Buitenland.
Op de aanvrage der heeren Filet te Venlo en
Hai'togh te Rotterdam om concessie tot den aanleg
van een stoomtramweg Iersekendam naar 't spoorweg
station Kruiningen, is gunstig beschikt. Concessionarissen
zullen echter niet tot den aanleg van den weg overgaan,
voordat door Iersekenaren voor minstens f 15,000
aandeel in de zaak genomen is.
Het aantal groote ondernemingen dat in Nederland
goede winsten afwerpt, wordt van jaar tot jaar kleiner,
merkt de Haagsche correspondent der Zutph. Ct. op.
Er ligt een fatum op onze naamlooze vennootschappen.
Zelfs in de goede jaren van '74 tot '80 bleven de
gemiddelde dividenden ver beneden hetgeen als een
behoorlijke kapitaalwinst kan worden aangemerkt;
maar tegenwoordig zijn er veel meer die geen dan
die wel winst maken. In België trekt hetzelfde ver
schijnsel de aandacht. Nu tien jaren geleden werd
circa '10 millioen als dividend uitgekeerd aan aandeel
houders van Belgische kolenmijnen; in '84 was
dat cijfer reeds tot 2 millioen gedaald. En wat wel
opmerkelijk, is, in denzelfden tijd is het aandeel van
den arbeid in dezelfde mate gestegen als het aandeel
van het kapitaal daalde; vóór '10 jaren werd er in
Belgische kolenmijnen aan arbeidsloon uitbetaald 53
millioen, thans daarentegen 71 millioen per jaar. Te
recht noemde de heer Goeman Borgesius, aan wiens
redevoeringen over de sociale quuestie ik deze bij
zonderheid ontleen, die cijfers zeer merkwaardig en
leerzaam; want het is een scherpe illustratie, op de
bewering der sociaal-democratie, dat het kapitaal den
arbeid uitzuigt en jaar op jaar een grooter deel voor
zich eischt.
In de Vergadering van het Kon. Instituut van
Ingenieurs, te 's Gravenhage gehouden, maakte de
lieer J. Van der Toorn eenige opmerkingen omtrent
de haven van Scheveningen. Met de voorbeelden van
het Nieuwediep, Ilarliugen en Vlissingen voor oogen,
wees hij er op, dat men van een haven te Scheve
ningen niet het resultaat kon verwachten, dat Den
Haag zou worden hei-schapen in een handelsplaats.
De haven zou uitsluitend moeten dienen als vissehers-
haven, Wanneer de haven van Scheveningen echter
om krijgskundige redenen met een fort moest worden
begiftigd, dan ware het z. i. beter dat zij geheel
achterwege bleef. Den Hang werd dan in zekeren zin
een versterkte plaats; zij stond dan aan vernieling
bloot door bombardement, terwijl zij thans, als open
stad, staat onder bescherming van het volkenrecht.
De heer Van der Toorn deelde verder mede, dat de
plannen van den heer Siccama thans als geheel ver
vallen moeten worden beschouwd, en gaf, na een kort
overzicht der vroegere ontwerpen, zijn denkbeelden
ten beste omtrent den weg, die bij verdere, plannen
moest worden gevolgd.
Kmist, Wetenschap en Letteren.
De muurschildering, die bij de restauratie van de
Pancratiuskerk te Tubbergen werd ontdekt, is, naar
aan de Zw. Ct. wordt bericht, weder onder de
kalklagen door de witkwast verborgen geworden. De
schildering betrof de voorstelling van den kerkheilige
Christoffel, die volgens de legende in Syrië geboren
was en onder de' regeering van Decius den marteldood
ondergaan heeft.
In de nu overdekte muurschildering was hij voor
gesteld in eene reusachtige gedaante, het kind Jezus
op zijne schouders dragende door het water. Het
gewone bijschrift Christophorum vidects, posseci tulus eas,
was er echter niet bij te onderkennen. Als men
eenige moeite had willen aanwenden, dan had men
dit middeneeuwsche gedenkteeken, als eene hulde aan
de oude kunst, wel kunnen restaureeren.
De heer M. Romein, milit. apoth. te Utrecht,
meldt in het Tijdschrift der Ned. Maatschappij ter
bevordering van nijverheid:
Zooals men weet, wordt caoutchouc uit tropische
planten verkregen en hoewel men ook in Europa
vele planten vindt, die eene stof bevatten, overeen
komende met de gom-elastiek, wordt zij uit deze
echter niet bereid. In den laatsten tijd evenwel heeft
men zich in Duitschland met de vraag bezig gehóuden,
of men van deze planten (b.v vele Sonchussoorten,
Lactuca sativa, Euphorbia officinalis, Aselepias cypa-
rissias e. a.) bij het bereiden van caoutchouc geen
gebruik zou kunnen maken. Tot dit doel heeft dr.
G. Kassner, eerste adsistent aan het pharmaceutisCh
instituut van de universiteit te Bres 1 au, verschillende
planten, behoorende tot de familie der Compositieën,
aan een onderzoek onderworpen. In het bijzonder
heeft hij zich bezig gehouden met den ook bij ons
bekenden ganzedistel Sonchus oleraceus. Hij kwam
tot de slotsom, dat deze plant voor het genoemde
doel geschikt zou zijn, indien de bijproducten op
eene nuttige wijze gebruikt kunnen worden. Uit
400 deelen drogen ganzedistel verkreeg hij 0.187 pCt.
zuivere caoutchouc; bovendien de volgende stoffen
als bijproducten5 pCt. zaadpluis, welke hij voor
papierbereiding of dergelijke zaken aanbeveelt, eenige
procenten gele en groene kleurstof, was- en vetsoorten,
en eindelijk 92 a 93 pCt. van het uitgetrokken kruid
als belangrijk veevoeder. Het slagen van deze industrie
wordt vooral beheerscht door de vraag, of de uit
getrokken distel aan de verwachting kan voldoen,
die de heer IC. er als veevoeder van koestert. Hier
te lande wórdt de ganzedistel als een lastig onkruid
beschouwd, hoewel zij aan den anderen kant door
het vee gaarne wordt gegeten en door de bijen
veelvuldig wordt bezocht.
Zweden.
Hoe ook de voorstanders van beschermende rechten
hun best doen, zij hebben weinig kans van slagen.
Het voorstel, om rechten te heffen van verschillende
behoeften, alsgraan, katoen en machines, dat bij den
Rijksdag is ingekomen, is door 28 leden der Eerste
en 41 der Tweede Kamer geteekend. In de Eerste
Kamer werd het bestreden door den heer Helund,
terwijl de bekende socialistische agitator August Palm
in eene druk bezochte vergadering trachtte te bewijzen,
dat de voorgestelde rechten op levensmiddelen wel de
schatkist zouden verrijken, maar dat vier vijfden van
die nieuwe lasten door den minderen man zouden
worden gedragen. De vergadering nam het volgende
besluit: «Daar alle inkomende rechten op levensbehoeften
indirecte belastingen zijn, welke het hardst drukken
op den werkenden stand en daarom in de hoogste
mate onrechtvaardig zijn, zoo protesteert deze vergade
ring er tegen; en daar het rechtlooze volk niet andeis
dan door protesten zijne meening kan uiten, geeft het
de hoop te kennen, dat de billijk denkende leden van
den Rijksdag met alle kracht zich tegen zulke invoer
rechten zullen verzetten." Er zou nog eene groote
demonstratie van werklieden tegen het bedoelde voorstel
volgen.
O ixitsolil and-
De Kölnische Zeitung heeft vernomen dat de Prui
sische Regeering bij den Landdag zes of zeven wets
ontwerpen zal indienen betreffende de versterking van
het Duitsche element in de oostelijke provinciën,
waarvan vier reeds zeer spoedig te wachten zijn, nl.
een ontwerp betreffende kolonisatie, een op hel school
verzuim en twee rakende de aanstelling van onderwijzers
en geneesheeren. Het nioet namelijk gebleken zijn, dat
de Poolsche propaganda niet alleen tegen de Duitsche
onderwijzers, maar ook tegen Duitsche artsen geiicht
was. Het wetsontwerp op de kolonisatie zal voorstellen,
gelden te bestemmen voor den aankoop van alle lande
rijen, die in gerechtelijken veiling komen, ten einde
die aan Duitschers in huur te geven.
JEngeland.
Men meent teekenen van eene scheuring onder de
Iersche home rulers waar te nemen. De heer O'Connor
is zoowel te Galway in Ierland als te Liverpool in
Engeland tot lid van het Parlement gekozen; hij heeft
voor het laatste district aangenomen, zoodat te Galway
eene nieuwe verkiezing moet plaats hebben. Nu beveelt
Parnell een gematigden home ruler aan, kapitein
O'Shea, die bereid, is de oplossing aan te nemen,
welke Gladstone aan de Iersche quaestie wenscht te
geven; maar de heer Healy en tien andere Iersche
parlementsleden begunstigen de candidatuur van een
zekeren Lynch, een onbuigzaam intransigent.
Bij het Parlement is een bill ingediend, waarbij
wordt voorgesteld om voortaan de herbergen te Londen
op de Zondagen slechts tot '10 (in plaats van 11)
uren des avonds vergunning te gevenin de groote
steden buiten Londen tot 9 (in plaats van tot 10)
uren, en op het land zullen in de herbergen des
Zondags slechts bona fide reizigers mogen worden
toegelaten.
IV oord-Amerika.
Na twee weken onderhandelingen met de bestuurders,
om den dagelijkschen dienst tot 42 uren te verkorten,
hebben de koetsiers der New-Yorksche tramways het
werk gestaakt. Daar zij geene voldoening voor hunne
eischen zagen opdagen, hebben zij Woensdag hun
besluit aan 't bestuur te kennen gegeven, zoodat van
dien dag af, op de verschillende lijnen der stad geeri
enkel tramrijtuig heeft kunnen rijden. Het publiek
trok partij voor de werkstakers, en er rezen van alle
kanten zoovele klachten op, dat de bestuurders wel
hebben moeten toegeven, en de vermindering van
werkuren werd toegestaan. Men denkt dan ook, dat
het werk weder zal zijn hervat. In de kolen-districten
van Pennsylvania schijnt de werkstaking ook tot een
goed einde te zijn gekomen; althans de rust is hersteld.
De onderhandelingen tusschen werklieden en patroons
werden door een gunstigen uitslag bekroond. De ijzer
nijverheid had vooral door dezen toestand te lijden,
daar de meeste smeltovens stil stonden tengevolge van
het gemis aan kolen. Men beschuldigt vooral de Hon
garen, die hier in groot getal woonachtig zijn, aanleiding
gegeven te hebben tot de hevige wanordelijkheden
die het afzenden van troepen hebben veroorzaakt.
Servië.
Omtrent den financiëelen( toestand van Servië heeft
het departement van buitenlandsche zaken te Londen
een bericht openbaar gemaakt van den heer Johnstone.
Deze deelt mede, dat de begrootingen voor 4883 en
'1884 wel een batig slot op het papier toonden, maar
dat inderdaad er tekorten waren, Althans in de helft
van 488i was een nieuwe leening van '12 millioen
gulden en verhooging der directe belastingen noodig.
De begrooting voor 4 885 wees bij een raming van
22 millioen gulden een overschot aan van f 25,000,
maar ten slotte bleek er een tekort van 5 millioen
te wezen. Juist toen de oorlog met Bulgarije begon,
was de regeering in geldnood, zoodat zelfs de rente
der zoogenaamde Russische goud-leening niet kon betaald
worden, ofschoon daarvoor slechts 95.000 noodig
was. De oorlogsleening van October jl. deed de schuld
stijgen tof. 402 millioen gulden, waarvoor elk jaar
bijna 6 millioen noodig is. Daarenboven is de handel
door den oorlog verlamd. Schier alle inkomsten zijn
verbonden en de belastingdruk kan moeiolijk verzwaard
worden. De tekorten over 4885 en '1886 tracht men
nu te dekken door de nieuwe tabak-regie. De Econo
mist wenscht Engeland geluk, dat Servische schuld
niet daar is geplaatst: het grootste deel zit te Weenen!
Gemengd Biriteiilaudscli Nieuws.
Eenigen tijd geleden meldde het Organe de Mons
dat de Amerikaansche spoorwegkoning Van der Bilt
een gedeelte van zijn fortuin bestemd had voor de
bloedverwanten zijner ouders, die van een zekere familie
Dieu, uit de Borinage in België afkomstig waren.
Verscheidene personen met dien naam hebben zich
dientengevolge aan de buraeux van het provinciaal
gouvernement aangemeld, en kwamen daar tot de
teleurstellende ervaring, dat het bericht van genoemd
blad slechts een verzinsel was.
Verdi, die eenigen tijd geleden het besluit nam
om zijn opera «Othello" niet het eerst in Milaan te
laten opvoeren, daar hij over verschillende zaken
ontevreden was, ontving dezer dagen een adres, dat
door de voornaamste personen van Milaan was onder
teekend en waarin den maestro in de vleiendste
bewoordingen verzocht werd om aan zijne laatste
besluit geene uitvoering te geven. Verdi antwoordde
aan de brengers van het adres, den gebroeders Corti,
dat zijn toenemende ouderdom hem de grootste voor
zichtigheid bij het leggen der laatste hand aan zijn
laatste werk vorderde, en dat hij nog eenige maanden
noodig had om het werk te voltooien. Hij zeide door
het adres zoo getroffen te zijn, dat hij in 4887 aan
den wensch hoopte te knnnen voldoen.
Te Liverpool koesteren de Engelsche matrozen
tegenwoordig haat tegen de vreemde matrozen, die
in het tehuis voor matrozen hunne diensten aanbieden.
In deze havenstad, zijn thans vele matrozen zonder
werk, er bieden zich veel meer matrozen aan, dan
er aangenomen kunnen worden. In vele gevallen
geven de kapiteins van Engelsche schepen de voorkeur
aan vreemde matrozen, daar deze zooals zij zeggen,
volgzamer en ijveriger dan hunne Engelsche collega's zijn.
Bismarck heeft aan de Duitsche beambten en
militairen verboden, met Poolsche vrouwen te trouwen.
Frederik de Groote dacht daar anders over. Toen hij
bij de eerste verdeeling van Polen in 4772 ook een
stuk kreeg, wilde hij dat slecht bevolkte land zoo
snel mogelijk van getrouwe onderdanen voorzien. De
uitgestrekte staatsgronden werden in behoorlijke per-
ceelen verdeeld en aan ontslagen onder-officieren ter
belooning geschonken. Aan deze tot grondeigenaren
bevorderde onder-officieren droeg de koning in eene
afzonderlijke order op, zoo spoedig mogelijk naar vrouwen
om te zien, en vooral niet dan met Poolsche vrouwen
te trouwen. Zij moesten voor die vrouwen goede en
eerzame mannen zijn, en alleen daarop staan dat er
in huis niets dan Duitsch gesproken mocht worden;
mocht eene of andere vrouw beproeven, zich aan die
verplichting te onttrekken, dan moesten hunne mannen
in 's Hemelsnaam niet vergeten dat zij eenmaal in
's konings dienst den onder-officiersstok gehanteerd
hadden.
Een meisje van negen jaar is verleden week te
Liverpool overleden ten gevolge van den schok, door
een sneeuwbal veroorzaakt, die haar aan het achter
hoofd getroffen had.
Te Meran is overleden de vorstin Mathilde van
Th urn en Taxis, eene dochter van vorst Johann
Alois III van OettingenSpielberg. Haar dood ver
levendigt de herinnering aan de geschiedenis van
haar tweeden zoon, prins Paul. Deze had als luitenant
der artillerie in Beieren de aandacht van koning
Lode wijk II getrokken, wiens adjudant en verklaarde-
