ZEEUWSCH DAGBLAD
Roep om recht.
Noodkreet van een Tribunaal.
ie JAARGANG No. 67 PROT. GHR. BLAD VOOR ZEELAND
Vrijdag 22 Juni '45
Er gaat door ons land een
sterke roep om recht. En dat is
een gunstig teeken. In de dagen
van de Duitsche terreur hebben
we geleerd wat het beteekent
als onrecht en geweld den bo
ventoon hebben en van hoeveel i
belang het is dat recht gedaan
wordt, naar alle kanten.
Wij ontvingen over dit onder
werp verschillende brieven,
waarop wij gaarne de aandacht
vestigen.
Een onzer lezers heeft zich
geërgerd aan wat H. S. schreef
in ons nr. van 15 Juni.
Niet omdat hij het er niet mee
eens is, dat de strafoefening niet
toekomt aan de bevolking, doch
dat dit aan den bevoegden rech
ter moet worden overgelaten,
maar omdat ergeenernst
schijnt gemaakt te
worden met de be
rechting van de mis
dadigers.
Wat ik in Xerneuzen gezien
heb, zegt hij, is verschrikkelijk,
maar wanneer onze Nederland-
sche rechters zóó doorgaan, zal
een volksgericht op den duur
niet uitblijven.
Onze mannen en jongens die 2
a 3 jaar als slaaf in 't buitenland
hebben gewerkt, zullen er geen
genoegen mee nemen, dat
N.S.B.-ers en anderen er zoo ge-.,
makkelijk afkomen en dat Mus-
sert en Blokzijl kans hebben
vandaag of morgen door hun
kornuiten in vrijheid te worden
gebracht.
Met de strekking van dit schrij
ven, dat wat de hoofdzaak be
treft niet in tegenspraak is met
wat H. S. schreef, zijn wij het
geheel eens.
Er moet recht gedaan worden.
Zoo gaat het niet langer.
De Belgische bladen brengen
eiken dag lange lijsten van land
verraders, die tot zware straffen
veroordeeld werden.
Waarom is dat ook hier niet
mogelijk?
Er zou over deze dingen veel
te zeggen zijn. Wij beschikken
pver gegevens die er op wijzen
dat de autoriteiten die thans de
leiding hebben, in vele gevallen
een uiterst slappe hou
ding aannemen.
Als 'tgaat om overtreding van
een of andere verordening, ja,
dan komt de machine in bewe
ging.
Maar als 't gaat om dingen
voor ons volksleven van 't groot
ste belang, dan is er een voor
zichtigheid en een aarzeling en
een afschuiven van verantwoor
delijkheid zonder eind.
Daarom mogen wij eischen dat
recht gedaan wordt.
Tot bestraffing van de mis
dadigers.
Maar ook en dat is de an
dere kant van de zaak om te
voorkomen, dat onnoodig leed
wordt berokkend in gevallen
waarin een lichte straf of mis
schien vrijspraak op zijn plaats
zou zijn.
Daarover morgen meer.
Duitschland worden weggevoerd
en voor onbepaalden tijd in kleine
kolonies worden afgezonderd.
Meer dan 2 millioen Duit-
schers bevinden zich in Britsche
krijgsgevangenschap. Dagelijks
worden er 12.000 vrijgelaten.
Ongeveer 2750 Grieksche offi
cieren en manschappen zullen als
vrijwilligers dienst nemen voor
den strijd in het Oosten.
Dr H. Brill, die zes jaar in
een concentratiekamp door
bracht is door de Amerikaan-
sche autoriteiten benoemd tot
minister-president van de Duit
sche provincie Thuringen. Hij
was vroeger lid van de Soc.-
Dem. J^rtij.
Op bezoek in de
Zeeuwsche Interneeringskampen.
DE JAPANNERS OP
OKINAWA VERSLAGEN.
Na 82 dagen van strijd is
de slag om Okinawa door de
Amerikanen gewonnen.
Gisteren heeft alle georgani
seerde tegenstand opgehouden.
Dit is voor het verloop van
den oorlog van veel belang.
Okinawa ligt op minder dan
500 K.M. van Japan en bezit een
groot aantal vliegvelden, die een
1000 vliegtuigen kunnen bergen.
Geschat wordt dat 90.000 Ja
panners zijn gesneuveld,' terwijl
25.000 zijn gevangen genomen.
Ook de geallieerde verliezen
zijn niet gering.
Doelen op Celebes en Nieuw
Guinea werden gebombardeerd.
Op Formosa werd de stad Kari
door bommen vernield. r
De Australiërs hebben 4 uur
na de landing op Noord-Borneo
op 1.6 K.M. van de kust een
front gevormd.
De Amerikanen hebben in
de Japansche wateren 11
schepen tot zinken gebracht.
Op Borneo is een derde
landing uitgevoerd.
De bezetting
van Duitschland.
Montgomery heeft aangekon
digd dat Britsche troepen bin
nenkort door de 7e pantserdivisie
een gedeelte van Berlijn zullen
bezetten.
Verder verklaarde hij dat de
Duitsehe S.S. waarschijnlijk 20
jaren gevangen zouden worden
gehouden. Leden van den Duit-
schen generalen staf zullen uit
DE OPLEIDING VAN ONS
LEGER.
In de buurt van Oirschot, in
de heide tusschen Best en Oir
schot, zal een groot kamp wor
den aangelegd, dat plaats biedt
aan 15.000 man en dat op zeer
moderne en geriefelijke wijze
zal worden ingericht. Met den
bouw zal zeer spoedig begonnen
worden. Dit kamp dient voor
de opleiding van het op te rich
ten nieuwe Koninklijke Neder-
landsche leger.
De beide Kamers van het Tri
bunaal van Eindhoven hebben een
telegram aan den Minister van
Justitie verzonden, waarin groo-
te bezorgdheid wordt uitdrukt
over het voortdurend uitblijven
der practische mogelijkheden met
de werkzaamheden van het Tri
bunaal te beginnen.
Brandstoffen en
Kunstmest.
De Nederlandsche mijnen laten
thans over de grens in Duitsch
land mijnhout hakken.
De cokesproductie in de mijn
streek zal van 1 Juli af gecon
centreerd worden in het bedrijf
van de „Maurits" te Lutterade.
Hierdoor zal de productie van
kunstmest worden verhoogd
van 225 tot 450 ton per dag, wat
van het grootste belang is voor,
de voedselvoorziening, aangezien
1 kg. kunstmest 4 kg. voedsel
vertegenwoordigt.
Op uitnoodiging van het Mili
tair Gezag is de Zeeuwsche pers
in de gelegenheid gesteld een be
zoek te brengen aan de kampen,
waar de geïnterneerden zijn on
dergebracht.
Algemeen overzicht.
De interneering is, zeide Ka
pitein Geelkerken, het Hoofd van
de Afd. Interneering, reeds tij
dens de bezetting voorbereid. Als
verzamelplaats voor toekomstige
politieke gevangenen werd toen
het fortEllewoutsdijk gekozen.
Bij deze keuze was echter geen
rekening gehouden met de ko
mende oorlogshandelingen. Het
dorp werd voor een groot ge
deelte verwoest en het fort kreeg
een Engelsche bezetting. Toen
moesten de gearresteerden elders
worden ondergebracht, wat een
groote chaos ten gevolge had. In
Rilland werden ze bijv. gelegerd
in een boerenschuur en een aard
appelhut. Wij hebben deze tijde
lijke verblijfplaatsen gezien en
kwamen tot de slotsom, dat ze
ten eenen male ongeschikt waren
voor het herbergen van enkele
menschen, laat staan van een
groote hoeveelheid.
Aan dezen wantoestand is ge
lukkig spoedig een eind gemaakt.
Door het onvermoeide werken
van de ambtenaren der Sectie
Interneering kon het fort Elle
woutsdijk bewoonbaar gemaakt
worden en ook in Rilland werd,
onder de bekwame leiding van
den heer Hendriks, een begin
gemaakt met het inrichten van
een hygiënisch barakkenkamp.
In Middelburg huizen de geïn
terneerden nog in het Militair
Hospitaal, terwijl de vrouwelijke
arrestanten een school aan de
Heerengracht bewonen.
Tewerkstelling der ge-
interneerden.
De interneeringskampen zijn
geen lustoorden, zooals men wel
eens hoort zeggen. Met name
Rilland-Bath en Ellewoutsdijk
zijn werkkampen, terwijl de ver
blijfplaats in Middelburg be
stemd is voor de zieken en de
oudere menschen. Binnen zeer
korten tijd staat een splitsing in
bewarings- en verblijfskampen te
wachten.
De toestand in onze provincie
op landbouwgebied is niet roos
kleurig. De boeren schreeuwen
om werkkrachten. In de omge
ving van Rilland bijv. liggen on
geveer 4000 H.A. bouwgrond,
waarvoor slechts een 80 arbei
ders aanwezig zijn, Er heerscht
hier een permanent tekort van
800 arbeiders. Deze toestand is
zoo dreigend, dat een gedeelte
van den oogst, welke wij juist
nu zoo dringend noodig hebben,
kans loopt verloren te gaan.
Hierom is het te begrijpen, dat
de boeren de gelegenheid, die
hun hier geboden werd om aan
werkkrachten te komen gaarne
hebben aanvaard. Dagelijks trek
ken de geïnterneerden er op uit
om op het land te gaan werken.
We zagen ze bezig in groepjes
van tien tot twintig man, elk
vergezeld van een bewaker. Op
deze wijze zijn prachtige resulta
ten behaald. Op het «gebied van
landbouw en de voedselvoorzie
ning werden op deze wijze in
Rilland in de maand Februari
7000 manuren gewerkt, in Maart
8000, in April 14000 en in Mei
13.000 uur. Aan het herstel van
dijken en wegen werden in deze
vier maanden ongeveer 18.000 u.
besteed. Door de Middelburgsche
geïnterneerden werd in April
27.000 uur gewerkt. De werk
zaamheden in de Zeeuwsche
hoofdstad bepalen zich voorna
melijk tot het lossen van griend-
hout, het afbreken van bunkers,
houtvi9schen en gebouwen
schoonmaken, terwijl iederen dag
30 man naar Zoutelande gaan.
Verder worden er natuurlijk in
de kampen allerlei werkzaamhe
den verricht.
Geen concurrentie voor
de arbeidsmarkt.
Het is niet zoo, dat de boeren
aan de geïnterneerden goedkoope
werkkrachten hebben. Ze moeten
voor dezen het volle loon betalen,
dat ze ook aan de vrije arbeiders
dienen te geven. Dit loon wordt
dan in de kampkas gestort en
hieruit worden alle. voor het on
derhoud van het kamp noodzake
lijke betalingen gedaan. Op deze
wijze is de Sectie Interneering
er in geslaagd een prachtige op
lossing te vinden voor het moei
lijke probleem der vrijheidsberoo-
ving, welke meestal den staat
een hoop geld kost, waar vrijwel
geen productieven arbeid tegen
over staat. De geïnterneerden
kosten den staat op den duur
niets, er kan zelfs in de toekomst
een geldelijk overschot verwacht
worden. En bovendien steunen ze
op krachtdadige wijze onze voed
selvoorziening. Zoo werden, om
een voorbeeld te noemen, onge
veer 15.000.000 kg. aardappelen
verwerkt.
Een volgende maal iets over
den toestand in de verschillende
kampen.
DIENST VLISS1NGEN
BERGEN OP ZOOM.
In ons blad van gisteren
hebben wij geklaagd over
de treurige dienstregeling
Vlissingen-Bergen op Zoom.
Naar wij thans vernemen,
wordt met ingang van Za
terdag de dienstregeling ge
wijzigd en verbeterd. Inlich-
gen hieromtrent aan dé
stations.
BOOTDIENST-REGELING
VLISSINGEN—BRESKENS.
Deze dienstregeling is thans als
volgt
Vertrek Vlissingen 9.30, 12,
14.30 en 17 uur.
Vertrek Breskens 10.30, 13,
15.30 en 18 uur.
MIDDELBURG. Zaterdag
avond om 8 uur geeft „Excel
sior" een concert op het Molen
water.
VLISSINGEN. In de verga
dering van den Bond van buurt-
vereenigingen, onder leiding van
den heer A. Schout, nam de
heer C. A. van Woelderen af
scheid van dezen bond. Daar vele
commissies in andere stadsge
deelten wonen, werd besloten dat
in verband met de viering van
den jaardag van Z. K. H. Prins
Bernhard op 29 Juni a.s. het
werk onderling zal worden ver
deeld.
Besloten werd op den a.s. 65-
sten verjaardag van H. M. de
Koningin een groot kroonfeest te
te vieren. Hiervoor zal bij de be
woners een collecte worden ge
houden, waarvoor weer mooie
bijdragen worden verwacht.
Op voorstel van het hoofdbe
stuur werd de aftredende burge
meester benoemd als Bescherm
heer van den Bond, waarmede de
talrijke aanwezigen onder luid
applaus hun instemming betoon-
ten; de heer Van Woelderen
zeide deze benoeming op hoogen
prijs te stellen.
De wnd. Commissaris van
Politie verzoekt aan een ieder
die munitie, mijnen, ontplofbare
stoffen en dergelijke mocht vin
den of waar dan ook weet te
liggen, daarvan terstond mede-
deeling te doen aan de politie.
OVEZANDE. Alle tijdens de
bezetting uit deze gemeente naar
Duitschland gedeporteerde per
sonen zijn behouden terugge
keerd.
Predikbeurten.
ZONDAG 24 JUNI 1945.
Ned. Herv. Kerk.
Goes9.30 ds Korevaar, 5 ds
Odé, jeuddienst; Wilhelmina-
dorp10 dr Dankbaar, 3 ds Ko
revaar; Kloetinge: 10 ds Odé,
2.30 ds Bunjes; Biezelinge; 10.30
ds v. Steenbergen, 3 ds Elzinga;
's Gravenpolder10.30 en 3 cand.
ElderenboschArnemuiden: 11
ds v. Voorst Vader, 4 leesd.
's H. Arendskerke10 en 2.30 ds
v. d. Waa's H. H.kinderen 10
en 2 ds ZandeeHansweert9.30
Zendel. Ritsema, 6.30 ds Hovy;
's H. Abtskerke10.30 en 3 ds
EveleinKapelle10 dr Schmidt,
2.30 ds v. SteenbergenKatten-
dijke: 10 ds Elzenga, 2.30 dhr
v. d. Vrede; Kleverskerke2.30
ds v. Woerden; Serooskerke: 10
ds Valeton; Souburg: 10.30 ds
Spijkerboer, 1.30 kinderdienst
Nisse: 9.30 ds v. Voorst Vader,
2 dhr Overgauw; Wolfaartsdijk
11 ds Louwers, 3.30 dhr Kraak;
Wemeldinge: 10 en 2 ds de
Bruin; Vrouwepolder: 2 cand.
Valeton; Waarde: 10.30 dhr
Overgauw, 3 ds v. Heuven;
Westkapelle: 10 ds Reus; Dom
burg 1.30 ds ReusOostkapelle
10 ds v. Loon, 7 M. C. Don,
theol. stud., Duinoord 2 M. C.
Don.
Geref. Kerken.
Vlissingen9 en 2.30 ds
Smeenk; Arnemuiden: 10 en
2.30 ds Scholing, Bed. H.A. en
Dankz.Domburg9.30 leesd., 2
ds Visser; Goes: 10 (niet 9.30)?
5.30 dr N. J. Hommes's Gra
venpolder: vm. en nm. ds Lan-
ning te Fijnaart; Kapelle: 10 en
2.30 ds ScheeleKattendke
(zaal Spruyt), 10 cand. Kuiper,
Voorber. H.Av.Nieuwdorp
10.30 en 3 ds Beukema; N.- en
St. Joosland: 4.30 ds v. Andel,
Bed. H.Av. en dankz.; Lewe-
dorp: 3 leesd.; Oostkapelle'.
(Duinen) 5 ds Visser; Souburg:
10.30 ds Oussoren; Yerseke: vm.
en nm. ds le Cointre; Wolfaarts
dijk: 10.30 en 3 ds van Heinin
gen; Westkapelle: 10 ds Visser,
2.30 leesd.
Geref. Gemeenten.
Middelburg: 9.30, 2 en 6 ds
Verhagen; Vlissingen: 9.30, 2.30
en 6.30 leesd.; Yerseke: 10, 2 en
6 leesd.
Chr. Geref. Kerk.
Middelburg10 en 3 prof.
Wisse; Vlissingen: 9.30 en 5 ds
Zijderveld; Zaamslag: 28 Juni
7.30 prof. Wisse.
Geref. Kerk (H.V.)
Middelburg: 10 ds Schoch.
Vrije Evang. Gemeente.
Wemeldinge: 10 en 2.30 ds
Werges.
Evang. Luth. Kerk.
Middelburgnm. 7.30 ds Nolte
Vlissingen: 10 ds Nolte.
Leger des Hells,
Middelburg: 10 en 7.30 adj.
Kooistra, 4 bijeenk. Dam.
Herst. Apost. Zendingsgem,
Vlissingen: 10 en 4.30 dienst.
