Het Wereldtafereel
Bernadoife injZweden teruggekeerd.
CHURCHILL's VERKLARING STELT TELEUR. - NOG
WOEDT FELLE STRIJD IN BERLIJN. - AMERIKANEN
EN FRANSCIIEN IN OOSTENRIJK.
HULP VOOR HOLLAND.
Laatste Berichten.
Hitier dood Dönitz leider.
De medische hulp aan West-
Nederland.
Hitler is dood.
De bevrijding van Friesland.
Prachtig werk van de Binnenlandsche strijdkrachten. Groote
geestdrift bij de bevolking. Diepe verslagenheid over de vreese-
lijke Duitsche terreur.
door Dr M. van Blankenstein.
Hitier te Berlijn.
Het is moeilijk u, over den toestand in de
wereld te schrijven, dagen vooruit, terwijl
ieder oogenblik beslissende dingen kunnen
gebeuren. Dat ware de val van Berlijn zeker
nog niet geweest, als hij zijn beslag gekregen
had zooals de val van zoovele, minder belang
rijke hoofdsteden. Maar nu hebben de Duit-
schers ons verteld, dat Hitier zich in de
rijkshoofdstad bevindt, om er de zijnen aan
te voeren. Is het waar? Wij weten het niet,
maar zoolang wij niet overtuigd zijn van het
tegendeel, heeft de worsteling om Berlijn
veel grootere beteekenis voor ons gekregen.
Heel graag zouden wij weten, wat Hitier
bewogen heeft, zijn kostbare persoon zoozeer
in verkort proces in de waagschaal te stellen.
Zeker, van zijn berg-redoute was niet veel
uitkomst te verwachten, maar toch altijd nog
eenig uitstel van executie. En dat is het waar
om de nazi's nu al geruimen tijd vechten.
De vraag rijst, of Hitier vrijwillig dan wel
gedwongen naar Berlijn is gekomen. Het
laatste is zeker even mogelijk als het eerste.
En als het gedwongen is geweest, blijft nog
de vraag voortbestaan, onder wiens dwang
hij heeft gehandeld. Was het Himmler, was
het de partijgroep rondom Goering? Men
moet zich afvragen welk bezwaar zij tegen
het redoute-plan zouden hebben kunnen koes
teren.
Er is echter nog een andere mogelijkheid:
De militaire leiders zouden de hand in het
spel gehad kunnen hebben. Het ware zeer wel
denkbaar, dat zij nu genoeg hadden van de
verwoesting, die de nazi's met het nutteloos
verlengen van den strijd over Duitschland
brengen, en van Hitier hebben geëischt, dat
hij zich aan het hoofd zou stellen van zijn
troepen in een beslissenden slag. Wij weten
niet of zij reeds de macht bezaten dat door
te zetten. Herhaaldelijk echter zijn reeds
verhalen in omloop gebracht over felle dis
cussies in Hitler's hoofdkwartier, waaraan de
hooge generaliteit een levendig aandeel zou
hebben genomen.
Historisch ware het geval volkomen in
orde. Is niet in een discussie van hooge gene
raals het besluit gevallen, dat keizer Wilhelm,
terwille van het land, Duitschland moest ver
laten? Er was tweeërlei soort van militaire
opvatting in die dagen. De andere was, dat
Wilhelm aan het hoofd van zijn troepen den
dood had moeten zoeken.
Bij Hitier kwam ballingschap niet meer in
aanmerking.
Op de mogelijkheid van een dergelijke be
schouwing wilden wij wijzen. Maar het is
zeer denkbaar, dat wij slechts met een „bluff"
der nazi's te doen hebben. Wij zullen het
spoedig weten. z
Een verdorven volk.
Het Engelsche publiek is heel diep onder
den indruk van de ontdekkingen, in eenige
der concentratiekampen gedaan. Het is dan
ook allerafgrijselijkst, hetgeen ons in woord
en beeld ter kennis i gebracht. De Engel-
schen hebben echter nog niet eens het gruwe
lijkste gehoord en gezien. De Engelsche bla
den en ook de B.B.C. in haar Engelsche uit
zendingen, hebben eenige perken in acht ge
nomen.
De wereld moet echter ten volle weten hoe
vreeselijk, hoe afzichtelijk, hoe hyper-sadis
tisch de Duitschers in tal van kampen hebben
huis gehouden. Erger dan de ergste lijfelijke
wreedheden was de perversie, waarmede be
schaafde menschen tot afstomping en ver-
dierlijiking zijn gebracht, tot zij zich wentel
den in het v uil van hun buikziekten, en kan
nibalisme in hun midden uitbrak.
Men moet de afbeeldingen, hoe levenden
onverschillig tusschen de dooden liggen, van
hen nauwelijks te onderscheiden, gezien heb
ben om iets van het lijden te kunnen bevroe
den dat menschen zoover heeft gebracht.
Wij moeten het toejuichen, dat Duitsche bur
gers in groote getale door de kampen zijn
rondgeleid, dat zij, om zoo te zeggen, met
hun neus gewreven zijn door hetgeen in hun
naam en onder hun verantwoordelijkheid was
aangericht. Zeker, velen vielen flauw, velen
werden er onpasselijk bij.
DAGBLAD
1e JAARGANG No. 26 PROT. CHR. BLAD VOOR ZEELAND Woensdag 2 Mei 1945
Redactie- en Adm.-adres: GOES, Lange Vorststr. 70, Tel. 2438
Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA, Goes, Tclcf. 2364
Uitgave: Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Abonn. pr. f 3.30 p. kw. bij vooruitbetaling. Adv.pr. 10 ct. p. mm.
BUREAUX
MIDDELBURG, Rouaanschc kaai 39, Tel. 2009
VLISSINGEN, Walstraat 37, Telef. 168, na
5 uur no. 89
TERNEUZEN, Littooy's Boekh., Tel. 2052
Maar voor dat werk heeft men dan
ook zijn menschen". Dat moeten er toch
vele honderdduizenden zijn geweest.
Want tusschen de Noordzee en de Wol-
ga zijn talrijke millioenen, misschien
eenige tientallen millioenen slachtoffers
vermoord of op deze verdorven wijze
doodgekweld. Nooit ontbraken de lie
den, die behagen vonden in dat werk.
o.a. ir v. d. Vegte, minister van Waterstaat,
C. F. Stargaard, commissaris in Groningen,
Jhr H. de Ranitz, secr.-gen. van Volksvoor
lichting en Kunsten, H. Vreede, geneesheer
directeur van het Academisch ziekenhuis in
Groningen.
Onder Eden heeft de 5e plenaire zitting
van de conferentie te San Francisco plaats
gevonden. Argentinië werd o.a. met de
Alle Duitsche generaals strekten er stem van Rusland tegen, uitgenoodigd.
hun bescherming over uit. Duitsche
dokters hielpen mede, wat er ook maar
van hen werd verlangd. Want in
Duitschland moet alles met pretentie
van wetenschappelijkheid gebeuren.
Deze voorvechters der menschenlief-
de gebruikten voor hun proeven, waar
van dood, verminking of afschuwelijke
en ongeneeslijke ziekte het gevolg was,
menschelijke proefdieren. Zij bevorder
den de verspreidinq van infectieziekten.
En hebben de veldgeestelijken, om van
de geestelijken in de buurt der kampen
maar te zwijgen, van dit alles niets ge
merkt? Er is geen groep van Duit
schers, die zich aan de verantwoorde
lijkheid hiervoor kan onttrekken.
Zoodra de Duitschers, met hun neus erop
gedrukt, niet meer zeggen konden: „Es ist
nicht wahr", zijn zij gaan betuigen: „Wij
hebben het niet geweten I" Maar waren er
dan in Duitschland geen verhalen in omloop
over de concentratiekampen, en was het drei
gen ermee niet voldoende, om haast iederen
Duitscher klein te krijgen?
Er moet een ziek element zijn, in het bij
zonder kenmerkend voor het Duitsche ge
moed. Anders is dit alles niet te verklaren.
Maar nu is het dan tot het Engelsche en
het Amerikaansche volk doorgedrongen, dat
er ondenkbaar verschrikkelijke dingen ge
beurd zijn. Buchenwald, Belsen, Dachau, enz.
enz. zullen misschien meer voor het tot stand
komen van een gemeenschap der volken doen,
dan alle redevoeringen van San Francisco bij
elkaar.
Er worden nu documentaire films gemaakt.
Men zal de Duitschers later moeten dwingen
die, tot den laatsten man en de laatste vrouw,
te zien. Het kan ze misschien genezen van
hun onverschilligheid voor hetgeen er in hun
naam gedaan wordt, zoolang de bedrijvers
maar buit uit andere landen naar Duitschland
brengen.
Duitsch bijgeloof.
Het is goed, dat felle slagen voor de Duit
schers onmiddellijk op den dood van Presi
dent Roosevelt zijn gevolgd. Want volgens
Zweedsch en Zwitsersch getuigenis, viert het
bijgeloof nu hoogtij in de Duitsche steden.
Astrologen vertelden, dat de teekenen des
hemels uitermate gunstig waren voor het
Duitsche volk. Dit moest den ommekeer
brengen.
De dood van Roosevelt leek een bevestiging
van deze voorspellingen in Duitsche oogen.
Vooral te Berlijn, dat in zoo onmiddellijk ge
vaar verkeerde van den eenigen vijand, die nu
nog werkelijk gevreesd wordt, van de Russen,
klampten velen zich hartstochtelijk aan dit
geloof vast.
Men weet, dat ook Hitier zich in zijn jong
ste proclamatie op den dood van Roosevelt
als gunstig voorteeken heeft beroepen. Zijn
eigen redding op 20 Juni 1944 heeft hij im
mers op dezelfde wijze als een heilvoorspel-
lende daad der Voorzienigheid uitgelegd. De
feiten hebben zeer snel al dit bijgeloof weer
legd.
Het groote nieuws, waarop de gansche
menschheid met spanning zit te wachten, is tot
op dit oogenblik nog niet binnengekomen.
Graaf Bernadotte is, na een persoon
lijk contact met een vertegenwoordiger van
Himmler, aan de Deensch-Duitsche grens, gis
teren te Stockholm teruggekeerd. Journalisten
trachtten hem in hotel l'Angleterre te Kopen
hagen te interviewen, maar de Graaf toonde
zich buitengewoon zwijgzaam. Wel zeide hij
dat hij niet meer naar Duitschland terugkeerde.
Volgens „Dagens Nyheter" zou de Graaf het
Duitsche antwoord reeds aan het Zweedsche
ministerie van buitenlandsche zaken hebben
doorgegeven, dat binnen twee dagen een (lefi
nitieve beslissing zou nemen.
Churchill heeft gisteren in het Engel
sche Lagerhuis gezegd, dat hij geen specia-le
verklaring had af te leggen over de capitulatie
van Duitschland. Wel zeide hij dat de huidige
toestand beter is dan 5 jaar geleden. Wanneer
er binnen 4 dagen buitengewoon belangrijke
inlichtingen zouden binnenkomen, dan zou hij
een verklaring afleggen.
De laatste strijd om Berlijn.
Op den len dag van Mei wappert „ha
mer en sikkel" op het Duitsche Rijksdagge
bouw in Berlijn. Ook het ministerie van bin-
nenlandsche zaken werd' bezet, alsmede 200
huizenblokken. Het grootste deel van de Tier
garten bevindt zich in Russische handen. De
strijd is hier zwaar, daar de Duitschers fel
partij geven.
In Noord-Du itschland vormen de
Zij trokken voorbij Greifswald naar Ros
tock nog haarden van verzet. In Tsjecho-Slo-
wakije, waar de beste Duitsche troepen zich
samentrokken, vormt Praag het laatste vijan
delijke bastion. Ook het bezette deel van Oos
tenrijk vormt nog een belangrijke redoute.
Snel rukken de Russen in Mecklenburg op
Zij trekken voorbij Greifswald naar Ros
tock. De Duitschers doen vruchtelooze po
gingen den rooden opmarsch te stuiten. Z.O.
van Berlijn trachtten de, ingesloten Duitschers
den stalen ring der Russen te breken, maar
dat mislukte ten koste van zware verliezen.
De strijd in Tsjecho-Slowakije.
Moravisch Ostra, de groote indus
triestad aan den N. toegang tot de Mora
vische poort, werd', na hardnekkige verdedi
ging, veroverd. De terugtrekkende Duitschers
komen hier in de knel, waar Brno (Briinn)
reeds bezet is door andere Russische troepen.
Zooals reeds is medegedeeld, is Mün-
c h e n, de bakermat van het nazisme, door de
Amerikanen bezet. Verder voortrukkend trok
ken deze troepen d'e Oostenrijksche grens over
en staan nu 20 K.M. van de hoofdstad van
Tirol, Innsbrück. De Fransche troepen
maakten in Zuid-Duitschland ook snelle vor
deringen. Zoo veroverden zij Friedrichshafen
en trokken verder de Oostenrijksche grens
over. Drie Duitsche legercommandanten, die
uitrustten van hun tegenslagen in Rusland, o.a.
von Kleist, werden in 'die Beiersche Alpen ge
vangen genomen.
Noord-ltalië
is practisch in geallieerde handen. Bij duizen
den geven de Duitschers zich hier dag aan dag
over. Sedert de jongste operaties werden ruim
120.000 man krijgsgevangen gemaakt. De groote
industriestad T u r ij n werd door de Ameri
kanen bezet, nadat de partisanen te voren het
heft in handen hadden genomen. Venetië
ligt reeds ver achter het front. De havens van
de lagunenstad aan de Adriatische Zee bleken
na de bevrijding nog volledig intact. Voorbij
Treviso trokken de geallieerden de Piave over.
Zij vorderen naar de Zuid-Oostenrijksche gren
zen, waar Tito's troepen in Triest, Pola en
Fiume vechten.
Het Verre Oosten.
Volgens Japansche berichten hebben Austra
liërs een landing gedaan op Borneo en wel
bij T a r a k a n, waar verwoed wordt gevoch
ten in de kuststrook. Dit bericht is nog niet
door Amerika bevestigd. De Nicobaren en An-
demanen, eilandengroepen in den Indischen
Oceaan, werden door Britsche eenheden gebom
bardeerd. In Birma maken de geallieerden goe
de vorderingen. Ze bevinden zich nog 50 K.M.
van de Birmaansche hoofdstad R'ngoon. In
deze omgeving werden reeds enkele honderden
krijgsgevangenen bevrijd, w.o. verscheidene
piloten.
Korte Berichten.
Verschillende N.S.B. kopstukken zijn de
laatste dagen in Groningen gearresteerd. Zoo
Ukraine en Wit-Rusland werden eveneens
toegelaten, maar tegen Polen rezen be
zwaren. (H.N.)
H.N. deed gisterenavond een dringend
beroep op alle vaderlanders, om straks, wan
neer mannen en jongens uit Duitschland re-
patrieeren en ni'it onmiddellijk naar hun
woonplaats terug runnen keeren, gastvrijheid
te verleenen. (H.N.)
Gisteren zijn weer levensmiddelen voor be
zet Nederland door de geallieerde vliegtuigen
afgeworpen, ditmaal ook door 400 vliegende
Amerikaansche vestingen, die 800 ton voed
sel neer lieten bij Leiden, Den Haag en
Rotterdam. Gisterenmiddag hebben Lancas-,
ters van de R.A.F. eveneens voedsel door de
lucht voor de onbevrijde Nederlanders ge
bracht.
In veroand met de politieke gebeurtenis
sen van de laatste dagen acht de Ned. re
geering het haar plicht de bevolking van be
zet Nederland aan te manen zich te onthou
den van elke voorbarige demonstratie.
PROVINCIENIEUWS.
Prov. Zeeuwsche H.A.R.K.
Na de laatste verantwoording werd door de
Provinciale Zeeuwsche H.A.R.K. nog ontvan
gen een bedrag van f 3638,89. Het totaal der
ingekomen gelden is daardoor gestegen tot
f 438.721,93.
MIDDELBURG. De j.l. Zaterdag gehouden
Juliana-collecte alhier heeft opgebracht
f 5953,52.
KLOETINGE. De alhier gehouden collecte
ten bate van het Nederl. Roode Kruis bracht
f 1012,24 op.
OVEZANDE. Door de groote ijver van
eenige jongedames uit deze gemeente heeft
de Juliana-collecte f252,78 opgebracht.
Voor de gehouden inenting tegen diph-
therie bestond in deze gemeente groote be
langstelling. Een verheugend teeken, dat de
bevolking het gevaar van deze ziekte terdege
inziet.
Het paard en wagen waarop P. V. en
M. V. zaten, sloeg, doordat het paard schrok
op hol. De wagen kantelde, waarna het paard
tot stilstand kwam. M. V. liep kneuzingen
op, terwijl eerstgenoemde er zonder letsel
afkwam.
IN VEILIGHEID.
De directeur van de Stichtingen „Veldwijk",
's Heerenloo, Groot Emaus en Lozenoord te
Ermelo hebben door de radio meegedeeld, dat
patiënten en verplegend personeel in veilig-
Hitier is gisteren in zijn kanselarij in Ber
lijn, onder het gedreun der Russische kanonnen
gestorven.
Groot Admiraal Dönitz volgt hem op. Deze
zal, naar hij verklaart, den strijd voortzetten
om Duitschland van het Russische leger te
redden.
Hij is gedwongen ook den oorlog tegen de
Engelschen en Amerikanen voort te zetten,
Geallieerden en Duitschers hebben ge
confereerd over de voedselvoorziening
van nog bezet Nederland. De Duitsche
delegatie ging in principe met de ge
allieerde voorstellen accoord.
De bevoorrading zal voortaan niet alleen
door de lucht, maar ook over zee en land ge
schieden. De bevoorrading door de lucht werd
toegestaan van 73 uur. Voor den aanvoer
over zee zal de haven van Rotterdam worden
aangewezen. Het eerste schip wordt binnen
kort verwacht.
Voorts hebben de Duitschers een hoofdver
keersweg ter beschikking gesteld vopr den aan
voer over land. De eerste 1000 ton wordt heden
verwacht.
Sedert Zondag is 3650 ton voedsel voor bezet
Nederland' door de lucht aangevoerd.
Churchill stond gisteren in voortdurend con
tact met de overige leden van zijn kabinet,
terwijl hij voorts in verbinding stond met pre
sident Truman en maarschalk Stalin.
Voor de Zweedsche radio deelde Graaf Ber-
naidbtte roede, dat hij gedurende zijn laatste
bezoek aan Duitschland Himmler niet had ont
moet, wel echter Von Busch en adm. Dönitz.
In het Oosten en Westen dringen de gealli
eerden steeds dieper in Duitschland door. Door
de opmarsch naar Lübeck dreigt Denemarken
te worden geïsoleerd.
Stralsund' aan de Oostzee is door de
Russen veroverd. Hierdoor is de marinebasis
Rügen afgesneden.
heid zijn en dat" niemand" eenig letsel heeft I n Z!*of «roverde Brandenburg. In
bpVnmpr, Berlijn dringen de Russen ten N.W. en O.
op naar de Wilhelmstrasse en Unter den Lin
den. Moskou staat reeds in telefonische ver
binding met Berlijn.
In N.O. Italië maakten de geallieerden bij
Mon Falcone contact met de Joego-Slaven.
(B.B.C.)
Prinses Juliana keerde oj
9 September uit Canad;
in Engeland terug. Zi.
werd' door H. M. de
Koningin ontvangen. Op
den achtergrond 't vlieg
tuig waarmee de Prinse
de terugreis maarte.
Groepen medisch personeel gereed voor
hulpverleening. - Groote voorraden
voedingsmiddelen aanwezig.
De correspondent van de „Daily Tele
graph", Marsland Gander, schrijft uit Neder
land vanuit het hoofdkwartier van het Cana-
deesche eerste leger, dat driehonderd groepen
medisch personeel gereed staan om de ruim
drie-en-een-half millioen Nederlanders te hulp
te komen, die in bezet gebied geLJcerd zijn.
Bovendien, zoo schrijft Gander, heeft de
binnenlandsche bestuursafdeelmg van het Ca-
nadeesche eerste leger dertigduizend ton voe
dingsmiddelen klaar staan om ze in een tempo
/an 2UUÜ per dag in te kunnen brengen. Er
ti n reeds lichters met een eerste zending
geladen, het grootste bezwaar tegen transport
te water, zelfs met toestemmingder Duit
schers, vervolgt Gander, is, dat er zoovele
kanalen door opgeblazen bruggen geblokkeerd
zijn. De medische groepen hebben tot taak
uit te vinden, welke de ergste gevallen van
ondervoeding zijn, om deze dan door injec
tie in het bloed, dan wel door het inbrengen
door de neus van proteine, zooals tijdens den
hongersnood in Bengalen is toegepast, te be
handelen.
De omstandigheden in de zoo juist bevrijde
gebieden waren niet zoo slecht, maar dat zal
in de groote steden wel heel anders zijn.
Er heeft afvloeiing plaats gevonden uit steden
naar de provincie, zoodat Rotterdam, aldus
Gander, van 900.000 op 200.000 is terugge-
loopen. Tot dusverre hebben genoemde me
dische verkennersafdeelingen nog maar wei
nig steun behoeven te verleenen bij de bevrij
ding van Nederland.
Het ergste geval betrof tot dusverre een
groep van tweehonderd mijnwerkers, die voor
de Duitschers gedwongen arbeid moesten ver
richten in de buurt van Emmerik en die allen
uitgemergeld waren, doch het merendeel
bleek in staat ter herstel naar Nederlandsche
boerderijen getransporteerd te worden om op
normaal diëet bij te komen. Slechts in enkele
gevallen werd toediening van proteine door
de neus vereischt. (A.A.)
WEER EEN GOED FRUITJAAR?
Tegenover verschillende nadeelen staat
een uitzonderlijk fraaie bloeitijd.
Het ziet er naar uit, dat het weer een goed
fruitjaar zal worden, zoo deelde men ons van
de zijde van den Rijkstuinbouwdienst mede.
De kersen, peren en vroege appelen hebben
een goeden bloeitijd gehad en hebben zich
zeer goed gezet. Hetzelfde is het geval met
de bessen. Daarom kan men, ondanks de vele
factoren die den oogst dit jaar ten ongunste
zouden kunnen beïnvloeden, toch nog een
goed fruitjaar verwachten. Er was een tekort
aan bijen, niet alleen omdat vele volken zijn
uitgestorven bij gebrek aan suiker, maar ook
omdat vele korven bij de oorlogshandelingen
vernield zijn. De verzorging der boomgaarden
heeft dezen winter wel het een en ander te
wenschen overgelaten. Zoo is de winterbespui-
ting in vele gevallen achterwege gebleven.
Temeer daar de middelen voor zomerbespui'
ting niet overvloedig zijn zal de kwaliteit van
den oogst hierdoor wel ongunstig beïnvloed
worden. Zoo ontbreekt bijvoorbeeld het nico-
tinespuitje tegen de bladluizen.
Maar tegenover al die nadeelen staat de
uitzonderlijk fraaie bloeitijd, die wel voor een
voldoende compensatie zal zorgen.
Van de late fruitsoorten kan op het oogen
blik nog niets worden gezegd.
Wat betreft de schade, die door de oorlogs
handelingen aan de boomgaarden is toege
bracht, kan nog evenmin een afgerond beeld
worden gegeven. In het bijzonder in de B e-
t u w e is nog niet te overzien in hoeverre
de inundaties de boomgaarden vernietigd zul
len hebben.
Wat Zeeland betreft deelde men ons
mede, dat daar de schade aan de boomgaar
den nogal zal meevallen, daar het fruitland
bii uitstek, Zuid-Beveland, het minst geleden
heeft. In de Brabantsche dorpen zijn bij de
gevechtshandelingen wel vele boomgaarden
geteisterd, doch niet in die mate, dat van een
belangrijke vermindering van de productie
mogelijkheid kan worden gesproken. (A.A.)
Als men de radioberichten mag gelooven,
dan is Hitier gestorven, tengevolge van een
bloeduitstorting in de hersenen.
Of deze bloeduitstorting al of niet een
natuurlijke oorzaak had, wordt niet gemeld.
Hitler is dood.
Met zijn sterven is heegegaan een man, die
onzegbare ellende over de wereld heeft uit
gestort.
Zijn machtswaanzin heeft hem er toe ge
bracht zijn eigen volk aan de vernietiging
prijs te geven en millioenen menschen in den
dood te drijven.
Zijn weg was een weg van bloed en tranen.
Hitier! En dan denken we aan het knechten
van kleine staten, aan het bombardeeren van
weerlooze steden, aan de niet onder woorden
te brengen mishandeling en marteling van
onschuldige slachtoffers, in gevangenissen en
concentratiekampen
Maar dan denken we ook aan het Duitsche
volk, dat in al zijn geledingen achter hem heeft
gestaan en dat zijn politiek van onrecht en
geweld met geestdrift heeft gesteund.
Dan denken we aan de N.S.B.-ers iii ons
land, die zijn optreden hebben toegejuicht
en die dezen dictator ook als hun Führer
eerden.
Hitler is dood.
Maar, en dht is het beklemmende in dezen
tijd, het beginsel waaruit hij leefde, de groote
anti-these, het zich stellen tegen den Heere en
zijn Gezalfde is gebleven.
En zoolang dht het leidende beginsel is,
in welken vorm het dan ook wordt gepropa
geerd, is er geen hoop op een nieuwen dage
raad voor Europa, voor Duitschland en ook
voor ons land.
Een medewerker van Anep-Aneta schrijft:
De vorige week werd Friesland grooten-
deels bevrijd; Zondagmorgen 22 April rukten
de Canadeesche troepen de hoofdstad, Leeu
warden, binnen.
Voordien echter was de stad reeds door de
Binnenlandsche Strijdkrachten bevrijd; om 6
uur 's ochtends kon de commandant van de
N.B.S. berichten: „De stad is schoonge
veegd".
Reeds om vier uur waren de politieke ge
vangenen, waaronder er waren, tegen wie
reeds een doodvonnis geveld was, door de
N.B.S. bevrijd.
Daar er den vorigen avond reeds tanks ge
signaleerd waren bij Akkrum en later ook bij
Bergumerheide, waren alle maatregelen door
de N.B.S. genomen om vernielingen door de
Duitschers te verhinderen, en veelal is men
daarin ook geslaagd.
Afzonderlijke commando's waren uitgezon
den om de electrische centrale, het postkan
toor, het station enz. te bestormen en te be
zetten, en deze opdrachten werden prompt
uitgevoerd. Slechts hier en daar werd spora
disch verzet geboden; de meeste Duitschers
gaven zich onvoorwaardelijk over. Evenwel
kon niet verhinderd worden, dat het Old Bur
gerweeshuis op het Zaailand, waar de bureaux
van de S.D. en het Duitsche civiele bewind
gevestigd waren, en van waaruit gedurende
vijf jaar Friesland op een gruwelijke wijze
geterroriseerd werd, door de Duitschers in
brand werd gestoken. Het prachtige groote
gebouw in het hartje van de stad, brandde ge
heel uit.
Uit de provincie worden staaltjes gemeld
van een buitengewoon moedig optreden van
de N.B.S.ers. Zoo waren er in de gemeente
Opsterland door de Duitschers twee „Spreng-
kommando's van de Luftwaffe uitgezonden
om bruggen e.d. te vernielen, een ter sterkte
van 150 man en een van 40 man. Het com
mando van 150 man werd aangevallen door 24
N.B.S.ers. Aanvankelijk werden deze terug
gedrongen, hoe onversaagd zij de overmacht
ook te lijf gingen. Zes mal sneuvelden.
Verhinderd kon niet wordi n, dat er enkele
bruggen de lucht in gingen, maar toen er ver
sterking kwam uit andere derpen het ge
val speelde zich in de buurt van Ureterp af
werden de N.B.S.ers den toestand mees
ter. En toen de eerste Canadeezen versche
nen, had de bevolking, onder hun leiding, de
eerste bruggen alweer klaar 1
Ook in andere dorpen werden de Duitsche
detachementen door de N.B.S.ers overwel
digd.
Zooals reeds gezegd, heeft Leeuwarden
vrijwel niet geleden, uitgenomen dan den
brand in het Weeshuis, welke kennelijk be
doeld was om de wel zeer compromittante
archieven van den onderdrukker te vernieti
gen. De laatste week was er nog vreeselijk
geterroriseerd.
Zoo zijn, wegens een ontsporing van
een Duitschen trein in de omgeving der
stad, bijv. 13 politieke gevangenen, nog
maar pas in het Huis van Bewaring op
gesloten, daaruit gehaald en zonder
vorm van proces vermoord. Daarbij wa
ren drie broers uit één gezin.
Dit geval staat overigens volstrekt niet op
zichzelf; wat de moffen op dit gebied in
Friesland gedaan hebben is beestachtig. Het
marktplein te Dokkum, waar eenige maanden
geleden twintig menschen op dergelijke wijze
zijn gedood, is er een der getuigen van.
Het zal dan ook niet Verwonderen, dat de
bevolking van Friesland de bevrijders met
ontzaglijke geestdrift heeft ingehaald.
Jaren van onderdrukking en uitmergeling
zijn voorbij. En de „stugge" Friezen doen
voor niemand onder in de betuiging van hun
overweldigende vreugde l
