m
Ons onderwijs op de belling.
Brieven uit
6 Indonesië
Vragen inzake de „Pen Gun
Kruimeltjes
gereptrieerdan uit
liidïë vertellen.
ZEEUWSCH DAGBLAD
1e JAARGANG No. 232 PROT. CHR. BLAD VOOR ZEELAND Maandag 7 Jan. '46
Abonnementsprijs ƒ3,30 per kwartaal. Advertentieprijs 12% cent per m.m.
H, 1)
Onderwij» en opvoeding.
Naar algemeen oerdeel it de
roeping der ichool: de vorming
en versterking der intellec-
tueele vermogens van het
schoolkind. De school wil den
leerling dus voorbereiden voor
een toekomstige levenstaak.
Er bestaat bij deze voorberei
ding een groot verschil tus-
schen de verschillende school
typen: het Lager Onderwijs
heelt in Nederland voorname
lijk een opvoedend karakter,
terwijl ons Middelbaar en
Voorbereidend Hooger Onder-
die elkaar niet gehtel Oekktn,
al halen velen deze beide in
de practijk door elkaar. De op
voeding heelt een veel ruime
ren inhoud en richt zich tot
onderscheiden gebieden, het
onderwijs houdt zich in de
eerste plaats bezig met de ont
wikkeling der verstandelijke
vermogens.
Ons onderwijs te eenzijdig
Toch is het met name dit
laatste waartegen velen in den
tegenwoordigen tijd in verzet
komen. Onze Middelbare
School, schreef onlangs de heer
J. C. de Glopper, is te eenzij
dig leerinstituut, waar persoon
lijkheidsontwikkeling en ge-
wijs slechts intellectueele vor-1 meenschapszin, leiding der ar
ming voorstaan. I tistieke verlangens en verdie-
Het zal ieder duidelijk zijn, ping van het gemoedsleven niet
dat deze verstandelijke oplet- tot hun recht komen,
ding, desa ontwikkeling der Veel onderwijzers en leeruren
verstandelijke vermogens slechts zagen hun taak beperkt tot het
een onderdeel kan zijn van de bijbrengen van een zoe groot
totale opvoeding, die zieh ook mogelijke hoeveelheid kenn:s
over andere terreinen dient uitaan hun leerlingen. Voortdu-
te strekken. 1 rend breidde het aantal leer-
Voorop moet hierbij worden vakken zich uit en de hersens
gesteld, dat het opvoeden al
lereerst de taak der ouders is.
Bij het aanvaarden van het
kindergeschenk nemen zij de
verplichting op zich het aan
hun zorgen toevertrouwde jon
ge leven te helpen ontwikkelen.
Op het terrein der opvoeding
zal dus het gezin de eerste
plaats innemen, al werdeni de
jbngeren, net name de rijpere
jeugd, medé door allerlei büi-
ten-gezinsinvloeden beïnvloed
de omgang met vrienden en
vriendinnen, lectuur, radio, pers
kunnen hier, zoowel ten goede
als ten verderve, werkzaam
zijn.
Het spreekt wel vanzelf, dat
het onderwijs bij deze opvoe
ding een zeer belangrijke plaats
inneemt. De jeugd moet op-
der scholieren moesten zich al-
pijnigen om voor het eindexa
men een aanzienlijke hoeveel
heid stof op te nemen. Het valt
niet te loochenen, dat te veel
werd en wordt gezien naar het
komende examen, dat dit als
het einddoel van het onderwijs
wordt beschouwd, terwijl toch
eigenlijk het leven, waartoe de
school en het examen willen in
leiden, het belangrijkste is.
Zijn ervaringen, in Engeland
en Amerika opgedaan, brachten
oud-minister Bolkestein er toe
als zijn mcening uit te spreken,
dat de school er niet alleen
voor het onderwijs is, maar
voor de geheele opvoeding tot
complete, harmonische men-
schen; wij moeten, zegt hij, bre
ken met het intellectueel ka-
groeien tot menschen van keu-rakter onzer onderwijsinstellin-
nis en bekwaamheid, maar ook i gen en een plaats inruimen aan
tot volwassenen, die karakter de sociale en artistieke opvoe-
en moraliteit b-zitten. De
eerste twee gaven nu zijn
vrucht van het onderwijs, de
laatste kwaliteiten vrucht van
de opvoeding.
Uit wat hierboven gezegd is
blijkt dus, dat onderwijs en op
voeding twee begrippen zijn,
ding. Hij toetst deze stelling
aan de Engelschc onderwijsop-
vattingen, waarmede wij ons in
een volgend artikel hopen be
zig te houden. H. S.
1) No. II stond in ons blad
van 24 December.
Een dame, echtgenoote van een schoolhoofd uit het Me-
nangkabausche, schrijft haar wedervaren. Zij heeft gezeten
in het kamp te Bankinang, en daarvoor in de strafgevangenis
te Padang. Daar waren 2400 vrouwen en kinderen onderge
bracht Twee kranen. W.C.'s verstopt Millioenen maden
kropen over de vloer. Van de gevangenis naar het station
(drie minuten gaans) duurde, toen ze naar Bangkinang gin
gen, twee uren. Om de drie passen halt, en dan werden ze
geteld. In de barre tropenzon. De Jappen deden alles om
haar een langzamen dood te doen sterven. Menu in Bang
kinang één klein melkblikje „beras" (rijst) per dag. 's Avonds
rookte je dan maar een sigaret om het hongergevoel te ver
drijven. En als dat niet hielp, drukte je de deken, als je
die nog had, tegen je maag. Deze mevrouw, ongeveer 45
jaar oud, klein en tenger, schrijft deze ontstellende mede-
deeling
Ik heb meegevochten tegen de inheemsche politie
agenten, die de jonge meisjes van 18 tot 30 Jaar kwa
men halen, om ze aan de Jappen uit te leveren. De
bedoeling is duidelijk: De angst van de moeders was
onbeschrijfelijk.
Nooit werd aan de zieken eenig medicijn gegeven, alleen
een soort tonicum, waar je honger van kreegHaar man
schrijft
Sharir en zijn mannen hebben niets te vertellen.
Wanneer wij het gezag niet handhaven, vreten ze hier
elkaar op.
Waarom toch deze waanzin van al maar praten,
dat door de extremisten alléén maar als zwakheid
wordt beschouwd Zoo denken menschen, die vele
jaren midden tusschen de inheemsche bevolking heb
ben gezeten en de situatie blijkbaar beter kunnen be-
oordeelen dan de politieke leiders in Nederland.
(Fr. Dagblad).
Na een 14-daagich verblijf in
het hoofdkamp te Pakan Baroe
wordt de schrijver naar een
werkkamp doorgezonden. Hij
vertelt daarvan in den volgen
den brief:
Hier was het, dat we konden
zeggen: „Ik heb de hel gezien".
Toen wc in het kamp aankwa
men, bleken de barakken in
„wigwam"-vorm te zijn opge
trokken: het dak liep dus door
tot op den grond en het was er
overdag binnen net zoo donker
als 's nachts. Bij aankomst wa
ren deze barakken nog bezet
met Britsch-Indiërs en Javaan-
sche en Chineesche koelies.
Buiten de barakken lagen er
tientallen te sterven, want de
Jap had als stelregel genomen,
dat hij, die niet werkt, geen
eten krijgt en wie ziek was,
moest maar dood gaan. Medi
cijnen waren voor die catego
rieën van menschct. te kost
baar. Voor ons, Europeanen,
werd in het begin
nog een andere maatstaf aan
gelegd, zoodat toen verstrek
king van medicijnen in een heel
gering kwantum nog plaats
vond. Ik schrijf: in het
begin, d-w.z. de eerste drie
maanden. Daarna proctisch ook
niet meer.
Wij moesten de spullen, die
we bij ons hadden, zooals ran
sel, veldflesch, etenspannetjes
en slaapmatje buiten de barak
ken neerleggen en toen was
het aantreden geblazen en een
kwartier later zaten onze jon
gens reeds tot hun middel in
het moeras om boomen te
rooien of andere corvee-werk
zaamheden ten behoeve van de
nieuw aan te leggen spoorbaan
te verrichten.
's Avonds om 8 uur kwamen ze
.thuis en konden zich gaan in-
stalleeren. Ik had het geiuk met
39 gr. ikoorts aan te komen.
De volgende dag bieek ik dy
senterie te hebben. Ik schrijf
hier „gelukkig", omdat ik met
minder koorts onherroepelijk
mee had moeten gaan.
Het terrein waar de barak-
ken op stonde-, was moerassig,
met vele gaten en kuilen, waar-
in stinkend groen moeraswater.
Overal massa s vliegen, die af-
ikwamen op rottend afval en
etensresten. In de barakken
hetzelfde. De koelies enz., wer-i
den na onze aankomst door de
Jappen met de zweep er uit
geslagen, want wij mochten
geen contact hebben met an
dere bevolkingsgroepen. De
zieken en stervenden werden
aan hun lot overgelaten, ook
door hun eigen volksgenooten.
Ieder zorgde voor zijn eigen
behoud.. Men moet zoo iets
meegemaakt hebben om een
dergelijke houding te kunnen
wettigen.
Enfin, toen de barakken leeg
waren, werden 20 plaatsen in
één daarvan gereserveerd voor
de zieken en daar was ik ook
bij. Eten kon ik niet binnen
krijgen. Veertig of vijftig maal
per dag moest, ik naar de W.C.
Dat was een kuil in den grond
op ongeveer 2 M. afstand van
de barak. Dank zij een genees
middel, bereid volgens een
vóór den oorlog uitgevonden
nieuw procédé, een soort „Da
gevan", was ik er na vijf da
gen weer bovenop. De behan
delende geneesheer ieder
werkkamp had een eigen offi-
DROEVE OORLOGS- aangezien zij geloven, dat cier van gezondheid van ons
GEVOLGEN. Franco uitsluitend tracht tijd te ieger had zich vóór hat ver-
Een enquête is onlangs ge- winnen. trek van Java in het bezit we-
houden onder 21.078 schoolkin- STAKINGEN IN DE I ten te stellen van eenige hou-
deren uit Neukölln, de groote VER. STATEN. derden van deze tabletten. Ik
voorstad van Berlijn. Hierbij De door de stakingen in de Ver. ,bleef na ontslag uit het z.g.
bleek, dat 1632 vaders waren Staten ontstane spanning is nog "ospi taalt je nog twee dagen
gesneuveld, 1874 aders ver- toegenomen tengevolge van de »»kwaritierziek en daarna
stidéfeMg was voe? don 5r.-1.og.
Diï zijg eenige der gegevens
uit een interim-rapport van de
Prawda over den wederopbouw
in de bevrijde gebieden, welker
industrieproductie 1/3 van het
totaal der U.S.S.R. placht te
zijn en welker bevolking voor
den oorlog rti 88 millioen 1
zielen bedroeg.
Het aantal uit deze streken
naar Duitschland tijdens de be
zetting weggevoerde paarden
wordt vermeld met 7 milhocn
en het aantal stuks vee met 17 j
milhoen.
Smolensk, Sebastopol, Nov
gorod, Moermausk en andere
steden worden herbouwd over
eenkomstig haar historische
traditie onder leiding van be
kwame architecten, die uitge
breide bevoegdheden bebben.
25 millioen bewoners der be
vrijde gebieden waren dakloos
geworden.
GESUBSIDIEERDE POLI
TIEKE PROPAGANDA.
De heer Goedhart
heeft den minister van Binnenl.
Zaken gevragd of het hem be
kend is, dat het soldatenbiad
„Pen Gun" regelmatig ver
schijnt in een formaat en met
een aantal pagina's, die ver uit
gaan boven de bepalingen, die
de persraad hiervoor heeft
vastgesteld en of de minister
het niet gewenscht acht, dat
tegen bladen, die de voorschrif
ten stelselmatig overtreden,
sancties worden genomen.
Aan den minister van Oorlog
heeft hij gevraagd of het juist
is, dat de Regeering, c.q. het
Min. van Oorlog, met een aan
tal particulieren deelneemt aan
de stichting „Pen Gun"? Of de
minister het doelmatig acht,
dat de Regeering betrokken
wordt bij de uitgifte van dit
weekblad, dat blijkens zijn pu
blicaties in verscheidene po
litieke vraagstukken stel
ling neemt? Of het waar «s,
dat het Min. van Oorlog een
overeenkomst met de „Pen
Gan" gegoten beeft, waarbij
hec z verbindt tot afname
van 80 000 abonnementen op dit
weekblad? Of de Minister het
wenschelijk acht, dat de jonge
mannen, gedurende hun ver
blijf in den militairen dienst
met medewerking en op kosten
van de regeering blootgesteld
worden aan een bepaald soort
politieke beïnvloeding?
m Velgen. 6e Ame-;V*aruch«
nieuwsdienst in Duitschland mo
gen Amerikanen Oostenrljksche
vrouwen huwen. Deze vrouwen
krijgen echter geen Amerikaan-
sche burger- of andere rechten,
In den loop van de laatste vier
weken zijn 15,000 Duitsche vluch
telingen via Hamburg naar de
Russische zóne in Duitsclland
afgevoerd.
In Washington wordt «erlang
een nieuwe Engelsch-Amerikaan-
sche overeenkomst verwacht be
treffende de burgerluchtvaart, als
resultaat van de binnenkort door
beide landen te houden conferen
tie over dit vraagstuk.
De Finsche regeering is door
het parlement gemachtigd leenin
gen in het buitenland aan te gaan
tot een totaal bedrag van 15 mil
liard mark.
Bij een aantal arbeiders van
4.530.000 telde Canada bij het
begin van dit jaar 160.000 werk-
loozen.
In Washington is een commis
sie opgericht, welke tot taak heeft
de verschepingen van tarwe en
steenkool naar bevrijd Europa te
bespoedigen. In de eerstkomende
6 maanden moeten 6 millioen ton
tarwe en 2 millioen ton kolen I
worden verscheept.
De Spaansche ministerraad is
Vrijdag onder voorzitterschap van
generaal Franco in spoedzitting
bijeen geweest. Men neemt aan,
dat in deze zitting besloten werd,
dat Franco spoedig een reis zal
ondernemen met onbekende be
stemming.
Voor den. wederopbouw.
Aankoop van bouw
materialen.
De regeering heeft tot een be
drag van 685.965 dollar aankoo-
pen van bouwmaterialen ge
daan uit Amcrikaansche sur
plus voorraden, w.o. meer dan
1.000.000 voet ijzerdraad en
henneptouw er. 4.000.000 pond
spijkers, 22.550 handzagen,
58.140 vaatjes spijkers, 137.000
voet staaldraad afrastering en
verder groote hoeveelheden bo
ren, vijlen enz. Al dit materiaal
zal worden gebruikt voor de
herstelwerkzaamheden en den
wederopbouw in Nederland.
moest ik weer aan den slag.
Wij hebben nog al het mo
gelijke gedaan om voor een van
mist, 4880 vaders nog niet te- daden van geweld in twee fabrie
ruggekcerd, 178 moeders door ]cen ;n New Jersey en nieuwe
luchtaanvallen gedood. Van 3174 stakingsdreigingen elders,
kinderen waren de woningen ge- Qe vereeniging van slachterijen die stumpers van koelies, die
heel en van 3929 de woningen iiee{t ,.en beroep gedaan op Presi- laSen te sterven, de laatste
gedeeltelijk verwoest. dent Truman voor het bijeenroe- uren nog wat te verzachten,
SPANJE WEER EEN ptn van een con'erent'e' ter v°or- door ze drinken te gevea, als-
KflWIMKRIIKt koming van een impasse in de
rvuiviivrvnurv. Amerikaansche vleeschconserven-
In monarchistische kringen in industrie, waar nl. 200.000 arbei-
Spanje heerscht groote spanning, ders in 147 fabrieken per 16 Ja-
in verband met de jongste ont- nuari in staking dreigen te gaan.
wikkeling, wat de mogelijkheid
van den terugkeer van een Spaan- HET PROCES TE
schen koning betreft. NEURENBERG.
De gebeurtenis van den dag De openbare aanklager heeft
was gisteren de onverwachte ver- een groot aantal documenten in
klaring van een generaal tijdens het geding gebracht, waaruit
een zitting van het Hooge Mili- blijkt, dat de generaals en hooge
taire Gerechtshof, die in het pu- officieren als groep en voor
bliek de meening uitte, dat Don het meerendeel ook individueel
Juan op 8 Januari a.s. zich in Hitier hebben gesteund en de door
Portugal zou bevinden en binnen hem beoogde doelen begeerens-
zes maanden in Madrid. waardig hebben geacht.
In monarchistische kringen te Door Walter Schellenberg, die
Madrid verluidt, dat Don Juan chef van den politieken geheimen
er tenslotte in zou hebben toege- dienst in de bezette gebieden was,
stemd om Franco aan de werd nader bewijs geleverd, dat
Spaansch-Portugeesche grens te
ontmoeten.
De verandering van besluit van
den pretendent zou het gevolg
zijn van de nieuwe voorstellen,
welke Oriol hem uit naam van
Franco heeft gedaan.
Bepaalde invloedrijke mo-
marchijtea blijven echter sceptisch.
er tusschen het opperbevel van het
Duitsche leger en het comman
do van de politieke politie een
overeenkomst bestond omtrent de
werkzaamheden van eenheden,
welke de uitroeiing van Joden en
politieke leiders in Sovjet-Rus
land tot tuk hadden.
Op de vraag, of JCaltenhrunaer
mede een enkele pisang. Tot.
dat de dood ze één voor éen
wegmaaide. De Jap zorgde dan
verder voor de opruiming. Men
vergete niet, dat de door ons
geboden hulp ten allen tijde
bij ontdekking zwaar gestraft
zou worden.
bevel had gegeven tot het ont
ruimen van de Concentratiekam
pen voor aankomst van de Geal
lieerden, dit in strijd met Himm-
lers orders, antwoordde Schellen
berg bevestigend.
DE WEDEROPBOUW IN
RUSLAND.
Het herstelwerk aan den
qrooten dam in den Dnjepr
te Zaparotsje la zoover ge
vorderd, dat het vermoede
lijk dit Jaar gereed komt.
Het Donezbekiken is weer
het grootste steenkool produ-
ceerende gebied van de Sowjet-
Uftie. De met graan bebouwde
oppervlakte in de Oekraiat ia
1945 was viervijfde van het ge-
De vroegere leider van de
N.S.B. beweerde voor het Bijz.
Gerechtshof te 's Gravenhage,
dat het geld voor de propagan
da van de N.S.B. niet uit
Duitschland kwam maar uit In-
die.
De heer Donker heeft
nu aan den minister van Justi
tie gevraagd of de juistheid van
deze bewering is gebleken en
indien niet, of hij dan bereid
is alsnog hiernaar een diep
gaand onderzoeik in te stellen.
Azzam Bey, de secretaris
generaal van de Arabische
Liga, heeft verklaard, dat
de Liga de ontruiming door
vreemde troepen van alle
Arabische landen, Fransch
Noord-Afrika incluis, ver
langt
De Grieksche typographen en
boekbinders zijn in staking gegaan
om loonsverhooging te krijgen.
Macedonische gevangenen heb
ben, volgens radio Belgrado, een
beroep gedaan op de regeeringen
van Engeland, Rusland en Ame
rika.
Volgens een rapport van den
Federalen raad over de activiteit
van de vijfde colonne voor en
tijdens den tweeden wereldoorlog
zijn in Zwitserland 1389 personen
voor verraad of ten behoeve van
de staatsveiligheid gearresteerd.
In Portugal zuilen in de toe
komst alle vrouwen met middel
bare opleiding actief kiesrecht
verkrijgen, tot nog toe hebben
alleen vrouwen, die hoofd zijn
van een gezin, stemrecht.
Bij wijze van vriendelijke geste
tegenover de Sovjet-Unie heeft
do Zwitsersche regeering de di
plomatieke privileges van de di
plomatieke vertegenwoordigers
van de Baltisehe staten (Estland,
Letland en Lithaueu) ingetrok
ken.
Volgens de „New-York Times"
zou door de Amerikaansche bank
van in- en uitvoer binnenkort een
credict va» 33 «illieen dollar
aan Cbiu worde» verleend.
CLANDESTIENE
VOORRADEN TEXTIEL.
Een manufacturier te Zundert
had in een schuur, verstopt onder
takkenbosschen, in de huiskamer
en in den winkel groote hoeveel
heden textiel en andere artikelen
verborgen. Bij controle door de
C.C.D. bleek, dat deze goederen
clandestien waren gekocht en niet
aan het Rijksbureau voor textiel
waren opgegeven. In beslaggeno
men werden 455 meter kinderja-
ponstoi, 273 m damesjaponstof,
209 m lingeriestof, 181 m katoen,
voorts groote hoeveelheden voe
ring, vitrage, linnen en costuum-
stof. Eveneens werden lakens,
sloopen, dekens, deurmatten en 1
een groote partij emaillewerk,
aardewerk, scheerkwasten, glas
werk, lepels, messen en vorken
aangetroffen.
CANADEESCHE OFFICIE
REN GEARRESTEERD.
De bevelhebber van het Cana-
deesche leger in Nederland heeft
een verklaring afgegeven, waaruit
blijkt, dat inlichtingen zijn ver
kregen, die er op wijzen, dat zich
in de gang van zaken van de
„Canadian Army Amenities Con-
trol"-organisatie in Nederland
veronachtzaam- en onregelmatig
heden hebben voorgedaan.
Op grond van tot dusverre ver
kregen bewijsmateriaal zijn drie
officieren, een kolonel en twee
kapiteins onder streng arrest ge
steld. Deze officieren worden in
hechtenis gehouden in verband
met de tegen hen ingebrachte be
schuldiging aangaande de beweer
de onrechtmatige verscheping van
drie automobielen van Rotterdam
naar New York. Het is eveneens
noodzakelijk geweest om bepaal
de andere hoogere officieren in
hun functie te schorsen gedurende
den tijd, dat het onderzoek gaande
ia.
INSPECTEUR VAN DEN
LANDBOUW.
Met ingang van 1 December jl.
is benoemd tot inspecteur van den
landbouw Ir P, W. Honig.
De nieuw benoemde Inspecteur
zal Ir A. W. van de Plassche,
directeur van den tuinbouw, ter
zijde staan, bij diens werkzaam
heden, inzonderheid wat de in
spectie van het tuinbouwenderwijs
betreft.
GIRO-REKENINGEN
EN JODENVERKLARING.
Op de vragen van den heer
Roosjen betreffende de behande
ling door den Postcheque- en
Girodienst van rekeninghouders,
die destijds weigerden de z.g.
Jodenverklaring te teekenen, heelt
Minister Beel geantwoord
De nummers van de opgeheven
postrekeningen van hen, die wei
gerden de z.g. Jodenverklaring te
teekenen, werden als regel niet
opnieuw uitgegeven. Mocht dit in
enkele gevallen wel zijn geschied,
dan moet dit aan een vergissing
worden geweten. In het algemeen
kunnen de hierbedoelde rekenin
gen derhalve zonder meer weer
ter beschikking van de vroegere
rekeninghouders worden gesteld.
SCHOENEN UIT
DENEMARKEN.
Het Deensche comité „Holland
Hjaelpen", dat reeds zoo vaak
prachtige schenkingen aan ons
land heeft gedaan, heeft opnieuw
een waardevolle rending voor de
H.A.R.K. verscheept, *.1. hon
derdduizend paar kinderschoenen.
De eerste partij is reeds voor
distributie gereed gemaakt en zal
via de HA.R.K,-uitdeelposten
worden uitgereikt.
DoodelUke ongevallen in de
mijnen.
In 1945 hebben in de verschil
lende Limburgsehe steenkolenmij
nen 12 doodelijke bedrijfsongeval
len plaats gehad, waarvan 8 op
do staatsmijnen en 4 op de par
ticuliere mijnen.
In het laatste normale jaar 1939
was het tetaal aantal doodelijke
ongevallen 21; tijdens de bezet
ting is het in 1943 epgeleepej»
tot 35,
Uit nood en dood verlost.
Uit Ifldië gerepatrieerden, die
voorloopig in het herstellings
oord „Vrij Nederland" onderge
bracht werden toonden zich
hoogst tevreden over de behan
deling gedurende de reis met
de „Nieuw Amsteidam".
Deze gerepatieerden vormen
bet begin van een groep van
ongeveer 20.000 personen, wier
verzorging niet een kwestie van
weken maar van maanden
wordt.
Allen waren zeer gevoelig voor
de grootsche en hartelijke ont
vangst, hun door Nederland
bereid. De vaart door het
Noordzeekanaal was een ware
zegetocht. Zeer geitroffen wa
ren zij ook geweest door de be
groeting van Prinses Juliana,
loen zij spraken van het „Wil-
heimus dat gespeeld werd
toen het schip in Amsterdam
voor den wal kwam, sprongen
de tranen in hun oogen.
De hartelijke ontvangst was
feitelijk al begonnen te Suez,
waar de „Nieuw Amsterdam
begroet werd met muziek, vlag
gen van alle geallieerde mo
gendheden en het aanbieden
van versnaperingen. Zij werden
in de vier dagen oponthoud al
daar van kleeding voorzien en
na Southampton kwam de ont
vangst in Holland. De meesten
hadden de hoop, nog eens Hol
land terug te zien, na de Ja-
pansche kampen opgegeven.
Over de toestanden in de Ja-
pansche gevangenkampen raak
ten ze stiet uitgepraat.
In de laatste maanden voor
de oapitulatie hebben de Jap
pen op Borneo alles uitge
moord, gemitrailleerd of
over de kling gejaagd. In
andere kampen werden de
menschen uitgehongerd. Een
bioloog, die 11 jaar in Inrlië
was, woog nog slechts 35
kg. in twee maanden tijds
waren bij hem in het kamp
van de 350 gevangenen nog
slechts een 50-tal in leven.
In Pakan-Baroe cn in Birma
is het wel het ergst geweest.
Bij den aanleg van den spoor
weg op Noord-Sumatra, de Pa-
danglijn, was de ellende zoo
erg, dat er bij wijze van spre
ken op iedcren dwarsligger een
doodc geteld kon worden. Door
gebrek aan medicijnen stierven
de menschen hier bij duizenden
vooral aan cholera, maar ook
aan malaria en dysenterie en
verder tengevolge der lijfstraf
fen met ijzeren staven, waar
van evenzeer de vrouwen en
kinderen te lijden hebben ge
had.
De bijzonderheden hierover
waren verschrikkelijk. Is het
wonder, dat ze nu in Holland
overgelukkig zijn.
0p« on ottwrga .-g van Zon
en Maan.
Dinsdag: Zon op 8,46 u., on
der 16.47 u,; Maan op 11.43 u„
onder 22.32 i&
Eerste kwartier a.s Donder
dag
III 1,111 VT—I>3—OTW II 3
Frovincienituws.
Jhr Mr van Meeuwen, f
Te 's-Hertogenbosch is plotse
ling overleden in den leeftijd van
69 jaar Jhr Mr E. A. E. van
Meeuwen, President van het Bos
sche Gerechtshof.
Terugkeer Nederlanders uit
Polen.
Dezer dagen vertrekt uit Polen
een aantal Nederlanders via Zwe
den per vliegtuig naar het vader
land.
Zoodra Nederlanders in het
Oosten opgespoord zijn, worden
hun namen aan hun familieleden
opgegeven.
NIEUWE DIENSTREGE
LING SPOORWEGEN.
Vandaag is «en nieuw» dieust-
regtling van de N»d. Spoorwegen
in werking getreden. Het vouw
blad zal pas Dinsdag of Woens
dag voor het publiek verkrijgbaar
zijn.
Wel zal de nieuwe dienstrege
ling op de gebruikelijke wijze op
de stations worden aangeplakt.
Den reizigers wordt dringend
aangeraden deze tijdig te raad
plegen.
De eerste trein van Goes naar
Vlissingen zal voortaan te 6.01
vertrekkea
Geheel nieuw is de verbinding
Lage-Zwaluwe-Breda v.v. Te 7.02,
10.38, 13.31 en 16.50 vertrekken
er treinen uit Lage Zwaluwe. Te
8.00, 12.01, 15.26 en 17.58 uit
Breda.
MIDDELBURG.
Voor een minder da» matig
bezette Noorderkerk gaven
Tanny v. d. Garde (sopraan),
Betsy BonthuisDhont (viool)
en Piet Broerse (orgel) Donder
dagavond een concert.
Hoogtepunten van dezen
avond waren ongetwijfeld: de
drie oud-Fransche Kerstliede
ren voor sopraan en orgel van
Pierre van Hauwe.
De voordracht van mej. v. 4.
Garde was vol gevoel
Mevr. Bonthuis gaf blijk van
haar uitnemende kwaliteiten,
speciaal in de steeds weer op
nieuw boeiende Sonate in e VL
t. van A. CorellI
De Suite Gothique van L.
Boëlmann, door dhr Broerse op
het kerkorgel uitgevoerd, vol
deed aan de hoogste voorwaar
den. Het samenspel was uitste
kend.
VEERE.
Daar binnenkort weer een begin
gemaakt zal worden met de in
richting van de oudheidskamer in
het raadhuis te Veere, verdient
het vermelding, dat de beroemde
vergulde zilveren beker, v. Maxi-
miliaan van Bourgondië, die sinds
een viertal eeuwen het eigendom
is der gemeente Veere, weer in
het raadhuis aanwezig is.
Deze beker is in de oorlogs
jaren met bemiddeling van het
Mauritshuis ondergedoken.
Tevens zijn weer gearriveerd de
prachtige gobelins, die tijdens den
oorlog in het Rijksmuseum waren
geborgen,
ZIERIKZEE.
Donderdagmorgen reed onder
de gemeente St Phiiipsland een
auto, bestuurd door dhr J. L. v. d.
Zande alhier, in een „moffengat".
De auto werd zwaar beschadigd,
terwijl dhr v. d. Zande twee ge
kneusde ribben opliep. Zijn mede
reiziger, dhr L, de Vries, Hoofd
der P.O.D., liep eenige lichte
kwetsuren op.
EL DORADO VOOR
V1SSCHERS.
Wanneer men tegenwoordig
over de Walchersche wegen
gaat, ontmoet men overal man
nen en jongens met de zonder
lingste vischtuigen over den
schouder.
Ik stel me voor, dat eeuwen
geleden onze voorouders er ook
zoo op uit trokken, gewapend
met allerlei primitieve, zelf
gemaakte schep-, sleep- en
kr-uisnetten. Er is niets nieuws
onder de zon. Al zullen onze
voorvaderen wel geen bezem
stelen met kippengaas voor hun j
doel gebruikt hebben
De overstrooming van Wal
cheren heeft ons veel misère
gebracht. Nu het water echter
verdwijnt, is een der weinige
goede dingen wel het heerlijke
zeebanket, dat achterblijft.
In de poelen, plassen, sloten
en watergangen van het doode
Walchersche landschap beproe
ven velen hun geluk.
De „oogst" valt over het al
gemeen mee. Al hoorden wij
ook van enkelen, die het na een
l.eeleu dag visschen niet verder
hadden kunnen brengen dan 5
kg. Daartegenover staat, dat
twee bewoners van een der
dorpen f» vier uur tijds samen
86 kg. versche visch hadden
gevangen I Vrachtjes van 20 kg.
visch op één dag zijn heelemaal
geen zeldzaamheid.
Ons werd de verzekering ge
geven, dat Walcheren nog „vol"
zit met visch. Nu echter het
water steeds meer van het
land verdwijnt, zal de sterfte
ongetwijfeld sterk toenemen.
Men dient reeds nu goed uit te
kijken, dat men uitsuitend
versche visch consumeert, daar
gestorven of gestikte vi.eh nu
niet bepaald bevorderlijk is
veer de gezondheid. J. J. T.
Kerk en School.
Emeritaat. De
Ned. Herv. predikanten Ds A.
Luteijn tc Nijkerk en Ds B.
Tuinstra te Soesterbcrg heb
ben eervol emeritaat gevraagd.
De Ned. Herv. Synode.
In een beschouwing over de
Synode van de Nederl. Herv.
Kerk schrijft „Nieuw Neder
land"
„De „richtingen" in de Sy
node spelen vrijwel in het ge
heel geen rol. Natuurlijk, Ds
Woelderink drukt zich anders
uit dan Dr Sevenster, Prof.
Haitjema dan Ds Kastein.
Maar niemand zal het klaar
krijgen om een streep door de
Synode te trekken en te zeg
gen: daar loopt nu de grens.
Tusschen links en rechts, tus
schen voor en tegen, tusschen
opbouw en afbraak, of wat we
nog meer weten te verzinnen.
De malen dat er hoofdelijk ge
stemd is, liep het front op een
wonderlijke wijze dwars door
de richtingen heen."
Laatste berichten.
Weersverwachting, geldig tot
xiaandagavond.
Weinig verandering.
Zwaar bewolkt en nevelig weer,
geen neerslag van beteekenia,
weinig verandering in tempera
tuur, aan de kust matige, Zuid
westelijke wind.
Radio-toespraak van
H. M. Koningin Wilhelmina.
Gisterenavond heeft H. M. Ko-
nigin Wilhelmina in een radio
toespraak, die over beide zenders
werd uitgzeonden, een welkomst
woord toegeroepen tot alle ge-
repatriëerden, zoowel uit Indië
ale uit Duitschland. Op deze toe
spraak komen wfj in ons blad
van morgen nader terug.
Dr Van Mook blijft eenige
dagen te Cairo.
Dr Van Mook heeft aan een
Indisehen redaeteur van het
A.N.P. meegedeeld dat hij op zijn
terugreis naar Nederlandseh-Indië
eenige dagen te Cairo zal blij
ven em zieh ep de heogte t»
stellen van de kleedingvoorzi»-
aiag der rspatriëwsaeS*.