■y
1
f
f
Buitenland.
sn|
w
i
De Voorzitter sluit, nadat de commissie is terug
gekeerd, de vereenlgde zitting der Kamers.
kunst, Wetenschap en Letteren.
Professor De Vries deelde op het Taal- en Letter
kundig Congres den tegen woordigen toestand en zijn
verwachtingen voor de toekomst van zijn Woordenboek"
mede, en huldigde daarbij de nagedachtenis van
Te Winkel en Verwijs, terwijl hij zijne tegenwoordigen
mede-arbeider Kluyver roemde. Ofschoon dankbaar
voor de '1000 ondersteuning van de Nederlandsche
en de f 500 van de Belgische Regeering voor elke
aflevering, constateerde spreker, dat bij meer steun
het Woordenboek" sneller zou vorderen en hij diong
er bij allen op aan om ook voor het «Woordenboek"
te zorgen als hij er niet meer zou zijn. De heer
Van Beers beloofde pogingen aan te wenden voor
meer financieelen steun. Dr. Laurillard wenschte een
commissie van bijstand benoemd te zien voor finan
cieelen steun en onverhoopt om het werk, bij ont
steltenis van prof. De Vries, voort te zetten in zijn
geest. Die taak werd aan de Permanente Commissie
opgedragen, welke bestaat uit de heeren Alberdinck
Thyrn, De Veer, prof. Ten Brink, Max Rooses, Paul
Fredericq, Jan Van Beers en Delcroix.
Het Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap heeft
onder nadere goedkeuring der regeering besloten, op
eigen kosten eene expeditie naar de Kei-eilanden te
ondernemen. De uitgaven daarvoor zuilen bestreden
worden uit het legaat, ten vorigen jare aan de ver-
eeniging geschonken uit de fondsen, haar voor eenige
jaren ten behoeve van nasporingen in Ned. Indië ter
beschikking gesteld, en voorts uit de som van f 4000,
haar door de firma Langen Co., te Keulen, welke
op de Kei hare vestigingen bezit, voor dien exploratie
tocht aangeboden.
liet onderzoek zal vooral van geographisch-geologischen
aard zijn. Verder zal de eigenaardige flora van de
groep en de geschiktheid van den bodem voor ver
schillende cultures onderzocht worden. Ook zal, voor
zoover mogelijk, een anthropologisch-ethnographisch
onderzoek ingesteld worden. Als chef der expeditie
heeft zich reeds een Nederlandsch zee-officier aange
boden ook voor bet botanisch onderzoek zyn reeds
voorbereidende maatregelen getroffen. Naar de voor
het overige onderzoek benoodigde krachten wordt
omgezien. Amst.
Ongelukken, Kampen, Misdaden, enz.
Aan de westzijde van Harderwijk heeft men langs
het strand kribwerken van dennetakken aangebracht,
om de stadsweide bij hoogen vloed voor het zeewater
te beveiligen. Deze zeewering stond Donderdagmiddag
in lichterlaaie. Door den wind aangewakkerd, strekten
de vlammen zich uit over een lengte van verscheidene
metersen verhieven zich hoog in de lucht. Een van
zeezand opgeworpen dam belette het voortwoekeren
der vlammen; en dit was zeer noodig, want het van
hout opgetrokken Sophia-Badhuis was niet buiten
gevaar. Vermoedelijk hebben baldadige jongens het
ongeval veroorzaakt.
Terwijl een juffrouw aan den Noord wal in den
Haag bezig was met de glazen te wasschen, had een
jongen de baldadigheid het laddertje, waarop zij stond,
omver te trekken, zoodat zij voorover door de ruiten
viel. Met verscheiden wonden in het aangedicht, weid
zij door eenige voorbijgangers in haar woning gedragen,
waar men verplicht was geneeskundige hulp in te
roepen. De jongen had het op een loopen gezet.
Van de kusten van Nefr-Foundland komen ver
ontrustende berichten. Een verschrikkelijke storm, die
nog aanhoudt, woedt daar reeds sedert enkele dagen
en richt groote verwoestingen aan. De geheele visschers-
vloot, uit honderden schepen bestaande, is vernield,
het getal personen die om het leven gekomen zijn,
bedraagt volgens de laatste berichten 85. Er is geen
schip, dat niet meer of minder beschadigd is. Veertig
schepen die in volle zee waren, zijn niet meer terug
gekeerd en worden als verloren beschouwd. De Fransche
flotille is geheel te gronde gegaan.
De huishoudster van een heer en dame te Rijssel
heeft, in een aanval van krankzinnigheid, voor eene
waarde van 80,000 fr. aan effecten uit de secretaire
genomen en verbrand, waarna zij zichzelve door
verdrinking van het leven beroofde.
JB e 1 g' i e.
De winter begint vroeg, zegt het Handelsblad van
Antwerpen. De zwaluwen maken zich gereed voor de
reis; de boomen worden bruin en verliezen hun ge
bladerte en de pachters, over het algemeen goede
weerprofeten, zeggen, dat wij vroegen vorst zullen
hebben. In West-Viaanderen klaagt men over gewel
dige stormen en hagelvlagen, onweer en al wat er bij
behoort. Liet slechte weer heeft in die streek veel schade
aangel icht. De bliksem heeft te Oostkamp en te Uitkerke
brand veroorzaakt. Te Lombartzijde is tijdens eene door
en door koude lucht en eene geweldige regenvlaag een
onweer uitgebarsten, zooals men er nooit een bijge
woond had. Eene ontzaglijke bliksemstraal, onmiddellijk
gevolgd van een scbrikkelijken donderslag deed de
kerk en het geheele dorp dreunen. In de kerk werd
de pastoor, die zijne getijden las, getroffen door een
sterken reuk van buskruit. Personen, die buiten waren,
zagen eenen vuurbol op het telefoontoestel vallen en
deze volgde de draden in de richting van Nieuwpoort.
De pastoor en eenige dorpelingen hebben vervolgens
den toren onderzocht, waar men Insgelijks een sterken
reuk gewaar werd. Men heeft echter niets verdachts
ontdekt. Uit verschillende andere gemeenten dier provincie
wordt gemeld, dat men van het slechte weer te lijden
heeft gehad.
Zwitserland..
De regeering van het kanton Bern heeft aan den
Bondsraad verzocht de Mormonen uit Zwitserland te
verdrijven. De regeering beroept zich op eene door
haar ingestelde enquête, waaruit het volgende is ge
bleken. De Mormoonsche propaganda heeft sedert 1869
haren zetel te Bern. De eerste sporen dier propaganda
gaan tot in het jaar 1851 terug. Bern is thans voor
geheel Europa het middenpunt der sekte en daar wordt
ook haar orgaan, de Etoüe, uitgegeven. Aan het hoofd
staat een Duitscher, SchönfeJd genaamd, die den rang
eens bisschops heeft en sedert '1884 te Bern woont.
Hij wordt door talrijke agenten, meest Amerikanen,
ondersteund. Schönfeld heeft in Utah verscheidene
vrouwen en vele kinderen. Het getal Mormonen bedroeg
in '1885 in Zwitserland 610, van welke 336 in het
kanton Bern wonen. Zij houden overal zondagsscholen
om de kinderen te winnen. De Zwitsersche leden brengen
het tiende deel van hun inkomen op, om de kosten
der propaganda te dekken; bovendien wordt nog ge
collecteerd en komen vrijwillige gaven in. Bij gelegenheid
der enquête in het voorjaar van 1886 zijn in de
lokalen en bureau's der Mormonen huiszoekingen gedaan.
De agenten leverden bereidwillig hunne brieven en
rekeningen uit en gaven alle verlangde inlichtingen;
alleen over de veelwijverij lieten zij zich niet uit. Het
is intusschen gebleken, dat zij die ook in Zwitserland
prediken. Overigens heeft de enquête geene onzedelijk
heid der Mormonen aan het licht gebracht. De agenten
wachten zich wel, hun leer in practijk te brengen,
doch desniettemin houdt de Bernsche regeering hen
voor gevaarlijke heden, wien het verbiijf in het land
behoort te worden ontzegd.
JKngfeland.
Te Dublin is een meeting van Iersche grondeigenaars
gehouden. Zij kwamen op tegen de beschuldiging,
dat zij hun plichten zouden hebben verwaarloosd en
betoogden, dat zij aan den landbouw gewichtige
diensten hadden bewezenzij verklaarden dat de
boeren hen lasterden en dat de agrarische wetten
hen ten gunste van de boeren hadden beroofdzij
eischen verlaging van de giondbelasting en een op
lossing in der minne van de agrarische quaestie. In
verschillende steden van Engeland en Ierland zijri
meetings gehouden om te protesteeren tegen liet
gebeurde te Mitchelstown.
Na de begrafenis van een der slachtoffers van de
tumulten bij Mitchelstown heeft eene bende de buizen
aangevallen van twee inwoners, die verdacht werden
van vijandige gevoelens tegen de League. De ruiten
werden verbrijzeld en deuren en meubelen vernield,
zoodat de bewoners zich door de vlucht moesten
redden. Eene politie-afdeeling werd met steenworpen
begroet en moest zich in de kazerne terugtrekken.
Te Mitchelstown is eene inschrijving geopend om een
monument op te richten voor de drie personen, die
Vrijdag gedood werden door de politie. Het armhuis
te Killarney is in brand gestoken, omdat de autoriteiten
hadden geweigerd de behoeftigen op te nemen. De
schade wordt op 15000 gulden geschat.
Italië.
Te Milaan is het internationaal congres voor spoorweg
zaken geopend, onder het voorzitterschap van den
minister van openbare werken, den beer Saracco, die
in eene toespraak wees op de belangrijke uitkomsten
van het congres te Brussel en de hoop te kennen
gaf, dat dit congres niet minder vruchtbaar zon zijn.
De senator Brioschi werd tot voorzitter gekozentot
onder-voorzitters werden sir A. Hutchinson en de
heeren Lax, v. Bloch, Thommen, Deboros en de heer
v. Hasselt benoemd. De heer Lax bedankte echter
voor de benoeming, alleen, zooals hij zeide, om plaats
te maken voor den heer Léon Say, een man van
zoo groot aanzien. De heer Auguste de Laveleye
werd benoemd tot secretaris-generaal.
Frankrijk.
De man, die het mobilisatieplan aan de Figaro
verried, is zekere Aubanel, correspondent van ver
scheidene buitenlandsche bladen, die toegang had tot
de 'bureels van het Fiansche Ministerie van Oorlog.
Aubanel kreeg van de Figaro slechts 250 fis.hij
is naar België gevlucht.
In de gemeente Saint-Claude hebben eenige politieke
dwepers beproefd het standbeeld van Voltaire omver
te halen, van den «Pruis" legen wien op aanplak
biljetten de ruwste aanvallen werden gericht. De
talrijke kransen, die bij de inwijding van het beeld,
op 4 dezer, aan het voetstuk waren nedergelegd,
werden vertrapt gevonden. De politie heeft de poging
ontdekt, die reeds een begin van uitvoering had gekregen.
Drummond Wolff is te Parijs aangekomen. Zijn
reis staat in verband met onderhandelingen betreflende
het Suez-kanaal.
De handelsbeweging van Frankrijk over de maand
Augustus jl. wijst een invoer aan van 325,197,000 fr.,
tegen 306,913.000 fr. over dezelfde maand van '1886;
de uitvoer 279,012,000. fr. tegen 295,369,500 over
Augustus '1886. Die uitkomsten zijn niet gunstig.
De invoer van grondstoffen voor industrie is 6 millioen
achteruitgegaan. In Juli was reeds eene vermindering
van 41 millioen te constateeren en in Juni was de
invoer 21 millioen minder dan in Juni. 1886. De uit
voer van gefabriceerde producten is 17 millioen achter
uit, terwijl het cijfer van den invoer derzelfde producten
een vooruitgang aanwijst van 2'/2 millioen. De uit
komsten over de eerste acht maanden van dit jaar
zijn invoer 2748,094,000 fr. tegen 2704,531,000 fr.
in 1886; uitvoer 2095.058,000 fr. tegen 2051,699,000
fr. over hetzelfde tijdvak des vorigen jaars.
Le Matin noemt het manifest van den graaf van
Parijs een aansporing tot oproer. De heer Ranc, die
het artikel onderteekent, verlangt te weten, wat Rouvier
er van denkt, die een werk van vaderlandsliefde meende
te doen door saam te spannen met de rechterzij. Het
Journal des Débats is van meening, dat vele monarchalen
tot hiertoe twijfel hadden. Zij weten nu, waar de graaf
van Parijs heen wil. Zij zullen thans zien, dat er
geene regecring betere waarborgen oplevert dan de
republiek. Zij kunnen zich bij de republiek aansluiten,
zonder afstand te doen van hunne waardigheid. In de
Autorité zegt de Cassagnac, dat niets veranderd is in
den stand der partijen. Het ministerie Rouvier heeft
zijn lot in eigen handenhet zal oogsten, wat liet
gezaaid heeft. Roche fort ziet in het manifest het werk
van een leerling uit een jezuïeten-kollege. De monar
chalen zullen glimlachen, de republikeinen de schouders
ophalen. De Gaulois zegt, dat het manifest de voorbode
is van de handelingen der monarchalen; zij mogen
zich hunnen aanvoerder waardig toonen. De Rappel
denkt, dat het manifest oneenighaid zal brengen onder
de monarchalen. Tegenover de verklaring der monar
chalen, dat zij slechts den val der republiek ten doel
hebben, zegt le XlXe Siècleis thans alle verdrag
met de rechterzijde eene misdaad.
IV oord-Amerika-
Te Philadelphia is ter gelegenheid van het eeuwfeest
der Constitutie een grooteu optocht gehouden. Hij be
stond uit honderden reusachtige wagens met voorstel
lingen van de vorderingenin de afgeloopen honderd
jaar door kunst en industrie gemaakt. Voorop ging
eene reeks van historische tafereelen uit den revolutie
tijd en van het teekenen der constitutie. Daarop volgden
twee tempels van de timmermansyereeniging, de eene
met 13, de andere met 38 zuilen, het getal der staten
in 1787 en thans. Vervolgens zag men alle soorten
van oude en nieuwe landbouwwerktuigen, vele in
werking. De afdeeüng der drukkers vertoonde een
tafereel van Gutenberg met zijne eerste proef en allerlei
persen, tot de allernieuwste toe, waarop dagbladen
gedrukt en gevouwen werden. Allerlei scholen werden
vervolgens vertoond, ook van Indianen; de tegenstelling
duidelijk makende tusschen de wilde en de beschaafde
roodhuiden. Het bouwvak vertoonde houtzagerijen, een
ouderwetschen timmermanswinkel, de oude en de nieuwe
wijze van baksteenvervaaidiging, de tegenwoordige wijze
van huizen bouwen enz., alles verdeeld over 25 wagens,
elk door vier paarden getrokken. De metaalwerkers,
leidekkers, loodgieters, stukadoors, zadelmakers, schilders
enz. traden op met meer dan 30 wagens. Op al deze
wagens waren te zaïnen een duizendtal personen aan
den arbeid en duizenden anderen, gedelegeerden van
de verschillende ambachten, deden dienst als eerewachten
bij de wagens. De zaagmakers vertoonden de oude en
de nieuwe wijze van zaagmalcen met stoomtoestellen
in vollen gang. De brandweer verscheen met oude en
nieuwe brandspuiten, de brouwers met tal van wagens,
waarop koning Cambrinus niet werd gemist en waarop
vertoond werd, hoe men voorbeen en hoe men thans
het brouwen verstond. Een duizendtal ambtenaren van
de Munt, de posterijen, de douane volgden, en daarop
de ijsmakerijen en 4500 «ridders van den Gouden
Adelaar." De weverijen en spinnerijen werden na hen
vertegenwoordigd met vertooningen van de verschillende
overgangen der ruwe stoffen tot de fijnste weefsels;
de Pennsylvaansche Spoorweg-Maatschappij gaf stalen
van de verschillende middelen van vervoer, alspakezels,
Ni
schei
voor
niet
Fran
dat
over
evenM
zoov
de
van
gew
wiei
voor
Clou
ding-'3
wer
ont\
den
het
nietH
win
pyi' 3
heeif
teel
grofl
ing.
heel O
de
gen
het
zou
waf
dri'
fab
Fr;
hij
bez
darfl s
in
kal
gel
tot
ZOliM
VO(
me
sle
bef
eei
Fl
op
da
pl
Is
1
II
T
i
