ZIERIKZEESCHE COURANT.
1886. No. 75. Zaterdag 2 October. 89ste jaargang.
Binnenland.
ZIERIKZEE, 1 October 188 6.
In de Dinsdag alhier gehouden vergadering van
Iïoofd-Ingelanden van het Waterschap Schouwen is,
na onderzoek der geloofsbrieven, als zoodanig toe
gelaten de heer Chr. Groeneveld de Kater. Verder is
bepaald, dat genoemde heer zitting zal hebben tot
1 Nov. a.s. en alzoo vóór dien tijd eene nieuwe ver
kiezing moet plaats hebben.
De rekening over '1885 sluit met een batig saldo
van f 29,884,45 y2, terwijl het Reservefonds op 15
Sept. 1.1. bedroeg f 109,082,88.
liet Dijkgeschot wordt verminderd met 65 cents
per Hectare.
Aan de directie is voor 1887 wederom toegestaan
een tijdelijk crediet van f 10,000.
Op een verzoek der gemeente Haamstede om de
jaarlijksclie toelage voor den door haar gemaakten
Grintweg met f 50 te verhoogen, wordt gunstig be
schikt, en alzoo deze bepaald op f 150.
Tot lid der Commissie tot onderzoek der rekening
en begrooting van dit Waterschap wordt, in plaats
van den heer J. M. de Glopper, die aan de beurt van
aftreding was, benoemd de heer D. Hocke Dz. en als
plaatsvervanger de heer J. Iloogenboom Bz.
De gemeenteraad te Veendam heeft in beginsel
besloten tot invoering eener progressieve inkomsten
belasting.
Te 's Gravenhage roept men belangstellenden op
tot bespreking van het plan der oprichting van een
cursus in het dierlijk magnetisme.
Naar aanleiding van onze artikelen over Hugo de
Groot en de bijzonderheden over de kist en de familie
portretten, deelt men ons nog de volgende belang
wekkende bijzonderheid mede:
Jhr. mr. Th. L. L. Prins, te Haarlem, heeft in zijn
bezit het metselaarsbuis, waarin Hugo de Groot ont
vlucht is, en van de portretten in olieverf dat van
zijn zoon mr. Pieter de Groot en diens huisvrouw
Agatha van Rijn. Deze voorwerpen zijn in de familie
Prins gekomen door aanhuwelijking. Een der dochters
van Pietèr de Groot was namelijk gehuwd met Adriaan
Prins, zoon van den Rotterdamschen burgemeester
Prins, van wien mr. Prins voornoemd rechtstreeks
afstamt. Aan de echtheid van het buis valt niet te
twijfelen. Dagbl.
De Nederlandsche Journalistenkring benoemde in
zijn Zondag j.l. te Amsterdam gehouden vergadering
den aftredenden voorzitter, den heer A. G. C. van
Duijl, bij acclamatie tot eerelid van den kring, als
eene erkenning zijner veelvuldige diensten bij de op
richting en later als president aan den kring bewezen.
Tot bestuursleden werden gekozen de heeren H. de
Veer, hoofd-redacteur van het N. v. cl. D., voorzitter
dr. Lamping, mr. A. Polak, J. D. Doorman, G. Keiler,
dr. Vermeulen, J. W. R. Gerlach, W. M. Der Kinderen
en D. A. Van Waalwijk.
Van het Maandblad in het belang der opvoeding
van weezen is het eerste nommer verschenen. Het
blad staat onder redactie van den directeur der
Maatschappij tot opvoeding van weezen in het huis
gezin, den heer M. W. Scheltema Ez., en den heer
D. Hendrikus Idsinga.
Naar de N. R. Ct. verneemt, is thans het koninklijk
besluit geteekend, waarbij aan prof. Pekelharing en
dr. Winkler te Utrecht wordt opgedragen, een
onderzoek in te stellen naar de berri-berri-zieke in
Nederlandseh-Indie.
De beide geleerden zullen zich op 25 October te
Marseille inschepen aan boord van het stoomschip
»Prins Alexander", hetwelk op 13 October uit
Amsterdam vertrekt.
Verder verneemt men, dat dr. C. Eykman, officier
van gezondheid bij het Nederlandsch-Indische leger,
met opoffering van den verderen tijd van zijn verlof,
zich tegelijk met de heeren Pekelharing en Winkler
naar Indië zal begeven, en, aldaar aangekomen,
waarschijnlijk hun ter adsistentie zal worden toegevoegd.
De Delftsche Courant heeft een feestnummer
gewijd aan Hugo de Groot, bij gelegenheid van de
onthulling van diens standbeeld, dat in zijn geheel
met het voetstuk door zincographie in dat nommer
is afgebeeld.
De Katholieke Illustratie heeft eene houtgravure,
alleen van het beeld, die grooter en meer uitgewerkt is.
De 51e algemeene vergadering der Nederlandsche
Vereeniging tot afschaffing van sterken drank, welke
te 's Gravenhage gehouden zal worden, is vastgesteld
op Woensdag 27 en Donderdag 28 October e.k.
Met het stoomschip »W. A. Scholten", kapt. Stenger,
van New-York, zijn Zaterdag 11 September te Rotterdam
aangekomen J. en Jac. van 't Lindenhout.
De heer J. A. De Bergh is van zijne reis rondom
de wereld weder in het vaderland teruggekeerd.
Zaterdagavond verspreidde zich te Zwolle het gerucht,
dat de heer Domela Nieuwenhuis in de uitspanning
»de Bierton" een lezing zou houden. Later vernam
men, dat de eigenaar Maten geweigerd had, zijn
locaal beschikbaar te stellen. Daarop werd besloten,
de bijeenkomst te doen houden ten huize van den
kleermaker G. van den Berg (vroeger huisbewaarder
bij wijlen mevr. Wielandt), woonachtig in een der
arbeiderswoningen in het achterste gedeelte der voor
malige boterfabriek aan den Schellerweg. Veel ruimte
liet deze localiteifc niet toe.
Omstreeks half tien heeft de heer Nieuwenhuis
ruim een half uur gesproken en zijne bevreemding te
kennen gegeven, dat de politie ook daar tegenwoordig
was overigens heeft hij zich bepaald tot eene algemeene
opwekking tot vereeniging ter bekoming van algemeen
stemrecht, en verder zijn bekende theorieën verkondigd
over een meer evenredige verdeeling der aardsche
goederen en eene billijke tegemoetkoming in de nooden
van den werkman.
Over 't geheel onderscheidde zich 't gesprokene door
groote gematigdheid. Omstreeks kwart over tien is
de vergadering uiteengegaan en heeft de heer N. in
de zeer nederige woning van v. d. B. den nacht
verder doorgebracht, om Zondagochtend met den eersten
trein naar Groningen te vertrekken, waar hij dien
dag te half twaalf zou optreden. Een zestal personen
uit den werkenden stand vergezelde hem naar het
station. Zw. Ct.
Naar de N. R. Ct. verneemt is het poolschip
Willem Barents", na eenigen tijd zonder emplooi
gelegen te hebben, thans cloor de firma Herfst en
Bentfort te Rotterdam voor rekening eener Engelsche
reederij aangekocht.
Alhoewel het schip niet voor een wetenschappelijk
doel zal worden uitgerust, blijft dit sterke vaartuig
toch bestemd voor de vaart in de Noordelijke Poolzee,
en wel voor den pelterijhandel op Baffinsland en
Groenland, zoomede voor de uitoefening der walvisch-
vangst.
Maandag stond voor de rechtbank te 's Gravenhage
terecht de predikant Vlug, wegens verstoring van de
godsdienstoefening te Leiderdorp.
De eisch van het openbaar ministerie is 45 dagen
gevangenis.
Mr. Vaillant, de verdediger van beklaagde, betoogde,
dat de eigenlijke godsdienstoefening niet was gestoord
en dat de heer Vlug van zijn wettig recht had ge
bruik gemaakt, op grond waarvan hij vrijspraak of
ontslag van rechtsvervolging vroeg.
Maandag uitspraak.
Wegens de behandeling van het geding tegen ds.
Vlug voor de rechtbank te 's-Hage had de Christelijke
school te Leiderdorp Maandag vacantie, ten einde de
onderwijzers gelegenheid te geven de verschijning van
ds. Vlug voor de rechtbank te aanschouwen.
Omtrent de in den loop van het volgend jaar in
dienstkomende drie dagstoom|)ooten der stoomvaart
maatschappij Zeeland" is de Micld. Ct. in staat gesteld
thans iets naders mede te deelen. De stalen rader
booten, die zooals vroeger reeds werd vermeld, de
namen «Nederland", «Duitschland" en «Engeland"
zullen dragen, worden bij de Fairfield Shipbuilding en
Engineering Company, vroeger John Elder en Co., te
Govard bij Glasgow, gebouwd. De totale lengte bedraagt
300 voet, de breedte 35' 3IJ en de diepte (d. w. z.
van den kiel tot aan het dek) 23J 3 Engelsche maat.
De voorsteven is recht, terwijl de spiegel eenen elip-
tischen vorm heeft. De machines zijn oscilleerend, d. i.
met beweegbare cylinders van veel vermogen. Behalve
een groot dekhuis, waarin een zitsalon met schilderijen
van Nederl. kunstenaars versierd, eene rookkamer en
eenige afgescheiden kajuiten, zijn er op het hoofddek
een groote eetsalon, 50 X 33 voet lang en 9' hoog,
eene gemakkelijk ingerichte dames-kajuit, toilet-kamers
enz. Onder de brug is op het dek eene restauratie
en op het voordek eene kajuit voor 2e klasse passagiers
met dames-salon. Een groot promenadedek stelt de
reizigers in de gelegenheid bij goed weder de zeelucht
te beschouwen. Evenals op de nachtbooten wordt in
de verlichting door electriciceit voorzien.
Behalve de kajuiten in het dekhuis zijne geene
kajuiten met slaapplaatsen aan boord, wijl de booten
slechts bij dag zullen dienst doen. Dat de nieuwe
booten, evenals de thans bestaande, die van alle andere
stoomvaartlijnen op Engeland zullen overtreffen, wat
inrichting, groote en snelheid betreft, is onnoodig te
Gedurende de maand Aug. j.l. zijn in de rijks
postspaarbank ingelegd f 596,423,28, terugbetaald
f 333,901,595. Alzoo meer ingelegd dan terugbetaald
f 262,521,685. Aan het einde der maand Juli j.l. was
ten name der verschillende inleggers ingeschreven
f 7,795,260,59, zoodat het gezamenlijk tegoed der
inleggers op ultimo Augustus bedroeg 8,057,782,275.
In den loop van Augustus zijn 2882 nieuwe boekjes
uitgegeven; 741 zijn er geheel afbetaald, zoodat er
aan het eind der maand 131,158 in omloop waren.
De Echo wijst, als een gelukkig verschijnsel in dezen
tijd van tegenspoed en malaise, op het aanzienlijk
saldo, dat de inleggers bij de Rijks-postspaarbank
in vijf jaren tijds hebben laten staan. Nu reeds bedraagt
dit meer dan 7 millioen gulden, en telken jare wordt
het grooter. De inrichting van de bank wordt door
de Echo eene daad van wijs beleid genoemd, maai*
zij oppert toch de vraag, of de staatsbemoeiing zich
niet nog verder behoorde uit te strekken en aan het
bespaarde kapitaal eene andere bestemming behoorde
te geven dan de nu er aan toegekende, ten einde het
ook in andere richting vruchtdragend te maken voor
de onbemiddelde Nederlanders, door wie meerendeels
dat geld is bespaard.
Het kapitaal is nu belegd in Ned. staats-effecten,
schuldbrieven van verschillende gemeenten, en in
prolongatie of beleening gegeven. Tegen de soliditeit
dezer belegging heeft het blad geen bezwaar, maar
het meent, dat er meer rente dan nu van gekweekt
kon worden en het tevens eigenaardiger en nuttiger
zou uit te zetten zijn geweest, door van het bespaarde
kapitaal, onder staatsgarantie van fonds en rente,
een hulp- en credietbank te vormen, bij welke de
kleinhandelaar, de kleine winkelier, of fabrikant, de
veefokker, landbouwer of schipper zich op billijke
voorwaarden van bedrijfskapitaal tot inrichting of
voortzetting van hun handel of bedrijf zouden kunnen
voorzien.
Het D. v. Z.-H. erkent, dat het denkbeeld verleidelijk
is, maar meent er toch ten ernstigste tegen te moeten
waarschuwen. De eischen, die men aan eene spaarbank
stellen moet en waaraan ongerept voldaan moet worden,
zal men de oprichting van een spaarbank geoorloofd
noemen, zijn: 1. dat het ingebracht kapitaal belegd
worde met de minst mogelijke kansen op gevaar van
ooit geheel of ten deele verloren te kunnen gaan; 2.
dat het kapitaal elk oogenblik opvorderbaar blijve.
Aan deze twee hoofdvoorwaarden zou de spaarbank
niet meer voldoen, wanneer het denkbeeld van cle Echo
in toepassing werd gebracht. Aan hulp- en crediet-
banken, op welke degelijke grondslagen ook gevestigd,
zijn altijd risico's verbonden. Er bestaat kans, dat van
het kapitaal meer rente gekweekt worde dan nu het
geval is, maar er bestaat ook kans, dat het kapitaal,
of ten deele, verloren ga. Aan die mogelijkheid van
verloren gaan mag het bespaarde geld van meerendeels
onbemiddelden niet worden blootgesteld.
Het D. v. Z.-II. veroordeelt dus het voorstel van
de Echo ten eenenmale, maar wil daarmee niet gezegd
hebben, dat het denkbeeld der oprichting van eene
hulp- en credietbank met eene werking als de bedoelde
is af te keuren. Zulk eene instelling zou wel nuttig
kunnen zijn, en haar bestaan is mogelijk, maar het
moet eene op zich zelve staande en uit het particulier
initiatief voortgekomen instelling zijn. Is er behoefte
aan en is zij op soliede grondslagen te vestigen, dan
zal het particulier kapitaal zich niet onbetuigd laten.
De gezamenlijke werklieden der maatschappij «de
Ysel" te Kampen, zijn door hunne directeuren verzekerd
in een fonds bij de eerste Nederl. Levensverzekering-
