te Parijs onderhouden of ondersteunde bibliotheken
bedraagt 133. In verband met deze instellingen worden
des winters kostelooze, populaire voorlezingen gehouden,
die veel bijval vinden. Op het gebied vari het lager
onderwijs heeft de republiek het algemeen verplicht
en kosteloos onderwijs ingevoerd en bovendien de school
geheel losgemaakt van de kerk. Door de wetten van
16 Juni '1881 en 21 Maart 1882 werd het lager
onderwijs voor jongens en meisjes van 6 tot '13 jaar
verplicht. Het onderwijs kan in openbare of in bij
zondere scholen of in het huisgezin worden gegeven;
in het laatste geval moet het kind, van zijn 8e jaar,
ieder jaar worden geëxamineerd en wanneer het niet
voldoende blijkt te zijn onderwezen, kunnen ouders
of voogden worden gedwongen, het kind naar school
te zenden. Nalatige ouders of voogden worden door
bekendmaking hunner namen en bij herhaling met
eene boete van 15 frs. of 15 dagen gevangenis
gestraft. Iedere gemeente is verplicht minstens een
jongens- en meisjesschool te hebben, waar kosteloos
onderwijs wordt gegeven. Gemeenten, wier middelen
ontoereikend zijn, worden uit de schatkist ondersteund.
Onderricht in den godsdienst wordt op de openbare
school niet gegeven, maar de kinderen worden onder
wezen in de zedeleer, waaronder ook de plichten jegens
God zijn begrepen en in de burgerlijke rechten. Een
dag in de week moeten de kinderen vrij hebben, om
godsdienst-onderricht te kunnen genieten, dat evenwel
niet in het schoolgebouw mag worden gegeven. Op
de particuliere scholen is het godsdienstonderwijs fa
cultatief. De wet van 16 Juni '1881 verbood het
aanstellen van onderwijzers en onderwijzerressen, die
geen staatsdiploma bezaten. Verder was bepaald, dat
de gemeenteraad bevoegd was te beslissen, of het
onderwijs door geestelijken of leeken zou worden
gegeven. De dezer dagen door de Kamer aangenomen
wet regelt de organisatie der lagere school, de verkiezing
en positie der onderwijzers, de bevoegdheid der school
commissies, enz. Zij bepaalt ook, dat geene geestelijken
op de lagere school mogen onderwijs geven, dat alle
scholen van congregatiën binnen vijf jaren door openbare
scholen moeten zijn vervangen en dat de congregaristen
niet meer zijn vrijgesteld van den militairen dienst.
Engeland.
Merkwaardige voorvallen gebeuren in Ierland, zegt de
Londensche corr. der Indép. Beige. Niet alleen verlagen
de grondeigenaars bijna overal de pacht, maar de
vertegenwoordigers van het kabinet Salisbury komen
zei ven tusschen beiden om de eigenaars te verhinderen
de nietoetalende pachters uit hunne woningen te
zetten. Generaal Sir Redvers Bulier heeft in Kerry
meermalen zoo gehandeld. Kapitein Plunkett, een
ander speciaal commissaris van het gouvernement,
heeft den heer Bennet aangemaand de pacht te ver
lagen. De heer Bennet, die sedert lang door zijne
boeren werd bedreigd, genoot militaire bescherming.
Kapitein Plunkett verklaarde, dat die bescherming zou
worden ingetrokken, indien hij de pacht niet tot een
billijk bedrag terugbracht. Te Dublin heeft de agrarische
rechtbank aan een eigenaar een bevel tot uitzetting
wegens achterstallige pacht geweigerd en verklaard,
dat voortaan zulk een bevel aan geen landheer zal
worden verstrekt, die niet heeft bewezen, dat zijn
pachters niet uit onmacht, maar uit kwaadwilligheid
weigeren te betalen. Men herinnert zich de veront
waardigde protesten der conservatieven, toen de heer
Morley, secretaris van staat voor Ierland in het kabinet
Gladstone, het voornemen te kennen gaf, geen ge-
wapenden bijstand te verleenen voor de uitzetting
van pachters. Thans passen de conservatieven de
politiek toe, die zij zoo scherp bij hunne tegenstanders
hebben afgekeurd.
Belgie.
De werkstaking in de omstreken van Charleroi
breidt zich uit. Vrijdag namen er reeds 1800 werk
lieden aan deel. De orde is niet gestoord en niemand
wordt verhinderd in de kolenmijnen te werken.
Rusland.
De Figaro houdt vol, dat de Czaar zijn adjunant,
graaf Reutern, heeft doodgeschoten. Een bloedverwant
van den graaf zou de bijzonderheden in een brief
aan een vriend hebben medegedeeld. De adjudant, zoo
schrijft hij, rookte een sigaar, toen de Czaar in de
kamer kwamhij wilde de sigaar verbergen, maar
de Czaar bespeurde het vuur, het bloed steeg hem
naar het hoofd fil vit rouge), hij schoot en doodde
den graaf. Hersen-congestie is eene gewone kwaal
der keizerlijke familie. Alexander I leed er aan en
stierf in sombere melancholie; zijn broeder, grootvorst
Constantijn, leed er zoo sterk onder, dat hij zelf zich
voor de regeering ongeschikt achtte, ook hij bezweek
er aan. Grootvorst Michael werd door velen voor
krankzinnig gehouden. Hoe ziek keizer Nicolaas was,
is eerst na zijn dood bekend geworden, ofschoon een
Engelsche arts reeds vroeger bij hem de symptomen
der familiekwaal had opgemerktzij vertoonden zich
gewoonlijk na het 45e levensjaar; de tegenwoordige
Czaar is nog niet ten volle 42,
Duitsohland
In de Neue Zeit heeft de bekende socialist August
Bebel een artikel geschreven over »Duitschland, Rusland
en de Oosterscbe quaestie." Volgens hem is de politiek
van Bismarck eene aaneenschakeling van misslagen.
De eerste, die Duitschland van Rusland afhankelijk
heeft gemaakt, was de annexatie van Elzas en Lotha
ringen de tweede werd op het Berlijnsch congres
begaan. Toen had men de nieuwe Balkanstaten aan
den invloed van Rusland kunnen onttrekken en tot
een onderling verbond bewegen. Eene weigering van
Rusland had kunnen beantwoord worden met een
oorlog, die zijn macht voor langen tijd zou hebben
gebroken. Ook is het een misslag, dat thans Bulgarije
niet tegen Rusland en Frankrijk is in bescherming
genomen.
- IVoord-^rrierilsa..
Verleden Woensdag hebben in verschillende Staten
verkiezingen voor de vertegenwoordigende lichamen
plaats gehad, waarbij over het algemeen in Pennsylvanië,
Nieuw-Yersey, Ohio, Indiana en Virginië de republi
keinen, in het zuiden en westen de democraten de
overwinning behaalden. De voorname uitslag van de
verkiezingen, zegt de berichtgever der Timesis deze,
dat de tegenwoordige bescherming-politiek in het
nieuwe congres, dat tot het einde van president
Clevelands bewind in 4889 zitting zal hebben, wordt
voortgezet. Intusschen slinkt de democratische meerder
heid in het Huis van volksvertegenwoordigers van
42 tot 15 of 20. Over de samenstelling van den
nieuwen Senaat is nog niets met zekerheid te zeggen,
doch ook in het voor hen ergste geval, schijnt het,
zullen de republikeinen er althans eene meerderheid
van 2 stemmen behouden. De overwinningen der
republikeinen zijn meest behaald in de Middenstaten
en de belendende industriëele en mijnwerkende streken,
waar de bescherming hunne groote leuze was. In
Kentucky is de voorzitter van het Huis, de heer
Carliste, tegenover den candidaat der werkliedenpartij,
George Toebe, die door de republikeinen werd onder
steund, slechts met eene zeer kleine meerderheid
gekozen. Bij de stemming in New-York zijn verscheidene
personen wegens knoeierij bij de inschrijving der
kiezers in hechtenis genomen.
Turkij e.
De Turksche regeering behoeft de voorgenomen
Europeesche leening van 2,000,000 p. st. voorloopig
niet uit te geven. Volgens de Köln. Ztg. is dit het
gevolg van eene overeenkomst met Rusland. De
Banque Ottomane heeft last gekregen, om die be
lastingen en tienden, welke voor de schuld aan
Rusland zijn verpand, niet meer aan Rusland uit te
keeren, maar de opbrengst daarvan te stellen ter
vrije beschikking van de Turksche regeering. Intusschen
zijn de sommen, die hierdoor beschikbaar kwamen,
niet groot genoeg, om het niet-sluiten der Europeesche
leening voldoende te verklarende vriendschappelijke
hulp, die Turkije heeft verkregen, moet grooter zijn.
Dientengevolge loopt te Konstantinopel een gerucht,
dat een formeel geheim verdrag is gesloten tusschen
den czaar en den sultan; als de voornaamste bepalingen
daarvan worden genoemd, dat Rusland een station
aan de Dardanellen zou verkrijgen, en dat Turkije
Oost-Rumelië zou bezetten, terwijl Rusland de orde
in Bulgarije herstelt. Dit laatste acht de correspondent
der Köln. Ztg. zeer onwaarschijnlijk. De Russische
regeering zou het weinige prestige, dat het onhebbelijk
optreden van mannen als generaal Kaulbars haar in
den Balkan heeft overgelaten, geheel verliezen, indien
zij Oost-Rumelië weder in de handen van de Turken
overleverde.
Gemengd Buitenlandsch Nieuws.
Gespouwen bankbiljetten. Onlangs meldde zich bij
de directeuren der Engelsche bank een eenvoudig man
aan, die hun mededeelde dat hij een middel wist om
van één bankbiljet door spouwing er twee te maken.
Hoewel hij aanvankelijk niet gelooft werd en alle des
kundigen beweerden, dat het onmogelijk was dit dunne
papier in twee stukken te snijden, besloten de direc
teuren der bank toch den man op hunne kosten de
proef te laten nemen. En werkelijk: de proef gelukte.
De man nam daartoe een banknoot, besmeerde die
aan beide zijden met goede lijm en legde toen de
banknoot tusschen twee lappen calicot. Het geheel
werd daarop tusschen zware boeken gelegd. Toen de
lijm goed gedroogd was, nam de spouwer de beide
lappen calicot en scheurde die met een flinken ruk
'van elkander. Het bleek dat zijn proef gelukt was:
aan elk der beide stukken kleefde een geheele bank
noot! De cohesie van het papier zelf was niet zoo
sterk geweest als de verbinding tusschen het papier
en het daarop geplakte calicot. Ieder kan voor zich
dergelijke proef met een stuk gewoon stevig papier
nemen. De beide stukken calicot werden daarop in
lauw water geweekt en na korten tijd lagen de twee
helften der banknoot voor de oogen der verwonderde
toeschouwers. Men had nu wel twee banknoten, doch
ieder leek kon onmiddellijk zien, dat zij niet goed
I konden zijn. De eene zijde der beide papieren was
j ruw. terwijl op de eene helft der banknoot de druk
niet duidelijk genoeg was, en daar dit gebrek bijna
j niet te verhelpen is, behoeven de directeuren der
Engelsche bank niet te vreezen, dat op deze wijze
hunne banknoten verdubbeld zullen worden. Toch be
sloten de directeuren van de ontvangen les te profi-
teeren en voortaan bij het drukken daarop te doen
letten, door namelijk te zorgen dat de inkt alleen op
de oppervlakte van het papier komt, zonder er door
te dringen. Den man, een eenvoudig boekbindersknecht,
werd een groote belooning voor zijn uitvinding gegeven.
Een veearts, Israëliet van geboorte, leeft reeds
sedert jaren van zijne rente in een stadje van Midden-
Duitschland. Onlangs verhuurde hij een zijner huizen
aan een assessor. Een paar dagen daarna zond deze
hem een briefje, waarin hij verklaarde tot zijn spijt
de woning niet te kunnen betrekken, daar hij uit
beginselen zich niet kon inlaten met een jood. Deze
antwoordde per omgaande: Weledele Heer. Ik moet
U op uw schrijven antwoorden, dat het huurcontract
geteekend is en gij dus minstens de huur betalen
moet. Overigens moet ik U doen opmerken, dat een
handelwijze als de uwe mij in mijn geheele practijk
nog niet voorgekomen is. N. N., «Veearts."
Een nieuw geval van schijndood had onlangs te
Trenczin plaats. Een vrouw werd, zonder dat zij vooraf
ongesteld was geweest, bewusteloos en werd ten slotte
door den dokter verklaard te zijn gestorven. Den nacht
daarop, toen het vermeende lijk reeds in het praalbed
gelegd was, keerde het leven weder terug en nu be
vindt de vrouw zich weder gezond.
Het schijnt dat te Londen beter de hand wordt
gehouden aan de policie-verordening op het muilkorven
van honden dan bij ons te lande het geval is, tenminste
in een ingezonden stuk in de Times vindt de secretaris
van het honden-asyl het noodzakelijk de publieke lief
dadigheid in te roepen gelden bijeen te brengen om
een verbrandingsoven te stichten, waarin het groot
aantal gedoode honden zal kunnen worden tot asch
gebracht, zonder schadelijk te zijn voor de gezondheid
der Londenaars.
De keizer van Oostenrijk stond bekend als een sterk
rooker. In Hamburg werden uitsluitend voor hem
«Virginia" sigaren gemaakt, die hij het liefst rookte.
De zware sigaren werkten evenwel nadeelig op zijne
gezondheid en de hofarts achtte het noodzakelijk dat
de keizer in 't belang zijner gezondheid zoo weinig
mogelijk rookte. De vorst besloot daarom, het rooken
geheel na te laten en sedert drie maanden rookt hij
niet meer. Inderdaad is de gezondheid van den keizer
sedert dien tijd vooruitgegaan.
Een huisvader met 6 kinderen, arm en ellendig,
vond te Parijs een portefeuille met 25,000 francs
aan bankpapier en een inschrijving op het Grootboek.
Hij waarschuwde de politie. De eigenaar werd gevonden
en herkreeg zijn geld. Hij beloonde den man met
50 centimes. De arme had 30 centimes uitgegeven
om zich met een omnibus naar de politie te spoeden.
Zou 't waar zijn? De Figaro meldt het.
Sarcey zegt in de Estafette over stenographie het
volgende
»Men leert deze kunst", zegt hij, »in eenige uren",
en «eenige weken oefening" is voldoende om er be
dreven in te zijn.
Zulk eene bewering zal zeker de bekwaamste steno-
graphen verwonderen. In waarheid leert men de
stenographie in eenige weken, doch het vordert ver
scheidene maanden, bijna een jaar, eer men in staat
is er zich vlug van te bedienen.
De stenograaf, wiens werk ons als het vlugste
bekend is, werkte veertien uur daags gedurende zeven
maanden. In waarheid, heeft hij het tot een hoogte
gebracht, die spreekwoordelijk is geworden. Maar
die man werd ook idioot.
Koningin Christina van Spanje zal den 27 Nov. a.s.,
den sterfdag van haar gemaal, op sterken aandrang
van haar hofhouding, den zwaren rouw afleggen en
de dames der hooge aristocratie hebben vergunning
gekregen, II. M. het eerste kleed te mogen aanbieden, het
welk de Regentes dan zal dragen. De rok, van ivoor
kleurig fluweel, zal voorzien zijn van een prachtige sleep,
in heliotropeldeurig moirée. Het lijf, van dezelfde
fluweelen stof, is geheel met chenille, van dezelfde kleur
als de sleep, afgezet.
Te Londen, in een vrij burgerlijke wijk, is dezer
dagen een spoorwegondernemer overleden, die aan
roerend eigendom het bagatel van f 3,576,000 in
Nederlandsch geld heeft nagelaten.
