ZEEUWSCH DAGBLAD
Een betere weg.
Krachtige nota van de Regeering.
Interview met Den Doolaard.
Nederland zal bij de
onderteekening van
de acte van capitu
latie vertegen
woordigd zijn.
1eJAARQAN@No.117 PROT. GHR. BLAD VOOR ZEELAND Dinsdag 21 Aug. '45
Eeoiijtn tijd. fple&sn heelt
Minister van Kieffens verklaard,
dat de Rcgeering, wat betreft
eventueele annexatie van
Duitsch gebied, er prijs op
stelt, dat door een openbare
discussie de publieke meening
zich hierover kan vormen.
Wij hebben er toen op gewe
zen, dat voor een werkelijk
vruchtdragende discussie offi-
cieele en deskundige voorlich
ting noodzakelijk is.
Tot ons genoegen blijkt thans
dat ook de regeering deze over
tuiging is toegedaan.
Hetgeen blijkt uit de volgende
mededeeling:
De regeering meent, dat het
vraagstuk der annexatie op dit
oogenblik nog niet rijp is voor
het doen van een voorstel, doch
wel voor het doen instellen van
een zakelijk onderzoek naar de
verschillende aspecten daarvan.
Bij dit onderzoek zal in, de
eerste plaats de vraag worden
gesteld, of annexatie moreel ge
oorloofd, juridisch rechtmatig
en politiek (sociaal-economisch-
cultureel) verantwoord zou zijn.
Voorts of annexatie doelma
tig en uitvoerbaar is. En ten
slotte hoe groot een eventueel
te annexeeren gebied zou moe
ten zijn.
Reeds zijn door allerlei parti
culiere instanties inleidende on
derzoekingen gedaan, o.a. in
zake de militaire en strategische
kanten van het probleem, doch
in de meeste gevallen hadden
zulke werkgroepen zich gebon
den aan een bepaald, van te
voren reeds vaststaand! stand
punt.
Thans is de regeering over
gegaan tot het instellen van
een Staatscommissie, die op
korten termijn een duidelijk
omlijnd, zakelijk en zedelijk ge
fundeerd voorstel zou moeten
doen. Deze commissie is samen
gesteld uit personen,niet aange
wezen op grond van hun mee
ning te dezer zake, doch op
gronden van bekwaamheid en
integriteit."
Dit besluit verdient toejui
ching.
Hier wordt een betere weg
gevolgd dan aanvankelijk door
Minister Schermerhorn aange
wezen.
KLAARHEID INZAKE
PEARL HARBOUR.
Een senator uit Massachusetts,
David Walsh, heeft den Ameri-
kaanschen min. van Marine ver
zoent ten spoedigste een volledig
rapport te publiceeren aangaande
de oorzaken van de ramp van
Pearl Harbour. Men verlangt te
weten, wie verantwoordelijk zijn
voor het feit, dat deze onverwach
te Japansche aanval kon slagéh.
Geëischt wordt, dat de resulta
ten van de in te stellen enquête
publiek zullen worden gemaakt
Nieuw Russisch Vijf-
Jarenplan.
Radio Moskou heeft medege
deeld, dat de Sowjet-Unie een
nieuw S-jarenplan zal uitvoeren
voor het herstel van het nationale
bedrijfsleven. Het plan zal zich
uitstrekken over de jaren 1946
t.m. 1950.
Dank van de Nederlandsche
ballingen aan Engeland.
De Nederlandsche ambassadeur
heeft gisteren aan het Britsche
Koningspaar in Buckingham Pa
lace bloemen aangeboden namens
alle Nederlanders, die gedurende
den oorlog ir. Engeland een toe
vluchtsoord hebben gevonden.
Loonen in de zuivelindustrie.
Het Ministerie van Sociale Za
ken deelt mede: Het college van
Rijksbemiddelaars heeft allen
werkgevers in de Zuivelindustrie
ett in het Melkinrichtingsbedrijf
vergunning verleend, de loonen
van hun werknemers, zooals deze
golden op 31 October 1942, te
verhoogen met f 6.per week.
In het gebied' van Sjanghai zijn
Nederlansche geïnterneerden vrij
gelaten, tezamen met een groep
van 6000 Amerikanen.
AANSPRAKEN OP SCHADEVERGOEDING EN
OFF1C1EELE ERKENNING.
Zooals wij reeds in het kort
meldden heeft de Regeering
een nota gericht aan de groote
mogendheden, betreffende scha
devergoeding door Duitschland
en restitutie van uit Nederand
gestolen goederen.
De nota zegt, dat de regee
ring den onbevredigenden
toestand, die nog steeds en
bewezen diensten en de zware
verliezen, welke de Ned. koop
vaardijvloot gedurende den oor
log heeft geleden, de Ned. re
geering aanspraak maakt op
'tl eerlijk en rechtvaardig aan
deel van alle schepen, die
Duitschland zal overgeven.
Nadruk wordt gelegd op de
mate van de verwoesting, welke
zonder noodzaak of recht-door den oorog is veroorzaakt
vaardiging ten aanzien van
vele gestolen goederen, van
levend vee en andere Ned.
activa heerscht, niet kan
aanvaarden.
In de tweede plaats maakt de
regeering aanspraak op een
eerlijk en rechtvaardig aandeel
van alle Duitsche binnenland-
sche en buitenlandsche activa
welke voor herstelbetaling zul
len worden aangewend.
Voorts herhaalt de Ned.
regeering, dat zij het recht
voorbehoudt aanspraak te
maken op aansluitend Prui
sisch grondgebied, dat Ne
derland compensatie kan bie
den voor den Duitschen aan
val.
De nota brengt in herinne
ring, dat met het oog op de
en herinnerd wordt dat meer
dan 8 pet. van den bouwgrond
van ons land onder water is ge
zet en dat meer dan 2 pet.
braak heeft gelegen met 'toog
op den aanleg van versterkte
zones, mijnenvelden en vlieg
velden door de Duitschers. 6 pet.
is bovendien ongeschikt ge
maakt voor onmiddellijk ge
bruik door de militaire opera
ties.
Verder heeft de regeering (Ie
noodige stappen gedaan bij de
regeeringen van de landen, wel
ker strijdkrachten in de on
middellijke omgeving van
Nederl.-Indië aanwezig zijn,
teneinde er zooveel noodig
aan te herinneren, dat Ne
derland naar behooren dient
te worden gekend wat de
overgave van Japan betreft.
Spannende week aan den
Nolledijk.
.Tijdens een onderhoud met den
bekenden schrijver^ A, den Dool
aard, vernamen wij, dat deze week
zeer spannend zal zijn voor het
diclitingswcrk aan den Nolledijk
■bij Vlissingen.
Er worden n.1. proeven geno
men, om te komen tot een ver
vroegde sluiting van het gat.
Dit gebeurt door het tot zinken
brengen van Caissons, die een af
meting hebben van 5 .X 2.20 X
12.50 m, en die afkomstig zijn
van de kunstmatige havens, die
bij de landingen in Normandië
zijn gebruikt.
Ze zijn door de Engelsche au
toriteiten welwillend ter beschik
king gesteld.
Op 18 en 19 Augustus j.l. zijn
de eerste 4 caissons tot zinken ge
bracht. Of deze proef gelukken
zal, is op het oogenblik nog niet
te zeggen.
Tegelijkertijd werpt een groote
drijvende kraan van de M. U. Z.,
met een grijper-capaciteit van 2
loib. m. groote hoeveelheden klei
in het gat.
Deze klei wordt gebaggerd in
het Hollandsch Diep en is gedu
rende langeren tijd bestand tegen
de inwerking van eb en vloed.
In enkele dagen tijds heeft de
kraan een keileemdam opgewor
pen van 80 m. lengte, welke
echter nog zeer smal is. Dienten
gevolge is de stroomsnelheid in de
resteerende opening belangrijk
toegenomen.
De spoedige sluiting blijft even
wel afhankelijk van de weersom
standigheden, temeer, omdat de
periode van het z.g. springtij weer
begonnen is.
Wanneer het Nollegat dicht zou
komen, zou de gemiddelde stand
van het water op het eiland Wal
cheren met 10 cm. dalen.
Een memorandum van
Prof. Gerbrandy.
De Ministerraad heeft besloten
het verzoek tot Prof. Mr P. Ger
brandy te richten om een memo
randum samen te stellen, omtrent
het beleid van de opeenvolgende
Nederlandsche regeeringen te
Londen, tijdens de bezettings
jaren. Ook de periode de Geer
zou hierin dus begrepen zijn.
Hem is voorts verzocht dit stuk
in handen te stellen van de Na
tionale Advies-Commissie. Deze
zou voorts de bevoegdheid krij
gen ook zelfstandig onderzoek te
doen en inlichtingen te vragen aan
allen, wier getuigenis gewenscht
wordt.
Prof. Gerbrandy heeft ver-
Waard, dat hij gaarne wil mede
werken tot het afleggen van re
kening en verantwoording door de
Londensche regeeringen en heeft
met de samenstelling van het me
morandum reeds een aanvang ge
maakt.
Provincienieuws.
Ned. Pomologisceh Vereen.
Zaterdag had te Wilhelmina-
dorp de alg, vergadering van de
Ned. Pomologische vereeniging,
afd. Zeeland plaats o.l.v. dhr J.
Q. C. Lenshoek. De seer. Ir P. v.
d. Plassche herdacht de slachtof
fers onder de leden en deelde
daarna mede, dat aan de vrucht-
boomen geen groote schade is
toegebracht. Hij achtte de fruit-
prijzen niet te hoog. Voorts ver
meldde hij, dat er 23 cursussen
zijn geweest in het afgcloopen
jaar, Er werden 226 bijenkorven
geplaatst. Dhr Lenshoek werd als
bestuurslid herkozen.
Hierna had onder voorzitter
schap van dhr A. Minderhoud een
vergadering plaats van den Proef
tuin voor Zeeland. Ook deze heeft
weinig van den strijd geleden, het
laboratorium daarentegen liep
schade op. Als bestuursleden
werden herkozen dhrn R. v. d.
Have, P. J. J. Dekker, J. Q. C.
Lenshoek en A. Minderhoud.
Vervolgens werd van dhr A.
Provoost, die van 1918 tot Oct.
1944 chef van den Proeftuin en
tevens onderwijzer was, afscheid
genomen. De voorz. bood hem een
radio-toestel aan, dat in de toe
komst zal worden aangeschaft,
terwijl Ir v. d. Plassche (hem een
boekwerk offreerde, na zijn ver
diensten voor den Proeftuin en
voor den tuinbouw te hebben ge
schetst. Na enkele andere sprekers
voerde tenslotte Ir. de Bakker nog
het woord.
MIDDELBURG. Zomer-
concert Z. V. U. Vrijdag
avond vond dn het Schuttershof
het laatste der vier zomerconcer-
ten van de Z.V.U. plaats. Met
groote aandacht beluisterde het
auditorium de zang van
Tanny van de Garde en
het spel van de heeren Dick de
Reus en Jan Kuiler. De sopraan
bleek over een helder stemgeluid
en een uitnemende techniek te be
schikken en had enthousiaste bij
val. Vooral de Aria van Scarlatti
en de drie Romanzen van Brahms
werden luide toegejuicht.
Dick de Reus gaf blijk van zijn
kunnen in een Chaconne van Bach
en vier stukken van Jos. Suk.
Wij hopen dezen jongen kunste
naar nog meer te mogen be
luisteren.
Jan Kuiler speelde als solist
ëen tweetal stukken van Chopin,
waarvan met name de vertolking
der Polonaise in Es-dur heel goed
was.
Het gebodene stond op zeer
hoog peil en het is te hopen, dat
de Z.V.U, met haar concerten in
dezen lijn door zal gaan.
VLISSINGEN, „De her
bouw van Vlissinge n".
Onder dezen titel heeft het Ge
meentebestuur een brochure van
61 pagina's iaten verschijnen, sa
mengesteld door dhr H, B, J,
Knoop, weth, van Openb, Werken.
Deze memoreert, hoe Vlissingen
werd getroffen door oorlogschade
en inundaties en vervolgens
de ontwikkeling van den toestand
vanaf begin November 1944 tot
Juli 1945. Het urgentie-program
ma 1943 blijkt behoudens enkele
wijzigingen te worden gehand
haafd. Dit plan wordt in de
brochure besproken en toegelicht.
Aan stadsuitbreiding, verlegging
van het centrum, wijziging der
gemeentegrens, stratenplan en
scholenbouw wordt de noodige
aand'acht besteed.
GOES. D e Ma r i a M a g d a-
1 e n a k e r k. De heer A. D. F.
v, d. Wart heeft bij de boekhandel
van Klaveren een belangwekkende
verhandeling over „De Groote of
Maria Magdalenakerk te Goes en
haar restauratie" het licht doen
zien.
Verlucht door enkele goede fo
to's geeft dit werkje ons een over
zicht van de restauratie van deze
schoone kathedraal en de voorge
schiedenis daarvan. Als inwij
dingsjaar is vermoedelijk 1423 aan
te nemen. In v1619 brandde het
schip nagenoeg geheel uit Het
orgel werd in 1641 gebouwd.
Sinds 1936 is het gepneumatiseerd.
In dit jaar kwam ook de algeheele
restauratie, die in 1923 begonnen
was, gereed. Dit, nadat er reeds
sinds 1898 een restauratie-com
missie bestond, die echter met
groote moeilijkheden, vooral finan-
ciëele, te kampen had. Nog altijd
wachten nu de consistorie, en en
kele andere objecten op herstel
ling. Met den schrijver hopen we,
dat Rijk, provincie en gemeente
naast Synode en particulieren ook
hier hun medewerking niet zuilen
onthouden.
Onze klokken.
Naar wij vernemen is er een
groote kans, dat de groote
luidklok van den stadhuistoren
die te Groningen werd ontdekt
en die thans te Heiligerlee
wordt gestemd, op 31 Augustus
a.s. weer geluid zal kunnen
worden. De terugkeer van de
klok kan een dezer dagen wor
den tegemoet gezien. Wat de
overige klokken betreft: het is
nu wel zeker, dat verschillende
klokken van het carillon bij
Hoog water te Vlissingen
Woensdag 22 Aug, 2,01 u.
1.83 m. N.A.P., 14.14 u 1,89
m. N.A.P,
Op- en ondergang van zon
en maan.
Woensdag 22 Aug.Zon op
6.42 u„ onder 20.55 u.Maan op
18.53. u,, onder 2,50 u.
Officieel wordt thans gemeld,
dat Nederland bij de ondertee
kening van de acte van .over-
1 gave door Japan vertegenwoor
digd zal worden door den com
mandant van de Nederl. Indi
sche strijdkrachten, luitenant-
generaal van Oyen. Hij is reeds
naar Manilla vertrokken en zal
met generaal Mac Arthur naar
Tokio gaan waar de plechtige
onderteekening zal plaats heb
ben. Generaal Mac Arthur gaf
als zijn meening te kennen, dat
de onderteekening binnen 10
dagen kan worden verwacht.
Op Java is de strijd
gestaakt.
Volgens het radio-station te
Batavia, dat onder Japansche con
trole staat, hebben de Japansche
troepen op Java bevel ontvangen
het vuren te staken.
Van Amerikaansdie zijde wordt
gemeld, dat dit bevel wordt opge
volgd en dat de Japanners zich
op de overgave voorbereiden.
De Japansche strijdkrachten
zullen de orde en de rust bewaren,
totdat deze taak door de geallieer
den zal zijn overgenomen.
Urk „boven water" zijn geko
men. Of dit met alle klokken
het geval is, is nog niet zeker.
's GRAVENPOLDER. In de
1 bijeenkomst van den tijdelijken
gemeenteraad werden dhrn Th. de
Klerk en M. Grim tot wethouder
I gekozen, waarna de burgemeester
I zijn dank uitsprak voor wat dhr
Hoogesteger als weth. heeft ge
daan. Daarna werden de 9 in
woners herdacht, die bij de be
vrijding hun leven lieten. Voor de
betrekkingen van bode en gemeen
tewerkman zullen gegadigden
worden opgeroepen. De gemeente
arts, Dr A. P. Kole, werd op
nieuw voor 3 jaar benoemd.
KAPELLE. De tijdelijke ge
meenteraad van Kapelle kwam
onder voorzitterschap van weth.
J. Balkenende, wnd, burgemeester,
bijeen.
