protestantsch-christel.uk blad voor zeeland
S.D.A.P. en godsdienst.
Dankbaar Vaderland.
Gesprekken
De schrijfwijze van onze taal.
Hoe staat het met de
volksgezondheid?
Uit de redevoeringen, die de
laatste dagen in den kring van de
S.D.A.P, zijn gehouden blijkt, dat
althans een deel van de leiding be
reid is te streven naar breeder
basis, wat dan tevens inhoudt, dat
met de wenschen van de belijdende
Christenen rekening moet worden
gehouden.
Natuurlijk niet in dien zin, dat
zij daar hun Christelijk beginsel,
het Christelijk beginsel op den
voorgrond zouden mogen stellen.
De heer Alberda heeft het nog-
ecns duidelijk uitgesproken, dat
de godsdienst als beginsel voor
het politieke leven verkeerd is.
Men wil zich niet laten leiden
door den godsdienst, d.w.z. door
het Woord van God, maar men
wil rekening houden met de
opvattingen van de belijdende
Christenen, door b.v. niet op Zon
dag te vergaderen.
Er zullen er misschien in de
S.D.A.P, zijn geweest, die een
weinig geschrokken zijn, toen een
aantal Ned, Herv. predikanten tot
de partij toetraden, omdat dit tot
een meer gematigde koers zou
kunnen leiden.
Wat dit betreft zijn zij echter
door Ds Buskes in „Het Vrije
Volk" gerust gesteld.
„Het is, schrijft hij een
sc-hroiucliike vergissing wanneer
men denkt, dat 'n tamme en makke
S.D.A.P. voor ons meer aan
vaardbaar is dan een radicaal-so
cialistische beweging. De ruwe
proletariër van vroeger jaren, die
zijn vuist balde en vloekte tegen
het kapitalisme, ook wel tegen de
kerk, is ons liever dan een ver
burgerlijkt ambtenaar, die in een
even nette buurt woont als wij,
zich voor den echten arbeider
schaamt en van den achtergrond
van het socialisme geen besef
heeft. Wij hopen op een radicaal-
socialistische beweging, die zoowel
wat haar programma als wat haar
voorlichting en levensgedrag be
treft, op haar hoede is voor het
doodelijke gevaar van de verbur-
gelijking".
„Bij ons toetreden tot de S.D.
A.P. willen wij het onomwonden
uitspreken, dat wij niets voelen
voor rose, maar alleen voor rood.
Wij willen mede optrekken onder
en achter de roode vlag".
Bij het lezen van dergelijke
ontboezemingen denkt men onwil
lekeurig aan een Kerstrede enkele
jaren geleden door den heer Al-
barda voor de S.D.A.P. gehouden.
Sprekende over den toenemen-
den invloed van het religieus so
cialisme, zeide hij:
„Dat is niet een bekeering van
de ongeloovige socialisten tot den
godsdienst, maar het is veeleer
het heerlijke verschijnsel, dat het
socialisme den godsdienst gaat
bezielen".
En hij besloot zijn rede aldus
„Als wij onversaagd blijven en
voortgaan op onzen weg, dan zal
d'e dag; komen, dat op den top
de roode vlag zal wapperen en dat
zal de dag worden, waarop
voor het eerst werkelijk
heid zal worden: „Vrede op
Aarde I"
Het applaus, dat op deze woor
den volgde, zoo meldt het verslag,
groeide aan tot een ovatie. Wel
een bewijs, dat de heer Albarda
vertolkt had wat er leefde bij de
S.D.A.P.
Vrede op aarde. Alleen en voor
het eerst door de S.D.A.P. Zoo
was het enkele jaren geleden.
Is het nu anders geworden?
Is er bij de S.D.A.P. niet al
leen een Veranderde tactiek, maar
ook een principieele ommekeer?
Het is mogelijk, Maar de pas
gehouden redevoeringen wijzen
daarop niet.
Het Japansche probleem.
Japan is definitief verslagen.
Al de veroverde gebieden zal
het moeten loslaten. En straks
komen millioenen gedemobili
seerde soldaten naar het moe
derland terug.
Japan heeft den oorlog die
het zelf heeft uitgelokt verlo
ren en aan den machtsdroom is
een einde gekomen.
Maar daarmee is het Japan
sche probleem niet opgelost.
Als wij spreken van het Japan
sche probleem, dan denken w.$
niet aan de moeilijkheden die
het gevolg zijn van het Japan
sche streven om in dat deel van
de wereld de opperheerschappij
te verwerven, en waardoor het
een permanent gevaar is voor
den vrede, maar dan denken
wij aan het bevolkingsvraag
stuk dat voor Japan een pro
bleem van den eersten rang
vormt.
Japan is het dichtstbevolkte
industriejand van de wereld.
Voor den oorlog telde het een
bevolking van 2774 mcnschen
per vierk. mijl. Slechts 16 pro
cent van den bodem kan voor
landbouw gebezigd wordende
rest bestaat uit borgen en rot
sen. De boerderijen liggen zoo
dicht bij elkaar, dat elke boer
slechts 1 Vï H.A. bouwland be
zit en dat dit kleine stukje
grond 16 menschen moet
voeden.
De meest optimistische schat
ting over het ontginnen van
land bedraagt ongeveer 40.000
H.A., ongeveer de helft van de
oppervlakte die noodig is om
de bevolkingstoename van één
jaar te voeden.
Met recht kan hier van ge
brek aan „Lebensraum" wor
den gesproken.
Hoe dit probleem op te los
sen.
ZEEUW
DAGBLA
HoofdredactfeurB. ZUTDEMA, Goes, Binunelandplein 1, Telefoon 2364
Bedactie- en Administratie-adres: GOES, Lange Vorststraat 70, Telsf, 2438
Uitgave van de Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Abonn.prijs ƒ3,30 p, kw. bjj vooruitbetaling. Advertentieprijs 10 et. p. mm,
MIDDELBUBG: Eouaansehe Kaai 39, Telef, 2009
BUREAUX te: j VLISSINGEN: Walstraat 37, Telef, 168
I TEBNEUZEN: Littooy's Boekhandel. Telef. 2052
1e JAARGANG No. 136 DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1945
Er waren op een Rijksinstel- i
ling o.m. drie reserve-officieren
werkzaam. Toen de oproep
kwam om zich als krijgsgevan-
genen te melden wist een van
hen een Ausweis te krijgen; de
tweede ging zich melden, de
derde deed zijn plicht: hij dook
onder en maakte zich verdien
stelijk in de ondergronds che
beweging.
Nu is de oorlog voorbij.
No. 1, die rustig aan het werk
bleef, maakte intusschen pro
motie; No. 2 kreeg al dien tijd
zijn salaris uitgekeerd en kan
nu weer aan 't werk gaan; No. 3
die nog bij de B.S. diensten
verricht, kreeg bericht, dat hij
zich ten spoedigste diende te
melden, daar hij anders als
ontslagen zou worden be
schouwd. Hieraan werd toege- j
voegd de mededeeling dat, nu
hij zoo langen tijd afwezig was
geweest, zijn promotiekansen
verminderd waren.
Dankbaar vaderland I
De Nederlandsche regeering
zal haar nota inzake de van
Duitschland te eischen schadever
goeding vóór 1 Oct. a.s. bij de
geallieerden indienen.
De regeering van Ethiopië zou
geheel Erithrea bij haar land in
gelijfd willen zien.
Min. Logeman is Maandag in
Brisbane aangekomen. Hij werd
o.m. verwelkomd door lt. gouv.-
gen. v. Mook, met wien hij naar
Camp Columbia is vertrokken.
Sovjet-Rusland, Frankrijk en
China zullen tot de vijf mogend-
heden-conferentie van min, v. bui-
tenl. zaken te Londen een verzoek
richten om in het bezit te worden
gesteld) van de atoombom-formule.
Zwart geld over de grens.
Naar uit de grensstreek wordt
gemeld, worden aan de Neder -
landsch-Belgische grens dagelijks
talrijke menschen aangehouden,
die clandestien naar België willen
in de hoop daar hun geld veilig
te kunnen stellen. Er komen er
zelfs uit de Noordelijke provin
cies.
Wij vestigen de aandacht
onzer lezers op een in dit
nummer voorkomende pu
blicatie betreffende de
uitreiking van nieuw geld
en van „geldkaarten".
De toekomstige status
van onze overzeesche
gebieden.
De min. van Overzeesche ge-
biedsdeelen heeft in het kader van
de voorbereidingen voor de a.s.
rijksconferentie een commissie van
onderzoek ingesteld. Deze heeft
de in ons land bestaande wenschen
en opvattingen na te gaan met be
trekking tot de toekomstige plaats i
van de overzeesche gebieden in het
koninkrijk en hun politieke en i
economische structuur. De eerste l
stap is dus gedaan om tot de ver-
wezenlijking te komen van wat
H. M. de Koningin in haar ihisto-1
rische radio-toespraak van 7 Dec.
1942 heeft aangekondigd. Zij
heeft to?n een rijksconferentie in
het vooruitzicht gesteld, bestaande
uit 15 vertegenwoordigers van
Nederland, 15 van Indonesië, 3
van Suriname en 3 van Curasao.
De bedoeling is, dat het rapport
der Nederlandsche commissie en
dat van een reeds in 1940 in Indië
benoemde commissie aan de Rijks
conferentie zullen worden voorge
legd.
Provincienieuws.
Gen. Mac Arthur heeft de ar
restatie gelast van Tojo, die ten
tijde van den aanval op Pearl
Harbour Japan's eerste min, was.
Te Singapore hebben 500 Ja
pansche officieren harakiri ge
pleegd.
Rumoer rondom
Westkapelle.
Het gerucht is een gevaarlijk
ding. Juist, omdat niemand het
rechte weet maar -ieder zich ver
beeldt, een oordeel te kunnen vel
len, viert het hoogtij.
Als men de menschen afvraagt,
hun critiek te motiveeren, halen
ze de schouders op. Het gevolg
van deze geruchtencampagne is,
dat het vertrouwen in hen, die de
leiding hebben en op hun gebied
100 procent deskundig zijn, wordt
ondermijnd.
Zoo is het ook met de West-
kapelsche zeedijk. Voor het feit,
dat de vorige week het gat niet
gesloten werd, worden woorden
gebruikt, die we maar liever niet
noemen. Maar ieder, die iets af-
I weet van de geweldige problemen,
aan dit werk verbonden, zal on
middellijk inzien, dat er vorige
week van een dichting onmogelijk
sprake kon zijn. Dat dit voor de
dijkwerkers, die dag en nacht in
touw zijn en met de laatste feest
dagen ook hebben doorgewerkt,
j even een teleurstelling is geweest,
I is te begrijpen. Maar vooral zij,
die reeds jaren aan den dijk heb
ben gewerkt, zullen toegeven, dat
men geen ijzer met handen kan
breken.
Er wordt hard gewerkt aan den
dijk, Enkele caissons zijn er nu
aangekomen, die een dezer dagen
nog tot zinken zullen worden ge
bracht. Intusschen worden on-on-
derbroken stortingen van basalt-
steen in de dijkopening gedepo
neerd. Er bestaat een redelijke
kans, dat met het volgende doode
tij, dat samenvalt met het week
end, een ernstige poging kan wor
den ondernomen, om tot dichting
over te gaan.
Allen, die aan het gat te West
kapelle werken, van hoog tot laag,
zijn vol goeden moed en niemand
laat zich leiden door geruchten en
verdachtmakingen, die iederen
grond missen.
Het kan niet goed zijn, dat
een zoo groot volk op een naar
verhouding zoo kleine opper
vlakte wordt saamgedrongen,
terwijl b.v. in Australië groote
i oppervlakten onbenut blijven
door gebrek aan menschen.
Voor de groote mogendheden
een moeilijke taak om hier
naar recht en billijkheid
te handelen.
Afscheidsavond Overste Slot
In verband met het vertrek
van overste C. W. Slot als mi
litaire commissaris van Zee
land en de aanstaande liquida
tie van het Militair Gezag werd
Maandagavond j.l. in het Schut
tershof te Middelburg een ge
zellige avond gehouden met het
personeel van het M. G.
Meisjes van het Vrouwen
Hulp Korps brachten enkele
liedjes ten gehoore, terwijl le
den van het personeel met di
verse sketches en liedjes voor
den dag kwamen.
Op dezen avond is door jhr
A. F. C. de Casembroot na
mens het personeel aan den
overste een zilveren sigaren
kistje aangeboden als uiting
van dank en bewijs van vriend
schap. Jhr de Casembroot wees
er op, dat de overste, hoewel
als vreemdeling gekomen, spoe
dig het vertrouwen heeft weten
te verwerven, niet in het minst,
doordat hij uit alle kringen zijn
medewerkers heeft gekozen.
Als oudste adviseur sprak
daarna nog de heer A. de Jonge,
die speciaal aan de jongeren
Overste Slot ten voorbeeld stel
de als iemand, die zijn volle
persoon heeft ingezet.
Met enkele passende woor
den dankte de overste de aan
wezigen.
Nu de taak vap. overste Slot
hier in Zeeland is geëindigd, zal
hij spoedig naar Indië vertrek
ken.
De naam van zijn opvolger is
nog niet officieel bekend.
MIDDELBURG. Dezer dagen
is opnieuw een groep N.S.B.-ers
e.d. in het Mil. Hospitaal aan
gekomen, n.l. de heeren A. J. v.
d. Sprundel, ex-burgem. van
Arnemuiden, H. v. d. Wel, id.
van Oostkapelle, J. J. Back en
J. H. v. d. Ven, beiden uit Vlis-
singen, A. D. H. Broaksma,
landwachter, D. Belois en A.
Frederiks, N.S.B.-ers, allen te
Middelburg en J. J. Maas,
sympathiseerend lid van de
partij uit Domburg.
VLISSINGEN. Het terrein,
waar eens het aardige Nollebosch
zich uitstrekte, zal na opgespoten
te zijn, worden bestemd voor den
woningbouw. Meer landwaarts zal
een nieuw bosoh worden aange
legd.
's HEER HENDRIKSKIN
DEREN. Het ontbrak Zateidag
j.l. niet aan belangstelling op het
Koninginnefeest alhier.
Het was prachtig weer en nadat
's morgens de kinderen hun spelen
l hadden gehad en waren getrac-
tec.d, kregen we 's middags een
goed verzorgden optocht te zien.
Bij de volksspelen vonden vooral
de gecostumeerde korfbal- en
voetbalwedstrijden grooten bijval.
Een bijzonder nummer was ver
der een wielerconcours op „surro
gaat".
i Des avonds na den lichtstoet
gaven liet Tamboers- en'Pijpers-
corps „Excelsior" cn ilict muziek
gezelschap „Hosanna", beiden uit
Goes, een concert op het dorps
plein,
THOLEN. Maandagavond had
de herdenking plaats van het
20-jarig bestaan van de school
der Geref. Gemeente. Spreker
was ds v. d. Berg van Krab-
bendijke. Hij gedacht naar aan
leiding van Ps. 48: 10 de wel
daden, die God in al die jaren
heeft bewezen. Er was veel
zonde, maar ook veel zegen. Er
was ook steeds een goede sa
menwerking onder het perso
neel, dat pal staat voor de be
langen van de jeugd. Herdacht
werden voorts de onderwijze
res, mej Cijsouw en de kinde
ren, die op zoo vreeselijke
wijze om het leven zijn geko
men.
BRANDSTOFFEN VOOR
GEËVACUEERDEN.
De heer G. v. d. Louw te
Goes schrijft ons:
ik ben evacue. Nu zijn ruim
2 maanden geleden de koien-
kaarten uitgereikt. Maar de
evacue s ontvingen er gten. Nu
zijn reeds 4 bonnen van die ko-
lenncaart geldig verklaard, maar
wij hebben nog zelfs geen
kaart.
Is de regeling, die voor ons
getroffen zou worden, nog niet
voor elkaar? Volgend jaar April
misschien. Zijn wij geen Ne
derlanders? Zijn we al niet ge
noeg getroffen en moeten we
nu van den winter ook nog kou
lijden?
Van harte hoop ik, dat dit
stukje aan de betrokken in
stantie de oogen zal openen, op
dat ze spoedig recht doet en
ons een kolenkaar.t en kolen
bezorgt.
De heer v. d. L. spreekt hier
uit, wat onder vele geëvacueer-
den leeft.
Want wel heet het, dat de
geëvacueerden bij den aanvang
van het stookseizoen van kolen
zullen worden voorzien, maar
het ligt voor de hand, dat deze
toezegging als een wel wat al
te schralen troost wordt be
schouwd.
Men vraagt zich afwelke
redenen zijn er, om hierin de
geëvacueerden bij andere bur
gers achter te stellen en welke
zekerheid is er, dat als straks het
stookseizoen aanbreekt, de be-
noodigde kolen aanwezig zullen
zijn?
Wij onderstreepen dan ook
den wensch om de geëvacueer
den ten spoedigste van een ko-
lenkaart te voorzien.
Zeer vele en zeer ernstige
misverstanden zouden ontstaan,
indien in contracten en in wet
telijke bepalingen de nieuwe
spelling zou worden toegepast.
Met hoeveel ernst de regels
voor de nieuwe spelling zijn
vastgesteld, blijkt overduidelijk
uit het feit, dat Prof. Verde-
nius, een der vijf taalgeleerden,
die den toenmaligen minister
van advies dienden, en dus een
man, die behoorde te weten
hoe het moest, in den eersten
druk van zijn „Toelichting" be
weerde, dat men moest spellen:
Balise of Bali'se tempels, en
dat hij in den derden druk,4die
slechts twee of drie weken la
ter uitkwam, de schrijfwijze
Balische tempels aangaf, dus
weer met sch, iets wat nu wel
al lang weer omvergeworpen
zal zijn.
Zoo wordt er met onze taal
geknoeid! Want men meene
niet, dat het enkel een kwestie
is van spelling, maar ook onze
schoone taal is in het geding,
getuige bijv. wat ik opmerkte
over de bijbelteksten.
met
JONGE MENSCHEN
Een onzer lezers schrijft ons:
Blijkens uw artikel IV over
bovengenoemd onderwerp wordt
de nieuwe spelling met name in
onderwijskringen herhaaldelijk
aangeprezen met de bewering,
dat zij voor het schoolkind zoo
veel gemakkelijker zou zijn.
Reeds deed U opmerken, dat
dit in zijn algemeenheid ten
stelligste onjuist is. Gaarne zou
ik hetgeen U als bewijs daar
voor aanvoert, ietwat willen
aanvullen. Daartoe zou ik aan
de voorstanders der nieuwe
spelling willen vragen hoe men
het kind het verschil in klem
toon aan zijn verstand brengt
van woorden als boteren en no
teren, beverig en begerig, an
keren, kankeren en frankeren,
naderen en nadelen, demonstre
ren en bemonsteren, ganzepen
en inzepen, zoemen en zoeven,
om het bij deze enkele voor
beelden maar te laten. In de
spelling van De Vries en Te
Winkel hebben we een woord
legering en een woord legee
ring, die in de nieuwe spelling
beide als legering moeten wor
den geschreven. Welke zijn nu
uitspraak en beteekenis van het
woordt legering in de nieuwe
spelling?
Ook het weglaten van de bui-
gings-n leidt tot de gekste din
gen. Vooral schoone bijbeltek
sten worden er totaal door ver
knoeid, als bijv.De(n)gene,
die weinig verzameld had, ont
brak niet; En daar stond geen
profeet meer op in Israël gelijk
Mozes, die(n) de Heere gekend
had van aangezicht tot aange
zicht; Want de(n) dwaze
brengt de toornigheid om; Als
een, die(n) zijn moeder troost;
Deze(n) doet de deurwachter
open; De discipel, dic(n) Jezus
liefhad; Welke(n) God opge
wekt heeft, de smarten des
doods ontbonden hebbende enz.
enz.
Nog enkele andere voorbeel
den,. geen bijbelteksten zijnde Ik
ben de man, die(n) U zoekt;
De zonde, die David heeft be
gaan door zich te vergrijpen
aan de vrouw van Uria, en de-
ze(n), ter bedekking van zijn
zonde, te dooden; De training
geeft een geheel, dat elke(n)
jongen ->akt; In de bank der
beklaagden zat de bakker,
die(n) de(n) handelsreiziger
ervan beschuldigde het feit te
hebben gepleegdDe man,
die(n) niemand kent; Als de
arbeider iets breekt, dan is
de(n) werkgever schadevergoe
ding verschuldigden zoo kan
ook hier tot in het oneindige
worden doorgegaan.
Wedstrijduitslagen.
Zaterdag 1 en 8 Sept. 1945
Afd. A; Colijnspl. Boys I
Bevelanders I, Bev. n.o.g.Co
lijnspl. Boys IBevelanders I
0—2; Zeeuwsche Boys IWis-
senkerke I O6.
Afd. B; Patrijzen IINieuw-
dorp I 24; Luctor II's H.
Arendsk. I 11; Patrijzen
IIILuctor II, Luctor II n.o.g.
Afd. C: Kruiningen IKrab-
bendijke I 13; R.-Bath I
Yerseke II 42.
Ranglijsten tot en met 8 Sept. 1945
Afdeeling A:
Kortgene I 8 5 1 2 34—27 11
Zeeuwsche B. I 8 5 0 3 23—23 10
Bevelanders I 8 3 3 2 24—19 P
Wissenk. I 8 2 3 3 16-20 7
Colijnspl. B. I 8 0 3 5 13-21 3
l) Bevelanders 2 winstpunten in min
dering wegens niet opkomen tegen
Colijnspl. Boys I op 1 Sept.
Afdeeling B:
Nieuwdorp I 8 6 1 1 33—17 13
Luctor II 7 3 3 1 45-13 P
's-H. Arendsk. 1 6 2 2 2 25—17 6
Patrijzen H 7 0 2 5 17-37 2
Patrijzen Hl 4 1 0 3 7-43 0»
l) Luctor II 2 winstpunten in minde
ring wegens niet opkomen tegen Pa
trijzen III op 8 Sept.
D) Patrijzen III 2 winstpunten in
mindering wegens niet opkomen tegen
Luctor II op 28 Juli.
AideelingC:
Krabbend. I 8 6 2 0 31-17 14
R.-Bath I 8 6 1 1 32—11 13
Yerseke H 8 2 1 5 15—24 5
Hansw. Boys I 7 2 0 5 1419 4
Kruiningen I 7 1 0 6 8—29 2
Kerk en School.
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor Velp, Dr W.
F. Dankbaar te GoesWilhel-
minadorp.
Geref. Kerken.
Beroepen te EefdeGorsel,
R. D. Beukema, cand. en htilp-
pred. te 's Gravenhage-Loos-
duinen.
Bedankt voor Hengelo (O.)
(2e pred.pl.), D. A. Zijlstra te
Uithuizen.
Geref. Gemeenten.
Tweetal te Werkendam, J. C.
Lamain te Rijssen en J. v. d.
Berg te Krabbendijke.
Beroepen te Middelburg, J. v.
d. Berg te Krabbendijke.
WAAR GAAN WIJ HEEN?
Denk je daar ook wel eens
over na? Mij kan het soms in
eens overvallen, als ik 's avonds
naar huis wandel en ik alleen
ben met de sterren en de stilte.
Dan, als het rumoer van den
dag tot zwijgen is gekomen en
alle geluid is verstild, zie je de
dingen helderder en duidelijker.
En dan komt bij mij vaak die
vraag: Waar gaan wij heen?
We zijn hier nu bijna een
jaar bevrijd. Er is langzamer
hand eenige afstand gekomen
tusschen die vreeselijke periode
van den oorlog en het heden.
De kruitdamp is opgetrokken
van het slagveld en we gaan de
balans opmaken. Materieel
.staat het er droevig voor. We
staan bij de puinhoopen van
ons bezit. Maar hoe is het gees
telijk. Zijn we rijker gewor
den? Hebben we iets geleerd?
Gaan we het nu beter doen dan
voor 1940?
Ik weet het niet. Er is overal
een drang naar vernieuwing.
Wederopbouw is het slagwoord
van onze dagen. En toch, ik
ben zoo bang, dat het bij velen
enkel maar een mooie leus is.
De practijk is nog zoo heel ver
van de theorie verwijderd. Ook
bij ons jongeren. Inplaats van
onze mouwen op te stroopen en
ons geheel te geven, is er een
verontrustende arbeidsschuw-
heid. In honderden, ja duizen
den gezinnen is dringend hulp
noodig. Er is één groote nood
kreet om verpleegsters en onze
volksgezondheid loopt gevaar I
Maar onze meisjes melden zich
voor de Marva. 70.000 geven
zich op, waar er slechts 1500
I noodig zijn. In een vlot uni
form rondwandelen en „Ca
mels" rooken is interessanter
dan in een huishouding helpen,
waar de moeder al maanden
ziek ligt
En bij onze jonge mannen is
het vaak niet beter. Hoevelen,
die zich indertijd met groot en
thousiasme als vrijwilliger heb
ben gemeld, kankeren niet, nu
ze naar Indië moeten. Die con
sequentie hebben ze toch inder-
1 tijd aanvaard?
Zijn we dan zulke futlooze
lui geworden, dat we enkel
maar een gemakkelijk leventje
willen lijden en den weg van
den minsten weerstand zoeken.
Hebben we geen idealen meer?
Je zou het soms denken.
Volgens de berichten uit Rot
terdam wordt daar nog steeds
gefeest. De eene buurt na de
andere zet festiviteiten in eikaar
en de jeugd trekt van het eene
einde van de stad naar het an
dere. En is het bij ons beter?
Nauwelijks zijn de feesten op
Koninginnedag voorbij of er
wordt al weer gesproken over
een nieuwen herdenkingsdag,
den 29sten October I Dus weer
maar feesten, jongens. En ca
baret en revue bloeien als nooit
1 tevoren.
Zoo gaan we naar de haaien I
Er moet gewerkt worden, hard
gewerkt. En wij hebben als
jongeren een grootsche taak.
We moeten ons vaderland weer
opbouwen. Materieel, maar ook
geestelijk en moreel. Van ons
hangt de toekomst ai.
„God roept ons, broeders, tot
[den daad,
Zijn wenk wacht, treedt dan
[aanl"
Daarom niet kankeren, maar
aanpakken.
Bovenstaande teekening geeft een beeld hoe het momenteel met
de bruggen over onze rivieren gesteld is. De gegevens z\jn ver-
j strekt door het Ministerie van Openbare Werken. De Schipbrug
te Zwolle is inmiddels vervangen door een Baileybrug.
Nu de oorlog met al de daar
aan verbonden verschrikkingen
achter den rug is, komt de vraag
op, welke invloed dit alles op
den algemeenen gezondheidstoe
stand van ons volk heeft gehad.
Is hier een blijvende en dus on
herstelbare schade te verwachten?
Het is moeilijk, aldus het „Vrije
Volk", hier tot een juist oordeel
te komen. Waar de honger niet
tot den dood leidde, veroorzaakte
hij vaak een uitputtingstoestand
vergezeld gaande van een physieke
stoornis: het zoo zeer gevreesde
hongeroedeem. Zeer groot was
voor en kort na de bevrijding van
het Westen het aantal slachtoffers
in de groote steden.
Het aantal slachtoffers was het
grootst onder de alleenwonenden
en minder draagkrachtigen. Merk
waardigerwijze moest worden ge
constateerd, dat onder de minst-
draagkrachtigen het oedeem in ge
ringer mate optrad. Misschien
speelde hierbij een rol het feit,
dat deze sociaal slechtste groepen
reeds tot op zekere hoogte aan een
slechte voedseltoestand waren
gewend.
Men constateerde vaak, dat de
gevolgen van het oedeem hals
starrig konden zijn en na gene
zing opnieuw kunnen optreden. De
tijd is nog te kort om zich een
definitief beeld te vormen. Er is
echtfr reden de blijvende gevolgen
van de hongcrpcriode met optimis
me te beoordeeleti.
Het vitaininevraag-
s t u k vroeg tijdens de bezetting
en vraagt ook nu nog een voort
durende speciale aandacht. Door
het verstrekken van extra vitaini-
nen-dosecringen aan zwangeren en
jonge moeders, zuigelingen, kleu
ters en schoolkinderen werd en
wordt doorloopend getracht het te
kort aan vitaminen in het „nor
male" voedsel aan te vullen. De
resultaten hiermede bereikt zijn
gunstig, terwijl langzamerhand
het voedselpakket ook in de be
hoefte aan vitaminen kan voor
zien. Wat dit betreft hebben wij
het ergste reeds achter den rug.
Wat de gevolgen-zullen zijn van
degeestelijke stoornis-
s e li, die door te lang voortgezette
psychische overspanningen zijn
veroorzaakt, valt nog niet geheel
te bevroeden. Het aantal geestes-
en zenuwzieken is onrustbarend
toegenomen. Het zijn hier echter
in de meeste gevallen ziektepro
cessen van langen adem, zoodat
wij veelal zullen moeten afwach
ten in welke mate hier blijven
de stoornissen zullen blijken.
Zoo behoeft het algemeene beeld
van den gezondiheidsachteruitgang
niet al te pessimistisch te worden
beoordeeld. Wel kregen verschil
lende de volksgezondheid belagen
die ziekten kans ruimer om zich
heen te grijpen. De tuberculose
verveelvoudigde in aantal patiën
ten. Hier zal opnieuw den strijd,
moeten worden aangebonden om
het verloren terrein te herwinnen.
Een zeer bedenkelijk verschijn
sel is intusschen, dat met 'name
in de groote steden door den los
sen omgang van meisjes en vrou
wen met geallieerde soldaten het
aantal geslachtsziekten onrustba
rend toeneemt.
Als hierin geen verarodiering
komt en niet krachtdadig wordt
ingegrepen zullen de gevolgen
misschien nog generaties merk
baar zijn.
Burgerlijke Stand.
GOES. Geboren: Leenden,
z. v. L. Schipper en A. P. Kole
Jan J., z. v. C. v. d. Pijl en M.
Mol, te Oudelande; Johannes
C., z. v. J. J. C. Kuijper en M.
G. Leendertse; Anthony P.,
z. v. M. P. Bruynzeel en J. A.
Franke.
Officiëele Publicaties.
Uitreiking van nieuw geld
en van „Geldkaarten A"
door de plaatselijke distri
butiediensten.
Do Directeur van het Centtaai
Distributiekantoor tc Vught maakt
bekend, dat in het tijdvak van
Woensdag 19 September tot en met
Dinsdag 25 September a.s. de bevol
king in stuot wordt gesteld de thans
in omloop zijnde bankbiljetten bij de
plaatselijke diatributiediensten om te
wisselen in nieuwe muntbiljetten van
één gulden en 2Yt gulden tot een be
drag van tien gulden per persoon,
De dagen, waarop men zich aldaar
moet vervoegen, zullen plaatselijk na
der worden bekend gemaakt.
De aandacht wordt er op geves
tigd, dat na 25 September a.s. geen
na-uitreiking zal plaats vinden. Een
ieder boude zich dus aan den voor
hem gestcldcn datum.
Op den daarvoor bepaalden dag
dient per gezin een der gezinsleden
(IS jaar erf ouder) zich bij den distri-
butiedienst te vervoegen met:
le. de 6tamkaart van het gezins
hoofd
2e. de bonkaarten 10e periode van
alle gezinsleden
3e. de brandstoffenkaart T 505 van
het gezinshoofd.
Voorts moet per gezinslid tien gul
den worden ingeleverd in bankbiljet
ten van f 10, f 20, £25 of f 50; inleve
ring van muntbiljetten van f 1, f 2.50
en f5 is niet geoorloofd. Er dient
