I
voor het «rrondis- sement Zierihzee.
1889. No. 41.
Zaterdag 1 Juni.
92ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Terugblik aan het einde van een
negentigjarig bestaan.
zioukzi:i:s<;iu; courant.
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND,
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden f i.Franco per post f 'J
Afzonderlijke nommers 5 Cent, met Bijblad iO Cent.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Per gewone regel '10 Cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 1 C regels GO Cent.
Dienstaanbiedingen van '1-5 regels, mits contant betaald, 25 Ct.
Alle stukkende redactie betreffen de, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever H. LAKENMAN.
Het laatste vierde der vorige eeuw was een
in vele opzichten merkwaardige tijd van toe
nemend staat- en letterkundig leven, waarin de
achttiende-eeuwsche zeden en gewoonten, niet
minder dan regeeringen en wetten, den invloed
van den revolutie-geest ondervonden, die aller
wegen in de lucht hing.
Ook de lectuur ontkwam daaraan geenszins
ja, zj vooral werd duchtig herzien. De gelief
koosde en goedkoope schelmenromans, zoowel
als de kostbare prachtwerken uit het van geld
en rust overvloeiende vorig deel dier eeuw,
maakten plaats voor beschouwingen over natuur
recht, revolutionaire geschriften en politieke
nieuwsbladen, welke laatsten vooral grage
koopers en aandachtige lezers vonden.
Tot op het einde der achttiende eeuw kan
men niet zeggen, dat in de journalistiek veel
vooruitgang te bespeuren was, ofschoon eene
Amsterdamsche, Haarlemsche en Leidsche courant
sedert '1623, 1656 en 1712, naast eenige kleinere
periodieke blaadjes, bekend waren. In het
laatste vierde der vorige eeuw echter, verrezen
talrijke politieke bladen als paddestoelen, maar
hadden ook met deze planten den korten duur
gemeen. De »Post van den Neder-Rhjn", «de
Politieke Kruier" en dergelijke, verloren bj
liet rustiger verloop der revolutie in de negentiger
jaren huil reden van bestaan en verdwenen
dus voor en na. De couranten, welke toen
begonnen te verschjnen, voldeden aan de meer
bestaanbare eisehen van een gematigd staat
kundig leven en putten daaruit hunne levenskracht.
Onder die bladen rekenen we ook de «Zierik-
zeesohe Courant".
Op 6 Maart 1797 verscheen zij voor liet
eerst van de pers des uitgevers A. de Vos Jz.,
die tot zijn dood in Dec. 1835 de uitgave
bleef bezorgen en het genoegen had zijn blad
in steeds ruimer wordenden kring te zien lezen.
De eerste jaargang verscheen in klein folio
formaat en dubbelé bladenvan af' 5 Maart
1798 echter tot heden, in de bekende grootte.
Als eerste redacteur treffen we aan Jan
HemeKijk Tak, die evenwel in Sept. 1802 deze
stad verliet en zich metterwoon te Goes vestigde,
de redactie, zooals lij zegt »aan bekwamer
handen overlatende".
Het verschijnen der «Zierikzeesche Courant"
werd door velen met ingenomenheid begroet,
maar ook door enkelen tegengewerkt. Zoo
verspreidden de tegenstanders meer dan eens
't gerucht, dat het blad zou ophouden te bestaan,
om op die wjze den uitgever te benadeelen.
Maar dit waren de geringste bezwaren voor
het verdere bestaan van liet blader waren
grooter hinderpalen in aantocht.
Do woelige oorlogsjaren in het begin dezer
eeuw en het steeds grooter wordende overwicht
op ons bestuur door Frankrijk uitgeoefend, deed
de armoede toe- en de vrijheid afnemen. Het
aantal advertenties, die voorname bron van
bestaan, werd kleiner en de door 't toenemend
toezicht zoutelooze stukken, onschadelijk voor
't verfranschte stads- en staatsbestuur, deden
vele lezers bedanken. Toen nu met 1 Januari
1806 een zegelrecht van 30 cents per advertentie
gelieven en de prjs der courant sedert 1 Juni
van datzelfde jaar van f 5 op f 6 gesteld werd,
ging het blad sterk achteruit. Het werd er
natuurlijk ook niet beter op, toen de strenge
censuur en de bepaling dat de publicaties en
andere stukken in 'tFransch en in 't Ilollandsch
gedrukt moesten worden, hun invloed deden
gevoelen. Al deze redenen leidden er toe, dat
op 11 Januani 1811 de uitgave plotseling
gestaakt werd en niet eerder hervat werd dan
op 9 Dec. '1813, den dag na de verdrijving
der Franschen uit onze stad.
Toen, door de bevrijding van Frankrjks
overmacht, de knellende banden van censuur
enz. vielen, brak een betere tjd aan, waarin
de «Zierikzeesche Courant" spoedig herwon,
wat zj verloren had.
Yan af 1813 tot omstreeks 1850 verheugde
zj zich dan ook in een vrij grooten bloei,
onder hare uitgevers A. de Vos Jz tot 1836,
de weduwe de Vos tot 1847 en gedeeltelijk
ook onder de Erven A. de Vos, van laatst
genoemd jaar tot den verkoop in 1872.
De achteruitgang, welke, sedert 1850 ongeveer,
merkbaar werd, werd veroorzaakt door de
opkomst eener jongere zusterwant de «Zierik-
zeesche Nieuwsbode", die sedert 19 Aug. 1844
verscheen en de politiek met groote vrijmoedig
heid en scherpte besprak, begon meer en meer
lezers te vinden, ook onder de deftige standen.
Hield laatstgenoemd blad zich bezig zjne be
schouwingen in vrj krasse artikelen te uiten,
de redactie der «Courant" meende, gedrongen
door den invloed van het stadsbestuur, sedert
Januari 1851 een anderen weg te moeten
bewandelen, door het weren van alle politieke
stukken »als niet passende in eene stads-courant
of half-officieel orgaan".
Het spreekt van zelf, dat deze wjze van
handelen der «Courant" slechts schade en den
«Nieuwsbode" slechts voordeel kon aanbrengen,
en de achteruitgang van eerstgenoemd blad
was zoo groot, dat liet stedelijk Bestuur in
1869 ertoe overging den «Nieuwsbode", als in
aller banden, tot advertentie-blad voor de
gemeente te bestemmen.
Wat baatte het, dat sedert 15 Februnri 1872
de «Courant" in handen van den tegenwoordigen
Uitgever overging, dat eene flinke redactie
degelijke stukken leverde en alles aanwendde
het blad te doen herleven? Het lezend pnbliek
was nu eenmaal ingenomen met den «Nieuws
bode" en las de «Courant" niet meer.
Evenals twee rivieren, die langen tjd naast
elkaar voortstroomen, zich ten slotte vereenigen,
doordat de eene in de andere uitmondt, zoo
ook vloeit liet bestaan der «Zierikzeesche Courant"
met dat van den «Zierikzeeschen Nieuwsbode"
samen, nu de Uitgever van het eerste blad
met 1 Juli a.s., onder een nieuwe firma als
drukker van het tweede optreedt. Eedenen van
ondergeschikt belang- leidden ertoe de uitgave
met dit nommer, en niet met 1 Juli, te staken.
Aan het einde zijner taak als Uitgever der
«Zierikzeesche Courant" en terugziende, zoowel
op het ruim 90-jarig 'bestaan van dit blad,
als op zijne eigen werkzaamheid ervoor gedurende
meer dan 17 jaren, meende lij dit kort overzicht
zjnen lezers te moeten aanbieden.
Die blik in het verledene doet hem tevens
herdenken den steun en de toewijding van hen,
die zich ingenomen betoonden met zijn arbeid
in 't algemeen en met zjne «Courant" in 't bij
zonder. Hun brengt lij zijn harteljken dank,
hun vraagt hij bij voortduring diezelfde belang
stelling voor de nieuwe zaak, hopende die
meer vruchtdragend moge zijn dan de oude,
die (hans geëindigd is.
DE UITGEVER.
Binnenland.
ZIERIKZEE, 31 Mei 188 9.
Naar men verneemt, zal de heer M. Bock. directeur
der Nederlandsch-lndische Handelsbank, gevestigd te
Amsterdam, binnenkort -m*ar Batavia vertrekken, om
tijdelijk als hoofdagent der Nederlandsch-lndische
Handelsbank aldaar op ïe treden, in de plaats van
den dezer dagen overleden hoofdagent, den heer
Van Heukelom.
Als bewijs van de groote beteekenis der varkens
fokkerij in Drente dient, dat het vorige jaar uit die
provincie voor f 500,000 varkens werd uitgevoerd.
Wit zeemlederen handschoenen te wasschen
Men trekke de handschoenen aan, neme witte zeep
en doet juist zoo, alsof men zich de handen wilde
wasschen. Men spare de zeep niet en neme dikwijls
versch water, totdat dit geheel schoon van de hand
schoenen afloopt, dan trekke men de handschoenen
uit, wtinge ze uit en trekt ze nogmaals aan, wrijft
ze met zeep (zonder water) flink in (daardoor blijft
het leder zacht) en droogt ze dan tusschen twee
schoone handdoeken.
Als een bijzonderheid verdient vermelding dat te
Sittard, met een bevolking van 6000 zielen, in de
maand Mei slechts één sterfgeval (een bejaard persoon)
heeft plaats gehad.
Eene «groote meeting" was deze week te 's Graven-
hage belegd tot bespreking van de afschaffing van
accijnzen, waartoe tot de regeering het verzoek zal
worden gericht in een adres van den sociaal-
democratischen bond. de vereeniging voor algemeen
stemrecht en de Unie. De inleider, de heer van
der Goesuil Amsterdamwilde afschaffing van
alle accijnzen, dien op het gedistilleerd daaronder
begrepen de heer van Assen wilde den laatsten uit
gezonderd zien en daarentegen alle overige accijnzen,
de patentbelasting en de personeele belasting ver
vangen zien dooi* eene aigemeene inkomstenbelasting.
Mr. Spin, uit Amsterdam, wilde alle advocaten en
ambtenaren patentrecht doen betalen, maar bestreed
ook de jeneverbelasting. Het adres werd door velen
onderteekend.
Men deelt uit Arnhem mede, dat de lieer J. A.
Kwast Jr., kapelmeester van de stafmuziek van het
8e reg. inf., als zoodanig zijn ontslag heeft gevraagd
met ingang van '1 Sept. Zijn streven zal daarna zijn,
een burger harmonie- en symphonie-orkest op te
richten, zooals dat in Groningen bestaat.