de nood geschilderd, het
lijden, maar ook het vertrou
wen op een betere toekomst.
Beluisteren we een gedeelte
van een dergelijke klaagzang:
(Wordt vervolgd.)
