ZEEUWSCH DAGBLAD
Hulp uit ingeland
voor Waloheren.
Voor de slachtoffers
van het barbarendom.
Van Dachau naar Den Haag
1e JAARGANG No. 59 PROT. GHR. BLAD VOOR ZEELAND Woensdag 13 Juni '45
(2)
Wij ontvingen over dit onder
werp o.m. ook een schrijven van
arbeiderszijde, een paarden
knecht, die de zaak van een an
deren kant beiicht.
Wat wij thans zien, zoo zegt
hij, was menschelij'kerwijs ge
sproken te verwachten. De posi
tie van de landarbeiders is lan
gen tijd van dien aard geweest,
dat het waarlijk geen wonder
is dat, nu allerlei takken van
dienst arbeiders tot zich trek
ken, de landbouw in de knel
komt.
Hoe was 't voorheen bij vele
boeten? In 'tnajaar werden de
knechts, die toch al een karig
loon verdienden, naar de steun
gestuurd, wat men veilig kon
doen, omdat ze in het voorjaar
wel terug moesten 'keeren.
En in de oorlogsjaren werden
ze aan 'twerk gehouden, maar
vaak om voor de Duitsche weer
macht allerlei diensten te ver
richten, wat goed betaalif werd,
terwijl ze van wat clandestien
geslacht of gekarnd werd, niets
of zoo goed als niets ontvingen.
Er zijn landbouwers, die hun
hofstede hebben verkocht aan
hun geldgod en dat gaat zich nu
wreken.
Er waren echter ook anderen,
die zoowel in den crisistijd als
in de oorlogsjaren met hun per
soneel meeleefden. Gedurende de
crisis worstelden ze samen om
in hun onderhoud te voorzien en
in den bezettingstijd werd ook
aan de gezinnen van de arbeiders
gedacht en kregen dezen ook
hun deel van wat in 't geheim
aan de bezetters qnthouden
werd. Uit den aard der zaak
hebben dergelijke boeren nu ook
de minste moeite om arbeiders
te krijgen of te houden.
De conclusie waartoe hij komt
is deze, dat er heusch nog wel
goedwillende arbeiders zijn,
maar die dan ook aanspraak ma
ken op een behandeling waarop
zij als b e d r ij f s g e n o o -
ten recht hebben.
Onze ruimte laat niet toe
meerdere aanhalingen te doen.
Was dit wel het geval, we zou
den kolommen kunnen vullen.
Maar dat is niet noodig.'Men
kent het lied en de wijs.
Van veel meer belang dan een
breede beschrijving van de grie-
Het aftreden van Koning
Leopold geëischt.
Het Socialistische Congres
te Brussel heeft een resolutie
èangenomen, waarin het af
treden van den Koning wordt
gevraagd.
De leider van de partij,
Louis dc Brouckêre, heeft
ter vergadering een telegram
van Hitier aan Koning Leo
pold voorgelezen, dat in 1941
verzonden zou zijn, en waar
in Hitier den Koning dankt
voor diens gelukwenschen op
zijn verjaardag.
In officieele kringen te Brus
sel ontkent men een dergelijke
telegramwisseling. Men noemt dit
telegram, waarvan in het laatste
bezettingsjaar een foto-copie cir
culeerde, een vervalsching.
Maarschalk Zukof heeft de
Engelsche onderscheiding riddër
van het grootkruis van de orde
van Bath ontvangen.
Generaal Eisenhower zal op
14 Juni op het stadhuis te Parijs
1 officieel ontvangen worden, al-
j dus meldt B.T.P.
I De Gricksche volkspartij heeft
zich voor het herstel van de mo
narchie uitgesproken. Een dter
leden verklaarde dat Koning
George het leven en het verlan
gen van het land belichaamt.
De landingen op Borneo.
De Australische troepen op
Laboean en Moeara en op de
kust van Borneo in de Broendi-
bocht, vorderen goed. De strijd'
heeft een bevredigend verloop.
De stad Victoria en een vlieg
veld op Laboean zijn reeds in ge
allieerde handen. De stad Broe-
nei is het eerste belangrijke dbel
op Borneo.
Tot de overgebleven Japanners
op Okinawa is een oproep gedaan
om zich over te geven. De Ame
rikanen zullen hen anders vernie
tigen.
Korte Berichten.
In Noorwegen zal het parle
ment vandaag weer voor het
eerst bijeen komen.
Te Dachau zijn generaal ma
joor L. van de Kasteele en Mr
A. B. Bommezijn, rechter in de
Arr. Rechtbank te 's-Gravenhage
overleden.
Generaal Eisenhower heeft
gisteren op Buckinghampaleis te
Londen de Orde van verdienste,
een der hoogste Engelsche onder
scheidingen als eerste soldaat der
V.S. uit handen van den Engel-
schen Koning ontvangen.
ven en klachten over en
weer is trouwens de vraag op
welke wijze de moeilijkheden die
zich hier voordoen, overwonnen
kunnen worden.
Koningin en Prinses vliegen
over 't land.
H. M. de Koningin en H.K.H.
Prinses Juliana hebben Woens
dag per vliegtuig een tocht ge
maakt boven ons land om zich
op de hoogte te stellen van de
oorlogsschade. Op geringe hoog
te vloog het vliegtuig o.a. bo
ven Zeeland, Hoek van Holland,
Den Haag, Amsterdam, den
N.O. polder, Friesland en Arn
hem.
Vrijdag ontving H. M. op An-
neville een aantal Nederlandsche
officieren, die kort geleden uit
krijgsgevangenschap terugkeer
den, o.a. gen. Winkelman en
gen.-majoor Baron van Lawick.
(H.N.)
Kuyper-Bibliotheek en
bescheiden Jeugdbonden
terecht.
In één van de kelders onder de
Ridderzaal te Den Haag is de
volledige bibliotheek van de Dr
A. Kuyperstichting waarin de
boekenschat van wijlen Dr A.
Kuyper was ondergebracht, ont
dekt.
Ze was geborgen in pl.m. 200
kisten en op het eerste gezicht
zag alles er verzorgd uit.
Ten kantore van Mr J. T. I
Stale, destijds liquidateur van
verschillende politieke partijen
is een deel van het meubilair van
de Dr Kuyper-stichting gevon
den en een kast met zeer veel
waardevolle bescheiden van di
verse Gereformeerde Jeugdbon
den.
Monument te Eede.
Op de plaats waar te Eede
in Zeeuwsch-Vlaanderen H. M.
de Koningin voor het eerst be
vrijd gebied betrad zal een monu
ment worden opgericht. Inwoners
van Eede, Aardenburg en St.
Kruis hebben daartoe een com
missie gevormd.
Voor de droogmaking van
Walcheren, heeft, naar de
„P.Z.C." meldt, Engeland een
bulldozer, zes draglines en twee
excavators gezonden van Ant
werpen uit. De machines zullen
door Nederlanders worden be
diend, die momenteel daarvoor l
een opleiding krijgen.
Engeland heeft ook 40 barak
ken ter beschikking gesteld, die j
weldra zullen arriveeren.
Onderweg is nog een volledige 1
electrische installatie met schijn
werpers, waardoor het mogelijk
wordt gemaakt, dat op beslis- 1
sende momenten ook des nachts
aan de dijken wordt doorge- i
werkt. Deze kostbare installatie
is door het Engelsche leger-in
bruikleen afgestaan en volledig j
ter beschikking van den Dienst
Droogmaking Walcheren ge
steld. Door de bemoeiingen van
Civil Affairs zullen ook, wan
neer de Ducks niet langer voor
militaire operaties noodig zijp,
15 Terrapin-amphibiewagens op
Walcheren achter blijven om de
verbinding tusschen de geïnun
deerde dorpen te vergemakke
lijken.
Zooals wij Maandag reeds
hebben meegedeeld wordt a.s.
Zaterdag een collecte gehouden
voor terugkeerende politieke ge
vangenen. Velen van hen hebben
zwaar geleden. Van alles be
roofd keeren zij terug in het Va
derland. Maar nu moeten zij ook
geholpen wordengevoed, ge
kleed, onder dak gebracht,
De G.O.I.W. heeft zich deze
zaak aangetrokken en probeert
in samenwerking met den Repa-
trieeringsdienst de noodige hulp
te verleenen.
Daarvoor is geld noodig. Hier
moet geofferd worden. Dat
zijn we aan de slachtoffers der
concentratiekampen verplicht.
Daarom vraagt de G.O.I.W.
Geeft a 1 I sn mild en
offert a. s. Zaterdag
voor uw beproefde
landgenooten. Stelt hen
niet te leurl
Provincienieuws.
De Noordpoolreiziger Sjef
v. Dongen is benoemd tot waarn.
burgemeester van Aarden-
burg.
Oud-Minister Dr J. J. C. vanDijk weer huis.
De 72-jarige oud-Minister Dr
J. J. C. van Dijk, die door de,
Duitschers in het beruchte con
centratiekamp Dachau bij Mün-
chen werd gevangen gehouden,
is onlangs na een zeer avontuur
lijke reis in Den Haag terugge
keerd. Dr van Dijks gezond
heidstoestand is gelukkig zeer
goed.
Op 24 April werd hij met on
geveer 180 lotgenooten uit het
kamp weggevoerd. Onder hen
bevond zich o.a. Ds Niemöller,
verder de vroegere Oostenrijk-
sche Bondskanselier, Dr Schuss-
nig en de vroegere opperbevel
hebber der Duitsche legers in
België Gen. von Falckenhausen,
die na den aanslag op Hitier ge
vangen zat.
Het was de kennelijke bedoe
ling der S.S.-mannen, die hen
vervoerden, deze gevangenen
niet levend in 'handen der geal
lieerden te doen vallen. Via Inns-
brück en Tirol ging het in de
richting van de Dolomieten. In
een bergdorpje werd een paar
dagen halt gehouden. De „on-
derqrondsche strijdkrachten" bo
den aan, de gevangenen te be
vrijden. Maar de S.S. was goed
bewapend, de vrijheidsstrijders
slecht. Bij optimistische bereke- J
ning was de slotsom, dat eenigen
van de gevangenen zouden val
len als offer men achtte mo
gelijk: de helft. Men besloot
tóch over te gaan tot het inroe
pen van de aangeboden hulp.
Toen 't bijna zoover was, kreeg
echter een Duitsch kolonel (ook
gevangen), contact met de Duit
sche Weermacht in de buurt. Die
werd overgehaald, de gevange
nen uit handen van de S.S. te
verlossen. Dit gelukte volkomen.
Nu waren ze in handen van de
Weermacht die bracht hen in
een op 1500 meter hoogte gele
gen berghotelletje. In de kou
ongeveer 1 M. hooge sneeuw I
En in dat hotel gelukte het den
gevangenen, telefonisch contact
te krijgen met de Amerikanen.
Die 'kwamen na eenige dagen.
De gevangenen waren bevrijd I
Nu ging het in door de Ameri
kanen gezonden auto-bussen,
langs smalle, steille bergwegen
en daar alle bruggen stuk wa
ren door ravijnen en beken
naar Verona. Vandaar per vlieg
tuig naar Napels 1
En van Napels kwam Dr van
Dijk, nadat hij eerst door een
vergissing naar Capri was ge
zonden, behouden in de residen
tie aan.
Vttsslngeeh Herv. Kerkkoor.
Naar aanleiding van een bericht
van j.l. Zaterdag verzoekt Mevr.
Goetheer-Heyink ons de volgen
de aanvulling te plaatsen.
Het Kerkkoor was indertijd
opgericht voor den duur van den
oorlog. „Hoop op Zegen" vormde
er toen de kern van; de Herv.
Kerk beschermde „Hoop op Ze
gen" tegen de Kultuurkamer en
„Hoop op Zegen" droeg vrijwil
lig tijdelijk een andere naam. Zoo
dienden kerk en zangverecniging
elkaar, 't was dus een soort
alliage.
Nu door 't eindigen van den
oorlog „Hoop op Zegen" de be
scherming der Kerk niet meer
noodig heeft, wil 't graag weer
op eigen beenen staan, 't geen
mogelijk is geworden door de
ontbinding van 't oorlogskoor.
Zonder op de dingen te willen
vooruitloopen, meen ik te mogen
aannemen, dat de Vliss. Herv.
Gemeente binnenkort ook een
eigen Kerkkoor zal bezitten. Mo
gen beide koren, hoewel mot ver
schillend doel, werken tot eere
van God.
Zeeuwsche Korfbalbond
CompetitiewedstrijdenTogo I
Swift I 0-4UnitasSeolto 2-
6; ViosWaarde 44; Zeelan-
dia IVios 6—2; Volharding
D.S.V. 16—0; OlympiaTjobo
0—8; S.V.K.—De Poel 0—3;
D.O.S.Excelsior 12; Vopo
Sinoto 61Be QuickS.S.S.
2—0; D.O.S.V.Z.O.D. 3-0;
Elto—S.D.O. 0—6; K.V.W.—
Zeelandia II 01AnimoSwift
3 0-5; SI.W.—Thos 3—0.
AdspirantenK.V.W.—V.D.B.
22SeoltoVitesse 30;
TjobaOlympia 02.
GOES. Oranje-Ver
een i g i n g. Het Bestuur der
Oranje-vereeniging heeft het ini
tiatief genomen tot een feest
viering op 31 Augustus a.s. Zij
hoopt dit op zoo breed moge
lijken grondslag te doen. In ver
band daarmede zal binnenkort
een algemeene vergadering ge
houden worden.
Dankbetuiging. Bij
het gemeentebestuur is naar
aanleiding van een verzonden
broodconvooi van den Voedsel-
raad te Diemen, een schrijven
ontvangen, waarin namens alle
inwoners der gemeente dank
wordt gebracht voor de heer
lijke brooden. Hierdoor kon aan
iederen inwoner 800 gr. brood
extra worden verstrekt. De
voedselpositie is gelukkig sinds
eenige weken hier ook veel ver
beterd.
De Voedselraad verzocht den
dank te willen overbrengen aan
al degenen, die hebben meege
werkt.
KLOETIXGE. Aan de Ter-
vatenscheweg bij de Schaapskooi
js gisteren een strooklamp in
brand geraakt. De brandweer
was van 2 tot 7 uur in actie om
het vuur te dooven. Oorzaak, ver
moedelijk het spelen met luci
fers.
OVEZANDE. Uitslag
sc h i e t i n g. Uitslag van het
hier gehouden concours hand
boogschutters: le klep A, Luik,
Kwadendamme; 2e klep J. dc
Baar, Ovezande; 3e klep P.
Koens, Ovezande; 4e klep C.
Lous, Oudelandele zijvogel A.
de Jonge, Ovezande; 2e zijvogel
J. de Baar, Ovezandele boven-
kal J. de Beste, Oudelande; 2e
bovenkal (bij loting toegekend)
L. Meijaard, Oudelande; le on-
derkal D. Hoondert, Ovezande
2e onderkal I. Slabbekoorde,
Kloosterzande.
BORSSELE. De burgemeester
benoemde ingevolge het K.B.
inzake tijdelijke voorziening Ge
meenteraden de heeren B. Geel
hoed, M. de Meij en C. Rot
tier Jz.
WISSENKERKE. Tot waar
nemend burgemeester van deze
gemeente is benoemd de heer M,
Vogelaar, gemeente-secretaris
van 's Heer Arendskerke.
Land- en Tuinbouw.
Chr. Boeren- en Tuinders-
bond,
Vrijdag vergaderde te Goes
het provinciaal bestuur van den
C.B.T.B. in Zeeland onder lei
ding van den heer C. de Putter
te Axel. Met uitzondering van
N.-Beveland waren alle afd. ver
tegenwoordigd. De voorz. ver
welkomde in 't bijzonder de afd.
Schouwen-Duiveland, die nu
voor 't eerst weer vertegenwoor
digd was en van harte gefelici
teerd werd met de bevrijding,
al heeft dit dan ook groote of
fers gekost. Betreurd werd, dat
het niet mogelijk bleek, dat, zoo
als aanvankelijk de bedoeling
was, enkele leden van het hoofd,
bestuur deze vergadering bij
woonden.
Met belangstelling werd ken
nis genomen van een circulaire
van de zes landelijke organisa
ties (zie ons nummer van 7
Juni, Red.). Besloten werd deze
circulaire op ruime schaal onder
boeren en arbeiders te versprei
den. Voorts zullen pogingen
worden gedaan om te komen tot
nader overleg met andere orga
nisaties van wie verwacht wordt,
dat zij tot medewerking bereid
zullen zijn,
Verder werden nog verschil
lende punten met betrekking tot
het bedrijfsleven behandeld.
