Dne Grondzuilen.
DE GEALLIEERDE WEDLOOP NAAR BERLIJN.
PROT. CHR. BLAD VOOR ZEELAND
WEIMAR, KOBURG, HALBERSTADT EN CELLE VER
OVERD - NIEUW RUSSISCH OFFENSIEF AAN DE
ODER. - CARRARA, DE MARMERSTAD, BEZET.
Prof. Dr V. H. Rutgers, f
Opnieuw Ministerieel bezoek
aan Vlissingen.
DE STRIJD IN NEDERLAND
NIEUWE BONNEN
geldig tot 21 April 1945.
Het Bijzonder Onderwijs en de
zuivering.
Laatste Berichten
PRESIDENT ROOSEVELT
TE WARMSPRINGS
OVERLEDEN.
V
Wat Is toch h>ït k»?s\?tf Tan oiutsTtijd?
Misschien ware het nog tikt zoo oj, jrstan-
dig ia te «tewtnen ca- - u een derlands-.h
geleerde voor eafcele jaren reide het ka
rakter sts» t;jd is. dat hij feitelijk
gee., kar-.kter heeft -> yarke* th: ;n
voor^i is; cên c -c'iracvi--oer- En .:.t- Inuéc
er vee! gebeurd -ijn t-a gepropageerd ook,
waarvan althans zeer velen zullen zeggen,
het is ondeugdelijk en aiwljsbaar, maar (en
zoo is het steeds gegaan) er blijft van een of
andere vloedgolf toch altijd wat achter.
En dit gebiedt ons bijzonder de wacht te
betrekken bij de beginselen, opdat men goed
- wete, dat de leuze opbouw en herbouw zelfs
gevaarlijk kan worden in de uitvoering, als
men het uit die leuzen alleen wil halen.
We dienen te weten hoe en wat het funda
ment zal zijn. Nu vooral, waar zooveler-
1 e i vreemde geesten opkomen, is het bijzon
der noodig, dat men niet „op zand" bouwe.
Nu diene men eveneens te beseffen, dat we
met beginseleft niet al te kwistig moeten om
springen. Niet alles kan zoo maar begin-
se) worden geheeten. Onder meer zijn er,
wil men van algemeene Christelijke beginse
len gewagen, drie belangrijke fundament-
steenen, die we nooit kunnen missen, en
evenmin mogen inruilen voor derzelver na
maaksel. En dat zijn:
lo. De Belijdenis van den waren
God, die zich in Zijn Woord heeft geopen
baard. Dat is niet een of ander philosophisch
begrip; geen ondoordachte klanken als: de
voorzienigheid, de algeest, de alkracht en al
dergelijke, Neen, God die zich in Zijn Woord
heeft geopenbaard is de Drieëenige God, de
Almachtige, dc Schepper van hemel en aarde.
Dus de Wetgever! de Rechter en de Richter.
God Almachtig, d e souverein, bron van alle
DAGBLA
1o JA APO A MO
Redactie- en Adm.-adres: GOES, Lange V'orsistr. 70, Tel. 2438
Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA, Goes, Telcf. 2364
Uitgave: Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Abonn. pr. f 3.30 p. kw. bij vooruitbetaling. Adv.pr. 10 ct. p. mm.
Vrijdag 13 April 1945
I MIDDELBURG, Rouaansche kaai 39, Tel. 2009
VLISSINGEN, \Valstraat 37, Telef. 89
TERNEUZEN, Littooy's Boekh., Tel. 2052
gezag.
2o. De Belijdenis van den Chris-
tusderSchriften. Dat w;l hier zeggen
niet zelfverlossing, maar verlost worden is' de
weg. Geen humanistische Christus, maar de
Christus, die aan God voldoening bracht, en
daardoor verzoening en vrede geeft. Het
juiste uitgangspunt tot alle ware hervorming
en redding, op elk gebied des levens.
3o. De B e 1 ij d e' n i s van den Heili
gen Geest, tot centrale en universeele
vernieuwing. Geen humanistisch chris
tendom zonder den Heiligen Geest. Door
Wien de wedergeboorte onzer persoonlijkheid
en aller dingen alleen mogelijk is, en inhoud
heeft. De nieuwe mensch zal óf door dien
Geest moeten aanschouwd worden, óf zal een
onbehagelijke caricatuur blijken te zijn.
Meent ge deze drie te kunnen negeeren
of ontkennen, dan ligt tusschen u en ons de
Schrift, en is de kloof onoverbrugbaar.
Principiïs obstat, Deze drie als uitgangs
punt; zoo alleen kan ons blad de ware her
vormers in en buiten de kerk saambinden.
WISSE.
Generaal Simson is de eerste in den wed
loop naar Berlijn. Hij is over Brunswijk
heengetrokken en heeft Maagdenburg
aan de Elbe bereikt, op weg waarheen maar
weinig tegenstand werd ontmoet, behalve bij
de Hermann-Göring-Werke te Wolffenbüttel.
Ten N. van Maagdenburg werd Cel le aan
de Aller, een zijrivier van de Wezer, veroverd.
Het 9e Amerikaansche leger onder Bradley,
dat Noordwaarts van Maagdenburg oprukt,
staat nog 110 K.M. van Berlijn en niet veel
verder van de voorste spitsen van de Russische
troepen.
In en om B r u n s w ij k werd fel gevdchten.
Een ultimatum om de stad over te geven werd
door den Duitschen bevelhebber geweigerd: In
het Z.O. 'van Brunswijk veroverden de Ame
rikanen Halberstadt.
Het 1e en 3e leger stoot hard voor
waarts, maar over de krijgsverrichtin
gen hangt het waas der veiligheid,
Dempsey stelt den Duitschers voor moeilijke
problemen. Hij trok Bremen voorbij in de
.Vfichting Hamburg. Sedert de Duitschers
aarzelen stroomt het geallieerde materiaal in
groote hoeveelheden naar voren. Dag en nacht
gaat het transport door.
Patton begon een nieuwen opmarsch met 3
pantserdivisies en 6 divisies infanterie. Wei-
mar en Koburg (in Beieren), moesten
zch aan de 11e pantserdivisie der Amerikanen
overgeven.
Het 7e Am. leger moest Kreilsheim weer
prijs geven. In Schweinfurt maakten de
geallieerden 12.000 gevangenen. Iiji deze om
geving werd Duitschland's grootste kogellager-
fabriek bezet. Geen enkel gebouw was te
Schweinfurt meer onbeschadigd door de
onbarmhartige bombardementen. Des burgers
kwamen met witte banden om den arm uit hun
schuilplaatsen te voorschijn, toen de Ameri
kanen de stad binnentrokken.
Vliegvelden bij München en Regensburg
werden zwaar bestookt. In de week van
410 April werden 1400 Duitsche vlieg
tuigen buitgemaakt of vernield. Gebrek
aan benzine dwong de Luftwaffe op den
grond te blijven.
Himmler heeft in een proclamatie voor
de Duitsche radio verklaard, dat geen enkele
Duitsche stad tot open stad wordt verklaard*
Iedere bevelhebber wordt met den dood be
dreigd, wanneer hij zijn stad aan den vijand
overgeeft. Zoo is de bevelhebber van Konings
bergen, die zich in Russjsche gevangenschap
bevindt, tot den strop veroordeeld. Zijn familie
zal ter verantwoording worden geroepen
Radio Moskou deelde gistermiddag
mede, dat de Russen thans ten Westen
van de Oder in gevecht zijn op weg
naar Berlijn.
Nog 1 vestzakslagschip blijft Duitscbland na
het 'tot zinken brengen van de „Admiral
Scheer" over, n.l. de „Luzon". De „Adm.
Scheer" had het laatste dienst gedaan om
troepen uit Pommeren te verschepen. Toen
werd het naar Kiel gebracht, waar het zijn
roemloos einde vond.
Twintig van de twee-en-twintig wijken
van W e e n e n bevinden zich reeds in
handen van de Russen.
Ongelooflijk snel hebben Tolbuchin's troepen
de Duitschers achteruit gedreven, nadat hevige
straatgevechten waren geleverd. 4000 Duit
schers sneuvelden bij de gevechten in de stad,
waar nu de Prater en de centrale in Rus-
na toe. De Canadeezen «hebben jiu een brug.
over dei} IJssel geslagen. v
Woensdagnacht werden.de Duitsche posities
in de omgeving van Arnhem beschoten. Van
Deventer rukten de Canadeezen 15 K.M.
Noordwaarts in de richting van Zwolle. In
midden-Drente bereikten de geallieerden een
punt 40 K.M. ten Zuiden van Groningen.
Het doorweekte terrein in Drente belemmert
een snellen opmarsch. Meppel is nog in
Duitsche' handen.
Andere Canadeesche troepen staan op 15
K.M. van Zwolle. Het dorp Heino werd
bevrijd. In Drente werd een bruggehoof.d
gevormd over de Beilervaart, bij het
dorp B e i 1 e n, halfweg aan de spoorlijn
HoogeveenAssen. Poolsche troepen staan bij
Ekslo, aan de Hondsrug in N.O. Drente, ten
Westen van Ter Apel. Emmen, Ommen, Weer-
dingerwoud (gem. Vlagtwedde) en andere veen-
dorpen, werden uit den durk bevrijdx/Nijverdal
werd gepasseerd en h^t Overijselsche kanaal,
dat Vroomshoop met Zwolle verbindt, over
schreden.
In de omgeving van Balkbrug, aan de De-
demsvaart, konden de Canadeezen- contact ma
ken met de parachutisten. (H. R.)
V VV dc
dok
sche handen vielpn. Malinofski heeft 1 delburg vertrokken.
'k. 1. A z A i.1_ r?t_ T„ 17 T DU^,
Naar wij vernemen is bij de familie be
richt ontvangen, dat Prof. V. H. Rutgers,
oud-lid van de Tweede Kamer en oud-Minis
ter van Onderwijs, in Duitschland, waar hij
gevangen werd gehouden, is overleden.
Prof. Rutgers was een der leidende figu
ren van de A.R. partij en nam in het poli
tieke leven een vooraanstaande plaats in.
Ir. Tromp bezichtigt haven en
dijkherstel.
De nieuwe Minister van Waterstaat Ir
Tromp heeft Donderdag een bezoek aan Wal
cheren gebracht. Dit is het tweede ministe-
rieele bezoek in twee dagen tijds. Pas twee
dagen te voren is Minister Gerbrandy hier
geweest.
Ir Tromp werd 's morgens ontvangen op
het Militair Commando te Middelburg. Na
den middag begaf hij zich per auto naar
Vlissingen waar de burgemeester de heer C.
A. v. Woelderen hpm verwelkomde. Begeleid
door den Burgemeester, een stafofficier van
het Militair Gezag, een officier van het Mi
litair Commando alsmede door Ir Fabius en
Ir v. d. Velde begaf de Minister zich naar
het gat aan den Nolledijik. Zijne Exc. was
ook vergezeld van-den Hoofdingenieur van
Waterstaat en Marine te Londen, Ir F. J.
Blom en den Marine-commandant van Vlis
singen. Na zich te hebben vergewist van den
stand der herstelwerkzaamheden is de Mi
nister de buitenhaven gaan bezichtigen. Ge-
ruimen tijd vertoefde hij op het sluizenter-
rein om daar de aangerichte vernielingen en
het herstelwerk in oogenschouw te nemen.
Hij maakte zelf filmopnamen van het ge
teisterde havencomplex. De Minister toonde
zich ontdaan over den omvang der vernie
lingen en informeerde met veel belangstelling
naar de uitvoering der reparatiewerken. Bijna
anderhalf uur heeft het gezelschap aan de
Vlissingsche haven doorgebracht. Daarna is
de Minister met zijn begeleiders naar Mid-
tftans ook de stad bereikt. Floris-
dokf, de arbeiderswijk, werd door zijn troepen
bezet-, Tolbuchin's troepen zijn reeds naar bet
Westen doorgestooten.
In Noord-Italië stak het 8e Britsche
leger de Santerno over, terwijl het 5e leger
de stad Carrara, bekend om haar marmer
groeven, veroverde. (H.R. R.O.)
Verschillende plaatsen in Drente
bevrijd. - Duitsche posities bij
Arnhem aangevallen.
Aan de Westzijde van den IJssel tusschen
Deventer en Zutphen zijn de Canadeezen in
gevechten met de Duitschers in de gemeente
W i 1P- De overtocht met stormbooten ge
schiedde nadat een artillerie spervuur was ge
legd om de'passage over den IJssel te for-
ceeren. Er werd een bruggehoofd gevormd van
3 K.M. diepte met een basis van 1.5 K.M.
Eerst was de tegenstand zwak, maar nam daar-
Ir F. J. Blom, na den Minister de hoogstsy
autoriteit van Waterstaat, deelde ons tijdens
het bezichtigen van het haventerrein het vol
gende mede
„Wij zijn van plan te doen wat wij «kun
nen om de mooie haven van Vlissingen zoo
spoedig mogelijk weer in orde te krijgen. Als
de schepen naar Antwerpen kunnen varen,
moeten ze ook de haven van Vlissingen kun
nen aandoen. De ontredderde toestand van
deze haven heeft ons erg getroffen, maar
Vlissingen zal er weer boven op komen I"
PRO VIN CIENIEU W S.
Minister Gerbrandy bezocht Zeeland.
Na den middag heeft ipinister Gerbrandy
Dinsdag het overstroomde gebied van Wal
cheren bezocht o.a. Westikapele, waar Z.Exc,.
zich langdurig met de bewoners onderhield.
Het gat in den zeedijk, alsmede het punt
waar de Britten aan land gekomen waren,
werden bezocht. Over Domburg, Vrouwe
polder en Veere, waar de dijkbreuk werd
bekeken, is de minister naar Middelburg te
ruggekeerd.
Woensdagmorgen is de Minister naar Goes
vertrokken, waar Z.Exc. een uitvoerig onder
houd had met Ir S. Herweyer, Inspecteur voor
Zeeland van den Dienst Landbouwherstel
hierbij zijn o.m. de ontzilting van Tholen en
de ruilverkaveling onder het oog gezien, ter
wijl ook de ontziltmg van Walcheren en
Schouwen ter sprake kwamen.
Over Hansweert s de tocht voortgezet
naar Bergen op Zoem, van waaruit Z.Exc.
nog een kort bezoek aan Tholen heeft ge
bracht.
MIDDELBURG. Cns wordt verzocht er de
aandacht op te vestigen, dat de op nader te
bepalen datum te houden vergadering van de
Chr. Gercf. Studieclub, toegankelijk zal zijn
voor belijdende leden van alle keuken. De
datum zal nader per adv. worden bekend
gemaakt.
De Zeeuwse he Hulp boven de
Rivieren heeft de beschikking gekregen
over een winkel met vier groote etalageramen
in het pand van de fa. Focus op de Nieuwe
Burg.
VLISSINGEN. H.A.R.K. Opbrengst tot 10
Ax>ril 1945. Vorig saldo f 22.299,22, gift G. W.
f 100,gift Marine f 100,Comm. Partij
afd. Vliss. f 26,75, W. te Heinkenszand f 30,
K. S. f 11, totaal f 22.566,97.
De H.A.R.K. houdt iederen dag zitting in
haar pand Nieuwend'jk 39. Tevens is daar
gevestigd de Informntiepost van het Roode
Kruis.
Badinrichting.
GOES. Naar we vernemen zal onze stad
binnenkort een badinrichting rijk zijn. Wel
iswaar op bescheiden schaal maar toch stel
lig voldoende aan redelijke eischen.
Gebruik is gemaak! van een militaire bad
plaats in de mobilisat e gebouwd ten behoeve
van het Nederlandsche leger, later in gebruik
genomen door de Duitschers.
Het badlakaal is r u geheel gerestaureerd
en omgebouwd voor burgerlijk gebruik. Er
zijn nu 14 douche-cell ni ingericht resp. 7 voor
de dames en 7 voor de heeren.
Waar uiteraard thans geen materialen be
schikbaar zijn zooals in normale tijden, heeft
men moeten roeien met de riemen waarover
men beschikte en is lus alles wel zeer een
voudig maar toch prattisch ingericht. Het lo
kaal staat op 'het terrain achter de ambachts
school, dus vrijwel ir. het centrum der stad.
Juist in dezen tijd vaar velen door gebrek
aan water, en vooral aan warm water, be
zwaren ondervinden om zich thuis te baden,
meenen we dat deze installatie in een echte
behoefte zal voorzietf.
GOES. A 1 g. N e d. 'A m b t. Bond. Op
Zaterdagmiddag 7 April is een bijeenkomst
belegd door de afd. Goes van den Alg. Ned.
Ambtenaren Bond, aangesloten bij het N.V.V.
Op deze vergadering waren zoowel leden als
belangstellenden uit ambtenaarskringen in
flink aantal a'knwezig teneinde kennis te ne
men van de op 27 Maart gehoudeh bijeen-
kom_st van de afgevaardigden van ambtena
ren "te Eindhoven.
Door den heer de Kok, afgevaardigde van
de vakgroep P.T.T. werd o.a. de organisatie
nader uiteengezet' en de nadruk gelegd op de
samenwerking tusschen de vroegere moderne
en neutrale vakcentrales, welke geleid heeft
tot het samensmelten 'van beide vakbonden.
De moderne hèeft de politieke verwantschap
met de vroegere S.D.A.P. laten varen.
Tijdens de bezetting zijn tusschen de be
staande groote vakcentrales N.V.V., R.K.W.V.
en N.C.V. besprekingen gevoerd om geza
menlijk op te trekken, zoodoende is een ge
reglementeerde samenwerking ontstaan,
waardoor de Hoofdbesturen van deze centra
les een Raad van Vakcentrales hebben ge
vormd. In de plaatselijke af deelingen en cen-
tralen (bestuurdersbonden) zal deze samen
werking geleidelijk worden ontwikkeld. De sa
larisverhouding en de evenfueele salari^ver-
hooging, zooals de Regeering hiervan in een
persbericht op 17 Febr. j.l. reeds mededeeling
deed, werden door den heer Verbeek, die de
Eindhovensche vergadering bijwoonde, aan
een uitvoerige beschouwing onderworpen.
Op de genoemde vergadering werd besloten
de Regeering te verzoeken de salarisregeling
van 1940, die is gebaseerd op -het Bezoldi
gingsbesluit 1934, middëls het G. O. te her
zien en daarbij meer rekening te houden met
de factor loon vOor gepresteerden arbeid.
Verder zal er worden aangedrongen op een
tijdelijke progressieve salarisverhooging, daar
volgens de meening van de vergadering het
doel van de verhooging in de eerste plaats
is de belangrijke stijging van de eerste le
vensbehoeften op te vangen.
De kindertoeslag, welke thans tot scheeve
verhoudingen aanleiding geeft, zal tevens ge
leidelijk tot zijn ware proporties moeten
worden teruggebracht.
BORSSELE. De gehouden inzameling van
de afdeeling Borssele van de Nationale Cen
trale voor Hulpvérleening Nederland heeft
opgebracht f 11.626 plus een nagekomen gift
van f 50.
HEINKENSZAND. De collecte voor hulp
aart het Noorden des lands bracht alhier op
f 5800.80.
WATERLANDKERKJE. Op 68-jarigen
leeftijd is alhier overleden A. H. Milliano, een
zeer bekende persoonlijkheid in landbouwers-
en andere kringen. Hij was jarenlang wet
houder in de plaats zijner inwoning en lid
van de Prov. Staten in ons gewest.
.THOLEN. Er begint leven te komen in de
geïnundeerde gebieden van het eiland Tholen.
Voor zoover er kfachten en tractie beschik
baar is gesteld, zijn de boeren begonnen met
het bewerken en zaaien van het drooggeko-
men gebied. Verschillende perceelen zijn
reeds met granen bezaaid. De opkomst is
goed en bevredigend. Het land laat zich veelal
gemakkelijk bewerken. Het grootste gedeelte
van het eiland mag worden bezaaid met gra
nen enz., doch aardappelen mogen slechts
Nooi*d- eri* Zuid-Beveland en Walcheren.
BROOD.
A 17 A, B 17 A, C 17 A, D 17 A, E 17 A,
M 17 A, A 17 B. B 17 B, C 17 B, D 17 B,
E 17 B per bon 400 gram. D 17 „Beschuit"
per bon 100 gram. Deze bon is uitsluitend
aangewezen voor het artikel brood, zoo
dat hierop geen aflevering van beschuit
mag plaats vinden.
BESCHUIT,
E 17, „Beschuit" per bon 75 gram „Be
schuit". Deze bon moet voor of op uiter
lijk 17 April bij den detaillist worden in
geleverd, welke detaillist ook gedurende
1944 beschuit verkocht. De winkelier le
vert al deze bonnen vervolgens zoo spoe
dig mogelijk in bij den distributiedienst,
ter verkrijging van coupures. Dit geldt
eveneens voor geldige rantsoenbonnen
Beschuit.
MELK.
C 17, D 17, E 17, „Melk" per bon 1% liter
volle melk.
TAPTEMELK.
A 17, B 17, „Taptemelk" per bon 1% liter
taptemelk of 13A liter karnemelk of 200
gram magere melkpoeder, naar gelang
voorradig.
TABAK.
02 (Tabak", 2 rantsoenen. Het publiek
moet genoegen nemen met hetgeen de
winkelier in voorraad heeft.
KINDERDRANK.
D 39, E 39, Reserve pef bon 390 gram
1 rts. Deze bon moet door het publiek
uiterlijk op 17 April a.s. bij den winkelier
worden ingeleverd. Detaillisten leveren
deze bonnen in bij den grossier op 18 en
19 April. Grossiers dienen deze bonnen op
20 April in te leveren bij den distributie-
dienst, die hiervoor ontvangstbewijzen
moet verstrekken.
-GORTEMOUT OF GERSTEGRIES.
Bon B 40, C 40, Reserve per bon 250 gram.
KINDERVOEDSEL.
D 38, E 38 „Reserve" per bon 250 gram.
Bovengenoemde voorinleveringsbonnen
voor gort en ikindervoedsel, tevens af
leveringsbonnen dienen door den consu
ment te worden ingeleverd, bij den krui
denier, die voorheen deze artikelen heeft
gevoerd, uiterlijk tot 21 April 1945 a.s.
De® kruidenier moet deze bonnen in de
week van 22 t/m 28 April 1945 inleve
ren bij den distributiedienst, afgerond op
een tiental. Restantbonnen moeten wor
den doorgegeven aan den grossier. Deze
grossiers leveren de toewijzingen welke
zij van den winkelier ontvangen op 4 Mei
a.s. in bij den distributiedienst ter ver-
.krijging van verzameltoewijzingen.
Coupures Beschuit en Gort.
Alle coupures beschuit en gort welke een
geldigheidsduur hebben liggende vóór 15 Mei
zijn geblokkeerd. Hierop mag niet worden
uitgegeven. Uitgezonderd hiervan zijn coupu
res uitgereikt aan instellingen (code no. 8000).
Beschuit mag alleen wordén afgeleverd op
afgestempelde coupures Beschuit, welke na
17 April door den distributiedienst worden
uitgereikt.
Volgens het Zu'veringsbesluit worden de
onderwijzers als ambténaren beschouwd en
zullen dus als zóódanig behandeld worden.
Dit moge opgaan voor onderwijzers aan
openbare scholen, die rechtstreeks in Rijks-
of Gemeentedienst staan, voor het bijzonder
onderwijs, dat 70 pet. van alle Nederlandsche
kinderen omvat, (hetzij neutraal, prot. chr. of
R.-K.) kan en mag dit niet gelden.
Alleen in den zin van de pensioenwet wor
den alle onderwijzers als ambtenaren be
schouwd, mits ze vast aangesteld zijn, doch
uitdrukkelijk met de vermelding er bij„in
dén zin van de pensjoenwet". Immers de on
derwijzers van bijzondere scholen staan noch
rechtstreeks noch zijdelings in overheids
dienst, maar hebben een aanstelling ontvan
gen van een particuliere instelling of vereeni-
ging. Dat deze al of niet subsidie ontvangt,
doet verder niets terzakemeerdere instellin
gen op geheel ander gebied ontvangen Over
heidssubsidie, zonder dat daarom iemand er
aan denkt, de werknemers in zoo'n bedrijf
als ambtenaren te beschouwen.
Vandaar dat benoeming, ontslag, schorsing
uitsluitend in handen van het schoolbestuur
liggen en moeten blijven liggen, zooals dit
ook wettelijk vastgesteld is in art. 89, 93, 94
enz. van de L.O.-wet.
In onze eeuw is enkele malen van Over-
heidszijde gepoogd, hierop inbreuk te doen.
Allereerst na het tót stand komen van de
L.O.-wet 1920, toen Min. De Vis9er bij de be
noemingsprocedure van onderwijzers de in
specteurs wilde inschakelen, n.l. dat hun ad
vies zou moeten gevraagd worden. Er rees
zoo'n fel verzet in de pers en in de Tweede
Kamer, dat deze minister, die overigens het
volle vertrouwen van het Bijzonder Onder
wijs genoot, dadelijk zijn voorstel introk. Een
herhaling had plaats op 9 Jan. 1942, toen de
Secr.-Gen.' van het Departement van Op
voeding, enz. verklaarde, dat de inspecteurs
de voordracht voor een onderwijzersbenoe-
zeer beperkt worden gepoot; dit in verband
met den Coloradokever.
Een groot gedeelte van de groote Poort-
vlietschepolders mag evenwel niet bewerkt
worden wegens te hoog zoutgehalte. Momen
teel is er echter groot tekort aan werkkrach
ten en tractie. Het wachten is op het noodige
zaaigoed.
De opbrengst van de „H.A.R.K."-collecte
ten bate van hei; bezette Noorden van ons
land is te Tholen een succes geworden. Ruim
f 17.000 dat is f 5 per inwoner werd
opgehaald.
Het allervoornaamste is de droeve plicht
mede te deelen, dat President F. D. Roosevelt
gistermiddag plotseling te Warmsprings, in
Virginia, waar hij voor een kuur vertoefde,
plotseling aan een bloeduitstorting in de her
senen is overleden. Mevr. Roosevelt werd
telegrafisch op de hoogte gesteld en vertrok
per vliegtuig naar Warmsprings.
Uit alle deelen van de >vereld komen in
Amerika telegramen binnerf met betuigingen
van deelneming met het groote verlies dat niet
alleen Amerika, maar heel de vrije wereld
treft.
Koning George van Engeland heeft het droe
ve nieuws met diepe deernis ontvangen. Chur
chill was diep onder den indruk. Ook de Paus
ontving het bericht met zichtbare ontroering.
De huidige vice-president is als 33e presi
dent der Ver. Staten beëedigd.
Stettinius zal nu de conferentjfe van San
Francisco leiden.
De 2e pantserdivisie, die de E 1 b e overstak,
is langs den oostelijken oever 10 K.M. verder
voortgerukt.
Bremen ligt nu onder artillerievuur. An
dere eenheden zijn gevorderd in de richting van
Oldenburg en Emden.
'Dc Canadeezen banen zich een weg naar de
Zuiderzee. De Duitschers vechten verwoed om
den opmarsch te stuiten.
Het bezette Ruhrgebied is tot 2/5 van het
oorspronkelijk gebied ingekrompen.
De stad Weimar gaf zich door een koe
rier over aan de Amerikanen, die nu bij Halle
aan de Saaie staan. Bij Naunburg is deze rivier
overschreden.
In Beieren naderen de Amerikanen op 8
K.M. de stad Bamberg.
De Fransche troepen vorderen in het Zwarte
Woud en namen Rastadt in Baden.
W e e n e n is bijna geheel omsingeld. De
voornaamste verkeersweg naar het Noorden is
afgesneden. De Russen trekken Westwaarts
naar Linz. Ook rukken zij op naar Graz.
(B.B.C.)
Op- en ondergang van de Maan.
Zaterdag 14 April: op 7.18 u., onder 22.25 u.
Hoogwater te Vlissingen.
Zaterdag 14 April3.49 en 16.20 uur, resp.
2.32 en 2.38 M. N.A.PT
ming moesten goedkeuren en ook het Depar
tement zou kunnen ontslaan.
Onmiddellijk protesteerden de organisaties
van het Bijzoiider Onderwijs en wekten
Schoolraad en C.V.O. alle aangesloten scho
len op, deze verordening niet te aanvaarden
en ook individueel dit den Secr.-Gert. mee te
deelen, wat prompt door 99.9 pet. der bestu
ren geschiedde. In de jaren 19421944 wer
den dan ook 800 illegale benoemingen gedaan.
Letterlijk schreven de scholen o.a.: „Een
ontslag, door of namens U aan een onder
wijzer eener Chr. schobl gegeven, wijl het
gegrond kan zijn op overwegingen, welke
het schoolbestuur principieel niet tot de zijne
kan maken,kan door het betrokken be
stuur niet erkend worden. De schoolbesturen
dragen- als werkgevers van dezen hun eigen
verantwoordelijkheid. Daarom zal een zoo
danig ontslag onder hun verantwoordelijk
heid aan hun scholen geen vacature doen qnt-
staan."
Vanzelfsprekend wil dit niet zeggen, dat
de Overheid niet zou mogen ingrijpen, als een
onderwijzer zich schromelijk misgaat of door
zijn onderwijs het staatsgezag ondermijnt
of door zijn onderwijs de zeden verderft.
Hierin voorzien o.a. art. 10 en 107 van de
L.O.-wet.
Art. 10 zegt b.v., dat Gedeputeerde Staten
kunnen verklaren, dat de onderwijzer, die bij
het geven van het onderwijs leeringen ver
spreidt, strijdig met de goede zeden of aan
sporende tot ongehoorzaamheid aan de wet
ten des lands, Zijn bevoegdheid tot het geven
van onderwijs verloren heeft. Deze bepaling
is ook ,van toepassing op den onderwijzer,
die zich aan ergerlijk levensgedrag schuldig
maakt.
In art. 107 luidt het: Tot het geven van
bijzonder onderwijs wordt vereischt het be
zit van
a. een akte van bekwaamheid
b. een getuigschrift van zedelijk gedrag,
afgegeven door den burgemeester der ge
meente, waar hij in de laatste twee jaren
gewoond heeft.
Daaruit volgt dus, dat een schoolbestuur
nooit een onderwijzer kan handhaven, die
met den strafrechter in aanraking kwam en
schuldig bevonden werd aan genoemde mis
drijven.
Maar daar ligt dan oak onherroepelijk de
grens van de inmenging der overheid of van
een andere instantie, daar deze het_orgaan
missen, om te beslissen, hoe de opvoeding en
het onderwijs der jeugd zal zijn. Want, zoo
luidde het in het protest van 2 Febr. 1942
o.a.„Ook in dit opzicht kan de overheid niet
overnemen de verantwoordelijkheid van hen,
die God Almachtig in hun consciëntie aan
die verantwoordelijkheid heeft gebonden. En
daarin weten de bésturen der organisaties
zich ip onwrikbare overtuiging één met het
personeel hunner scholen en met de christen
ouders, wien het geestelijk wylzijn hunner
kinderen boven alle aardsche goederen ter
harte gaat."
Daaromook nu kan en mag aan dit
beginsel, waarmee de -vrije school staat of
valt,s niet getornd worden en dus moet de
zuivering aan de Protestantsch Christelijke
scholen geschieden door een Commissie, in
gesteld door, en uit de kringen van deze
scholen zelve, en zal ze eerst de besturen
moeten zuiveren van hen, die zich gedurende
de bezetting niet verzpt hebben tegen de aan
slagen van het Nationaal-Socialisme op de
Christelijke' scholen, opdat daarna de gezui
verde besturen op advies van genoemde com
missie de disciplinaire maatregelen nemen te
gen hun onderwijzers.
Ook nu blijke de trouw aan de roeping bij
alle voorstanders -(an het Christelijk onder
wijs, door zich te verzetten tegen ajles, wat
in wezen de vrijheid der scholen, bij de
Grondwet gewaarborgd, aantast.
H. C. VAN DONK,
Secretaris tijdelijke Prot. Chr. Schoolraad
in bevrijd gebied.
S
