ZEEÜWSCH DAGBLAD
„Simpel relaas van de
tragedie der eerschennis
en der schande".
Hoe Nederland door de Hitier-
bende bedrogen werd.
nieuws
SS!
Nederland helpt Indië.
De Duitsche gruweldaad
op Schouwen.
Ds Borsaa-eoeess.
1e JAARGANG No. 211 PHOT. GHR. BLAD VOOR ZEELAND Maandag 10 Dec.'45
Abonnementsprijs 3.30 per kwartaal. Advertentieprijs 12% cent per m.m.
Vrydag heeft de Britsche as
sistent-procureur bij het Ge
rechtshof te Neurenberg, in ho
nende bewoordingen de Duitsche
oorlogsmisdadigers gegeeseld we.
gens hun trouwbreuk jegens
Nederland,
De verzekering van vredelie
vendheid en eerbiediging van de
neutraliteit in hun openbare ver
klaringen ging gepaard met de
voorbereiding van de invasie,
zooals thans in details werd ont
huld.
In de conferentie van 25 Mei
1939 tusschen Hitier, Goering,
Raeder, von Brauchitsch en Kei
tel werd reeds besloten, dat de
luchtbases in Nederland en Bel
gië, in geval van een oorlog met
Polen, bliksemsnel moesten wor
den bezet tot aan de Zuiderzee,
met het doel de beveiliging van
Duitschlands Westflank.
Ter camouflage van de be
doelingen zou een verklaring be
treffende eerbiediging van de
neutraliteit worden gegeven, het
geen op 26 Aug. 1939 tegenover
de Koningin geschiedde.
„MUne heeren rechters,
hier ziet gij militaire leiders
voor U, wier woorden van
trouw door en door valsch
waren en die verdragen een
voudig ignordeerden."
Valsch was ook het voorwend
sel, waarmede zij de invasie wil
den rechtvaardigen, namelijk een
dreigende Britsche inval, want
Hitier verklaarde reeds op 22
Aug. 1939 er van overtuigd te
zijn, dat Engeland en Frankrijk
onze neutraliteit niet zouden
schenden. De trouweloosheid
blijkt eveneens overduidelijk uit
wat geschiedde onmiddellijk na
Hitlers verklaring van 6 Oct.
1939, waarin hij den nadruk leg
de op de traditioneele vriend
schap tusschen Nederland en
Duitschland. Reeds den volgen
den dag 7 Oct., gaf hij von
Brauchitsch het bevel tot obser
vatie van de Nederlandsche grens
tusschen de Eems en den Rijn
en tot het treffen van alle voor
bereidingen voor de invasie in
Nederland en België, indien de
politieke situatie zulks zou ver
langen.
üp 15 Oct, 1939 volgt het be
vel om voorbereidingen te tref
fen voor de uitvoering van een
te geven speciaal bevel voor de
bezetting van Holland tot aan
Grebbe en Maaslinie, alsmede de
Waddeneilanden. Van dit tijdstip
af stond het vast, dat de neu
traliteit van Nederland zou ge
schonden worden.
Indien een snelle doorbraak
ten Noorden van Luik mis
lukte, zou Walcheren met de
haven van Vlissingen of een
ander Z.-Nederlandsch eiland
dat gunstig lag voor den zee-
en luchtoorlog, moeten wor
den bezet.
Op 3 Maart 1940 besloot Hit-
Ier de aanval tegen Denemarken
en Noorwegen „Weserugung"
genaamd te laten voorafgaan aan
„Faal Gelb" de aanval op
Nederland en België met een
tusschenpauze van slechts enkele
dagen.
Op 8 Mei noteert Jodl alar-
meerend nieuws uit Hollandin
trekking van verloven, evacuaties,
wegversperringen en andere mo
bilisatiemaatregelen. Volgens be
richten van den spionnagedicnst
vroegen de Engelschen toestem
ming tot binnem Ukken, het
geen de Nederlanders
hadden geweigerd.
Dan komt er bericht binnen,
dat de Führer niet langer wffl
wachten. Hij stemt tenslotte toe
in uitstel tot 10 Mei, hetgeen
evenwel in strijd was met zijn
intuïtie, naar hij zeide. Op 9 Mei
besluit de Führer, dat hij defi
nitief op 10 Mei het bevel tot
den aanval zal geven. Negen uur
des avonds wordt het codewoord
„Danzig" aan de bevelhebbers
geseind. Dit is het bevel om over
zeven en een half uur, dus den
volgenden ochtend te half vijf
den inval te beginnen.
De teerling is geworpen. Zon
der waarschuwing, zonder nota,
zonder oorlogsverklaring, als een
dief in den nacht overrompelt het
Duitsche leger de vreedzame lage
landen, het plan uitvoerend waar.
toe maanden tevoren was beslo
ten.
Een uur later kloppen de Duit
sche diplomatieke vertegenwoor
digers met gelijkluidende ultima
ta bij de staatshoofden aan.
De aanklager achtte het over
bodig de valschheid var. de ge
bruikte excuses te benadrukken.
De wereld weet, dat de aanval
lang te voren was voorbereid, De
lage landen wezen de voorge
wende bescherming hunner neu
traliteit van de hand. Aldus be
sloot Roberts wat hij zelf noem
de het simpel relaas van de tra
gedie der eerschennis tn der
schande.
het eerste kwartaal van 1946
meer dan 250.000 Engelsche sol
daten worden gedemobiliseerd.
Het alcoholkwaad.
De Nederlandsche Dt ank-
weer, yereenigd in de Nationale
Commissie tegen het Alcoholis
me is onder den indruk geko
men van de wijze waarop de
terugkeer van de borrel in tal
van bladen is besproken.
"Wij verstaan dat.
Terwijl inspanning vatl alle
krachten noodig is om te ko
men tot herstel van ons volks
leven, doet een oude vijand
weer zijn intrede.
En die vijand van onze volks
welvaart, die .piet alleen veler
persoonlijk leven bedreigt,
maar ook het gezinsleven en
dus het geheele volksleven,
wordt met vreugde ingehaald.
Dit valt te betreuren. Voor
al in dezen tijd nu de geeste
lijke en moreele inzinking zoo
groot is en nuchterheid en be
dachtzaamheid meer dan ooit
noodzakelijk moet worden ge
acht.
Het is daarom noodig dat ons
volk leert verstaan, en dat onze
kinderen daarbij worden opge
voed, dat de borrel niet een
vriend is maar een v ij a n d.
Uit Indië is er weinig nieuws.
Dr van Mook en zijn staf zijn
uit Singapore te Batavia terug
gekeerd.
Omtrent de resultaten van de
besprekingen is nog niets bekend.
Op Generaal Christison, die
eveneens uit Singapore terugge
keerde, is bij zijn aankomst op
het vliegveld te Batavia een aan
slag gepleegd.
Volgens een radiobericht uit
Amerikaansche bron is er n.l. een
handgranaat naar hem geworpen.
De aanslag mislukte echter.
GLAS-PRODUCTIE IN
BELGIË.
In België wordt met ingang
van 1 Januari de handel in ge
goten gtas vrij gegeven.
Het vooroorlogsche gebruik
beliep 300.000 M2. per maand.
De productie is thans 550.000 M2.
Vrije handel In fietebanden
in België.
In België zal met Ingang van
1 Januari de verkoop van rij
wielbanden vrij zijn. De prijs
van een buitenband is vastge
steld op 110 frank en die van
een binnenband op 33 frank
DRIE-MOGENDH EDEN-
CONFERENTIE TE
MOSKOU.
Op 15 December zullen de
Ministers van Buitenlandsche
Zaken van Gr.-Brittanië, Ame
rika en Rusland, te Moskou bij
eenkomen.
Naar Reuter verneemt, is de
conferentie voornamelijk bijeen
geroepen om de atmosfeer tus
schen de groote mogendheden te
zuiveren en hen in staat te stel
len deel te nemen aan de alge-
meene vergadering van de or
ganisatie der Vereenigde Volken
met een zoo volledig mogelijk op
elkaar afgestemde politiek, o.a.
wat betreft het Duitsche pro
bleem.
De 22-jarige militair J. Metz,
die te Wierden bezig was met
het demonteeren van een pro
jectiel, werd gedood toen dit
ontplofto.
A.F.P. meldt, dat de Paus
ook dit jaar aan den vooravond
van het Kerstfeest per radio
een boodschap tot de wereld
zal richten.
m Bij den geallieerden be
stuursraad in Duitschland is
een Braziliaansche delegatie
benoemd.
De V-projectielen op Londen
hebben een schade van 24 mil-
lioen pond sterling aan vernie
ling van huizen toegebracht.
Tusschen de Vereenigde Sta
ten en Portugal is een overeen
komst betreffende vervoer door
de lucht gesloten.
m De Argentijnsche communis
tische partij is thans weer ju
ridisch erkend en zal aldus
kunnen deelnemen aan de aan
staande verkiezingen.
m Het Zweedsche en het Brit
sche Roode Kruis organi eeren
een kinderhulpactie in de Brit
sche bezettingszone in -Duitsch
land.
Volgent de „Star" «uilen in
POST NAAR INDIË.
De vertrekdagen voor de
eerstvolgende vluchten Am-;
sterdamBatavia, zijn vast
gesteld op Woensdag 12 en
Zaterdag 15 December a.s.
AANKLACHT TEGEN DE
LEIDERS DER NED. UNIE
Naar „De Gelderlander" meldt,
heeft de Groote Advies Com
missie van de Illegaliteit in haar
jongste zitting het besluit geno
men een aanklacht bij het Bij
zonder Gerechtshof in te dienen
tegen de heeren Prof. Dr J. E.
de Quay, Mr J. Linthorst Ho-
man en Mr L. Einthoven in hun
kwaliteit van leiders van de
Nederlandsche Unie.
DE TEXTIELDISTRIBUTIE
WORDT VEREEN
VOUDIGD.
Met ingang van 10 Dec. zal
de textieldistributie worden
vereenvoudigd. Onder- cn bo-
venkleeding kunnen dan wor
den gekocht op door de distri-
buticdiensten verstrekte pun
ten; voor deze artikelen is dus
geen bereidverklaring meer noo
dig, Deze vereenvoudiging wil
echter niet zeggen, dat et thans
meer goederen voor distributie
besehikbaar zijn. De beschik
bare goederen zullen alleen op
een vlottere wijze worden ver
deeld.
DE EXTRA PENSIOEN-
UITKEERING
In de tweede helft van De
cember zal een aanvang wor
den gemaakt met de uitbeta
ling van een uitkeering ineens
tot een bedrag van een vierde
gedeelte van het jaarbedrag van
het pensioen van personen, die
op of na 5 Mei 1945 een pen
sioen genieten, toegekend inge
volge de Pensioenwet 1922.
Deze uitkeering overschrijdt
niet een bedrag van f 50U noch
ook een vierde van het bedrag
van het pensioen, waarop over
1945 aanspraak bestaat.
DE UITBETALING VAN
KOSTWINNERSVER.
GOEDING.
Op schriftelijke vragen van
het Tweede Kamerlid1 van Sleen,
betreffende de uitbetaling van
kostwinnersvergoeding, heeft de
Minister van Oorlog geant
woord, dat er inderdaad, door
allerlei onvoorziene omstandig
heden, achterstand is ontstaan
in de uitbetaling van de delega
ties van de militaire Bezoldi
ging, welke de kost-winners
vergoeding vervangt.
De minister verzekert, dat de
onderwerpelijke aangelegenheid
zijn volle aandacht heeft en dat
er met alle middelen naar ge
streefd wordt er voor zorg te
dragen, dat niet alleen de be
staande achterstand zoo spoe
dig mogelijk zal zijn ingehaald,
doch dat bovendien, gerecht
vaardigde klachten zich in den
vervolge tot een minimum zul-
len beperken.
IEDERE NEDERLANDER
EEN PAAR SCHOENEN.
De productie van schoenen
bedraagt in ons land thans
350.000 paar per maand. In Ja
nuari '46 hoopt men een pro
ductie te bereiken van 600.000
paar per maand.
Men hoopt het mede door
aankoop in Amerika zoover
te brengen, dat eind 1946 iedere
Nederlander van een paar
schoenen zal zijn voorzien.
Eere-doctoraat.
De senaat van de Landbouw-
hoogeschool te Wageningen
heeft aan Ir D„ S. Huizinga, den
scheidenden directeur van het
Landbouwonderwijs, op grond
van zijn zeer uitstekende ver
diensten op het gebied van den
landbouw en het landbouwon
derwijs, het eeredoctoraat der
landbouwhoogeschool uitgereikt.
De kwestie van de doodstraf
voor politieke misdadigers heeft
al heel wat pennen in beweging
gebracht.
Betoogd if, dat de doodstraf
als in strijd met de wet niet
kan worden toegepast.
De Raad van Cassatie, die
Dinsdag over Max Blokzijl het
doodvonnis uitsprak heeft hier
over in antwoord op het ver
weer het volgende opgemerkt:
Overwegende, dat de Regee
ring in den noodtoestand, ge
schapen door de bezetting van
het Rijk in Europa, die het
grondwettelijk voorgeschreven
overleg tusschen de Kroon en
de Staten-Generaal volstrekt
verhinderde, bevoegd was de
door de bijzondere omstandig
heden geboden maatregelen van
wetgevenden aard bij K.B. te
treffen
dat deze noodtoestand het ter
hand nemen van het onderwerp
van het Besluit Buitengewoon
Strafrecht door de Regeering
rechtvaardigt en zij bij het uit
vaardigen van de artikelen haa-
bevoegdheid niet heeft mis
bruikt;
noch uit den tekst van arti
kel 100 Wetboek van Strafrecht
noch uit zijn wordingsgeschie
denis blijkt, dat aan dit artikel
een strekking moet worden toe
gekend, welke in zou houden,
dat ook voor den noodtoe-tand.
die door de volledige bezetting
van het Rijk in Europa is ont
staan, de bevoegdheid van de
Regeering tot het uitvaardigen
van voorschriften op strafrech
telijk gebied binnen enge gren
zen zou moeten blijven.
berecht m „eigen tssd". Hoor
haast alle beklaagden word',
steriotiep de rol van het on
schuldige lam gespeeld in de
huid van den hyena. Ook het
bloed dezer helden roept om de
wraak van het recht.
Ook 10 Dec. 1945 is voor ons
Vaderland een dag van een
even felle als stille aanklacht
jegens de laffe oorlogsmisdadi
gers, die nu meer dan ooit de
angst en brutaliteit van ver
stokte leugenaars blijken te be
zitten.
Goddank heeft Oranje over
wonnen. Ook het recht zal ze
gevieren, wantGod is
Rechter. Hij beslist. Voor im
mer I S. VAN WOUWE.
Oproep
van Prinses Juliana.
H. K. H. Prinses Juliana
heeft Vry dagavond, in ver
band met de actie „Neder
land helpt Indië", een radio
rede gehouden.
Het lijden van hen, die thans
bijna 5 maanden na de be
vrijding nog steeds leven in
omstandigheden, welke elke
beschrijving tarten en waar
van het ons onmogelijk is bij
benadering een voorstolling te
vormen, moet, aldus de Prin
ses, door ons allen tezamen
gelenigd worden.
„Daarom steunt de actie,
welke thans begint met do
overtuiging geen zaak beter te
kunnen dienon dan deze. Zij
daar ginds kijken ons aan
dat w« onze oogen niet be
hoeven neer te slaan in het
gevoel onzen plicht niet te
hebben gedaan."
Het ligt, In het voor
nenten vati hei Prinselijk
paar binnenkort een be
langrijke bijdrage voor het
bovengenoemde doel be
schikbaar te stellen.
Ingez. Stukken
DANK AAN HAAMSTEDE
Gedurende de twee maanden,
dat het 4e Peleton van de 6e
Compagnie Genietroepen op
het zwaar getroffen Schouwen-
Duiveland heeft gewerkt, heb
ben de bewoners van het eiland
en de soldaten elkaar leeren
kennen, waaruit een wederzijd-
sche waardeering is voortgeko
men.
Toen dan ook op het einde
der werkzaamheden een onzer
beste soldaten zijn leven liet
bij het mijnenruimen, hebben
de inwoners van Haamstede
spontaan blijk gegeven van hun
medeleven, door het aanbieden
van een krans.
Mede namens de familie van
den gesneuvelden eoldaat, dan
ken alle leden van genoemd
Peleton voor deze gewaardeer
de wijze van dank voor hetgeen
door hen ia gedaan.
Commandant 4e Peleton,
6e Comp. Genietroepen,
De 2e Ltn, der Genie,
J. J, KNOET,
10 Deo. 1944.
Op 10 Dec. 1944 werd door
den bezetter op Schouwen een
even afschuwelijke als laaghar
tige daad verricht. Tien van de
beste Schouwenaars werden
wreedaardig vermoord. Opge
hangen in de laan van het slot
„Moermond" te Renesse, om
dat zij in verbinding stonden
met de Geallieerden op Noord-
Beveland en steun wilden ver-
leenen bij de bevrijding van het
eiland.
Hun goed beraamde en wel
overwogen pogingen om deze
te bereiken zijn op het laatste
moment jammerlijk mislukt.
Ongetwijfeld is het mede daar
aan te wijten, dat de bevrijding
van het laatste Zeeuwsche
eiland, Schouwen en Duivelana,
op zich liet wachten tot de al-
geheele capitulatie der Duit-
schers in Mei j.l.
Deze tien mannen hebben zich
tot het laatste als helden ge
dragen. Geen woord hebben zij
over het ondergrondsche werk
losgelaten. Dit was van groote
beteekenis, omdat daardoor de
Duitschers geen gegevens kre
gen over het bestaande geal
lieerde contact en het plan der
oorlogvoering.
Het is in het licht van dit
alles eigenlijk overbodig te zeg
gen, dat deze mannen niet uit
lijfsbehoud, maar kennelijk in
dienst van het Vaderland deze
zeer riskante onderneming be
proefden.
Mateloos en machteloos was
de rouw der in kleinen getale
overgeschoten Schouwsche be
volking. Hartstochtelijk de va
derlandsliefde dezer mannen
die wisten wat ze deden en
waarvoor ze het deden. Intens
gemeen en barbaarsch traden
de moffen hierbij op. Toen de
slachtoffers (gevonnist zijnde
tot den strop) om den kogel
vroegen, werd hun dit geweigerd.
Erger dan beesten, oninensche-
lijk wreed, zijn ze vanwege de
I dierlijke hartstochten de.
moordenaars, op een wijze die
alle beschrijving tart, door mis
dadige geweldenaren mishan
deld en terechtgesteld.
Soms zien we, gelijk hier, dat
het Goddelijk gericht zich
reeds in dit leven begint te
voltrekken. Inderdaad, Hij
schrijft de geschiedenis. Nu, na
I één ja«r worden op denzelfden
1 dMütn Nïüi-oprSogsmisdadlgars
Provincienieuws.
VLISSINGEN.
Oranjehotel.
Donderdagavond werd In het
schaftlokaal van „De Schelde"
voor de leden van de Z.V.U.
een opvoering gegeven van
„Oranje-Hotel". Het stuk stelt
voor een cel waarin een zestal
gevangenen verblijf houdt. Met
groote aandacht werden de
aangrijpende scène's gevolgd,
die op meesterlijke wijze door
de spelers werden vertolkt.
Wij werden verplaatst ia
midden 1943 en maakten weer
mee het „insperren" van onder
duikers, luisteraars naar den
Engelschen zender, verzorgers
van illegale lectuur en K.P -ers.
Hoe hunkerden de gevangenen
naar nieuws, dat hen telkens
door nieuw aangekomenen werd
gebracht. Wat veerden ze weer
op bij het vernemen van de lan
ding op Sicilië, overtuigd als
ze waren met Kerstdag vrij te
zijn..., Het was een avond, die
de aanwezigen diep onder den
indruk bracht en die spontaan
werd besloten met het zingen
van het Wilhelmus.
Vrijdag en Zaterdag is het
zelfde stuk resp. te Terneuzen
en Goes opgevoertl.
GOES.
Donderdag vond in de Groote
Kerk de tweede „Samenkomst
voor iedereen" plaats. De kerk
was slechts matig gevuld. Ds
W. B. A. Smits sprak over het
onderwerp: „God heeit een
plan met uw gezin". Hij wee?
er op, dat de mensch van 1945
geen oog meer heeft voor de
lijn Gods in de geschiedenis en
zijn gezin niet meer ziet als de
schakel tusschen het voorge
slacht en de volgende genera
tie. Het zangkoor van het Le
ger des Heils verleende zijn
medewerking
KLOETINGE.
Een der klokken is hier weer
in de toren van de Herv. Kerk
aangebracht.
KRUININGEN.
Op de te B. o, Zoom gehou
den konijnententoon telling be
haalde dhr M. A. Stroosnijder
alhier met zijn Wit-Vlaamsche
Reuzen een Ie, 2e en 8e prijs.
HEINKENSZAND.
Op 5 Dec. was er voor de
patiënten in het Noodzieken
huis alhier een gezellige avonj
georganiseerd. St. Nicolaas ar
riveerde met zijn zwarten
knecht en deelde aan zieken en
personeel pakjes uit.
Ter verduidelijking van het
verslag van de gemeenteraads
vergadering in het nr. van 6
Dec. J.l. dient nog vermeld, dat
de kosten, ontstaan door de
werkzaamheden aan het buiten
van dhr Citters, voorzoover zij
dezen zomer gemaakt zijn, voor
rekening van de H.A.R.K. ko
men, terwijl de latere werk
zaamheden door dhr Ermerins
betaald worden.
KLEVERSKERKE.
Donderdag viel een 3-j. zoontje
van de fam. A. de V. in een
regenput van de Herv. Kerk.
Op het hulpgeroep van andere
kinderen kwam de vader. Hij
begaf zich geheel gekleed in de
put en wist zijn zoontje nog te
redden.
Een nieuwe naam voor een
ziekte, die ook in ons land een
gevaar van de eerste orde is
geworden.
De ontdekking komt uit
Amerika.
De bekende schrijver Jules
Romains heeft er dit van ge
zegd;
„De meeste menschen on
derschatten de bureaucratie.
Zij beschouwen haar als
een kleine, dwaze bij
komstigheid, waarom mcr
lacht, cn .liet als een doodelijk
gevaar. Bureaucratie begint,
waar de nuttige, practische,
zinvolle administratie eindigt.
Zij groeit snel aan tot een om-
vang, die alle verhoudingen ver
woest en zij verlamt het leven
Bureaucratie is waarlijk een ge-
I vaarlijke ziekte. Al de aderen
I van het lichaam van beheer eu
administratie worden er door
vergiftigd Daarom spreekt de
schrijver van den bureancoccus.
Als deze ziekteverwekker aan
wezig; is, dan blijkt dat bij den
patient in de eerste plaats uit
een onleschbare dorst naar pa
pier. Het slachtoffer vult for
mulieren en staten in en nood
zaakt anderen, papieren in te
vullen. Alles moet langs dien
langen, omslachtigen weg gaan.
Dan heeft ieder bureau den
onweerstaanbaren drang, zich
uit te breiden. Meer bemoeiin
gen, meer personeel. Het is de j
glorie van de bureaucratie, dat i
al meer nuttige burgers worden 1
ingelijfd en ingeschakeld ais
bureaucraten. De formulieren
groeien in omvang en aantal en
er komt een kreet van bet bu
reau; geef.t ons meer mannen,
want wij verdrinken in het
werk. Inderdaad, want hoe meer
papier, hoe meer het tempo ver
traagt. En het tempo der bu
reaucratie is heilig. De tijdnood
van den belanghebbende, die op
het bureau geholpen wil wor
den, is van geen belang. Je mag
geen eischen stellen. Je mag
niet zeggen: geef mij binnen 48
uren een verlofpas, want mijn
moeder is ernstig ziek. Want
de formaliteiten voor die ver
lofpas vorderen 21 dagen, en
dan is het profaan en onhebbe
lijk, om van 48 uren te spre
ken."
De teekening is niet kwaad.
We hebben hier inderdaad te
doen met een gevaarlijke
ziekte.
We kunnen ons land en volk
geen grooter dienst doen dan
door de bureaucratie te bestrij
den.
TRIBUNAAL TE GOES.
Zititing van Vrijdag 7 Dec.
Allereerst werd voortgezet de
zaak van den ex-burgemeester
van Westdorpe, Ed. K a 1 le. Er
werden nu een 5-tal getuigen
gehoord, w.o. de gem.-secr. en
de wachtmeester der mare
chaussee. Uit hun verklaringen
bleek wel, dat besch. geen fel
N.S.B.er is geweest, al heeft
hij wel eens enkele menschen
met Vught gedreigd. Volgens
besch. heeft hij dit zoo niet be
doeld.
De verded,, Mr A. A. J. Dir-
ven, vond, dat verd. meer theo
retisch dan practisch N.S.B.er
was. Hij was in de gemeente
dan ook niet gehaat. Al'een het
Nat.-Soc. als zoodanig trok
hem aan.
Hierna verliet de voorz., Mr
Vlaming, de zitting en nam JKr
Mr T. A. J. W. Schorer zijn
taak over.
W. T. R. R a d e m a -
kers, veekoopman te Osse-
nisse, was de tweede, die voor
kwam. Hij had, geholpen door
leden der Duitsche Weermacht,
vee en graan naar België ge
smokkeld. Door den econ. rech
ter is hij reeds veroordeeld we
gens het smokkelen. Het gaat
dus hier enkel om hulpverlee-
ning aan den vijand.
Mr Tarwotrt betoogde, d»t
verd. alleen een 3-tal volslagen
smokkelaars geholpen heeft, die
hem overhaalden hen te hel
pen.
C 1 e m. C. Brakman,
landbouwer te Nieuwvliet, heeft
als voerman voor de Duit
schers gereden en andere per
sonen opgevorderd dit eveneens
te doen. Besch. zei, rr door
ziekte van een zoontje toe ge
komen te zijn, voor de Duit
schers te werken. Hij had
slechts gehandeld in opdracht
van een ingekwartierd officier.
Mr Kuipers gaf toe, dat verd.
verkeerd deed door bij de vor
dering de leiding te nemen,
maar meende, dat hij reed ge
noeg straf heeft gehad.
P e t r. F. der We
duwe, kleermaker te Bosch-
kapelie, had voor de Weer
macht boomen uitgedaan voor
het planten van vliegerpalen en
had bij dit werk voor de Duit
schers toezicht gehouden op
anderen. Dit laatste ontkende hij.
Hij handelde overigens in op
dracht van den N.S.B.-burge-
meester. Hij was tegen de Duit
schers en handelde tegen zijn
zin. Mr P. C. Adriaanse meent,
dat zoo iedereen wel gestraft
kan worden, die b.v. voor de
Duitschers gespit heeft e.d.
Emma C. de Kort te
Hengstdijk, was symp. lid der
N.S.B. geweest en had finan-
cieele voordeelen getrokken uit
het feit, dat haar man wachts-
man was en haar zoon bij den
Landwacht. Verd. zegt, dat
haar echtgen. haar heeft opge
geven en de contributie heeft
betaald.
Theoph. P. Ottjes,
caféhouder en graancommis-
sionnair te Boschkapelle, was
aangesloten bij het N.A.F. en
had aan Duitsche militairen en
hun „dames" in zijn caié gele
genheid tot dansen gegeven. In
een brief aan den Ortscomman-
dant te Terneuzen had hij ge
schreven: „Ik hoop vlug het
eind van den oorlog met een
schitterende overwinning van
het Duitsche volk". Besch. zei-
de, spijt te hebben dezen brief
geschreven te hebben.
Uitspraak in al deze zaken
op 21 Dec, a.s.
leeslc, fsf.J Isffibtet» acfere
gebouwen voor het houden vap.
kerkdiensten en bij hooge .rit-
zondering het bouwen van een
noodkerk, plaats vinden.
Voor 1946 zal een bouwpro
gramma worden opgesteld voor
het herstel van kerken en voor
den bouw van noodkerken.
Wat de financiering betref-,
kan worden medegedeeld, dat
voor sloopings- en opruimings-
werken, in afwachting van een
definitieve regeling, een voor
schot van maximaal 90 procent
van de hiervoor uitgegeven en
door den dienst van den we
deropbouw goedgekeurde be
dragen van rijkswege wordt
verleend.
De bijdrage van de door oor
logsgeweld beschadigde kerken,
welke hersteld kunnen worden,
zal geheel gelijk zijn aan die,
welke voor woningen en andere
gebouwen geldt.
Voor geheel verwoeste of zeer
zwaar beschadigde kerkgebou
wen, welke niet meer kunnen
worden hersteld, gelden van de
normale schaderegeling afwij
kende bepalingen. Geval voor
geval zal afzonderlijk worden
bezien. Het gedeelte der her
bouwsom, waarvoor een rijks
bijdrage wordt verleend is o.a.
afhankelijk van de financieeie
positie van de gemeente of pa
rochie.
VERNIEUWING VAN HET
ONDERWIJS.
In zijn Vrijdag gehouden
radio-rede heeft de Minister van
Onderwijs, Prof, van der Leeuw,
ook over de vernieuwing van hët
onderwijs gesproken.
Ik kan u verzekeren, zoo zeide
hij, dat er hard aan gewerkt
wordt. Het is echter gemakkelij
ker over deze materie brochures
te schrijven en te debatteeren,
dan een nieuwe wettelijke rege
ling tot stand te brengen,
Natuurlijk, dit laatste moet
geschieden en ik zal er met alle
kracht naar streven. Maar ik wil
er hier toch op wijzen dat geen
wettelijke regeling, hoe voortref
felijk ook de vernieuwing van
het onderwijs tot stand kan
brengen. Zij kan slechts kanali-
seeren wat op het oogenblik als
een levende stroom vloeit.
De vernieuwing van het onder,
wijs moet tenslotte tot stand ko
men in de geesten van hen die
het geven en hen aan wier kinde
ren het wordt gegeven, Daarom
is elk experiment op onderwijs
gebied, mits wel overwogen,
waardevol ook al omdat het aan
toont wat in de bestaande wet
telijke regeling aan vernieuwing
in den weg staat. Hoe meer dus
de scholen en hun leerkrachten
de vernieuwing practisch ter hand
nemen, hoe spoediger zij tot stand
zal komen.
Aan de Vrije Universiteit
is geslaagd voor het doctoraal
examen theologie, Ds K. J.
Kraan te Grijpskerke,
Burgerlijke Stand.
In de Sovjet-Unie is men be
zig met de voorbereiding der
verkiezingen voor den Opper
sten Sovjet.
Kerk en School.
HINKENSZAND. Geboren:
Cornelis P., z. v. W. M. Din-
gemanse en G. Janse te Kort-
gene; Marinus, z. v. J, Simonse
cn N. de Jonge; Fieternella, d.
v. J, Hoogenboom en I. K. Scho.
tel te Middelburg; Jannetje K.,
d. v. D, de Kam en C. Visser;
Johanna, d. v. B. v. Damme en
J. Nijsse.
Overleden: L. M. Uijterschout,
72 echtgen. van M. Paauwe;
P, v. d. Linde, 75 j., echtg, van
M. Wisse.
Gehuwd: J. M. v, d. Swaluw
en R. M. Koch; Ph. N. Boude-
wijn en W. E. Cappon.
WOLPHAARTSDIJK. Ge
huwd: W. Schrijver, 23 j. en
A. P. Kaaisteker, 19 j.
Geboren: Pieter D., z. v. J.
Meerman en J. Gelok; Marinus
M., z. v. J, Bosman en A. de
Regt; Wofert J. B., z. v. A. P.
C. v. Leeuwen en A. B. Boer-
mel; Helena F. d. v. L. de
Bokx en M. de Fo-uw; Bas-
tiaan J., z. v. J. Remijnse en
M. J. Oele; Willemina d. v.
F. J. Ossewaarde en C. Meul-
blok.
Laatste berichten.
REGELING BESCHA
DIGDE OF VERWOESTE
KERKEN.
Ten aanzien van den herbouw
van vernielde of beschadigde
kerken, is thans een regeling
getroffen.
Allereerst zullen het aanbren
gen van voorloopige voorzie
ningen, Het geschikt «naken ven
resten ven een kerk al» «ooa-
Dr H. J. VAN MOOK NAAR
NEDERLAND.
Naar wij van welingelichte
zijde vernemen, zal de luite
nant-gouverneur generaal Dr
H. J. van Mook over enkele
dagen naar Nederland ver
trekken om besprekingen
met de regeering te voeren.
Afnemende vorst.
Volgens het weerbericht van
gisteren zal de vorst niet van
langen duur zijn. Er is meer kans
op mist en regen met oen gelei
delijke stfjging in de temperatuur.
Brand In de Oranje-Nasaau-
kazerne te Amsterdam.
Gisterenavond omstreeks half
tien ontdekte de wacht aan de
Oranje-Nassaukazome dat er
brand was bntstaan in een boven
dezen wacht gelegen slaapzaal van
de manschappen. Twee motorspui-
ton, twee ladderwagens, een per
soneel- en een gereedsehapwagen
waren spoedig ter plaatse en werd
de brand met zeven stralen be
streden.
Geref. Kerken.
Aangenomen naar Goes, door
ds C. Stam van Pernis.
