ZEEUWSCH DAGBLAD
Wrijving tusschen de Groote Vier»
TIJDELIJKE GEMEENTERADEN.
Welke bedoelingen heeft Rusland?
1e JAARGANG No. 54 PROT. GHR. BLAD VOOR ZEELAND Donderdag 7 Juni '45
Wij hebben in ons nummer
van 26 April j.I. als een groot
bezwaar tegen het Kon. Besluit
betreffende de samenstelling van
tijdelijke Gemeenteraden aange
voerd, dat hier wordt afgeweken
van de grondwettelijke voor
schriften.
In leidende politieke kringen
te Den Haag, wordt naar ons
thans blijkt, dit bezwaar als
zeerernstig aangevoeld, zóó
zelfs, dat men van meening is,
dat bedoeld besluit behoort te
worden ingetrokken.
Deze opvatting wordt als volgt
gemotiveerd:
„Staatsnoodrecht bestaat
slechts indien en in zoover de
nood het vordert, met zoo gering
mogelijke afwijking van grond
wet en wetten. Dit uitzonde-
ringsrecht behoort e n g te wor
den geïnterpreteerd. Houdt men
zich niet hieraan, dan zet men
in den eigen kring van den staat,
de deur open voor willekeur. Be
ziet men onder dit licht het K.B.
van 12 April 1945, dan kan dit
niet door den beugel."
En verder: „Maar al zou men
deze stelling niet aanvaarden,
dan zou toch het staatsnood
recht de lijn van art. 29, lid 4
(Gemeentewet) moeten volgen,
daar men dan het naast aansluit
aan de bestaande wetgeving.
Een van hoogerhand benoem
de raad of een door een van
hoogerhand benoemd kiescollege
gekozen raad, wijkt juist zooveel
mogelijk af van de wet en
grondwet, daar het kenmerkende
van een Gemeenteraad juist ia,
dat hij gekozen wordt door
alle kiesgerechtigde burgers en
niet van hoogerhand b e-
n o e m d wordt. Slechts wan
neer men zou kunnen aanneme
lijk maken, dat naleving van art.
29, lid 4, der Gemeentewet een
onhoudbaren toestand zou schep,
pen, zou men afwijking van deze
bepaling kunnen verdedigen.
Men moet echter wel in een
zeer engen kring leven om zulks
te kunnen beweren.
Wellicht rijst de vraag: Maar
vindt dan wel zuivering van de
Gemeenteraden plaat9?
Het antwoord is vanzelf gege
ven. Elke zuivering dient te ge
schieden door de daartoe in el-
ksn kring bevoegde orgatjeo
de kiezers (zuiveren) bij de
nieuwe verkiezingen de Gemeen
teraden. In afwachting van de
nieuwe verkiezingen staat naar
de letter en zeker naar den geest
van de Gemeentewet de in 1943
zittende raad, ook thans nog aan
het hoofd van de gemeente. En
natuurlijk is te verwachten, dat
in elke raadsfractie in eigen klei
nen kring reeds eer. zuivering
plaats vindt.
Mocht er dan naar ons oordeel
een enkele te weinig uitgezui
verd worden, dan zullen wij dit
tot na de nieuwe verkiezingen
moeten verdragen, omdat naar
het woord van de vertrouwens
mannen recht en wet weer
zullen heerschen in Nederland.
Ten overvloede wordt er nog
op gewezen, dat niet de Grond
wet, doch alleen de Gemeente
wet een termijn van 4 jaren
stelt; vóór 1917 was de termijn
6 jaar."
De kracht van de hier aange
voerde argumenten kan niet
worden ontkend.
Het zou ons dan ook niet ai
te zeer verwonderen, als het met
de tijdelijke Gemeenteraden gaat
als met de adviescolleges, n.l. dat
ze nog voor de geboorte ver
dwijnen.
Volgens een speciale Ameri-
kaansche correspondent die aan-
I wezig was bij de onderteekening
van de Vier-mogendhedenverkla-
ring inzake de nederlaag van
Duitschland, is de eerste bijeen-
komst van den geallieerden con-
tróleraad bestaande uit de vier
militaire leiders met hun voor
naamste politieke en militaire
raadgevers onmiddellijk na de
onderteekening van het docu
ment abrupt geëindigd toen be
kend werd dat maarschalk Zu-
I kof geen bevoegdheid had om
meer te doen dan de verklaring
te teekenen.
Zukof wenschte geen bespre
kingen te voeren over de organi
satie van den contróle-raad en
over de te volgen werkwijze
voordat alle hangende problemen
zouden zijn geregeld.
Voor de Russen is de voor
waarde de terugtrekking van de
Engelsche en Amerikaansche
troepen uit de Russische bezet
tingszone.
Dit kan volgens den corres
pondent pas gebeuren nadat de
verschillende bezettingszones
door de vier betrokken regee
ringen zijn vastgesteld.
Een andere correspondent
meldt, dat vóór de onderteeke
ning van het document er een
kink in den kabel dreigde te ko
men, toen de Russen een ambte
naar van het Sovjet-ministerie
van buitcnlandsche zaken naar
Eisenhowers villa zonden om
hem te zeggen, dat Rusland op
het laatste oogenblifc een wijzi
ging wilde brengen in den tekst
van Art. 10 teneinde Japan niet
te beleedigen.
Rusland wil n.l. geen Japan-
sche burgers die in de Russische
zóne worden gevonden gevan
gen aan de Westelijke geallieer
den uitleveren.
Na een reeks telefoon-gesprek-
ken tusschen de villa van Eisen
hower en het hoofdkwartier van
Zukof werd besloten de onder
teekening te laten doorgaan en de
betreffende kwestie later op te
lossen.
Het lijk van Hitier gevonden?
Volgens berichten die in de
Duitsche hoofdstad de ronde doen
hebben de Russen een verkoold
lijk gevonden, dat zeer groote ge
lijkenis heeft met Hitier. Er zou
slechts weinig reden zijn voor
twijfel. Het was een van de vier
lijken, welke onder de Rijkskan
selarij te Berlijn waren gevonden.
Het is bijna zeker dat Hitier
is overleden als gevolg van het
innemen van vergif.
Het dagblad „De Waarheid"
te 's-Gravenhage bericht, dat de
communist Louis de Visser is
omgekomen aan boord van een
schip, dat op 3 Mei j.I. in de
baai van Lübeck werd gebom
bardeerd. v
Uit Melbourne -neldt A.N.P.
dat een aantal Nederlandsche
duikbooten, die in den Atlanti-
schen Oceaan en in de Middel-
landsche Zee hebben geopereerd
naar den Stillen Oceaan zijn
overgebracht.
De onderzeeërs versterken de
Nederlandsche vlootstrijdkrachten
die reeds aan den oorlog tegen
Japan deelnamen. Zij zullen ge
deeltelijk onder Britsch en Ame-
rikaansch commando worden ge
plaatst.
Radio Batavia meldt volgens
A.N.P. te Melbourne, dal Paloe
Doewono, de Soesoehoenan van
Solo, in den ouderdom van 71 j.
is overleden in zijn paleis.
Brazilië heeft gisteren den oor
log aan Japan verklaard.
Korte Berichten.
Wat de bezetting aan
Nederland kostte.
Volgens den Amsterdamschen
correspondent van een Engelsch
blad wordt het bedrag van de
totale schade, welke doop de
Duitschers aan Nederland is be
rokkend op 16 milliard gulden
geraamd.
De financieele toestand is op
verontrustende wijze achteruit
gegaan. De nationale schuld is
toegenomen met ongeveer 8 mil
liard gulden, waarvan de jaar-
lijksche rente ongeveer 300 mil-
lioen gulden bedraagt.
De correspondent deelt tenslotte
mede, dat van invloedrijke zijde
getracht wordt Amsterdam als
financieel centrum te handhaven,
D-Day herdacht.
6 Juni 1944 D-day de dag
waarop de wereld met spanning
had gewacht, de dag der invasie op
het vasteland van Europa, tegen
de befaamde Atlantic Wall, die
niet te nemen zou zijn. Op dien
gedenkwaardigen dag gisteren
een jaar geleden loste Gene
raal Eisenhower het startschot en
onmiddellijk daarop snelde de
geallieerde krijgsmacht over het
Kanaal om in Noord-Frankrijk
voet aan wal te krijgen. Het
stoute plan gelukte en hoewel
de Duitschers zich 2 maanden
taai verdedigden, moesten zij te
rug voor den onweerstaanbaren
druk in Normandië en daarmede
begon de doorbraak, die uitein
delijk leidde tot de overwinning
in Europa en de nederlaag van
Duitschland.
Provintienieuws.
P.T.T.
Thans kunnen ook brieven t/m
200 gram over het heele land
per post verzonden worden, Ver
zending van drukwerken is nog
niet mogelijk met uitzondering
van formulieren van adreswijzi
ging ep overlijdensberichten.
VLISSINGEN. In de Dins
dagavond gehouden oprichtings
vergadering van de Kath. Staat
kundige Vereeniging, afd. Vlis-
singen, werden gekozen: voorzit
ter dhr E. Andriessen, secretaris
dhr F. Schets en penningmeester
dhr J. Henning.
Aan de monumentale licht
mast op het Betje Wolfplein al
hier hebben Woensdagavond voor
het eerst weer de heldere na-
triumlampen gebrand.
BORSSELE. In de gehouden
vergadering van de Coöp. Boe
renleenbank werd de rekening en
balans over 1944 goedgekeurd. De
rekening sloot met een bedrag
van f 433523, met een winst van
f 77.01. Dhr C. Rottier werd tot
bestuurslid gekozen en dhr Joh.
Nieuwenhuize tot lid van den
Raad van Toezicht.
YERSEKE. Nog steeds houdt
de verzending van oesters aan.
Waarschijnlijk zullen oesters
worden verzonden tot 15 Juni.
Na dien datum is zulks ver
boden.
KOUDEKERKE. Maandag
avond is hier een openbare ver
gadering gehouden, waarin de
burgemeester het woord heeft ge
voerd. Voor deze vergadering
bestond groote belangstelling.
In een uitvoerige causerie heeft
de burgemeester een uiteenzetting
gegeven van het huidig gezag in
de gemeente, welke maatregelen
in verband met de overstroo-
mingsomstandigheden zooal ge
troffen moesten worden en welke
vraagstukken naar zijn meening
in de naaste toekomst om oplos
sing vragen. Spr. wees er op, dat
er vele factoren zlj.i die een hy
giënische leefwijze in den weg
staan; daarom werd met klem
opgewekt, om alle maatregelen,
welke daartegen getroffen kunnen
worden, te treffen, teneinde ziek
ten Zooveel mogelijk te voorko
men. Hij deelde mede wat de ge
meente. op dit gebied tot nu toe
heeft gedaan en in de allernaaste
toekomst alsnog hoopt te doen.
Inlichtingen werden gegeven
omtrent de distributie van visch
en groenten, alsmede omtrent de
distributie van klompen.
Gevraagd werd de critiek te be
perken tot opbouwende
critiek en dan niet te schromen
eventuecle klachten bij het ge
meentebestuur kenbaar te maken.
Van de gelegenheid tot het
stellen van vragen werd een druk
gebruik gemaakt en toezegging
werd gedaan verschillende ken
baar gemaakte verlangens in
overweging te nemen.
In memoriam
Terwoert.
Mej
Eenige dagen geleden bereikte
ons het bericht, dat Mej. Ter
woert op 17 Januari LI. te Dor
drecht is overleden.
Wat heeft zij verlangend uit
gezien om evenals zoovele ge-
evacueerden weer in Vlissingen
te mogen terugkomen; helaas is
haar wensch niet vervuld.
Toen in het begin van deze
eeuw Vlissingen in opkomst
was, heeft zij de jeugd tot zich
getrokken. Zeer velen die nu
reeds vader en moeder gewor
den zijn, zullen zeker haar lessen
met groote dankbaarheid geden
ken. De jongens met figuurzaag
gewapend bezochten de sloyd-
lessen, de meisjes zoowel
oudere als jongere elk in hun
eigen vereeniging hebben veel
van haar leiding genoten.
Ook haar ziekenbezoek was
velen tot troost en bemoediging
en de „ouden van dagen" werden
door haar niet vergeten.
Maar vooral de Zondagsschool
was haar terrein, haar levens
werk.
Op de vergaderingen van den
Vlissingschen Vrouwenbond
deed zij al het mogelijke om
deze gezellig te maken, zij
trachtte daardoor de liefde tot
de Ned. Herv. Kerk aan te wak
keren. Als het de belangen dier
kerk gold stond zij op de bres en
maakte de banden daaraan
steeds hechter.
Nu is zij heengegaan en ve
len zullen, ondanks het rumoer
van dezen tijd, bij het hooren
van dit verscheiden even hebben
stilgestaan en dankbaar hebben
gedacht aan hetgeen zij van Mej.
Terwoert hebben ontvangen.
Kalm en onopgemerkt ging zij
de laatste jaren als een „stille in
den lande" door het leven. Het
leven was haar Christus, haar
sterven gewin.
Voor den Vlissingschen Vrou
wenbond S. J. de R.—v. d. H.
Prljzencontröle
en prijsvaststelling.
In verband met heerschend mis
verstand, wordt ons verzocht er
op te willen wijzen, dat prijs
vaststellingen e.d. niet geschie
den door de Prijzencóntrole, die
alleen tot taak heeft het contro
leeren van de van overheidswege
vastgestelde prijzen.
Kerk en School.
Benoemd aan de Chr. School
te Anna Jacobapoldcr mej. M. P.
Haaijer, thans onderwijzeres te
Aalst (Gtd.).
GOES. Geslaagd op 6 Juni
voor het diploma ziekenverple
ging de zusters G. P. de Jonge,
T. Driesprong, S. C. Riemens,
W. M. v. Heiningen, allen opge
leid in het Gasthuis Oostwal.
Land- en Tuinbouw.
Organisatiebureau voor den
Landbouw.
Door de Centrale landbouw- en
landarbeidersorganisaties is een
organisatiebureau voor den Land-
bouw gesticht, dat gevestigd is te
's-Gravenhage.
Deze stichting is het resultaat
van de samenwerking uit den be-
zettingst'jd. die men nu wil be
nutten als het centrale punt van
waaruit men alle beschikbare
krachten er. plannen wil coördi-
neeren, opdat zoo spoedig moge
lijk een krachtige boeren- en
landarbeidersstand zal kunnen op
treden.
Uit gevoerde besprekingen is
de wensch naar voren gekomen
te komen tot één groote en ster
ke publiekrechtelijke landbouw
organisatie, die zich in de toe
komst ook kan inlaten met de
uitvoering van eventueel noodza
kelijke landbouw-ordeningsmaat-
regelen, zonder een verlengstuk
van de Overheid te zijn.
Geadviseerd wordt zoo spoedig
mogelijk gewestelijk en plaatse
lijk de oude organisaties weer in
het leven te roepen voor zoover
dat nog niet gebeurd is, en van
meet af in nauw contact met el
kander te werken.
De circulaire is geteekend voor
de Chr. Boeren en Tuindersbond
C. v. d. Heuvel; de R.K. Ned.
Boeren en Tuindersbond Ir G. J.
Heijmeyer; het Kon. Ned. Land-
bouwcomité H. D. Louwes; do
Ned. Bond van arbeiders in land
en tuinbouw J. Lageveende
Ned. Chr. Landarbeidcrsbond M.
Ruppert; de Ned. R.K. Land-
arbeidersbond C. J. v. d. Ploeg.
Het verblijdende hierin is, dat
openbaar wordt de begeerte om
samen te werken, met behoud van
de zelfstandigheid van de ver
schillende bonden.
Burgerlijke Stand.
GOES. Geboren: Maria, d. v.
J. de Bel en M. Maas; Maria J.
E., d. v. A. A. de Dreu; Rosina
C., d. v. P. de Marco en C. J.
Bruel; Marinus, z. v. M. Holle
mans en M. M. Timmerman;
Adriaan J., z. v. C. J. Kramer
en D. NieuwenhuljzeJan C., e.
v. A. A. Heijnsdijk en D. C, H.
Dagevos.
