ZEEUWSCH DAGBLAD
Hei ludis-the.
Van 25 op 23 jaar.
Verklaring van de Nederlandsche
Regeering, Hei bezoek van Dr van
Mook. Opleving in de Buitenbezittingen.
Kruimeltjes
Krachtig optreden
Sn Indië gevraagd.
Wijziging van cl©
Stemrecht op 23-jarigen leeftijd.
De stemplicht vervalt.
Provincienieuws.
Laatste berichten.
1e JAARGANG No. 224 PROT. GHR. BLAD VOOR ZEELAND Donderdag 27 Deo.'45
Abonnementsprijs ƒ3.30 per kwartaal. Advertentieprijs 12% cent per man.
Het bij de Tweede Kamer
aanhangig gemaakte wetsontwerp
tot wijziging van de Kieswet, be
vat o.m, de bepaling, dat de leef,
tijd voor het actief kiesrecht
wordt verlaagd van 25 op 23 jaar,
Aanvankelijk had, zooals men
zich herinnert, de Regeering het
voornemen do verkiezingen voor
het parlement voor onbepaalden
tijd uit te stellen, Het volk, zoo
heette het, was nog niet „rijp"
om te stemmen. Het had nog te
weinig gelegenheid gehad zich
met de problemen van dezen tijd
en met de nieuwe verhoudingen
op de hoogte te stellen.
Tenslotte is do Regeering on
der den invloed van do van alle
zijden gerezen protesten overstag
gegaan en heeft zij er in toege
stemd, dat in de eerste helft van
1946 de verkiezingen gehouden
zullen worden.
En nu wordt voorgesteld den
leeftijd, voor het actief kiesrecht
te verlagen.
Dat is merkwaardig,
Het betreft hier jonge men-
schen, die actief nog niet in de
politiek mee hebben kunnen leven,
Toen de oorlog uitbrak en de
politieke actie moest worden
stopgezet, waren deze jongens en
meisjes 17 jaar oud. Politieke
scholing hebben zij niet, of zoo
goed als niet gehad.
Toch worden zij rijp geacht
nu aan de verkiezingen deel te
nemen.
En dat wordt voorgesteld door
dezelfde Regeering, die het kie
zersvolk vooralsnog onmondig
wilde houden omdat het nog niet
voldoende voorbereid was om
met oordeel des onderscheids te
handelen.
H.M.'s „EVERTSEN" TE
AMSTERDAM.
H.M.'s. torpedojager „Evert-
scn", die van de Royal Navy
werd overgenomen, is Zondag
in Amsterdam aangekomen,
Terwijl de bemanning, die
voor 50 pet. uit oorlogsvrijwil
ligers bestaat, van tropenpmnje
wordt voorzien en met verlof
gaat, wordt de „Evertsen" ge
reed gemaakt voor de tropen,
om dan waarschijnlijk op 20
Januari naar Xndië te vertrek
ken.
Annexatie Duitsch gebied.
Wat is het standpunt van de
Regeering?
De heer R o o 1 v i n k stelde
aan den Minister-President de
volgende vragen:
1. Heeft de Minister kennis
genomen van het bericht, dat
de Amerikaansche missie voor
buitenlandsche economische
aangelegenheden een rapport
heeft uitgebracht, waarin wordt
geadviseerd tot afscheiding van
het Ruhrgebied en het Rijnland
van het Duitsche rijk?
2. Is de Minister niet van
oordeel, dat bij de toekomst van
de genoemde gebieden groote
Nederlandsche belangen betrok
ken zijn, ook in economi-chen
zin, in het bijzonder ten aan
zien van onzen uitvoer van
landbouwproducten
I 3. Acht de Minister het thans
niet opportuun het standpunt
der regeering bekend te maken
met betrekking tot de plannen
van de Fransche regeering ten
opzichte van de boven aange-
I geven gebieden?
klokken gemeld. 800 hiervan
zijn reeds naar Nederland en
België teruggekeerd. 1200 kg.
Mangaanhoudend brons, waar
schijnlijk uit Nederland
afkomstig, nabij Gelsen-
chen otdekt,
MIJNEN ONDER
FRANSCHE CONTROLE
Door het militaire gezag van
de Fransche bezettingszone in
Duitschland is medegedeeld,
dat de steenkoolmijnen van het
Saargebied onder Fransch toe
zicht zijn geplaatst,
DE BEZETTING VAN
JAPAN.
De speciale correspondent
van do „Daily Tel." te Tokio
meldt, dat volgens welingelichte
kringen aldaar, de Sovjettroe
pen niet zullen deelnemen aan
de bezetting van Japan. Deze
beslissing volgt op de afwijzing
van het verzoek van Moskou,
het geheele eiland Hokkaido
dat rijk is aan mineralen ais
bezettingszone voor het roode
leger aan te wijzen.
De Nederlandsche Regcering
heeft geantwoord op de Verkla
ring van het Amerikaansche De
partement van Staat, met betrek
king tot Indië,
Zij zegt daarin o.m. dati het
haar vurige wensch is, in ge
meenschappelijk overleg met de
Indonesiërs een vreedzame oplos
sing te vinden, opdat ten spoe
digste aan het onnoodig bloed
vergieten, waarvan zoovele vre
delievende Nederlanders, Indone
siërs, Chineezen en anderen het
slachtoffer zijn of dreigen te
worden, een einde wordt ge
maakt.
De Ncd. Regeering is zich van
haar verantwoordelijkheid tegen
over de vele bevolkingsgroepen
in het Koninkrijk ten volle be
wust en zij aanvaardt deze ge
legenheid met dankbaarheid om
categorisch te verklaren, dat zij
niets zal nalaten om een oplos
sing van het Indonesische vraag
stuk te bevorderen, overeenkom
stig de beginselen van het Hand
vest der Vcreenigde Naties, dat,
in het bijzonder voor wat de niet
onafhankelijke gebieden betreft,
mede dank zij het ijveren van
do Nederlandsche delegatie te
San Francisco een liberale en
vooruitstrevende geest ademt,
Uit Batavia wordt gemeld,
dat in welingelichte kringen al
daar als resultaat van het bezoek
van Dr van Mook aan Nederland,
een belangrijke ontwikkeling in
de situatie wordt verwacht,
Tegelijkertijd is er in Indone
sische kringen een groeiend ge
voel van onbehagelijkheid ten
aanzien van den uitslag van hun
tegenwoordigen gedesorganiseer-
den strijd.
Dit is echter gemengd met de
voortdurende vrees, dat czn stop
zetting van den tegenstand den
Nederlanders In staat zou stellen,
de controle over het eiland terug
te krijgen. In overeenstemming
hiermede is de Indonesische pro
paganda bezig hoe langer hoe
meer den nadruk te leggen op de
behoefte aan interventie van de
Vereeiiigde Volkeren.
Mr J, E. van Hoogstraten,
directeur van het Nederl. Dept.
van Economische Zaken, heeft
verklaard optimistisch te zijn met
betrekking tot de ontwikkeling
van den import- en exporthandel
in die gebieden waar geen rust
verstoringen voorkomen.
Hij verwacht dat de export van
Borneo, Celebes, de Molukken en
de kleine Soenda-eilanden in het
midden van het volgend jaar het
vroegere peil bereikt zal hebben.
Dit boteekent een maandelijksche
I uitvoer van 8000 ton rubber en
125.000 ton copra, welke produc
ten 85 pet. van de geheele uit
voer vormen. Ds waarde wordt
geschat op 100 millioen dollar
per jaar,
De Italiaansche en Geallieer
de politie hebben bij de ontdek
king van een troep valsche
munters voor 30 millioen Lire
aan valsche bankbiljetten in
beslag genomen.
Volgens radio-Boekarest zal
de voormalige Roemeensche
minister-president, generaal
Radescoe, terecht staan we
gens financieele sabotage.
Tijdens een controle te Lei
den trof de C.C.D. ruim 18.000
gloeilampjes voor rijwiel-ver
lichting aan bij een
slager.
Het Fransche leger zal in
vredestijd een half millioen
man sterk zijn, onder wie
25.000 officieren.
Te Milaan is gevonden de
maarschalksstaf van Mussolini,
welke door kostbare edelsteencn
wordt gesierd, benevens een
aantal andere kostbaarheden
van den voormaligen I)uce.
-> Op een der hoofdverkeers
wegen welke toegang geeft tot
Den Haag, werd een militaire
vrachtauto aangehouden, waar
in ongeveer 1000 kg. shag was
geborgen. Twee. verdachten, die
in den wagen zaten, zijn aan
gehouden.
Petitie aan den Minister-
President.
Aan den Minister-President
is namens een- aantal vereeni-
gingen een petitie aangeboden,
waarvan de tekst als volgt
luidt:
Verontrust door het zwakke
cn hoogst ondoelmatig optre
den tegen .extremistische ele
menten op Java, wetende, dat
dagelijks duizenden Rijksgcnoo-
ten vermoord, ontvoerd en ge
terroriseerd worden of den
hongerdood in de oogen zien,
overtuigd, dat door het optre-
van moordzuchtige benden de
ware leiders van de inheemsche
groepen en volkeren niet in
staat zijn hun stem te verhef
fen, dringen wij met de meeste
klem aan op het krachtig on
derdrukken van anarchistische
ondermijners van de eenheid
van het Koninkrijk, omdat wij
beseffen, dat leven en toekomst
van 80.000.000 land- en rijksge-
nooten in gevaar zijn, wanneer
men onderhandelt met de erf
genamen van de Japansche
overheerschingswil, hun beest
achtige moraal en vooral hun
volkomen gebrek aan eerbied
voor orde en recht, vrijheid en
welvaart.
Aan H.M. de Koningin is een
telegram gezonden waarin de
trouw der onderteekenaars tot
uiting wordt gebracht en het
vertrouwen in de wapenspreuk
van het Huis van Oranje „Ik
zal handhaven I"
KERSTBOODSCHAP VAN
DEN PAUS.
Ter gelegenheid van het ICcrst.
feest heeft de Paus een radio
rede gehouden, waarin hij wees
op den treurigen toestand, zoo
wel moreel als materieel waar
in het menschdom zich na afloop
van dezen oorlog bevindt. Hij
deed een beroep op alle menschen
de handen ineen te slaan om de
wereld weer op te bouwen.
Voortgaande zeide de Paus,
dat de wereld dank verschuldigd
is aan God, nu voor liet eerst in
6 jaren tijd het Kerstfeest, zon
der vrees cn zonder gevaren uit
de zee, van land en vooral uit de
lucht, kan gevierd worden.
REVOLUTIEPOGING IN
PANAMA.
In Panama zijn honderden
arrestaties verricht, op grond
van inlichtingen, volgens welke
aanhangers van dr Arnulfo
Arias, voormalig president, een
staatsgreep voorbereidden. De
regeering zou den toestand vol
komen in handen hebben.
STEEDS MEER DUITSCHE
OORLOGSBUIT.
In de Britsche zone van
Duitschland is weer een hoe
veelheid oorlogsbuit ontdekt.
Hiervan maken een groot aan
tal Belgische trams deel uit,
voorts 500 Fransche vliegtuig
motoren, onvervangbare Ne
derlandsche meteoro
logische^ instrumenten en een
onmetelijke hoeveelheid ma
chinerieën uit deze drie landen.
Voorts wordt de vondst van
eenige honderdduizenden kerk
ON2E VOEDSELVOOR-
ZIENING.
Aan een officieel overzicht
over het herstel der voedsel
voorziening na de bevrijding is
ontleend, dat de normale ver
bruiker in het Westen des
lands in de week van 612 Mei
een voeding ontving die dage
lijks een waarde van 364 cal.
vertegenwoordigde. In de eerste
week van December kreeg de
zelfde categorie een dagraut-
soen van 2250 cal., dus meer
dan zesmaal zooveel.
CEMENT GEEN BON
ARTIKEL MEER.
Met ingang van 1 Januari
1946 is het toegestaan om zon
der meer cement, met uitzon
dering van aluminium cement,
af te leveren voor:
a. direct verbruik voor goed
gekeurde bouwwerken en voor
da bouwwerken beneden f 500,
indiiwi voor deze bouwwerken
geen gemeentelijke bouwver
gunning vereischt is;
b. verbruik in de betonwaren-
industrie, indien de betonwaren-
producent schriftelijk aan zijn
leverancier verklaart het ce
ment niet te gebruiken voor het
aanleggen van een -werkvoor-
raad voor een langeren termijn
dan 2 maanden.
DE PAKJES VOOR INDIë.
Officieel wordt gemeld, dat
de pakjes voor den luchtdienst
AmsterdamBatavia als aan-
geteekende stukken zullen wor
den behandeld. Het aanteeken-
recht is begrepen in het tarief
van f 5 t.m. 500 gTam en f 10
t.m. 1 kg.
Brieven cn briefkaarten zul
len voorloopig nog niet kunnen
worden aangeteekend.
DRINGENDE WAAR
SCHUWING AAN REGEE
RING EN PARLEMENT.
Een groep Nederlanders heeft
zich telegrafisch met klem ge
wend tot alle leden van den Mi
nisterraad en van de Staten-Ge-
neraal, opdat te Londen geen
overhaaste besluiten worden ge
nomen, welke leiden tot een om
wenteling in het staatsbestel van
het Koninkrijk en het gevolg
zouden zijn van persoonlijke be
sprekingen tusschcn den Neder
land vijandig gezinden volksleider
Sjarir en den Luitenant-Gouver-
ncur-Generaal die veler vertrou
wen heeft verspeeld.
Het telegram is onderteekend
door Prof. Ir C. L. van der Bit,
M. Boerstra, oud-Legercomman
dant van het K.N.I.L., J. F.
Furstner, gep. Luitenant-Admi-
I raai, Prof, Dr V. J. Konings-
berger, Dr J. W. Meyer Ran-
neft, oud-voorzitter van den
Volksraad, Mr K, Onr.en, oud
president van het Hooggerechts
hof in Ned, Indië, Ir H. van
Swaay cn Ch, J. I. M. Weiter,
oud-Minister.
MIJNENVEGERS VOOR
INDIë.
Door de Ned, Kon. Marine
worden plannen uitgewerkt, om
eenige mijnenvegers, die oor
spronkelijk tot de Britsche vloot
behoorden kort geloden door de
Australische vloot opgelegd zijn,
te bemannen.
Een gedeelte van het personeel
zal uit de bemanningen van on
derzeeërs en motor-torpedobooten
bestaan, die vanuit Australië zul
len worden overgebracht, De
mijnenvegers zullen in de Ned.
Indische wateren worden gebruikt
waar nog steeds heel wat mijnen
geveegd moeten worden.
Veroordeeld wegens
verbreking dienstverband.
De Arrond, Rechtbank te Gro
ningen heeft oen principieele uit
spraak gedaan in de zaak tegen
een bontwerker, die zonder toe
stemming van het Gew. Arb.
Bureau en van den Rijksbcmid-
dclaur cn zonder dringende reden
zijn dienstverband met zijn firma
had verbroken.
De rechtbank sprak uit dat de
man weer aan het werk moest
gaan en voor eiken dag, welken
hij niet zou werken, bij zijn firma
een dwangsom van f 50 zou moe
ten betalen.
Mgr. «e Jong tot Kardinaal
verheven.
Mgr Johannes de Jong, Aarts
bisschop van Utrecht, is tot
Kardinaal verheven,
Nederlanders in het door
Rusland bezette gebied.
De heer L e P o o 1 e
heeft aan de Ministers van
Buitenl. en van Soc. Zaken ge
vraagd oif kan worden meege
deeld hoeveel Nederlanders zich
nog in het door Rusland bezette
deel van Duitschland en in Rus
land zelf bevindenwanneer de
repatrieering zal plaats hebben
en wat gedaan is ter bespoedi
ging; of het waar is dat Rus
land allen die voor den vijand
hebben gewerkt als collabora
teurs beschouwt en daarom
voor hun repatrieering geen
medewerking verleent.
Schoolbanken uit
Zwitserland.
De Schweizerische Lehrer-
vcrein heeft een aanzienlijke
hoeveelheid gebruikte, doch zich
nog in goeden staat bevindende
schoolbanken ter beschikking
van Nederland gesteld. Slechts
de vrachtkosten behoeven te
worden betaald.
Commissie oorlogsgedenk-
teokens.
Bij beschikking van den Mi
nister van Onderwijs, K. en W.
zijn benoemd in de centrale
commissie van advies voor de
oorlogs- of vredesgedenktee-
kens: tot lid en voorzitter: W.
Bruin; tot leden: Dr Ir J. Th.
P. Bijhouwer, Mr M. Nijhoff,
Jhr W. J. B. Sandberg en
Prof. L. O. 'Venckebacht.
Zooals wij reeds hebben ge
meld is thans bij de Tweede
Kamer ingediend een wetsont
werp tot aanvulling en wijziging
van de Kieswet, de Provinciale
wet en de Gemeentewet als
mede bijzondere voorzieningen
met het oog op de in 1946 te
houden verkiezingen.
Het ontwerp heeft tweeërlei
strekking, te weten vereenvou
digingen aan te brengen en in
eenige in de praktijk naar vo
ren gekomen leemten te voor
zien cn daarnaast b ij z o n -
d e r c voorzieningen te tref
fen, welke uitsluitend gelden
voor de in 1946 te houden ver
kiezingen en waarbij rekening
is gehouden met de buitenge
wone omstandigheden, waaron
der deze verkiezingen zullen
plaats vinden.
De voorgestelde wijziging van
Artikel 1 heeft ten doel, den
leeftijd voor het actief kies
recht tot 23 jaar te verlagen.
De omstandigheid, dat gedu
rende de bezetting is geble
ken, dat velen van de hierbe-
doelde groep de eischen van
het staatsburgerschap verstaan,
versterkt de regeering in de
opvatting, dat er geen aanlei
ding bestaat de 23- tot 25-jari-
gen uitsluitend op grond van
hun leeftijd, voor wat het ac
tief kiesrecht betreft, bij de
ouderen achter te stellen,
Verder wordt voorgesteld aan da
vrouw, die gehuwd is met een
kiezer de bevoegdheid te geven
bij volmacht te stemmen; ver
volgens de leden en plv, leden
van 't hoofdstemburcau te. ver
kiezing van de leden van den
Raad te doen benoemen door
B. en W., instede van door den
Raad zelf.
De verdere wijzigingen be
oogen de stemplicht te doen
vervallen, hetgeen voor de ge
meentebesturen een verlichting
van de administratieve be
moeiingen boteekent en overi
gens naar de meening van het
Kabinet zonder bezwaar kan
geschieden, aangezien eenerzij ds
de gestelde sanctie niet het
daarvan verwachte effect heeft
gehad, anderzijds met grond
vertrouwd mag worden, dat on
der dc huidige omstandigheden
het politieke verantwoordelijk
heidsbesef van het Nederland
sche volk van dien aard is, dat
ook zonder dwang aan de ver
kiezingen zal worden deelgeno
men.
In een tweede gedeelte van
het wetsontwerp, dat eenige
maatregelen van tijdelijken aard
behelst, welke uitsluitend gel
den voor de in 1946 te houden
verkiezingen, stelt de regeeriug
voor militairen bij de zee- en
lundmacht, zoomede gezagvoer
ders en de leden der bemannin
gen van Ned. zeeschepen, die
buiten 's Rijks grenzen hun va-
derlandschcn plicht vervullen,
in de gelegenheid te stellen aan
de verkiezingen voor de Twee
de Kamer deel te nemen.
Voorts beoogt de regeering
geëvacueerden in de gelegen
heid te stellen in 1946 in stede
van in de vluchtoordgemeente
in de oorspronkelijke gemeente
aan de verkiezingen van den
gemeenteraad te laten deelne
men.
Met betrekking tot de ver
kiezing voor de Prov, Staten
wordt een gelijksoortige rege
ling voorgesteld.
De regeering stelt ten
slotte voor de stemming
voor Tweede Kamer- en Sta
tenverkiezing op één dag te
doen plaats vinden en ter
voorkoming, dat over 4 jaar
weer verschillende verkie
zingen in hetzelfde jaar zul
len plaats vinden, den zit
tingsduur voor de thans te
verkiezen gemeenteraden tot
3 jaar te verkorten.
De Spellingkwestie.
Onderwijzerssalarissen,
In een vergadering van do N.
V. B. te Groningen heeft Minis
ter van der Leeuw o.m. het vol
gende meegedeeld:
De Belgisch-Nederlandsche
spellingscommissie is bijna met
haar arbeid gereed. In Januari
zal het werk beëindigd zijn. Het
is van buitengewoon belang, dat
Vlaanderen en Nederland dezelf
de spelling krijgen. Daardoor zul
len er zekere afwijkingen zijn
met de spelling-Marchant. Meer
wilde de Minister er niet over
meededen, teneinde de primeur
niet aan de commissie in haar
aanstaand verslag te 'ontnemen.
Wat betreft de salarissen van
de onderwijzers: deze zaak zit
hem hoog. De onderwijzers wor
den bepaald onvoldoende gesala
rieerd. Een betere salaricering
van de onderwijzers is voor ons
heele volk van groot belang.
Wanneer een onderwijzeres min
der blijkt te verdienen dan een
meisje in een wasscherij, dan is
dat een misstand. Spr. zal zijn
uiterste best doen naar verbete
ring te streven.
Arbeidsvoorwaarden
binnenscheepvaart.
Bij beschikking van het col
lege van Rijksbemiddelaars is
bindend vastgesteld een rege
ling van locnen en andere ar
beidsvoorwaarden voor een vijf
tal takken van binnenscheep
vaart.
De regeling heeft betrekking
op: Rijnsleepbooten, Rijn-
sleepschepen, tankschepen,
sleepbooten. varende op België
en de Zeeuwsche Stroomen;
sleepbooten, varende in de bin-
nenlandsche sleepdienst. Te
vens is een bemanningsregeling
opgenomen.
Vlieg-ongeluk.
De bekende Zcetnvsche vlieger
A. v. d. Poest Clement uit Nisse,
die voor de regeering per lucht-
taxi allerlei opdrachten uitvoert
en regelmatig ook te Goes neer
strijkt, heeft vorige week in
Duitschland een ernstig ongeval
gekregen, Overvallen door den
mist boven het Teutoburgerwoud,
moest hij naar de startplaats te
rug en vloog toen tegen een berg
wand. Zijn toestel versplinterde
en de vlieger brak zijn dijbeen.
Hij wordt thans verpleegd in
het Haagsch Militair Hospitaal.
MIDDELBURG.
De Doodstraf. Een zeer
actueel onderwerp.
Dr N. J. Hommes, Geref. pred.
en ds J. H. Hanneman, pred.
der Vrijz. Herv., spraken over
dit onderwerp in een openbare
samenkomst op Vrijdagavond.
De president van deze verga
dering, mr J. Moolenburgh,
legde er den nadruk op, dat
deze samenkomst niet is be
legd door een kerk opartij en
ook niet bedoeld is als critiek
op of aanmoediging van regee-
ringsdaden.
Ds Hanneman kwam
na loting het eerst aan het
woord. Wat 10 jaar geleden
voor onmogelijk werd gehou
den, aldus spr., is nu gebeurd.
Reeds op 17 Sept. 1870 afge
schaft (behalve in militaire za
ken) heeft nu de doodstraf haar
intrede weer gedaan. Formeel
is er dit bezwaar, dat het
groote gewicht van de zaak een
uitspraak van ons volk eischt
via het parlement.
Dan zijn er de principieele
bezwaren. De doodstraf is in
strijd met onze beschaving.
Spr. wees op het tentoonstel
len van krankzinnigen in de 16c
en 17e eeuw en op de bloeien
de slavenmarkten in Amerika,
eerst na de Vrijheidsoorlog af
geschaft. Daarna is er veel ver
beterd en overwon de „idee der
menschelijkheid", ook bij het
bepalen der straffen. Het begin
was slecht. Denlc aan Lamech 1
De primitieve mcnsch had wei
nig begrip voor rechtsnormen.
Het recht van den sterkste
gold. Het eerste geschreven
recht ten tijde van Mozes droeg
het karakter der wedervergel
ding. In Jezus' dagen was dit
ook nog zoo. Doodstraf was
toen een deel der cultuur. En
zoo bleef het nog eeuwen. Na
de Hervorming had wel een ge
leidelijke kentering plaats, doch
eerst tegen het einde der 18e
eeuw begon een felle strijd te
gen de doodstraf. Men ging re
kening houden met het maat
schappelijk milieu van den mis
dadiger.
De doodstraf is ook geen af
schrikwekkend voorbeeld. Eer
het tegendeel. Nergens tiert
het gangsterdom zoo welig als
in Amerika, waar men den elec-
trischen stoel kent.
De doodstraf beperkt zich
ook niet alleen tot den dader;
de nabestaanden lijden vaak
veel meer. Daarbij kan de dood
straf niet herroepen worden.
En iedere rechter is feilbaar. In
Frankrijk b.v. kwamen in de 18e
eeuw 75 ten onrechte uitgespro
ken doodvonnissen voor.
En voor dc waarlijk grooten,
de idealisten en wijsgeeren, is
de dood geen straf. Zij beschou
wen den dood als het grootste
offer aan hun idee. Voor den
godsdienstigen mensch betee-
kent de dood slechts een over
gang tot nieuw leven.
De doodstraf is vervolgens
een zich onttrekken aan de ge
zamenlijke verantwoordelijk
heid,
Tenslotte is de doodstraf in
strijd met ons geloof. De Heer
geeft èn neemt Zélf het leven.
Men mag niet ongeduldiger
zijn dan God. Wij moeten
streng straffen, maar nooit het
leven nemen. Het groote ge
bod is, den naaste lief te hes-
■ben als zichzelf. Dat is geen
slapheid, maar barmhartigheid.
Dr Hommes begon
met het veroordeelen van de
mentaliteit van hen, die de
doodstraf willen zien toegepast,
omdat zij zijn voor doodslag en
bloedvergieten. Wij moeten heel
scherp en ernstig nadenken
over de vraag, wat het wezen
van de straf is. En eveneens
het verband met Gods gebod:
Gij zult niet doodslaan. Spr.
stond vervolgens stil bij de be
denkingen, die tegen de dood
straf worden aangevoerd. Zij
zou niet afschrikwekkend wer
ken, zegt men. Maar met even
veel recht kan gezegd worden,
dat ook andcr^ straffen dat
niet doen.
Wij moeten goed in 't oog
houden op wie de doodstraf
moet worden toegepast. Dat
zijn natuurlijk slechts zij, die
waarlijk schuldig zijn. De mo
gelijkheid van vergissing weer
legde spr. met verschillende
voorbeelden.
Tenslotte is alles terug te
brengen tot de vraag, hoe men
de overheid beschouwt en wat
haar taak is. Wij zien haar als
ecu ambassadeur Gods. De
overheid doodt in naam van
God, zij is Gods dienaresse.
Dat er te weinig gerekend
wordt met de nabestaanden van
den misdadiger gaat niet op.
Hier is slechts een gradueel
verschil, want ook bij langdu
rige gevangenisstraf lijden
vrouw en kinderen.
De doodstraf is alleszins ge
rechtvaardigd. Spr. toonde dit
aan met bewijzen uit de Schrift.
Het klassieke bewijs voor wie
den Bijbel als richtsnoer voor
alle dingen aanvaardt, is wel
Gen. 9:6: „Wie des menschen
bloed vergiet, diens bloed zal
door den mensch vergoten wor
den". En ook Rom. 134„De
overheid draagt het zwaard
niet tevergeefs".
Deze en dergelijke woorden
moeten voor de overheid, die
dienaresse Gods is, richtsnoer
zijn.
In zijn repliek wees ds Han
neman erop, dat er z.i. wel de
gelijk een groot verschil be
staat tusschen de doodstraf en
andere straffen, al erkende hij,
dat iemand, die jaren heeft ge- j
zeten, ook een stuk van zijn le
ven heeft ingeboet. Het belang
rijkste is echter de Bijbelsche
argumentatie. Aan de woorden
uit Gen. 9 geeft spr. een an- j
dere verklaring: de Bijbel is
geen wetboek voor staatsinstel
lingen.
Naar aanleiding van Romeinen
13 4 stelde spreker de
vraag, wanneer de overheid een
werkelijke overheid begint te
zijn en wat haar kenteekenen
zijn. De Bijbel kan ook worden,
misbruikt; dat deed zelfs Hitier.
Tot slot was het woord weer
aan dr Hommes. In zijn repliek
stond hij breedvoerig stil bij de
beschouwing en uitlegging der
Schrift, die tot fundamenteele
verschillen leidt. Hij staat de
doodstraf alleen voor als door
pod gelegd op de sehoodstf
der overheid. Gen, 9 Is de basis
der tncnschelijke samenleving.
De hoogste wet is de Wet
Gods. De beul staat in dienst
der Gerechtigheid cn daarom
mogen wij hem nooit als moor
denaar gezien.
GOES.
Gereformeerd Jeugdverband.
Vrijdagavond gaf het Geref.
Jeugdvoruand oen Kerstavond
voor alle leden der aangesloten
organisaties en belangstellen
den. Het bezoek was reusach
tig, dc zaal was tot in aiic hoe»
ken gevuld,
De voorz,, dhr M, de Borst,
wees er in zijn openingswoord
op, dat alleen dan een ware
Kerstviering plaats heeft, als
we den Christus belijden als
Zoon van den levenden God,
ons van God gegeven tot ver
lossing van onze zonden en tot
verzoening van onze schuld.
Door alle organisaties wer
den bijdragen geleverd, o.m, de
onderwerpen „Belofte" en
„Vervulling", een Kerstmedita
tie, een tweetal cantates en di
verse muzieknummers over
Kerstliederen,
Het was een beste avond. In
alle bijdragen kwam: de ver
heerlijking van den Heiland tot
uitdrukking. De belangstelling
was groot. Met stille aandacht
werd geluisterd.
HOEDEKENSKERKE.
Prachtig Kerstgeschenk van
Enschedé.
Op verzoek van de H.A.R.K,
te Enschedé, dat zuoals bekend
Hoedekenskerkc cn Kwadendam-
mc heeft geadopteerd, was Vrij
dagavond onder voorzitterschap
van wnd burgemeester Vogelaar
een gemeenschappelijke vergade
ring belegd van de H.A.R.K.-
comitè's van beide dorpen. De
burgemeester heett enkele weken
geleaen te Enschedé gesproken op
een propaganda-avond voor zijn
zwaar-getrotien gemeente. Hij
heeit daar niet voor doovemans-
ooren gesproken. De Enschedee-
SQiie bevolking, die wellicht nau
welijks van Hoedekenskerke had
gehoord, is voor het prachtige
doel gewonnen.
Dat bleek uit de lijst van goe
deren, die dhr Vogelaar voorlas.
Niet minder dan 4U0 dekens wa
ren geschonken, d.w.z. voor elk
gezin een deken. Ook een halve
wagen met speelgoed was er bij.
Duidelijk bleek, zooals de bur-
gem. zeide, dat de Duitschers,
hoeveel zij ook vernielden, de
barmhartigheid niet hebben kun
nen vernietigen.
Hoedekenskerke heeft zwaar
geleden. Een granatenregen van
7 k 8 uur heeft veel verwoest.
Het water heeft hier ook meege
holpen. Het grootste leed is nu
geleden. Ook Kwadendamme heeft
offers moeten brengen, doch niet
in zoo groote mate.
Hierna dankte spr. het Ensche-
deesche H.A.R.K.-Comitè voor
het spontane medeleven.
Dhr Verkuijlen, voorz. van dit
Comité, zei in zijn antwoord, dat-
het niet gemakkelijk was geweest
om naast de actie voor „Neder
land helpt Indië" ook dit werk
te doen slagen. Doch mede dank
zij de uitgebreide propaganda
werd het een succes. De stad was
in wijken ingedeeld cn 50 auto's
cn vrachtwagens reden met 800
padvinders bemand, door de stra
ten.
Hierbij mag niet vergeten wor
den, dat ook Enschedé zwaar ge
troffen is door den oorlog en dat
op de 100.000 inwoners 3 a 4000
menschen moeten geholpen wor-
dea
Ds Hulsbergen, die hierna
sprak, zei, dat het wel niet mo
gelijk zou zijn alles nog voor
Kerstmis uit te deelea Besloten
werd de dekens en het speelgoed
in ieder geval nog uit te reiken.
Hoedekenskerke en Kwadendam
me zouden elk de helft ont
vangen.
De pastoor kreeg vervolgens het
MOORDAANSLAG OP
SJARIR
Het „republikeinsche" mi
nisterie van voorlichting be
weert, dat een Indo-Éuro-
peaan Dinsdag een moord
aanslag on Sjarir heeft ge
pleegd.
Verklaard wordt, dat de
schoten op Sjarir, die in een
auto reed, uit een andere
auto, welke die van Sjarir
inhaalde, werden afgevuurd.
In de auto zaten jonge In
do-Europeanen en Surina-
mers in Nederlandsche uni
form. De kogels raakten de
motorkap van Sjarir's auto,
waarbij gelukkig geen enkele
koael doel trof.
Blijkens een onderzoek
door Britsche autoriteiten,
zouden zij die de schoten los
ten, niet hebben geweten wie
zich in de auto bev nd.
DE ENGELSCH-NEDER-
LANDSCHE BESPRE
KINGEN.
Minister-president Scher-
merhorn is Woensdagmorgen
in gezelschap van Min. Loge
man en Dr van Mook en Min.
van Royen per vliegtuig in
Engeland aangekomen, voor
het voeren van besprekingen
over den toestand in Indië.
De besprekingen zullen
vandaag aanvangen,