dien tak van dienst voor het volgende jaar. De min.
heeft bij deze gelegenheid zijn denkbeelden ontwikkeld
omtrent de wijze waarop hij den arbeid wenschte te
zien ingericht, ten einde zoo weinig mogelijk met de
bijzondere nijverheid in mededinging te treden.
De Belgische Maatschappij, die de concessie uitvoert
voor den aanleg van de stoomtram van Antwerpen
naar de Belgische grens, heeft besloten, aan de Neder-
landsche regeering concessie te vragen voor het ver
lengen dier baan tot Breda.
liet eerste kleine geschrift, uitgegeven door de
Vereeniging Volksonderwijs", strekkende om het doel
en streven dezer Vereeniging meer bekend te maken
en te bevorderen, is bij de Haarlemsche uitgeversfirma
H. D. Tjeenk Willink verschenen en in den handel
gebracht.
In den Spectator wordt de draak gestoken met de
vele commissiën, die af en toe worden benoemd. De
bij dat blad thans verschenen plaat geeft ons een lid
van een der commissiën te zien, zoo juist uit het
»Hotel de l'Europe" gekomen, na een gehouden diner,
blijkbaar niet meer in een toestand, waarin de mensch
zich gewoonlijk bevindt. Hij redeneert met zichzelf en
spreekt
«Met wie heb ik nu eigenlijk gedineerd? Met de
leger-commissie? Neen; was het niet de beri
beri-commissie, of wel de heide-commissie of
de koffie-commissie? Het zal zekereen soep
commissie geweest zijn
Een opkooper van lompen te Meppel vond in de
vorige week bij het sorteeren in pas gekochte vodden"
een bankbiljet van f 25. Daar de afkomst dier lompen
niet bekend was, is de vinder in het ongestoord bezit
van dat geld gebleven.
Woensdag 14 November zal de eerste huwelijks
inzegening bij het »Leger des Ileils" in Nederland
plaats hebben, in den Heilstempel, op het Rapenburg
te Amsterdam.
Twee paartjes zullen in den echt worden verbonden
»stafkapitein" Goovaars trouwt met »kapitein" Wilson
en «adjudant" Rankin met «kapitein" Garden.
De plechtigheid zal geleid worden door «commandant"
Railton, die daarvoor expresselijk uit Engeland overkomt,
terwijl «majoor" Hodder en «stafkapitein" Mischell
er bij tegenwoordig zullen zijn.
Des avonds om 6,30 zal een groot bruiloftsmaal
plaats hebben, dat a f 0,60 entree toegankelijk is. Of
daar de vertering onder begrepen is, meldt de Heils
soldaat niet.
Sacharine is in den lateren tijd op aller lippen, in
figuurlijken zin n.l., want men weet wonderen te
verhalen van die meer dan suikerzoete suikerstof,
waarvan 1 kilogram in zoetmakend vermogen gelijk
staat met 300 kilo suiker, terwijl het slechts lOOmaal
meer dan suiker kost.
Waar die sacharine uit gemaakt wordt, zou men
echter niet raden als men 't niet weet. Men maakt ze
uitvlekkenwater (benzol), dat op zijne beurt uit
koolteer is bereidin die benzol zit een stof, welke
toluol wordt genoemd, en daaruit haalt men dan de
sacharine of teersuiker.
De ijsbaan van de Leidsche IJsclub, die in de on
middellijke nabijheid van het station Holl. spoor wordt
aangelegd, zal 's avonds worden verlicht met vijf
Siemenslampen van de grootste soort. De baan zelf
is 330 meter lang en 70 a 80 meter breed. De dijk
is bijna gereed, men is aan het bouwen van de
restauratie-tent begonnen.
Iemand, die reken- en dansmeester te gelijk is, ver
klaart dat achttien walsen van een bepaalden, middel-
matigen duur gelijk staan met een weg van veertien
mijlen. En desniettegenstaande legt menig meisje, dat het
te veel moeite is om even naar de keuken te loopen,
zestien mijlen dansvloer per avond af.
De door werkeloozen in Den Haag gestelde eisch,
schriftelijk aan den burgemeester overhandigd, is bij
den gemeenteraad ingekomen. De burgemeester voegde
bij de voorlezing van dit stuk de mededeeling, dat
blijkens het door hem aan eene deputatie verleend
gehoor, de herhaaldelijk in dit stuk voorkomende uit
drukking eisch niet is eene misvatting, maar werkelijk
de bedoeling, en aangezien nu art. 8 der Grondwet
aan ieder ingezetene het recht toekent verzoeken tot
de bevoegde macht te richten, stelde de burgemeester
den raad voor om dit stuk, als behelzende eisclien,
ter zijde te leggen. De raad hechtte onder applaus
zijn zegel aan dat voorstel.
De heer Van Houten adverteert door middel van de
tram zijn cacao, tegen een aanzienlijke vergoeding.
Nauwelijks hoort Blooker dit, of hij gaat heen en
bericht der maatschappij, dat hij voor veel hooger
vergoeding adverteeren wil dan Van Houten, doch
onder diens advertentie, welke ongeveer luidt; «Van
Houten's cacao is de beste en goedkoopste in 't gebruik",
wil geplaatst zien: «Als Blooker uitverkocht is."
Blooker bood 7500 gulden meer dan Van
Houten. De maatschappij echter weigerde aan Blooker's
verlangen te voldoen, daar dit in strijd zoude zijn
met de voorwaarden, waarop het contract met den
heer Van Mouten gesloten is.
Zaterdag vroeg een buitenman aan een Arnhemmer
naar den tram naar Velp die gereed stond.
Men wees hem dien aan.
«Dank je wel", zei de boer met een gezicht, waarop
duidelijk lag uitgedrukt, dat hij zoo dom niet was
om zich te laten beetnemen: «die gaat naar van
Houten's cacao. Daar moet ik niets van hebben".
In de jongste vergadering van den Geneeskundigen
Kring werd de bekende circulaire «Aan het Neder-
landsche volk" en een schrijven der afdeeling Rotterdam,
betreffende de oprichting van een Nederlandsch her
stellingsoord voor dronkaards ter sprake gebracht.
Na een warm pleidooi van dr. Fabius besloot de
vergadering: 1. een betuiging van sympathie te zenden
aan den heer Iloyer te Dordrecht2. aan het plaatse
lijk comité te Amsterdam een dergelijke betuiging
te zenden, waarin tevens de meening van den Kring
aangaande de noodzakelijkheid van zoodanige inrichting
werd uitgesproken.
Toen in het October-nummer van De Gids het
opstel van den majoor Kielstra verscheen over «Java's
grootste ramp", had de heer H. J. Bool, vroeger
directeur van financiën en van openbare werken in
Nederlandsch Indië en thans lid der Tweede Kamer
voor Leiden, over hetzelfde onderwerp (de opium-
quaestie) een studie voor de Vragen des T ij d s
gereed gemaakt. In de November-aflevering is dat
betoog verschenen en de slotsom staat lijnrecht
tegenover die van den heer Kielstra. Acht de laatste
geen verbetering mogelijk zonder opheffing van het
pachtstelsel en invoering van de regie (verkoop van
Staatswege), de heer Bool is daar tegen, omdat
het hoofddoel moet zijn de misbruiken te verminderen
door de pachters en de Chineezen te doen mede
strijden tegen den sluikhandel in opium. Het stelsel
van verpachting moet, volgens hem, worden behouden,
maar zoo, dat de opium van Regeeringswege niet
veel hooger dan de inkoopsprijs wordt verstrekt en
er voor den pachter dus geen belang meer is om te
smokkelen. Tegen de geheime verkoopplaatsen moet
worden gewaakt door belangrijke vermeerdering van
het getal geoorloofde «kitten" en door onbeperkte
versterkingen aan de pachters. De pachtperceelen
moeten allengs worden verkleind, en vooral de sluik
handel tegengegaan. Door deze en andere maatregelen
meent de heer Bool, dat men er toe kan komen
allengs het gebruik zelf te beperken en Java van een
kanker te bevrijden.
In de maand November zijn op den akker de laatste
zomerknollen, mangelwortels, knolrapen, herfstknollen
en vooral de suikerbieten te oogsten. De weilanden
moeten voor haver, vlas, enz. in deze maand gescheurd
worden.
Bij huis moeten alle werktuigen en gereedschappen
geschoond, ingesmeerd en geborgen worden. Men be
gint nu te dorschen.
In den moestuin behoort men te mesten en te
spitten, om «vroeg in het voorjaar gereed te zijn, en
de aspergebedden eerst van aarde te ontblooten en dan
dik met mest te bedekken. Aalbessen en frambozen
willen nu gaarne den mest om de wortels hebben,
dien men in de lente luchtig onderspit.
De houtteler verzamelt eikels en beukenpitten, om
die in het voorjaar te leggen. Hij plant beuken en,
zoo de vorst niet invalt, ook populieren, wilg, els
en esch; maar geen beuk of eik, die, in de lente*
gepoot, beter aanslaan.
In November beginnen de smalvleugelige vleermuizen
den winterslaap, naarmate de insecten zich minder
vertoonen. Wilde eenden trekken van November tot
Maart in groote scharen langs de wateren. De bonte
kraai komt uit 't Noorden, ook het sijsje. Sneeuw-
gorzen vertoonen zich nu en in de volgende beide
maanden in onze duinen.
De N. R. Ct. bespreekt de debatten, die in den
Amsterdamschen gemeenteraad gevoerd zijn, naar
aanleiding der brochure van prof. Spruyt, bij de ver
kiezing van 6 Maart jl. Zij ziet in den aanval tegen
dezen hoogleeraar de eerste poging der ultramontaanscbe
partij om het vrije woord der Nederlandsche hoog
leeraren te smoren. Het is voor haar de eerste stap
op den weg tot de zoo vurig gewenschte toekomst,
waarin geen Nederlander het zal durven wagen iets
te zeggen, dat aan de ultramontaansche leiders ge
vaarlijk voorkomt.
Het eenig juiste standpunt is bij dit onderwerp
dat van B. en W. van Amsterdam, dat namelijk
de overheid zich in zulke gevallen van elk oordeel
onthoudt. Hooger onderwijs eischt in de allereerste
plaats zelfstandigheid en onafhankelijkheid van den
leeraar. Geen wetenschappelijk man, die waard is
hooger onderwijs te geven, d. w. z. die op zijn
gebied een zelfstandige, op grondige studie berustende
meening heeft, zal zich voor het professoraat beschik
baar stellen, als de overheid zich het recht aanmatigt
de hoogleeraren wegens hunne denkbeelden te roemen
of te laken.
Terecht begrepen B. en W., dat de vrijheid van
spreken onbepaald moest verdedigd worden, al ver
diende de brochure van den heer Spruyt volkomen
het veroordeelend vonnis, dat een der raadsleden
daarover velde.
Dat zij dit vonnis niet verdient, zal ieder, die
geen ultramontaan is, toestemmen, meent de N. R. Ct
als hij de moeite neemt haar te lezen. De heer
Spruyt waarschuwt niet tegen de katholieken, maar
tegen de ultramontanen. Men heeft slechts de vierde
bladzijde op te slaan.
«In de tweede plaats (zoo staat daar te lezen) kan
geen mensch bezwaar hebben tegen eene keuze van
desnoods 50 katholieken, mits zij maar niet medegaan
met de ultramontaansche politiek, die in alle landen
niet het heil van het Vaderland, maar van de Kerk
op den voorgrond plaatst. Wie heeft er aanmerking
op gemaakt, dat een katholiek voorzitter was van de
Tweede Kamer, dat tal van katholieken minister
geweest zijn? Maar dat de ultramontanen, eene partij,
even cosmopolitisch als de sociaal-democraten of de
internationale, eene partij, die als zoodanig slechts in
de tweede plaats aan Nederland denkt, aanspraak
zou mogen maken op 34 zetels, omdat wij hier te
lande 34 pet. katholieken tellen, die grootendeels goede
Nederlanders zijn, dat is eene allerzonderlingste stelling".
Lange commentaren op deze geschiedenis acht de
N. R. Ct. overbodig. Er bleek duidelijk, dat de over
winning der vereenigde kerkelijke partijen in Maart
de ultramontanen reeds zoo overmoedig gemaakt heeft,
dat zij beproeven een tegenstander, wiens machtige
taal zij duchten, «een slot op den mond te leggen".
Die poging is eenigszins voorbarig, en wellicht niet
bijzonder voorzichtig. Het Nederlandsche volk zal er
misschien te vroeg de conclusie uit trekken, dat de
hoogleeraar Spruyt volmaakt gelijk had, toen hij in
Maart gewaagde van personen, die «hijgend verlangen
naar het oogenblik waarin het geheimzinnig schrik
bewind, waaronder het arme Noord-Brabant zucht,
over heel Nederland kan gevestigd worden".
Kunst, Wetenschap en Letteren.
De prins-regent van Beieren heeft tengevolge der
thans gesloten internationale en jubileum-tentoonstelling
te München tot eerelid der koninklijke academie van
schoone kunsten aldaar benoemd, in alphabetische
volgorde: de heeren J. H. L. de Haas te Brussel,
Jozef Israels en H. W. Mesdag te 's Hage.
Ongelukken, Kampen, Misdaden, enz.
De politie te 's Hage heeft Zaterdag proces-ver baal
opgemaakt tegen een koetsier, die Woensdag in zijn
voertuig een portefeuille met bankpapier vond en den
inhoud ten eigen bate aanwendde.
De knecht van den burgemeester der gemeente
Beerta is bij avond onverhoeds door een hem onbekend
persoon op den openbaren weg aangevallen en met
een scherp voorwerp in de zijde gestoken. Men vond
hem bloedende op den weg liggen. Zijn meester liet
hem dadelijk per as naar den geneesheer vervoeren.
De toestand van den gewonde is ernstig.
Uit Vlissingen wordt in dato 6 Nov. aan het Hbl,
geschreven: Er bestaat groote vrees, dat op zee met
de bemanning van het Holl. loodwezen eene ernstige
ramp heeft plaats gehad. De loodsschoener no. 6',
schipper Streefkerk, die gisteren vertrokken is, zond
omstreeks 10 uur 's avonds in zee eene sloep voor
de bemanning eener stoomboot, waarin zich de zee-
loods en drie matrozen bevonden. De sloep is nu
evenmin aan de stoomboot aangekomen als bij den
loodsschoener teruggekeerd, zoodat groote vrees bestaat
dat vier personen zullen zijn verongelukt, onder welke
twee groote gezinnen. De loodsschoener no. 6 keerde
heden in de haven terug, om eene sloep en de
bemanning er voor aan boord te nemen.
Twee zeemiliciens, die met groot verlof naar huis
gingen, kregen Zondagmiddag onder het reizen tusschen
Helder en Alkmaar twist, zoodat men aan de noodrem
trok, waardoor de trein tot stilstand werd gebracht.
Te Alkmaar gekomen, werden de twistzoekers door
de politie uit den trein verwijderd en in verzekerde
bewaring gebracht.
