PROTESTANTSCH-CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND Oe schrijfwijze ven onze taal, Goede Vaderlanders met broodroof bedreigd. Met den dag wordt het dui delijker hoe dringend noodig het is, dat er weer komt een Volksvertegenwoordiging, die kan opkomen voor de rechten en de vrijheden van het Neder- landsche volk. Want er gebeuren wonderlijke dingen in Nederland, zooals o.m. uit het volgende blijkt. Onder de JDuitsche bezetting werden we verblijd met de eco nomische organisatie-Wolter- son, die mede bedoelde de re gistratie van personen en be drijfsgroepen. Zóó belangrijk werd deze or ganisatie door de Duitschers ge acht, dat zij, die in 1942 als gijzelaars naar St. Michiels gestel werden gevoerd, direct werden vrijgelaten als ze kon den aantoonen in deze organi satie een rol van beteekenis te vervullen. Van de zijde der illegalen is dan ook steeds het advies ge geven: niet meedoen. Natuurlijk is dit advies niet algemeen gevolgd. Er was ook ZEEUWSCH DAGBLAD MIDDELBURG: Rouaansche Kaai 39, Telef. 2009 BUREAUX ©s VLISSINGENWalstraat 37, Telef. 168 TERNEUZENLittooy'i Boekhandel, Telef. 2082 1e JAARGANG No. 130 DONDERDAG 6 SEPTEMBER 1945 Redactie- en Administratie-adres: GOES, Lange Vorststraat 70, Telef, 2438 Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA, Goes, Rimmelandplem 13 Telefoorl 2364 Uitgave van de Stichting „Zeeuwsch Dagblad" Abonn.prija 3.30 p. kw. bij vooruitbetaling. Advertentieprijs 10 cï. p. mm. Vernietigend oordeel over de Landwacht. Het is vandaag een jaar ge leden, dat de Landwacht uit Zeeland verdween. Den dag tevoren waren de N.S.B.-ers met hun familie leden er op hoog bevel vandoor gegaan. De Landwacht echter, die toen nog met veel vertoon op het perron te Goes paradeerde, verklaarde te zullen blijven, tot het bittere einde. Dappere ke waarin wordt voorgesteld een blij- li". i vende samenwerking tot stand te UIIVOGF VSO 01061)1611' 611 iFlllt. brengen in de actie voor de naaste Da vooruitzichten schijnen ver van gunstig. In het vorig artikel werd op gemerkt, dat er zich wat be treft de export van groenten en fruit naar Engeland beden kelijke symptomen voordoen. Door het wegvallen van de importmogelijkheden uit an dere landen en vooral ons land gen van de regeering kreeg r is Engeland er toe overgegaan men den indruk, dat voor de tuurlijk geheel gratis worden ge- ;,c cuiug. uwclc de eigen productie aanzienlijk encadreering van ons nieuwe le- °aan en ZIJ ook de verzend- rels.... zoolang ze achter zich1 organisatorische grondslag voor te yergrooten. Van de 110.000 ger een beroep zou worden ge- ten vo°f '^un rekening nemen, hier een* brYede "groep "dTe on- wisten het Duitsche leger eJ L J™®" vóór den oorlog is de daan op in Engeland opgeleide lr„ 1-JL taken, die deze tijd voor ons volk stelt. Voorgesteld wordt de vor ming van een commissie uit beide partijbesturen, die ook de moge lijkheid van samengaan bij de a.s. verkiezingen onder de oogen kan zien. Teneinde door samensmelting van beide partijen tot een groote sterke arbeiderspartij te geraken, zou aan de commissie mede kun nen worden opgedragen een ge meenschappelijke prdncipieele en Reserve-officieren Havermout^er^ Zuivel voor Worden opgeroepen. Gisteren is van de „American Er zullen, naar „Op Wacht" Relief for Holland" een partij ha. verneemt, 4000 reserve-officie- vermout en zuivelproducten ont ren onder de wapenen worden vangen voor het getroffen al geroepen van de circa 8000, die cheren. Door t Deensche Roode er op 't oogenblik zijn beneden Kruis zijn voorts speciale pakket den leeftijd van 45 jaar. Dit is ten voor t.b.c.-patiënten geschon- een bericht, dat voor velen als ken. Voorts ook een partij kaas een verrassing zal komen. Uit voor het getroffen Zeeland, de aanvankelijke mededeelin- Daar deze schenkingen door beide genoemde organisaties na der het motto: „meeweftcen om erger te voorkomen" geen be zwaren had de bezetters in de kaart te spelen. Maar er waren ook anderen, die, hoe moeilijk 't hen ook werd gemaakt, principieel elke medewerking weigerden. Nu had men mogen verwach ten, dat deze organisatie door de Regeering terdege onder de loupe zou worden genomen. Doch tot onze groote verbazing zien we, dat het tegendeel ge beurt. De heer A. Stapelkamp, voorz. van het C.N.V., schrijft daar omtrent „Voor ons ligt een gestencilde circulaire van de Bedrijfsgroep Houtverwerkende Ambachten, adres Nieuwe Havenstraat 40, Den Haag. Deze circulaire, die gericht is aan de onwillige bedrijfsgenooten, dat zijn dus zij die geweigerd hebben met de Duitschers samen te werken, begint aldus: „Wij mogen er nogmaals uwe aandacht op vestigen, dat de door u verschuldigde contribu tie voor het jaar 1944 nog steeds niet is voldaan. Het is ons be kend, dat in den bezettingstijd verschillenden uwer wat huive rig stonden tegenover deze jon ge bedrijfsorganisaties, hetgeen voor ons dan ook een reden was, om de dwangmaatregelen waarover wij beschikten, niet toe te passen. Degenen, die in den loop van ons bestaan met de Bedrijfsgroep en de hieron der ressorteerende vak- en on dervakgroepen hebben kennis gemaakt, hebben inmiddels er varen, dat zij zich in beter ge zelschap bevonden dan zij wel licht aanvankelijk vermoed hadden." Nu echter onze Nederland- sche regeering de bedrijfs organisatie heeft gehand haafd, zal, zoo vervolgt het stuk, de contributie moeten worden betaald, niet alleen over 1945, maar ook over 1944 en 1943, en bij weige ring zal de „harde" maat regel worden toegepast, dat men van de distributie van grondstof „welke binnen kort in grooteren omvang zal kunnen geschieden" zal worden uitgesloten, vóór zich, ongewapende bur gers. Toen echter nog dienzelfden avond de opper-landwachter Ko Dekker de beenen nam evenals zijn broer „de hoogste functionaris der N.S.B. in Zee land", gaven ook de land- wachters er de voorkeur aan met stille trom te vertrekken. Sinds hebben we ze niet meer terug gezien. Maar nu begin nen ze op te duiken in de rechtzalen, waar ze zich over hun misdaden te verantwoor den zullen hebben. In de eerste strafzitting van het bijzondere Gerechtshof te 's Gravenhage, werden ze door den procureur-fiscaal aldus ge- teekend „Ik geloof, dat bij al het wal gelijke en al het afschuwelijke, dat wij in de laatste jaren heb ben moeten ondergaan, er geen instituut algemeener veracht is geweest dan dat van de land wachthyena's, die nog te laf wa ren om aan het front te vech ten, maar die wèl ongewapende en hongerende burgers konden opjagen, berooven, uitplunderen. Deze toestanden, die men in beschaafde landen struikrooverij zou noemen, werden door de Duitsche bezetting moedwillig in stand gehouden. Wanneer wij beseffen, wat deze landwacht in de afgeloo- pen jaren voor het Nederland1- sche volk heeft beteekend, is er maar één mogelijkheid, nu er weer Nederlandsch recht isal len, die moedwillig hieraan hebben deelgenomen, zijn des doods schuldig, tenzij er zeer bijzondere omstandigheden zijn om daarvan bij wijze van uit zondering af te wijken." TWEE KOLENBONNEN GELDIG VERKLAARD. Het C.D.K. te Vught maakt, in overleg met het rijkskolen- bureau te Tilburg bekend: de bonnen „45BV" en „46BV" van de brandstoffenkaart „T 505" zijn van 4 t.m. 8 Sept. geldig verklaard voor het be trekken van één eenheid brand stoffen per bon. De handelaren kunnen de in genomen bonnen 45 en 46 BV t.m. 15 Sept. bij de plaatse lijke distributiediensten inleve ren ter verkrijging van aanvul- tt u„„„„ i lingstoewijzingen. De distribu- Het is mooi! Met een beroep ^Uerl daartoe da„ gelijks gelegenheid geven. De aanvullingstoewijzingen moeten zoo spoedig mogelijk bij de brandstoffencommissies wor- op de regeering wordt hierdoor het secretariaat van de Be drijfsgroep Houtverwerkende Ambachten de boycot aange zegd aan hen, die in 1943 en i r> u io2d aen ingeleverd. De bonnen kun- 1944 geweigerd hebben met de Duitschers samen te werken. Deze menschen hebben toen hun veiligheid, hun leven en hun zaak op het spel gezet en thans wordt hun onder aanha ling van een beschikking on zer regeering gezegd, dat wan neer ze niet betalen, hun geen grondstoffen zullen worden ge leverd." Zoo worden zij, die gedu rende de bezetting, vaak ten koste van groote opofferingen gedaan hebben wat zij behoor den te doen, met broodroof be dreigd. En de economische commis sie die zoo trouw de bevelen van de Duitschers uitvoerde, krijgt een eervolle vermelding door de toevoeging, dat zij die weigerden „thans wel zullen er- nen door de brandstoffenhan- delaren in elke hoeveelheid bij de distributiediensten worden aangeboden. HET GEVAAR VAN DEN COLORADOKEVER. Blijkens een rapport van een controleur van. den plantenziek- tekundigen dienst te Gemert heeft deze in genoemde gemeen te dit jaar den coloradokever opgespoord op 225 plaatsen. In Bakel en Milheeze spoorde hij den coloradokever op 187 plaat sen op. PROTESTEERENDE SLAGERS. Duizend slagers bijeen. Te Den Bosch werd een ver gadering gehouden van de vak- wt-igctucii uid-iib wcl /suilen tl - rM_ varen hebben, zich in een beter fLn 'i' v„„ivL„„i_ gezelschap te bevinden, dan ze wellicht aanvankelijk vermoed hebben". Dit alles wordt gedaan nota bene, met een beroep op de Re- 1000 slagers uit Zeeland, Noord- Brabant en Limburg tegenwoor dig waren. Besproken werd de noodtoe stand, welke er momenteel in het slagersbedrijf heerscht. Uit de de- geering. Met haar medeweten batteIlj bleek gTOöte ontevreI en instemming? Wij weten het niet. Het lijkt onwaarschijnlijk. Maar het gebeurt. En er is geen Volksvertegenwoordiging om hierin het noodige licht te verschaffen. Als tweede lijn is nu ook de treinverbinding Den Haag Rotterdam, na die tusschen Amsterdam en Haarlem, ge- electrificeerd. Tusschen de beide schakers van de V.S. en de Sovjet-Unie wordt momenteel een schaak- tournooi op langen afstand ge- denheid over het feit, dat de run deren ter verwerking naar de vleesch fabrieken gezonden wor den, terwijl het afgewerkte pro duct naar de kruideniers gaat Voor de ziekenhuizen en de pa tiënten die thuis verpleegd wor den, wordt weinig of geen vleesch beschikbaar gesteld. Een definitief besluit werd niet genomen. SAMENWERKING C.P.N.—S.D.A.P.? De partijraad van de Commu nistische partij Nederland (de Waarheid) heeft aan het partij- aan de leden voor te leggen. Slechte behandeling Ned.-lnd. militairen. Volgens een interview met een Britschen luit.-vlieger zou den de Nederlandsche soldaten, die op Java gevangen zijn ge nomen, door de Japanners in het bijzonder slecht behandeld zijn. Zij kregen zelfs geen brie ven en vele Roode Kruis-paket- ten werden achtergehouden. De eerste 8 maanden moesten deze militairen het zonder zeep doen. Het ergste kamp was wel dat te Kawasaki, waar 263 ge vangenen hun maal moesten be reiden van een dagelijksch rant soen van 25 pond meel en een kan water.... Nog meer Joden naar Palestina. Opnieuw is er een groep van 1500 Joden uit Nederland, Frankrijk, België en Polen, ko mende van de kampen te Bel- sen en Theresiënstadt, te Mar seille scheep gegaan naar Pa lestina. De Synagoge te 's Gravenhage. De monumentale Joodsche synagoge in de residentie, die door de Duitschers na brand schatting en plundering als meubelopslagplaats en later als boksschool werd ingericht, is in een plechtigen dienst opnieuw ingewijd. Talrijke genoodigden waren hierbij aanwezig, o.m. vertegenwoordigers van ge meente- en provinciebestuur, van het Roode Kruis en van de Ned. Herv. Kerk. Van de 17.000 Israëlieten in Den Haag zijn er nog 1500 overgebleven. Van de gedepor teerden zijn er slechts 300 te ruggekeerd. Het water daalt fn den Wieringermeerpolder. Ondanks de zware regens is het water in den Wieringer meerpolder gedurende de eerste 3 weken na de sluiting van den dijk reeds 23 c.M. gedaald. Men is bezig met de montage van 6 hulpgemalen, die ver moedelijk begin October ge reed komen. Men hoopt den polder eind November droog te hebben. Tegen het einde van Fe bruari zullen er door repatriee- ring nog slechts 10.000 Cana- deezen in Nederland zijn. groententeelt er uitgebreid tot jonge recruten. De snelle ne- 180.000 H.A. in 1944. Deze teelt- derlaag van Japan heeft er uitbreiding van de groenten al- blijkbaar toe bijgedragen, het leen bedraagt ruim 80 pet. van tempo van samenstelling onzer de totale oppervlakte, die in legeronderdeelen te versnellen, 1939 in ons land met fruit, niet in de laatste plaats moge groenten en vroege aardappe- lijk gemaakt doordat nu meer len zoowel in kassen als in den 1 uitrusting en wapenen voor vollen grond werd beteeld. Een ander voorbeeld mag dit nog nader illustreeren. Het to- onze weermacht vrijkomen. Van welingelichte militaire zijde vernam het blad, dat het matengebruik in Enge- in de bedoeling zou liggen, de land was gedu'rende den oorlog ca. 3000 reserve-officieren, die even groot als vóór den oorlog, in 1943 onnoodig gebruik heb- Vóór den oorlog bestond het ben gemaakt van een „Aus- verbruik voor twee-derde deel weis", bij K.B. te ontslaan. De uit import-tomaten doch in den 370 reserve-officieren, die eige- oorlog geheel uit eigen produc- ner beweging in krijgsgevan- heid welke te Nanking zal plaats tie. Deze eigen productie wordt genschap zijn gegaan, zouden vinden ook vertegenwoordigers thans reeds aangevuld met to- gelegenheid krijgen, zich door van Nederland uitgenoodigd. maten van de Kanaaleilanden het uitvoeren van gevaarlijke opdrachten te rehabiüteeren. op rekenen, dat ook onze winke liers gratis hun medewerking zul len verleenen om de geschonken producten te helpen distribueeren. HULP VOOR GEVANGENEN OP JAVA. Verwacht wordt, dat de eerste geallieerde hulpafdee- lingen de volgende week op Java zullen landen. Zij zul- j len hulp verleenen aan krijgsgevangenen en geïnter neerden. Nederland door China erkend Generalissimus Tsjang Kai Sjek heeft voor de overgave-plechtig- Jersey en Guernsey Heeft de oorlog dus misschien voor korten of langeren duur Duitschland als afzetgebied uit geschakeld, tegelijkertijd heb ben er zich in Engeland groote veranderingen voltrokken, die tot voor korten tijd aan onze waarnemingen werden onltrok- Provincienieuws. ken. Veel zal natuurlijk afhan- £:ieteiff°vinci33l c°" <r„n mlté to' stand _gekomen. Voor- COMITÉ VOOR GEBIEDS UITBREIDING. Als onderafdeeling van het u landelijk comité is thans ookgearriveerd!. Zij ondervonden te gen de verwachting in, niet de Verder zijn genoodigd vertegen woordigers van Amerika, Enge land, Rusland, Frankrijk, Austra lië en Canada. Geallieerde troepen in Singapore. Gistermorgen zijn de eerste ge allieerde troepen te Singapore gen, vooral voor onze export mogelijkheden van peren en ap pelen, of de Imperial Preference gehandhaafd zal blijven. De voorkeursdouanetarieven die Empirelanden voor hun zitter is Mr Dr A. J. J. M. Messecretaris drs Chr. van Paassen (secretariaat Nieuw- straat 27 te Middelburg)le den zijn: P. Bom, Mr H. B. Bouman, Dr Buma, Ir Geuze, producten genoten, hebben het T_ <- 4 u ons land sedertdien onmogelijk A 'n 'a gemaakt appelen en/of peren p t ,VSU1 te exporteeren. Engeland be- f M^rsmghe-R ders Jbr trok ze uit Canada, Nieuw Zee-T Vrw^°± land en Australië en met veelV2k' J" andere fruitsoorten was dit ook I Het comité stelt zich ten doel het eeval Verder dient aftre- de ^langstelling voor en de be- wacht of'de tot Mei 1940 be- 1' .^glU_k speeld. De zetten worden n.l. bestuur en de conferentie van de per radio overgebrachtS.DJV.P. een schrijven gezonden, Vakbeweging in nieuwe banen. Naar wij vernemen, zullen er geheel nieuwe organisatievormen in het Nederlandsche bedrijfsleven komen. De vakbonden zullen verdwijnen in de plaats daarvan komen be- drijfsbonden. Men krijgt in de toekomst dus een organisatie voor het bouwbedrijf, het metaal-bedrijf, het transportwezen enz., waarin alle werknemers die in het bedrijf werkzaam zijn, zullen worden op genomen. De oude vakcentrales zullen veranderen in bonden, waarin alle bedrijfstakken verte genwoordigd zijn. Deze bonden hebben in den raad van vakcen trales hun coördineerend lichaam, maar deze coördinatie werkt ook tot de lagere regionen door, want de bedrijfstakken zullen een be drijf sunie vormen, waarin de des betreffende bedrijfstakken van de Algemeene, Katholieke en Christe lijke werlcnemersbewegingen met elkander samengaan. Voorts is een heoht gefundeerde samenwerking tot stand gekomen tusschen N.V.V., R.K.W.V. en C.N.V. In de toekomst zullen zij op sociaal en econ. gebied als een eenheid optreden. Een derde mijl paal in de geschiedenis van de vakbeweging is de samenwerking met de werkgevers, die tot stand komt in een „Stichting van den Arbeid". Werkgevers en vertegen woordigers van werknemers zitten -hier aan één tafel. De Stichting heeft tot doel de orde in het bedrijfsleven te hand haven en den terugkeer tot nor male verhoudingen tusschen werk gevers en werknemers te bevor deren. Verder zal zij duurzame, goede sociale verhoudingen in het bedrijfsleven verzekeren. Hiermede is dus de medezeg genschap van de georganiseerde werknemers op sociaal gebied ver zekerd. staande Engelsche invoerrech ten gehandhaafd zullen blijven. Dit waren beschermende rech ten en ze maakten zoo niet het geheele jaar door dan toch ge durende ikorteren of langeren tijd van het seizoen export mo gelijk. De National Farmers' Union dringt er thans reeds geregeld bij de Engelsche regeering op aan, dat het M.O.F. eerst met deze boerenorganisatie zal over leggen alvorens vergunningen tot invoer van buitenlandsche producten worden verstrekt. Van de zijde der Engelsche kweekers kunnen de onze dus zeker oppositie verwachten. Alles wijst er op, dat de im port van groenten en fruit zoo veel mogelijk zal worden be perkt. Een van de weinige artikelen waarvoor de afzetmogelijkhe den goed gebleven zijn is, naar onze berichtgever meent, het bekende Zeeuwsche product de uien. De Engelsche uienpro- ductie is wel aanzienlijk geste gen doch 't eigen- kwantum dekt nog slechts 40 pet. van de be hoeften en het verbruik, het welk misschien ook nog niet onbelangrijk ikan stijgen wanneer er voldoende koop kracht is. Deze groote eigen productie werd bovendien al leen bereikt door de teelt voor de Engelsche kweekers bijzonr der aantrekkelijk te maken en hooge prijzen tot 25 cents per kilogr. toe, aan de telers te ga randeeren. Het Engelsche ik-li- maat etc. is voor de uienteelt ongeschikt en algemeen ver wacht men dan ook, dat de eigen uienproductie geleidelijk zal terugloopen naarmate de mogelijkheden uien te impor- teeren beter worden. Jammer, dat ons land door de inundaties van de belangrijke productiege bieden voor uien de eilanden Flakkee, Schouwen en Tholen dit jaar weinig of geen uien voor uitvoer beschikbaar zal hebben. Willen wij het afzetge bied in Engeland voor uien -be houden en niet aan onzen prac- tisch eenigen belangrijken con current Spanje verliezen, dan zal de teelt hier te lande weer spoedig op het oude vóóroorlog- sche peil gebracht moeten wor den. In 1939 exporteerde ons land nog 112.636 ton uien naar Engeland en over de jaren '37, '38 en '39 ruim 85 pet. van onzen totalen uienuitvoer naar dit land. En tegen den import van uien is van de zijde der Engel sche boeren, die onomwonden toegeven dit product zelf niet te kunnen kweeken, geen ern stige oppositie te verwachten. zooveel mogelijk te activeeren. Nog deze maand zal in Mid delburg en in Goes in een open bare bijeenkomst door een des kundig spreker dit onderwerp worden ingeluid, waarna gele genheid tot gedachtenwisseling zal worden gegeven. EMIGRATIE. MOGELIJKHEDEN. De heer J. Terpstra to Middel burg schrijft ons: Naar aanleiding van de mede- deeling over Emigratie-mogelijk heden in uw blad van 4 Sept. j.l. kan ik U meedeelen, dat ik op een schrijven dienaangaande van de Regeering antwoord ontving als volgt„dat de door U naar voren minste tegenstand. De stad heeft door de oorogs- handelingen betrekkelijk weinig geleden. Alleen de havenwijk is ernstig beschadigd. Het aantal inwoners is terugge- loopen van 2 millioen tot 500.000. De gouverneur-generaal van Nederl.-Indië Jhr Tjarda van Starkenborgh Stachou- wer, en luitenant-generaal Ter Poorten zijn te Cairo aangekomen en worden in den loop van den dag in ons land verwacht. De drie democratische poli tieke partijen in Oostenrijk t.w. de Soc.-Demócratische, de Communistische en de Chr. So ciale hebben een verzoek tot de Regeering gericht om de socia lisatie van diverse industriën voor te bereiden. Door de Zwitsersche autori teiten wordt op het oogenblik studie gemaakt van de even- tueele vestiging te Genève in de gebouwen van den ouden Volkenbond, van de nieuwe in ternationale organisatie ter handhaving van den wereld vrede. De Zwitsersche autoriteiten zouden de inrichting gebrachte kwestie bij de Regeering soort van internationale stad te in onderzoek is, doch dat .concrete i Genève aanbevelen. gegevens tot op heden nog niet ter beschikking zijn." MIDDELBURG. Maandag avond vond op het terrein ach ter de Meelfabriek alhier een gecostumeerde voetbalwedstrijd plaats tusschen Middelburg en Zeelandia. De opbrengst kwam ten goede aan de kas van de signaalafd. van „Achilles". Zee landia won met 20. VLISSINGEN. De Engelsche en Nederlandsche Marine- en Legerautoriteiten hebben aan den Bond van Buurtvereen. op ruime schaal versnaperingen verstrekt, om op Koninginne dag aan de kinderen uit te rei ken. Nadat deze op 31 Aug. goed werden bedacht, werd het restant gistermorgen door den voorz. van den Bond) op de scholen verdeeld. 1 C. K. W. O. (Chr. Ver. voor Kunst, Wetenschap en Ontwikkeling), na een rustpe riode van ruim 5 jaar weer her rezen, zal deze maand haar eersten avond geven. Hier zal optreden dhr A. den Doolaard. Het door hem te behandelen onderwerp zal nog nader wor den bekend gemaakt. VROUWENPOLDER. Op een ontspanningsavond voor de dijk werkers alhier, heeft de heer L. Stofkoper, schrijver van „Op en om den Noordzeeboulevard", gis teren eenige van zijn levensschet sen voorgedragen. Voor het gebodene bestond veel belangstelling. Op onderhoudende wijze heeft de oud-Vlissingsche auteur het publiek beziggehouden. De lezing gebeurde onder auspi ciën van het comité „Walcheren moet droog", GOES. De H.A.R.K.-collecte, op Koninginnedag gehouden, heeft f1155 opgebracht, waar aan door de Twentsche Bank nog een bedrag van f1000 werd toegevoegd. De Zwitsersche politie heeft den onder-directeur van de Zwitser sche Bank geïnterneerd. De Zaterdag tijdens den optocht gehouden collecte voor het carillon bracht f 590 op. Er volgt nu nog een lijstencollecte voor dit sympathieke doel. WOLFAARTSDIJK. Vrijdag hopen we hier ons Oranjefeest te vieren. Het programma luidt als volgt: 88.30 Muziek van den toren; 8.30 Ontvangst Oranje Co mité op 't Gemeentehuis; 9. Zang schoolkinderen; 9.3011.30 Kin derspelen en volksspelen rijpere jeugd; 1.153.30 Rondgang der historische, allegorische en humo ristische optocht door de gemeen te; 48 Volksspelen; 9 Concert „Avendo" bij 't Gemeentehuis. DRIEWEGEN. Alhier is overleden dhr J. G. Nieuwen- huize, voorz. van de Coöp, Boerenleenbank, waarvan hij in 1918 één der oprichters was. Op zijn initiatief werd in 1915 de landbouwvereen. opgericht, waarvan hij sedert 1915 secr.- penningm. is geweest. Voorts was hij raadslid van Sept. 1919 tot 1931, voorz. van het burg. armbestuur en 'had hij zitting in de besturen van de meeste plaat selijke vereenigingen. Kerk en School. Ned. Herv. Kerk. Beroepen: te Overschie, A. A. Koolhaas te Daarle; te Voorst, S. L. Knottnerus te Asch (Bet.)te Zwijndrecht Groote Lindt, J. Ris, cand. en hulppred. te Aalten. Chr. Geref. Kerk. Tweetal te Zeist, M. Baan te Bussum en L. S. den Boer te Amsterdam West. Bedankt voor Broek op Lan- gendijk, I. de Bruijne te De venter; voor Zutphen, J. H. Velema te S teenwij k. (Slot.) Een groot bezwaar tegen de nieuwe spelling is, dat zij zich niet bepaalt tot een spellingver eenvoudiging, maar onze taal aantast. De litteraire kunste naar zal zeker geen genoegen nemen met de uitspraak van Prof. De Vooys, dat „taal, die goed genoeg is om in het be schaafdste gezelschap gespro ken te worden" ook als schrijf taal volkomen zal voldoen. Wat de vereenvoudigers „alge meen beschaafd'' plegen te noe men, behoeft dit voor velen, met name voor die taalgebrui kers, die prijs stellen op een goed verzorgen van hun taal, nog niet te zijn. De moedertaal zal op de scholen niet hooger mogen stijgen dan het niveau der algemeene praattaai van den gemiddelden leerling en den gemiddelden onderwijzer en leeraar. Op deze wijze zul len niet, zooals vroeger, de beste schrijvers hun stempel drukken op de beschaafde taal van het Nederlandsche volk, maar de radicale hervormers zullen haar vervormen naar de eischen van hun „nieuwe" taal wetenschap. Maar wetenschappelijk gezien is deze wetenschap niet zoo modern. Prof. Van Ginneken heeft er op gewezen, dat de vereenvoudigersbeweging berust op een nu verouderde materia listische Duitsche taalweten schap uit 1890, wier onver antwoordelijke eenzijdigheden thans door de idealist-philolo- gen van Miinchen, de laatste taaldidactici in ons land en daarbuiten, de Ferdinand de Saussure-school van Genève, de phonologenkring van Praag, de sociologische linguistengeneratie van Parijs, de Americanisten- groep van Sapir, de Engelsche taalphilosophie van Gardiner, de Weener Sprachtheorie van Karl Bühler en de zijnen, kort om door de geheele moderne taalwetenschap met den dag meer wordt gelogenstraft. Wij komen tot de slotsom, dat nóch de voorbereiding van de spelling-regeling door minis ter Marchant, nóch de wijze van invoering bij het onderwijs, nóch de zakelijke inhoud van de regels, die aan de nieuwe spelling ten grondslag liggen in overeenstemming is met het geen het Nederlandsche volk met recht had mogen verwach ten. Terecht hebben dan ook de Belgische en de Nederlandsch- Indische regeering indertijd be sloten niet mede te doen aan het experiment, welks noodza kelijkheid niet werd aange toond en dat gedurende onaf- zienbaren tijd wanorde moest veroorzaken en schade toe brengt aan de Nederlandsche taal. Om deze redenen vragen wij aan den Minister van Onder wijs, Kunsten en Wetenschap pen: Heb eerbied voor een on zer belangrijkste cultuurgoede ren. Wij gaan er mede accoord, dat er een vereenvoudiging komt in de schrijfwijze der Ne derlandsche taal. Maar deze zij goed voorbereid. De Minister hoore niet alleen de groep van voorstanders der vereenvoudi ging, maar legge het oor ook te luisteren bij hen, die een an dere meening zijn toegedaan. Hij raadplege de Nederland sche Maatschappij voor Letter kunde en de Koninklijke Vlaam- sche Academiehij late ook den 'kunstenaar een stem in het kapittel. Bovendien houde hij er reke ning mede, dat het Nederiand- sche volk in de gelegenheid moet worden gesteld zijn oor deel over deze zoo gewichtige zaak te doen hooren. Daarom geen invoering bij Koninklijk Besluit. De volksvertegenwoor diging moet haar stem ook in dit opzicht laten hooren. Hier komt nog bij, dat de vereen voudiging ook voor Vlaande ren aannemelijk zal moeten zijn. Dus geen overijling, maar de gelijke voorbereiding. Onze mooie taal verdient het, dat zij met zorg behandeld en geculti veerd wordt. Hier staat een volksbelang op het spel. H. S. Burgerlijke Stand. GOES. Huw.-aaiigiftcE. A. Rutgers, 30 j. en A. M. Holle- stelle, 29 j. Geboren: Pieternella K., d. v. J. Hoogesteger en L. Gijzel te WemeldingeMagdalena W. P., d. v. M. P. de Vos en D. M. Bordui te 's Heeremhoek; Paula Met emeritaat. De classis Zwolle der Clir. Geref. Kenk heeft aan ds K. Zuidersma te Hoogeveen om gezondheidsredenen eervol eme ritaat verleend. D s J. Op 't Ho 11 t. In den ouderdom van 80 jaar is te Meppel overleden ds J. Op 't Holt, em.-pred. van de Geref. Kerk van Bolsward. Uit hun ambt ontzet. De Ned. Herv. predi kanten dr J. W. v. Bart te Ravenstein (N.-Br.), ds mr L. C. W. Ekering te Amsterdam en ds P. W. Foeken te Haar lem, zijn allen uit hun ambt ontzet. Gelijk bekend waren zij leden van de v.m. N.S.B.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1945 | | pagina 1