Esa nafeiaje .%w.
PROTESTANTSCH-CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Stichting 1940-1945
Geallieerde troepen zullen Zondag
In Japan landen.
Op 21 1801 iv?r<t te
Voorburg een kind geboren, dat
een groots plaats zou g3an ime-
men in ons Nederlandsche volks
leven es niet mme in Protes-
tantsch-Christelijkec kring. Guil-
latHn/i Gross va» Prinsterer.
Ksetla als jongeman .>at bij
blijk ye<> e?n u.itzö.ndBf'lyko be
gaafdheid en zijn jtudic aan file
Lcidscbe universiteit in de Let
teren ea de Rechten werd met de
hoogste lof beëindigd. Als stu
dent kwam de jonge Groen onder
den mvloed van Bilderdijk, maar
de conservatie!-liberale wereld,
waarin hij opgroeide verstikte in
hem het zaad, dat deze strijder
tegen de revolutiebeginselen ge
legd had.
Na zijn promotie en nadat
Groen korten tijd als advocaat
werkzaam was geweest, werd hij
in 1827 verbonden aan het kabinet
van den koning. Zijn ambt bracht
mede, dat hij herhaaldelijk in
Brussel moest verblijven en in
deze stad was het de hofprediker
Merle d' Aubigné, die eerst Me
vrouw Groen en later ook haar
echtgenoot wist te brengen tot een
ernstiger en positiever levensbe
schouwing,
Groen werd nu een strijder op
politiek gebied, die zijn leuze:
„Tegen de Revolutie het Evan
gelie" met kracht in de Kamer en
de pers deed weerklinken. Van
1840 tot 1865 heeft hij het Chris
telijk volksdeel vertegenwoordigd
en hij is tot zijn dood, op 19 Mei
1876, onvermoeid werkzaam ge
weest als kampvechter tegen den
tijdgeest van een verdraagzaam
heid, welke voortkwam uit de
zoogenaamde verlichting.
Het past ons op zijn geboorte
dag dezen grooten voorman te ge
denken en in het kort na te gaan,
wat hij, ook nog voor onze dagen,
te zeggen heeft.
Strijder voor de
volksvrijheden.
Groen heeft onverpoosd den lans
gebroken voor „de onverwijlde
toepassing der vrijheden en rech
ten, welke de Grondwet aan het
Nederlandsche volk waarborgt".
Hij streed tegen de aantasting van
deze grondwettelijke rechten,
maar wilde ook zijn volk waar
schuwen, dat de rechten een hooge
verplichting met zich medebren
gen. „Meer dan ooit moet juist nu,
bij verootmoediging onder Gods
oordeelen, met eenigen ernst ge
dacht worden aan de naleving
van Gods geboden, aan de zorg
voor de hoogste belangen en de
dierbaarste rechten van het Ne
derlandsche volk. Ook van de Na
tiën geldtAan wien veel gegeven
is, van dien zal veel worden ge-
eischt. Neen, de ergste volksramp
is het niet, wanneer onder de
strenge tuchtroe van den vreem
deling, door de verdrukking zelve,
een nationale wedergeboorte voor
bereid wordt. Dit is het ergste
(en moge door Gods ontferming
Nederland er voor behoed wor
den I), wanneer een Natie, die in
de wereldgeschiedenis een toon
beeld der zegeningen Gods op de
belijdenis van het Evangelie ge
weest is, door eigen ontzenuwing
verbastertwanneer ze in ondank
baarheid van haar afval een na
tionale zielemoord pleegt, en, eer
ze het doodvonnis ondergaat, het
levensregt verbeurt"
Geen reactionnair
conservatief.
Groen was geen onverzoenlijk
fanaticus. Met andersdenkenden,
denken we slechts aan Thorbecke,
is 'hij zijn levenlang bevriend ge
bleven. Maar hij drong aan op
beginselbewustheid. „Het Christe-
lijk-Protestantsche volksdeel is",
zoo zeide hij, „in den strijd voor
gewetensvrijheid en plichtsbe
trachting machtig, zoodra het tot
zelfkennis en veerkracht opgewekt
wordt."
Dit nu wil niet zegen, dat hij
oproept tot terugkeer naar het
verleden. „Ik wil noch een Be
houd, dat tegen elke verbetering
gekant is; noch een Vooruitgang
op een weg, waarlangs men naar
een afgrond geleid wordt. Ik ben
een voorstander van orde en vrij
heid; niet gelijk ze als glinste
rende luchtvertievelingen in den
revolutionnairen dampkring te niet
gaan, maar gevestigd op de on
veranderlijke begrippen van Gods
dienst en van recht, waarin, ook
nog ten huidigen dage, menigeen,
als Christen en als Nederlander,
belang stelt."
Zijn actueele beteekenis.
Groen heeft ook nog in onze
dagen iets te zeggen. Hij was de
felle bestrijder van de Fransch-
liberale-republikeinsche begrip
pen van staatsalvermogen, maar
verzet zich niet minder vurig
tegen de denkbeelden van een
meer absolute vorstenmacht. „Sou-
vereiniteit, het vrije volk be
schermd door Oranje is een Ne-
derlandsch hoofdbeginsel", riep
hij uit. Hij was de kampioen voor
een gezond constitutioneel parle
mentair bestuur.
Het beginsel van de Fransche
revolutie, dat hij zoo fel bestreed,
zag hij als oorzaak van alle ver
val. En wij moeten het in dezen
tijd erkennen, dit beginsel is het
heerschende gebleven in elke niet-
christelijke staatsleer, al noemen
wij het nu met andere namen als
volkssouvereiniteit, staatsabsolu-
tisme, dictatuur van de massa, van
een groep of een enkeling.
Het ongeloof leidt, zeide Groen
in zijn beroemd geworden boek
„Ongeloof en Revolutie", wanneer
het zich vrij kan ontplooien, op
staatkundig gebied noodzakelijk
ZEEÜWSCH DAGBLAD
ïbsdiutiiw- «o Admirtistraiiz-udresGOES, issst yoröilfsat 70, Tehdf, 2438
Esofdflsdacteur: R, ZUIDEMA, Gces, Slmmelsandpleia 1, Tdefcoa 2364
Uitgave van de Stichting „Ztcuwsch Dagblad"
Abonaprijs f 3.30 p. kw. bij vooruitbetaling. Adverteaiieprijs 10 et. p. mm.
tot revolutie. De bron van het ge
zag dienen wij te zoeken in God.
Alleen hierdoor hebben wij een
vast punt, zoowel voor gezag als
voor vrijheid, dat niet afhankelijk
is van menschelijke willekeur.
Groen was, zooals iemand hem
eens geteekend heeft, een persoon
lijkheid in den hoogstcn, cdelsten
zin van het woord; grondig ge
leerde, scherpzinnig geschiedvor-
scher, ongeëvenaard polemicus,
klassiek schrijver en redenaar,
kloekmoedig en nederig Evange
liebelijder, waar en vroom Chris
ten.
Het thema van al zijn werk
vinden wij op den omslag van het
.eerste nummer zijner „Nederland
sche Gedachten", welke hij op 18
Augustus 1869 ging publiceeren,
waar we lezen:
't Geheim van allen zegen
(Oranje en Neerland I hoor 't)
Is in Gods vrees gelegen,
Zijn dienst. Zijn gunst, Zijn
Woord 1
H. S.
1
MIDDELBURG: Roctsnsche Kaal 39, Telef, 2009
BUREAUX ie: j VLISSINGENWalstraat 37, Telef. 168
TERNEUZEN: Littooy'a Boekhandel, Telef. 2052
1s JAARGANG No. 118 WOENSDAG 22 AUGUSTUS 1945
Deze Sichting zal in de ko
mende dagen telkens weer de
aandacht vragen van. het Ne
derlandsche volk.
Vanzelf komt de vraag op:
wat is dat voor een stichting
en wat bedoelt zij.
Op die vraag willen wij gaar
ne in het kort antwoorden.
De Stichting 19401945 is
een voortzetting van het werk
der Illegaliteit gedurende de be
zettingsjaren.
Met inzet van hun leven heb
ben tallooze „Illegalen" de be
langen van land en volk ge
diend.
Ontstellend groot is het aan
tal slachtoffers, dat daarbij is
gevallen.
Zeer velen hebben hun leven
verloren; anderen, die nu terug-
keeren uit gevangenissen en
concentratiekampen zijn voor
hun leven lichamelijk of geeste
lijk gehavend, terwijl ze boven
dien van huis en haard werden
beroofd.
Voor deze helden en hun na
bestaanden moet worden ge
zorgd. Niet krenterig maar
royaal.
Zij, die alles wat zij hadden,
hebben ingezet, hebben er recht
op, dat zij of hun nabestaanden
worden geholpen.
Welnu, dat is het wat de
Stichting 19401945 beoogt.
Haar doel is „het lenigen der
zedelijke, maatschappelijke en
stoffelijke nooden van personen
of groepen van personen, die
tijdens de Duitsche bezetting
door daad of houding tot het
binnenlandsch verzet hebben
bijgedragen, alsmede van hunne
gezinnen of nabestaanden, een
en ander voor zoover zij den
hier bedoelden bijstand zullen
blijken te behoeven,"
Ter bevordering van dit doel
zal in de week van 2531 Aug.
over het geheele land een geld
inzameling worden georgani
seerd, terwijl op 31 Aug. een
straatcollecte zal worden ge
houden.
Aanbeveling van deze collecte
is overbodig.
Dankbaarheid voor wat door
de Illegaliteit in jaren van har
den strijd werd verricht, zal zich
gaarne uiten in daden.
TURKIJE—RUSLAND.
Uit Ankara wordt gemeld, dat
de Turksche regeering de voor-
loopige Poolsche regeering heeft
erkend.
Men verwacht, dat hierdoor een
verbetering van de betrekkingen
met Rusland het gevolg zal zijn.
DE GAULLE NAAR
WASHINGTON.
Generaal de Gaulle is gister
nacht per vliegtuig naar Was
hington vertrokken waar hij
besprekingen zal voeren met
president Truman o.a. over de
bezetting van Duitschland en de
hulp van Amerika voor den
heropbouw van Frankrijk.
De komende winter.
De Britsche minister Bevin
heeft verklaard, dat 50 a 60 mil-
lioen ton kolen noodig zullen
zijn om in den komenden win
ter de volken van Europa voor
koude te behoeden. Ongeveer de
helft hiervan zal moeten ko
men uit de mijnen van Groot-
Brittannië.
In Hongarije is ongeveer 2
millioen H.A. land, dat vroeger
aan groot-grondbezitters be
hoorde, onder de boeren ver
deeld.
De Vereen. Staten hebben
zich bereid verklaard de diplo
matieke betrekkingen met Fin
land te hervatten.
De Nederlandsche militaire
missie onder leiding van luit.-
gen. van Oyen, zou vandaag te
Manilla aankomen.
MINISTER VAN KLEF-
FENS KEERT NAAR ONS
LAND TERUG.
Uit Londen wordt gemeld, dat
Minister van Klef fens, die daar
nog steeds vertoeft, in verband
met de internationale betrekkingen
thans naar ons land zal terug-
keeren.
Reorganisatie Sociale
Verzekering.
Minister Drees heeft een Com
missie ingesteld om een reorgani
satie van de Sociale Verzekering
voor te bereiden.
Voorzitter van deze Commissie
is Mr Dr van Rhijn.
Alle daarvoor in aanmerking
komende organisaties zullen in de
gelegenheid worden gesteld, voor
stellen hierop betrekking hebbende
in te dienen.
Londen en een Nederlandsche
annexatie.
A.N.P.-Aneta verneemt in ge
zaghebbende kringen te Londen,
dat het, indien de Nederlandsche
regeering Duitsch gebied zou op-
eischen, niet waarschijnlijk is, dat
de oppervlakte zoo groot zou zijn
als door zekere publicisten in
den laatsten tijd is bepleit.
Mgr Hopmans 80 Jaar.
Vandaag viert Mgr. Hop
mans bisschop van Breda zijn 80en
verjaardag. Hij werd te Stan
daardbuiten geboren, ontving in
1890 zijn priesterwijding en werd
in 1914 bisschop. Mede door zijn
standvastigheid naast die der an
dere bisschoppen kon de R. K.
kerk in samenwerking met de
Protestantsche kerken zich krach
tig verzetten tegen het moderne
heidendom, dat de Duitsche be
zetters in ons land ingang wilden
doen vinden.
Pater Bleijs. f
Nabij Gorkum is Vrijdag jj.
door een auto-ongeluk om het
leven gekomen Pater L. Bleijs,
die tijdens de Duitsche bezetting
in de verzetswereld als „Lode-
wijk" een belangrijke rol gespeeld
heeft. In Febr. '44, juist op tijd
ontvoerd door de ondergrondsche,
vertoefde hij daarna met speci-
alen opdracht in Zwitserland en
later in Engeland, waar hij te
Londen adviseur was van de Ned.
regieering.
Weer muggenplaag op het
IJselmeer.
Uit Warns wordt gemeld, dat
de IJselmeermug dn de warme
dagen van Augustus weer in groo
ten getale over water en land
zweefde. Het was in dit dorp
tijdens de warme dagen zoo, dat
de daken groen zagen van de mug
gen, terwijl deze als rookpluimen
boven het IJselmeer hingen.
Internat. Chr. Vakverbond.
Het internationaal Christelijk
Vakverbond hield te Brussel de
I eerste vergadering na den oorlog
j van zijn permanent comité. Naast
dankbaarheid! voor den vrede, was
er eenige ongerustheid, daar in
het statuut der vereenigde naties
voor de internationale vakbewe
ging geen behoorlijke plaats is
ingeruimd.
En vet zijn Je grazende
koeien
Dat kunnen we, voorzoover het
onze belangrijke veeteeltprovincie
Friesland betreft, gelukkig nog
zingen. Het beroemde Friesche
Stamboekvee is den oorlog goed
doorgekomen. De gezondheidstoe
stand is niet alleen beter dan ooit,
maar de Friesche veestapel is zelfs
toegenomen. Friesland zal de ge
troffen provincies, in de eerste
plaats Gelderland, zooveel moge
lijk helpen.
Ir Louwes zal zich verant
woorden.
De min. van Landbouw heeft
op verzoek van Ir. S. L. Louwes
een commissie ingesteld, voor wel
ke deze verantwoording zal af
leggen van het door hem tijdens
de Duitsche bezetting gevoerde
beleid als dir.-gen. van de voedsel
voorziening.
Letterkundigen gevonnist.
De eereraad voor de letterkunde
heeft op grond van den verderfe-
lijken invloed, die van hen is uit
gegaan of had kunnen uitgaan als
zijn oordeel uitgesproken, dat de
letterkundigen Henri J. Bruning,
prof. dr T. Goedewaagen, dr J.
van Ham, George Kettman, H.
M. Klomp (Mien Proost), J. A.
v. d. Made, Ernest Michel, mevr.
J. H. Stroink, M. B. Versluis
(Martien Beversluis), prof. dr
Jan de Vries, M. Wolters, dr
Gerard, E. A. M. Wijdeveld,
ten eerste: dienen te worden
uitgesloten van ieder recht tot
publicatie alsmede van het samen
stellen van bloemlezingen en het
doen of laten opvoeren en voor
dragen van eenig door hen ge
schreven werk;
ten tweede: dienen te worden
uitgesloten van het aan de markt
brengen of doen brengen van
reeds verschenen werk of her
drukken
ten derde: dienen te worden
uitgesloten van ieder ander optre
den in het openbaar op het gebied
der kunst;
een en ander voor een tijdperk
van 10 jaar.
Algemeene ontwik
keling militairen.
Het ligt in het voornemen der
regeering dat niet alleen aan
dacht zal worden geschonken
aan de lichamelijke verzorging
van onze militairen, maar ook
aan hun algemeene ontwikke
ling.
Zij zullen in staat worden
gesteld zich de noodige kennis
eigen te maken voor eventueele
promotie of voor het bekleeden
van een burgerbetrekking in de
toekomst.
De eerste cursus, die begin
September aanvangt, is een
cursus in de Engelsche taal,
waaraan naar schatting 40.000
man zullen deelnemen. De or
ganisatie is opgedragen aan
het Nederl. Talen Instituut te
Rotterdam.
Een Nederlander van
groot formaat.
Jhr Mr TJarda van
Starkenborgh.
Zooals wij reeds hebben ge
meld heeft de Gouverneur-Ge
neraal van Ned.-Indië, Jhr
Tjarda van Starkenborgh, de
vrijheid herkregen.
In zijn de vorige week ge
houden radiorede heeft Minister
Schermerhom hem terecht ge
noemd een Nederlander van
buitengewoon formaat.
Van Starkenborgh, aldus de
Minister, heeft met den moed
en de wijsheid die zijn persoon
eigen zijn, zijn plaats op een
historisch oogenblik gekend
als weinigen.
Hij wist, dat er voor den Gou
verneur-Generaal van Hare
Majesteit de Koningin slechts
één mogelijkheid was, namelijk
het harde let deelen met het
volk, dat aan zijn zorgen was
toevertrouwd.
De Nederlander heeft zijn
plaats in Indonesië, heeft er
zijn taak en zijn verantwoorde
lijkheid, niet alleen in dagen
van voorspoed en zegen, maar
ook in dagen van rampzaligheid
en lijden. Reeds vóór dat een
telegram van de regeering uit
Londen dit bevestigde, stond
bij van Starkenborgh vast, dat
er slechts één mogelijkheid
voor hem bestond: op zijn post
blijven.
Thans, na deze oorlogsjaren,
zullen er weinigen zijn, die niet
met groote dankbaarheid de
wijsheid van dit besluit zullen
inzien.
Met eere zal dan ook de heer
van Starkenborgh, indien zijn
gezondheid dit toelaat, straks
de plaats die hij op 7 Maart
1942 moest verlaten weer inne
men.
Provincienieuws.
HET COLLEGE VAN GED.
STATEN.
Bij Kon. Besluit zijn benoemd
tot leden van Gedeputeerde Staten
in Zeeland, de heeren Mr Dr A.
J. J. M. Mes, burgemeester van
Heinkenszand, lid van de Provin
ciale Staten, L. Onderdijk, (S.D.
A.P.) eveneens lid van de Provin
ciale Staten en J. Ramondt (A.R.)
landbouwer te Schoondijke.
Palestijnsche troepen op
Walcheren.
Ter bewaking van de Duitsche
krijgsgevangenen zijn te Vlissin-
gen, Middelburg en Westkapelle
Palestijnsche troepen aangekomen.
Zij maken sinds vorig jaar deel
uit van het beroemde 8e Britsche
leger, dat zoo grooten roem ver
wierf door den strijd in N.-Afrika
en in Italië. De Palestijnsche mi
litairen zijn kenbaar aan een Da
vidsster op de mouw. Zij spreken
het modern Hebreeuwsch. In
Vlissingen zijn ze voorloopig on
dergebracht in tenten op het ter
rein bij het slachthuis.
MIDDELBURG. W ij z i -
ging gas-uren. Met
ingang van 25 Aug. a.s. zal er
op Zaterdagen en Zondagen
gas geleverd worden van 12 tot
13 uur inp laats van 11.30
12.30 uur.
VLISSINGEN. B ij e e n -
komst oude gemeen
teraad. De loco-burge
meester van Vlissingen, de heer
L. P. van Oorschot, heeft den
ouden gemeenteraad tegen
Vrijdagmiddag 3 uur in het
stadhuis bijeengeroepen.
S. S. „O r a n j e Nas
sau" teruggekeerd.
Een der oude mailbooten van
de Mij. „Zeeland", het s.s.
De Japansche regeering
heeft de legerleiding op
dracht gegeven een kust
strook aan de West- en de
Oostkust van de baai van
Tokio te ontruimen in ver
band met de landing van ge
allieerde strijdkrachten op
a.s. Zondag.
De Japansche afgevaardigden
hebben te Manilla verklaard,
dat er in Japan een chaotische
toestand heerscht in verband
met de plaats gehad hebbende
bombardementen. Er is groot
gebrek aan voedsel en brand
stoffen.
Het capitulatiebevel schijnt
nu tot alle gevechtsfronten te
zijn doorgedrongen. De srijd is
nu overal gestaakt.
Boven Japan zijn strooibil
jetten uitgeworpen waarin ge
zegd wordt, dat hët nog wel
eenigen tijd zal duren eer de
troepen arriveeren om de Ja
panners gevangen te nemen.
„Oranje Nassau", is eergiste
ren binnengeloopen in de ha
ven van Rotterdam. Het ligt
in de bedoeling daar te dokken.
De „Oranje Nassau" heeft
sedert het uitbreken van den
oorlog in geallieerden dienst
gevaren.
H. A. R. K. - g o e d e -
ren uit Leidschen-
d a m. Men is thans volop
aan het lossen van een 2-tal
schepen met meubilair enz., af
komstig uit Leidschendam,
door welke laatste gemeente
Vlissingen eveneens is geadop
teerd.
Begrafenis P. C.
Nonnekes. Dinsdag werd ter
aarde besteld, het stoffelijk hulsel
van den heer P, C. Nonnekes, die
in het Chr. Vereenigingsleven ge
durende vele jaren een bijzondere
plaats heeft ingenomen. De over
ledene werd door den Voorz. van
de Vereen, tot bev. van het Chr.
Onderwijs op G. G. den heer F.
D. G. Prins, herdacht als een ac
curaat secretaris, die 25 jaar de
belangen van dat onderwijs heeft
behartigd, en voor de toekomst,
zulke hoopvolle plannen had. De
heer J. Marijs wees er op, dat
de heer Nonnekes als penning
meester van den Chr. Besturen
bond, meer dan 20 jaar, met een
ongekende werkkracht heeft gear
beid.
De heer E. Niemeijer memo
reerde, namens het personeel en
ambtenaren van de Kon. Mij. „De
Schelde", dat het steeds een wel
daad was met den heer Nonnekes
samen te werken.
Namens den heer Blokland Vis
ser werd een brief van afscheid
voorgelezen.
Ten slotte sprak nog de heer
J. J. Laernoes, namens den Ker-
keraad der Geref. Kerk.
WAARDE. Maandagmiddag
werd hier met militaire eer ter
aarde besteld de 23-jarige soldaat
Jan van Fraassen, die te Rotter
dam op noodlottige wijze om het
leven is gekomen. De kist was be
dekt met de Nederlandsche
driekleur en een aantal kransen.
Het woord werd gevoerd door
lt. Bom, door den veldprediker ds
v. d. Vegte, door een ouderling der
Geref. Kerk en door ds v, d.
Berg, die een woord van dank
sprak namens de familie.
Bij het neerlaten van de kist
loste het vuurpeleton een 8-tal
schoten.
KORTGENE. Op 15 Aug.
werd hier besloten tot de oprich
ting van een buurtvereenging tus-
schen den Torendijk en den W.
Achterweg. Het bestuur bestaat
uit de heeren Welleman, voorz.,
J. L. Versprille, A. J. van Boven,
P. Zandee en G. Welleman.
Met ingang van 1 Aug. is
aan dhr M. Anthonisse wegens 40
jarige dienst, eervol ontslag ver
leend door den Prov. Veerdienst.
Donderdagavond gaf het
muz. gezelschap „E.M.M., een ge
slaagde uitvoering van vaderland-
sche en andere nummers.
Voorts was er op het plein van
de Huishoudschool voor de jeugd
gelegeneid om te dansen.
Op 2 Aug. werd op een be
stuursvergadering van de Onder
linge Veeverzekering Mij.
„Noord-Beveland" afscheid geno
men van dhr Th. Wolse, die se
dert de oprichting in 1901 admini
strateur is geweest en thans zijn
functie heeft neergelegd. Zijn
dochter volgt hem op.
SINT PHILIPSLAND. In de
Vrijdag gehouden gemeenteraads
vergadering werden tot wethou
ders gekozen dhrn A. M. van
Dijke en C. A. Stormezand. De
voorz. herdacht met dankbaarheid,
dat de gemeente voor groote on
heilen gespaard bleef, ondanks het
feit, dat St. Philipsland een half
jaar vlak achter de frontlijn lag.
Veel dank is de gemeente ver
schuldigd aan den wnd. burge
meester, dhr W. C. Nieuwenhuij-
zen die na de bevrijding de ge
meente met vasten hand bestuurde,
en aan de ondergrondsche strij
ders, die hebben voorkomen, dat
het geheele grondgebied door den
vijand onder water werd gezet.
Nadat ook nog de raadsleden van
Dijke en Neele het woord had
den gevoerd, werd de gemeente-
begrooting voor 1945 aangeboden.
Uit Nederland gestolen
goederen worden terug
gegeven.
De Engelsche minister van Oor
log heeft in het Lagerhuis ver
klaard, dat de geallieerden in de
Britsche bezettingszone, de terug
gave van uit Nederland gestolen
goederen, die gemakkelijk als zoo
danig kunnen worden herkend zul
len bevorderen.
Hij hoopte, dat spoedig een
groote hoeveelheid goederen kan
worden teruggegeven.
«•Uit Den Haag wordt ge
meld, dat de regeering bin
nenkort 600 doktoren naar
Indië zal uitzenden.
■- Er wordt momenteel onderhan
deld over de mogelijkheid om
vroegere Duitsche concentratie
kampen uit Westfalen te gebrui
ken voor Nederlandsche politieke
gevangenen.
Te Berlijn heeft de eerste
voetbalwedstrijd plaats gehad
tusschen een Britsch militair elf
tal en een Duitsche ploeg uit Ol
denburg.
Hoog water te Vlissingen
Donderdag 23 Aug.: 2.39 u.,
2.07 M. N.A.P.14.50 u., 2.04
M. N.A.P
Op- en ondergang van zon
en maan.
Donderdag 23 Aug.Zon op
6.43, onder 20.53 u.Maan op
19.22, onder 4.09 u.
Vandaag volle maan 13.43 u.
Kerk en Schooi.
25 tot 31 Augustus
Herdenkingsweek
Stichting 1940—1945
De Atoombom.
Er openen zich groote
perspectieven.
Te Ottawa is bekend gemaakt,
dat het onontbeerlijke radio
actieve metaal, dat noodig is
voor de vervaardiging van den
atoombom, geleverd wordt door
Canada, een van de rijkste ura-
niumbronnen ter wereld.
Te Londen heeft Sir John An
derson medegedeeld, dat „de
hoeveelheid energie, besloten in
den atoombom, wonderbaarlijk
is. Het probleem der controle
op de vrijmaking dezer energie
is^ niet opgelost. Ik twijfel er
niet aan of het zal opgelost
worden, maar er zal nog heel
wat werk moeten worden ge
daan. Alle inspanning der laat
ste paar jaar is gericht geweest
op het explosieve vrijmaken der
energie. Er zijn groote moge
lijkheden, wanneer energie zoo
als die in .den bom voorkomt,
beschikbaar wordt gemaakt
voor het aandrijven van machi
nes en het leveren van kracht
bronnen. Het geheele indus-
trieele leven zou er door kun
nen worden gerevolutioneerd,
maar voor het zoo ver is zul
len nog vele jaren voorbijgaan."
Het Amerikaansche departe
ment van oorlog heeft nog mee
gedeeld, dat een fabriek moest
worden ontworpen voor het uit
voeren van alle ingewikkelde
verrichtingen, die het gevolg
waren van het uitoefenen van
controle op een afstand, van
achter zware betonnen muren
ter bescherming van de arbei
ders. Een geheel nieuwe chemie
moest worden uitgewerkt om
het materiaal te concentrceren.
Met de methodes, die men tot
zijn beschikking had, toen het
proces het eerst werd ontdekt,
kon men een millioenste gram
van het materiaal vervaardigen.
Begin 1944 kwam men tot een
duizendste gram, terwijl in
Maart 1944 experimenten met
een gram mogelijk werden.
Enorme hoeveelheden materia
len worden thans verwerkt in
vele processen zonder dat een
menschelijk oog ooit ziet wat er
binnen de bouwwerken gebeurt.
Alleen door middel van een in
gewikkelde reeks wijzerplaten
neemt men er iets van waar.
Iedere verrichting wordt vol
trokken in een afgelegen cel.
Wanneer deze operatie voltooid
is, wordt het materiaal naar de
volgende cel gebracht.
Ned. Heiv. Keik.
Beroepen: te Heemstede (toez.)
(4e pred. pl.) K. Strijd te Hen
gelo (O.).
Aangenomen: naar Dinteloord,
P. P. J. Monster te Amersfoort
Geref. Kerken.
Bedankt: voor Hilversum, G.
R. Visser te Oudewatcr.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen: te Drachten. D.
Biesma Jr te Nieuwe-Pekela,
DsD. Scheele pred. bij
de Geref. Kerk te Assen, van 1927
tot 1933 te Middelburg,
hoopt t op 29 Augustus a.s. zijn
25-jarige ambtsbediening te her
denken.
Het gebeurde te Axel.
Ds D. Zemel te Axel deelt
ons mede, dat Ds Tiemens in
zijn schrijven opgenomen in
ons blad van 15 Aug. de zaken
niet juist voorstelt.
Het officieele besluit van de
classis zegt, dat de geestelijke
eenheid der Geref. Kerken
in de classis verbroken is, waar
om de afgevaardigden die met
de „verklaring" instemden ver
zocht werden de verg. te ver
laten. Voor de verg. van 6 Aug.
ontvingen zij geen uitnoodiging.
In die vergadering was een
schrijven van de Kerken van
Axel, Hoek en Zoutespui, waar
in verklaard wordtUit uw be
sluit hebben wij de gevolgtrek
king gemaakt, dat door U het
kerkverband met ons verbro
ken is. Dit constateerend zien
wij ons genoodzaakt ook van
onzen kant het kerkverband op
te zeggen.
De studentenkwestie.
Vertegenwoordigers van alle
hoogescholen en universiteiten
hebben zich in een open brief tot
den Min. van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, Prof. Dr v.
d. Leeuw, gewend. Zij maken vnl.
bezwaar tegen de verlaging van
den vastgestelden uitsluitingstcr-
mijn voor studenten, die de „loya
liteitsverklaring" geteekend heb
ben zonder daarvan te hebben „ge
profiteerd". Deze is n.I. van een
jaar op 9 maanden gebracht.
Ds I. VOORSTEEGH OVER
GEMEENTE-OPBOUW.
In verband met de actie van
Gemeente-opbouw, die de laat
ste maanden in de Ned. Herv.
Kerk tot openbaring is geko
men, heeft ds I. Voorsteegh,
Ned.- Herv. predikant te 's Gra-
venhage, aan zijn kerkeraad een
Open brief gericht, waarin hij
uiting geeft aan zijn ernstige
bezwaren daartegen.
De schrijver oordeelt, dat als
de arbeid van Gemeente-op
bouw waarlijk tot heil van de
gemeente, van kerk en volk zijn
zal, het roer moet gewend, om
duidelijk te gaan koersen op
het kompas van Gods Openba
ring in de H. Schrift gegeven.
Wil men werken voor de gees
telijke vernieuwing van de
kerk, dan zal ten opzichte van
fundamenteele beginselen geen
enkele onzekerheid mogen
heerschen. Helaas laat Gemeen
teopbouw in het onzekere. Zij
zegt wel de richtingen te wil
len doorbreken, maar de schrij
ver vreest, dat er door haar
actie |nog een richting bijkomt,
waarvoor wellicht „Vrijzinnig
orthodox" of „Orthodox-vrij
zinnig" een gepaste naam zou
zijn.
Ds Voorsteegh geeft 'dan en
kele citaten van vrijzinnige
zijde, ten bewijze, dat hier dui
delijke taal gesproken wordt,
„maar waarbij de fundamenlten
van het Chr. geloof naar de H.
Schrift, worden weggebroken".
„Als ontkend wordt, dat de
Eeuwige Zoon van God door
wondere geboorte in het vleesch
verschenen is, dan noemt
Gods Woord datde geest van
den anti-Christ (1 Joh. 4:3 en
2 Joh. 7). Kunnen wij zoo sa
menwerken aan Gemeente-op-
bouw? Nooit! Hartelijk zal de
schrijver zich verheugen als Ge-
meente-opbouwi mede belijdt
van het Lam Gods: „Gij zijt
geslacht en hebt ons Gode ge
kocht door uw bloed". „Wij heb
ben het kloek en klaar getuige
nis van deze dingen nog nooit
van Gemeente-opbouw gehoord
en toch wil men naar een
Christusbelijdende kerk dan
moeten de zooeven genoemde
waarheden voorop staan. Waar
ze niet worden beleden, daar
wordt het Evangelie gemist en
wij weten, hoe de Schrift tegen
een ander Evangelie waar
schuwt en toornt." Ds Voor
steegh oordeelt, dat wellicht
van de zijde van Gemeente
opbouw geen nieuwe „eerezuil
voor de Dordtsche synode" en
haar werk te wachten is. „La
ten wij toezien. Waakzaamheid
en kloek opkomen voor de Con
fessie, die nog altijd de belijde
nis onzer kerk is, is geboden".
Om des beginsels wille, aldus
de schrijver, moeten wij ons
verzetten als de strijd aange
bonden wordt tegen allerlei Chr.
actie en Chr. organisaties op
staatkundig en sociaal terrein,
evenals op het gebied van het
vereenigingsleven. Heeft zoo
vraag ik met diepen ernst
God daarom Zijn oordeelen
over ons gebracht, opdat wij op
dat gebied den weg van kleur-
looze neutraliteit zouden op
gaan?" De schrijver besluit met