ZEEUWSCH DAGBLAD
Nederlandsch-lndië in den
Japanschen storm.
Geen evenredigheid.
Berechting Landverraders.
ie jaargang No. 100 PROT. CHR. BLAD VOOR ZEELAND
Dinsdag 31 Juli '45
Oud-Minister Kerstens vertelt van zijn ervaringen.
Dezer dagen is hier te lande
teruggekeerd de heer P. A. Ker
stens, teneinde zijn werkzaamhe
den als Regeerings-commissaris
voor de behartiging van Ned.-In-
dische aangelegenheden in Neder
land te aanvaarden.
Aan een redacteur van A.N.P.-
Aneta vertelde de heer Kerstens,
dat Nederlandsch-lndië zwaar
heeft geleden onder den druk van
den Japanschen bezetter, doch dat
gegronde hoop bestaat, voor een
groote toekomst van dit eilanden
rijk.
Een der eerste vragen betrof de
positie der Europeanen tijdens de
Japansche bezetting, en hierop ant
woordde de heer Kerstens, dat op
dit punt geen preciese gegevens
■beschikbaar zijn.
Vooropgesteld moet wor-dën, dat
alle Europeanen in Ned.-Indië
zijn geïnterneerd en ondergebracht
in kampen. In den eersten tijd
werd deze maatregel niet toege
past op hen, die men in een of
andere leidende functie noodig had
en die hun werkzaamheden moch
ten voortzetten totdat een vervan
ger was opgeleid of aangekomen,
waarna ook zij in de kampen wer
den ondergebracht.
De situatie in deze civiele kam
pen is zeer verschillend, zoodat een
totaal beeld moeilijk is te geven.
Waren in het begin de gezinnen
gescheiden, de mannen onderge
bracht in speciale kampen en vrou
wen en kinderen in andere, later
is dit gedeeltelijk gewijzigd en zijn
vele gezinnen weer hereenigd, In
verschillende kampen is de toe
stand dragelijk, mogen de geïn
terneerden overdag het kamp ver
laten en inkoopen doen, voor an
dere kampen is dit weer niet toe
gestaan.
Wat betreft de kampen voor
krijgsgevangenen, ook hierover is
niet veel bekend, doch wat be
kend geworden is geeft aanleiding
tot sombere vermoedens.
Wat 'betreft de verhouding van
de bevolkingsgroepen onderling,
ook hierop is geen algemeen ant
woord te geven, daar er slechts
betrekkelijk weinig naar buiten is
doorgedrongen. Er zijn echter
twee feiten, die eenigermate een
indruk kunnen geven, en deze zijn
ten eerste, dat tal van Inheemsche
mannen en vrouwen bitter zijn ge
straft en gemarteld, omdat zij po
gingen deden hun toean of njonja
te helpen door het doen toekomen
van voedsel of andere hulp.
Het tweede betreft de houding
van de Indo-Europeesche groep.
Deze groep heeft zich altijd Ne
derlander gevoeld, doch nu is deze
houding in het vuur beproefd.
De afkondiging van massale,
strenge maatregelen tegen .de In
do-Europeanen in Indië is er het
beste bewijs voor, dat zij zich ver
zetten tegen den Japanner en de
zen veel last veroorzaakten. Voor
de weinigen, die nog twijfelden
aan deze groep, is dit wel een zeer
duidelijk bewijs.
De economische situatie is over
het algemeen genomen zeer slecht
er is geen handel mogelijk en geen
bedrijf,de loonen zijn minder ge
stegen dan de belasting enz., alle
oorzaken voor den slechten toe
stand waarin de Inheemsche be
volking is komen te verkceren.
Ook op het gebied der voedsel
voorziening staan de zaken er zeer
slecht voor. De zoo moeilijke
kwestie der rijstvoorziening, die
onder Nederlandsche leiding zoo
subtiel werd behandeld, dat in de
laatste jaren daaromtrent nergens
moeilijkheden ontstonden, is totaal
verstoord.
Op vele plaatsen wondt
honger geleden, omdat goede sa-
wahgronden en gronden voor
tweede gewassen moesten worden
beplant met djarak (voor de pro
ductie van ricinusolie) en katoen.
Teekenend is in deze kwestie wel,
dat het is voorgekomen, dat de
Japansche radio in Ned.-Indië in
de uitzendingen een recept omriep,
waarin werd verteld hoe men van
ratten een smakelijk gerecht kan
maken. Voor degene, die de toe
standen in Indië kent, spreekt dit
wel zeer duidelijk, daar een rat
door den Indonesiër nog als on
reiner wordt beschouwd dan een
i varken.
i Min. Spaak heeft verklaard,
i dat België vast beslc n is, aan
i Spanje de uitlevering1 van Léon
Degrelle te vragen.
In de Nationale Adviescom
missie, die een belangrijke rol
speelt bij de samenstelling van
het noodparlemcat, zitten 54
leden. Daarvan wonen er in
het Westen (de beide Hollan-1
den en Utrecht) niet minder
dan 45. De resteerende 9 zijn
als volgt verspreid: Friesland
1, Groningen 1, Gelderland 3,
Noord-Brabant 1, Limburg 2 en
nog 1, zegt Oost-Brabant, met
ons niet bekende woonplaats.
En dat heet dan een natio
nale commissie.
Ter verdediging van deze een
zijdige samenstelling schijnt
men zich te beroepen op de
moeilijkheden van vervoer en
verkeer. Een argument dat ze
ker niemand als doorslaggevend
zal aanvaarden.
Geen wraak, maar recht.
Bij de installatie van het Am-
sterdamsche Bijzondere Ge
rechtshof heeft de procureur
fiscaal Mr Sikkel een rede ge
houden, waarin hij schilderde
den achtergrond tegen welke
men elk te houden requisitoir
zal moeten zien en beoordee-
len.
„Geen wraak, maar recht en
gerechtigheid zal geschieden
aan al degenen die geestelijk
geprepareerd waren op het ple
gen van de feiten waarvoor zij
zullen worden gedagvaard; dege
nen, die de zwakken rondom
hen meesleurden, die mede ver
antwoordelijk zijn voor de de
moralisatie van ons volk. Eer-
zuchtigen, hebzuchtigen, die los
van het volk, gebonden aan
zichzelf alleen eigen persoon en
eigen gewin zagen en blind ble
ven voor het leed en den nood
van het volk.
Tot de gevallenen, die met
eerlijke, trouwe oogen van
dien achtergrond op ons neer-
zieii .sprak Mr Sikkel: „Wees
gerust mijn jongens: er wordt
recht gedaan. Wij zetten jullie
strijd voort tegen de ondergra
vers van onze samenleving; wij
dan'ken God voor de geschon
ken gelegenheid dien strijd in
nuchtere rechtspraak zonder
sentimentaliteit te beëindigen."
E1SCH AAN
DUITSCHLAND
50.000.000.000?
De „Daily Express" ontleent
aan de „New York Herald-Tri-
bune", de publicatie van 'n rap
port, volgens hetwelk te Yalta
in het geheim zou zijn overeen
gekomen van Duitschland een
vergoeding voor oorlogsschade
te eischen van 50.000.000.000.
Daarvan zou de helft aan Rus
land ten goede komen, de Ver.
Staten en Engeland zouden
ieder aanspraak maken op 1/5
deel. Washington heeft op deze
publicatie nog niet geantwoord.
CHURCHILL WEIGERT
ORDE VAN DE KOUSE
BAND.
De Engelsche koning
heeft aan Churchill in
verband met zijn groote
verdiensten de orde van
de kouseband aangeboden.
Churchill heeft gemeend,
dit aanbod in de gegeven
omstandigheden niet te
kunnen aanvaarden.
De orde van de kouseband
is de hoogste onderscheiding
in Engeland en werd het
laatst toegekend aan Chamber
lain, na de succesvolle afslui
ting van het Locarno-verdrag.
GOERING WILDE DE
RUSSEN NIET ZIEN.
Volgens de Amerikaansche
radio heeft een Russische on
derzoekcommissie zich naar
Mondorf begeven om enkele
van de 52 nazi-leiders die in
het Palace-hotel geïnterneerd
werden te ondervragen.
Onder de prettige voorvallen
van dit bezoek, moet gewezen
worden op de houding van
Goering; toen hij, uit zijn ven
ster op de vierde verdieping de
Russen zag aankomen, riep hij
uit: „Zijn er Russen aangeko
men? Ik wil hen niet zien, ik
zal hun geen woord zeggen."
Goering echter heeft moeten
sprekengedurende twee dagen
werd hij ondervraagd.
Een Donaubond in de maak?
De Canadeesche radio meldt,
dat Rusland, volgens een be
richt uit Parijs, de oprichting
van een Donaubond zou heb
ben voorgesteld, welke Oosten
rijk, Tsjecho-Slowakije, Joego
slavië, Hongarije en Roemenië
zou omvatten.
Deze landen zouden wat hun
buitenlandsche politiek en hun
handelsbetrekkingen aangaat
met elkander samenwerken.
Elk land zou echter zijn eigen
grenzen moeten behouden.
Japansche slagschepen
getroffen.
Vrijdag en Zaterdag werden van
bases van Okinawa door bommen
werpers en jagers meer dan 700
vluchten gemaakt. O.m. werd het
spoorwegcentrum Kagoshina op
Z. Kioesjoe zwaar gebombar
deerd. De Zuidkust van Hondo
werd met duizenden granaten be
stookt. Bij operaties ter zee werd
het Japansche slagschip „Habana"
getroffen, terwijl het slagschip
„Ise" waarschijnlijk op de bodem
der zee rust,
Zal de Gaullo aftreden?
Over het verwerpen van het
door de Fransche regeering opge
stelde ontwerp voor de nieuwe
grondwet is nog te melden, dat
deze verwerping plaats had met
210 vóór en 19 stemmen tegen.
De Gaulle had tevoren verklaard,
dat hij mogelijk af zou treden
als de raadgevende vergadering
het voorstel verwierp. Deze heeft
met haar houding bedoeld, de ge
vraagde periode voor een leiding
zonder verantwoordelijkheid aan
eenig gekozen lichaam te weige
ren. Zij keurde daarentegen een
motie over het principe van een
Constitutioneel verantwoordelijke
regeering met algemeene stemmen
goed.
Laval naar Frankrijk?
Op 29 Juli is bekend gemaakt,
dat Laval zich binnen een termijn
van 10 dagen in Frankrijk ter te
rechtzitting zal hebben te bege
ven. Laval bevindt zich nog steeds
in Spanje. Het is mogelijk, dat hij
vandaag per vliegtuig naar Frank
rijk vertrekt.
Het Fransche kabinet komt
vandaag opnieuw bijeen voor het
vaststellen van een nieuwe grond
wet. De Gaulle zal, naar verwacht
wordt, vasthouden aan een volks-
stemming. Men verwacht niet, dat
hij zijn dreigement om af te tre
den, ten uitvoer zal brengen.
Kramer, de beruchte comman-
dant van 't concentratiekamp Bel-
sen, zal met vele anderen in Au
gustus terecht staan.
De Amerikaansche Marine ver
loor sedert het begin van den oor
log 327 oorlogsschepen, w.o. 1
slagschip, 11 vliegtuigdekschepen,
9 kruisers, 66 torpedobootjagers,
54 onderzeeërs en 8 convooijagers.
President Truman zal waar
schijnlijk na de conferentie
van Potsdam een 'kort bezoek
aan Engeland brengen en mo
gelijk te Plymouth den Brit-
schen koning ontmoeten.
De Sovjet-autoriteiten ont
kennen de mogelijkheid niet,
dat Hitier nog leeft. Hij zou
dan echter niet in het Russisch
bezet gebied vertoeven.
DE 100 GULDEN
BILJETTEN.
Ruim 1 milliard niet
ingeleverd.
Oorspronkelijk was circa
f 1.750.000.0000 aan bankbiljet
ten van 100 gulden in omloop.
Hiervan is rit f 1.144.000.000 tot
dusver nog niet ingeleverd.
TERUGKOMST NEDER
LANDSCHE PAARDEN.
Het contingent paarden dat
uit Noord-West-Duitschland
onze grens passeerde, is van
126 gestegen tot 1200, Van deze
dieren, die naar paardenken
ners verzekerden, voor een
groot deel in slechten
staat verkeerden, zijn niet
meer dan 400 bruikbaar. Zij
vertoonen weinig overeenkomst
met die wel'ke uit Nederland
werden weggevoerd.
Groote staalfabriek in
Zuid-Limburg?
Er is groote kans, dat er op
zeer korten termijn in Z.-Limburg
een groote staalfabriek zal ver
rijzen. Er zou in principe overeen
stemming bereikt zijn tusschen de
geallieerden en Nederland, Frank
rijk en België inzake het over
brengen van enkele groote staal
industrieën uit het Duitsche Ruhr-
gebied naar deze drie landen.
Grondstoffen, o.a. ijzererts zullen
uit het Ruhrgebied en de Elzas
worden aangevoerd,
Provincienieuws.
FRANSCHEN
GESNEUVELDEN.
In de eerste helft van Augus
tus zullen enkele Fransche of
ficieren Zeeland bezoeken voor
het in ontvangst nemen van
nog aanwezige bezittingen van
in 1940 gesneuvelde Fransche
militairen.
Het spreekt vanzelf, dat de
nagelaten betrekkingen deze
voorwerpen gaarne terug zul
len ontvangen.
Een ieder, die nog in het be
zit is van eenig voorwerp, hier
toe behoorende, wordt drin
gend verzocht dit in te leveren
of ervan kennis te geven aan
A. de Roo, Kreukelmarkt 2,
Goes, vóór 10 Aug. a.s.
Dienstregeling Vlissingen
Bergen op Zoom.
Het Bestuur van de Zeeuwsch-
Vlaamsche Kamer van Koop
handel te Middelburg heeft bij
de Ned. Spoorwegen geprotes
teerd tegen de dienstregeling
on het baanvak Bergen op
ZoomVlissingen. De inwoners
van Z.-Vlaanderen kunnen van
de treinen, die voor den mid-
Hoog water te Vlissingen.
Woensdag 1 Aug.; 8.16 u.
192 M. N.A.P.; 20.3c u.
171 M. N.A.P.
Op- en ondergang van zon
Woesndag 1 Aug.Zon op
6.07 u., onder 21.36 u. Maan op
23.15 u., onder 13.15 u.
8 Augustus a.s. nieuwe maan.
dag uit Vlissingen naar N.-Bra-
bant vertrekken geen gebruik
maken, zoodat iedere reis
slechts in den namiddag aange
vangen kan worden.
Onverwacht voordeel.
In Aardenburg is een
groot gebied met zoet water
geïnundeerd geweest. Dadelijk
na de bevrijding is men begon
nen dit land droog te maken en
daarna zijn de boeren aan den
arbeid gegaan. De moeilijkhe
den waren buitengewoon groot,
maar 't land werd beploegd en
bezaaid. De vrees bleef echter,
dat de opbrengst van dezen
natten grond heel gering zou
zijn. Nu doet zich het merk
waardige feit voor, dat de
oogst buitengewoon zwaar is,
zoo zwaar als hij naar men-
schen heugenis nog nooit ge
weest is.
MIDDELBURG. „H e t V r ij e
Boe k". Een bezoek aan de ten
toonstelling „Het Vrije boek", die
t.m. Woensdag inde Openb. Lees
zaal en Bibliotheek te Middel
burg wordt gehouden, en georga
niseerd is door het bestuur der
Z.V.U., is zeker de moeite waard.
De collectie geeft een goeden in
druk van wat gedurende de be
zetting „illegaal" op literair ge
bied in ons land is verschenen.
Wij doen enkele grepen: „Aldus
sprak Zarathustra", nu niet van
Nietzsche, maar van Prof. Don
kersloot en Alb. Helman, die een
overzicht geven van wat in ver
schillende landen en tijden over
den Duitscher geschreven werd.
Van Gabriël Smit: „De boekver-
kooper", en van Teun de Vries:
„W.A.-man". Voorts diverse reek
sen w.o. de „Schildpadreeks". Van
de dichters noemen wijG. Ach
terberg, B. Aafjes, du Perron,
J. N. v. Eijck, W. A. P. Smit en
Henr. I^oland-Holst.
Jammer, dat de bezoeker het
tentoongestelde slechts aan de bui
tenkant kan zien. Wij hopen ech
ter, dat veel van deze literatuur
spoedig voor het publiek zal ver
schijnen.
N. S. B.-ers gearri-
v e e r d. Zaterdagavond om 10
uur kwamen in Middelburg weer
ruim 20 N.S.B.-ers aan. Zij wa
ren door enkele rechercheurs van
verschillende plaatsen opgehaald.
