ZIERIKZEESCHE COURANT.
1886. No. 55.
Zaterdag 24 Juli.
89ste jaargang.
Binnenland.
ZIE RIK ZEE, 2 3 Juli 1 8 8 6.
In de Vergadering van Ingelanden van den polder
»De vier bannen in Duiveland", te Kapelle onder
Nieuwerkerk gehouden, werd
1°. Goedgekeurd en vastgesteld de Rekening over
188%, in ontvangst op/"37177,54, uitgaaf/"27509,09s,
dus met een goed slot van f 9668,41s.
2°. De Begrooting 188G/7, gewijzigd door Hoofdstuk I,
Art. 1, (Ontvangst) te verhoogen met f 3168,44s en
daardoor het werkelijk vastgesteld cijfer als batig
saldo uit te trekken, voorts Hoofdstuk VI, Art. 1
(Onvoorzien), mede met gelijk bedrag te verhoogen. en
alzoo de Begrooting in ontvang en uitgaaf op f 37180,73
nu vast te stellen.
3°. Het Verslag over 188% ter tafel gebracht en
aan Ingelanden uitgereikt, waaruit blijkt
dat het vernieuwen en onderhouden der aarde-,
kram-, rijs- en steenglooiingwerken over 188%, op
25 Mei 1885 aanbesteed, met eenig meerder werk
f 5318,25s vereischte, terwijl door storm of hooge
vloeden geen beduidende schaden ontstonden
dat aan een door H.II. Gedep. Staten aanbevolen
onderzoek met een helrnduiker naar de bestorting
van 1376 gevolg werd gegeven op 3 en 4 Juli 1885
en ook op 1 Aug. 1885 naar de bestorting van 1884
ten noorden raai XXII aan den Zuidbout en daarbij
gebleken is:
I. dat de bestorting van 1876 in de raaien XIX
tot XXII in een goeden toestand verkeert, en
II. dat het raadzaam is de bestorting van 1884
op den steilen bovenoever tot omtrent 100 M.
uit de raai XVII te versterken
dat mitsdien voor die versterking op 23 Nov. 1885
de levering van 1275 scheepston stortsteen voor
f 2600 aanbesteed werd en de levering en verwerking
op 28 Dec. 1885 was uitgevoerd;
dat het Stoomgemaal aan de verwachting alleszins
blijft beantwoorden. De machines hebben te zamen
2548 uren en alzoo 640 uren meer dan 't voorgaande
dienstjaar gewerkt. 4302 II.L. Ruhr-steenkolen werden
gebruikt, welke omtrent f 0,52s per H.L. kosten.
De gezamenlijke exploitatie-kosten bedragen f 3967,85.
Van de Waterleidingen werden op nieuw gedolven
Ten zuiden van het Stoomgemaal 833 Meters.
Ten zuiden en noorden van den Blij-
hoekschen weg908
Ten zuiden van den Noorddijk 276
Ten noorden van den Nieuwlandschen
en van den Zonnemansweg668
Ten oosten van den Zonnemansweg 24a6
Ten oosten van den Stolpweg. 453
Ten westen van dien weg100
Langs den Noorddijk186
Uitmakende te zamen eene lengte van 3670 Meters
Hiervoor werd besteed f 1068,23, of gemiddeld
ongeveer 29 cent per strekkende Meter.
4°. Eene voordracht-staat opgemaakt voor de be
noeming van een Gezworen, in plaats van den op
21 Juni j.l. overleden heer Jan Bevelander te Ouwer-
kerk, waarop zijn geplaatst als:
lste Candidaat, J. C. Verstraate te Ouwerkerk.
2de C. van Oeveren Nieuwerkerk.
3de J. Gaanderse
Volgens eene mededeeling aan het Pharm. Weekblad
bestaat er gevaar, dat de Amsterdamsche chininefabriek
zal ophouden te werken.
Intusschen hebben eenige zaakkundige personen in
ons land zich met het bestuur der fabriek in betrekking
gesteld, om plannen te beramen, waardoor het voort
bestaan zou kunnen worden verwezenlijkt.
Het vijf en-twintigjarig bestaan der Rijkskweekschool
voor onderwijzers te Groningen zal in December worden
gevierd door eene reünie en eenige feestelijkheden,
waarvan het programma thans is vastgesteld.
Aan het verslag van den toestand der vennootschap
»de Schelde", gedurende het boekjaar 1885/86,
ontleenen wij het volgende
In de eerste plaats ten opzichte der oestercultuur
te Yerseke.
In de maand Juli werden ongeveer 400,000 gekalkte
pannen op drie verschillende plaatsen in zee gebracht;
de aanslag daarop was buitengewoon groot, namelijk
80 gemiddeld per pan. Daar de aangeslagen pannen
zeer goedkoop waren, werden nog 100,000 stuks
aangekocht met gemiddelden aanslag van 100. Hoezeer
in den regel in de herfst met afsteken begonnen
wordt, kon dit nu niet geschieden, omdat de broedjes
tengevolge van den kouden zomer, te klein waren
gebleven en bij het afsteken allicht zouden te loor
gaan. Daar de pannen, volgens de voorwaarden van
verpachting, niet mochten blijven staan op den grond,
waarop zij waren aangeslagen, werden zij gebracht
in eene daartoe door de maatschappij op het perceel
48 A aangelegden overloopschen put, ruim 1% hectare
groot. Hierin brachten zij den winter door, zonder
schade te lijden, terwijl het afsteken, in het voorjaar
begonnen, nu geregeld wordt voortgezet. Al moet men
van het aldus gekweekte aantal oesters een aanzienlijk
getal aftrekken, dat bij het overbrengen en afsteken
der pannen verloren gaat en later in de bakken sterft,
zoo hebben wij toch geruimen tijd over ettelijke
millioenen te beschikken, die, waar zij voor het
bezaaien der perceelen te Yerseke onnoodig zijn, hun
weg naar »de Zuiderzee" zullen vinden. De koude
zomer oefende ook een geduchten invloed uit op de
andere oesters, die in den herfst leverbaar zouden
zijn; een gedeelte daarvan kon door onvoldoenden
wasdom niet geleverd worden, of wel tegen lagen
prijs. De koude winter en het gure voorjaar hebben
overigens geen invloed gehad op de uitgezaaide oesters,
die alles flink hebben doorstaan. Yan zeer gunstigen
invloed waren bovendien de warme dagen der maand
Mei; bij het vorige jaar vergeleken, was nu reeds
een belangrijk sterker groei waar te nemen. De
zomer- en winterperceelen waren 1 Juni 1886 geheel
toegezaaid en de voor natuuraanslag geschikte perceelen
lagen eveneens vol jong broed, dat den winter goed
was doorgekomen.
In de tweede plaats betreft het verslag de oester
cultuur te Wieringen.
Op een aldaar gekocht stuk grond werd eene
opzichterswoning gebouwd; verder werd een schuit
gebouwd en bemand tot uitoefening der visscherij.
In April 1885 werden, gemeenschappelijk met de
heeren Kakebeeke en Schippers, 1,500,000 (voor
elk 500,000), Fransche .twijfelaars gekocht te Arcachon,
per boot naar Wieringen vervoerd en aldaar uitgezaaid.
Dit geschiedde in navolging van hetgeen sedert
jaren te Bruinisse op Duiveland met zeer gunstigen
uitslag plaats vindt; de Fransche oesters, die daar
een zomer hadden doorgebracht, werden in den herfst
tegen vrij hooge prijzen, men spreekt zelfs van f 50,
per 1000, verkocht. Deze oesters kostten franco te
Wieringen f 20,per 1000; zij kwamen frisch en
gezond aan en gaven daarom eene goede verwachting,
die echter werd teleurgesteld. In September 1885
bezochten Directeur en Commissarissen Wieringen en
vonden onder de Fransche kolonisten nagenoeg geene
dooden; doch zij waren, misschien tengevolge van
den kouden zomer, weinig gegroeid en mager. Bij
den verkoop bleek dan ook, dat niet dan met verlies
kon worden verkocht, en de poging die er werd
gedaan, om een deel te laten overwinteren, mislukte
te eenenmale; zij stierven zonder uitzondering, terwijl
hunne Zeeuwsche naburen flink den winter doorkwamen.
Daar ook de heeren Kakebeeke en Schippers hetzelfde
resultaat hadden, kan de aanvoer van Fransche oesters
veilig als afgeloopen beschouwd worden. Heeft men
aan de eene zijde hiermede eenig geldelijk verlies
geleden, aan den anderen kant is van belangrijke
waarde, de daarmede verkregen zekerheid, dat het
Fransche product, ook al heeft het een zomer op onze
banken doorgebracht, op de buitenlandsche markt
zoover bij het Zeeuwsche achterstaat; tevens dat er
in de toekomst geen vrees behoeft te bestaan, dat
dit laatste ooit door het eerste kan worden verdrongen.
Op nog een punt was het resultaat te Wieringen
niet gelukkig. Een groote partij zaaigoed, op het
perceel 59 onder de kust van Noord-Holland gebracht,
heeft zooveel te lijden gehad van vuil en grond
verplaatsing, dat maar een onbeduidend aantal werd
teruggevonden, dat echter goed was gegroeid. Dank
zij de voorzorg om op verschillende plaatsen van het
terrein aldaar, perceelen te pachten, waren op andere
punten de resultaten vrij wat gunstiger. Het perceel
nommer 32, te zamen met den heer Kakebeeke
gepacht, bleek een vasten bodem te hebben, zonder
vuil of wier, en voor de cultuur zeer geschikt te
zijn. De aan de maatschappij toekomende helft is
50 hectaren en dus meer dan driemaal grooter dan
de drie winterperceelen te Yerseke te zamen; een
belangrijke partij schelpen en zaaigoed is daar thans
gebracht.
Omtrent de balans en winst- en vei liesrekening
wordt het volgende nog opgemerkt:
Op '1 Juni '1885 stond de exploitatie-rekening
«Schelde" debet voor den geheelen voorraad oesters,
zaaigoed, broed in bakken, aanslag op pannen enz.,
voorf '117,225,
in den loop van het boekjaar werd
betaald aan pacht, arbeidsloon en on
kosten, zoomede voor aankoop van
schelpen, zaaioesters, aangeslagen pan
nen enz96,232,63 s
Totaal f 213,457,63s
daarentegen werden afgeleverd en
ten laste der oester-rekening overgeboekt
1,220,974 oesters a f 53
per millef 64,711,62
68,321,62
f 145,136,01s
Volgens zoo nauwkeurig mogelijke taxatie bedraagt
echter de waarde der thans aanwezige oesters, broed,
zaaigoed, aanslag enz. f 173,891,40, zoodat eene
winst is behaald van f 28,755,38s.
Het bedrag van f 1719,41 op de winst- en
verlies-rekening voorkomende, is winst voortspruitende
uit den handel in oesters van derden gekocht, terwijl
I het cijfer der intrestrekening de rente vertegen-
woordigt, welke van aandeelhouders wegens uitgestelde
1 storting, en van gelden a deposito werden ontvangen,
j Tegenover deze winsten staat, zooals reeds is
j medegedeeld, een verlies op de Fransche oesters, ten
bedrage van f 5169,51s, terwijl nog uit de winst
gereserveerd werd eene som van f 5169,51s voor
kleine afschrijvingen op eenige eigendommen, doch
in hoofdzaak tot dekking van vermoedelijk verlies
op de exploitatie «Zuiderzee".
Het bestuur stelt voor, om de zuiver behaalde
winst ad vijf ten honderd van het gestorte kapitaal
als dividend uit te keeren.
Alles saamgenomen gaat alzoo de maatschappij
«de Schelde" eene goede toekomst te gemoet.
Mr. P. II. Saaymans Vader, oud-afgevaardigde voor
Goes, had in een ingezonden stuk aan de iV. R. Ct.
ontkend, dat hij den jongsten verkiezingsstrijd in dat
district de liberale candidaten zou hebbeu uitgemaakt
voor oproerlingen, petroleurs en beulendie aantijging-
werd door hem als lasterlijk gebrandmerkt.
Een der liberale candidaten, jhr. J. L. C. Pompe
van Meerdervoort, komt tegen deze ontkentenis op.
Hij schrijft: «Hoe het mogelijk is, dat de heer S. V.
in zijn brief van 6 Juli ontkent, dat hij ons brand
merkte als oproerlingen, petroleurs en beulen, is mij
onverklaarbaar; dit toch waren slechts enkele der
liefelijke benamingen tegen ons gericht, en had de
schrijver van 3 Juli geheel juist alles willen terug
geven wat mr. S. V. in zijn beide strooibiljetten over de
liberalen gezegd heeft, dan had hij moeten vermelden
«socialisten, anarchisten, schandbladen-schrijvers, op
roerlingen, dwingelanden, beulen, plegers van de ergste
gruwelen, brandstichters en volksmisleiders", want niets
meer en niets minder dan al die fraaiheden staan aan
het adres der liberalen in die strooibiljetten gedrukt.
«Deze beide strooibiljetten, juist komende van die
zijde, van mijn oom, hebben mij ten diepste gegriefd
hij kende mij beter, en zoodanige verdachtmaking was
onwaardig; ik voor mij aarzel niet, ze het toppunt
van politieke onzedelijkheid te noemen." U. D.
Bij het departement van koloniën wordt, volgens
de Midd. Ct., gewerkt aan het nemen van maatregelen
tot opbeuring der suiker-industrie, die nog altijd zeer
kwijnende is. De minister is voornemens verbetering
aan te brengen door eene wijziging van de bepalingen
van het regeerings-reglement voor Nederlandsch-Indië,
betreffende op hoog gezag ingevoerde cultures. Een
wetsontwerp daartoe moet reeds gereed liggen.
Zaterdag is men gereed gekomen met het leggen
van den onderzeeschen kabel, waardoor het eiland
Wieringen thans telefonisch met den vasten wal is*
verbonden.
Volgens een telegram uit Lissabon vertrekt Z. M.
de Koning van Portugal met een aanzienlijk gevolg
den 31 dezer naar Engeland en Duitschland en zal
alsdan Amsterdam en 's Ilage bezoeken, waar Z. M.
zich voorstelt eenige dagen te vertoeven. Te 's Hage
zal Z. M. in het «Hotel den Ouden Doelen" intrek
nemen.
