Z1ERIKZEESCHE COURANT.
1885. No. 85. Woensdag 4 November. 88ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
voor het arrondis- >«èrx sement Zierihzee.
31 October.
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden ƒ1,Franco per post ƒ1,
Afzonderlijke nommers 5 Cent, met Bijblad 10 Cent.
PRIJS DER ADVERTENTIE N:
Per gewone regel '10 Cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 Cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 25 Ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever H. IjAKEMIAiV.
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel,
'twelk Zaterdag reeds aan de abonné's binnen
de stad is verzonden.
Er was een tijd toen de een en dertigste
October, als een soort heilige dag, gevierd
word. Niet alleen, dat de predikant een toe
passelijke rede hield en met bijzonderen ernst
stil stond bij de hoogstbelangrijke gebeurtenissen,
die op den Hervormingsdag of wel, op
den gedenkdag der Hervorming, zoo
eigenaardig zich voordoen aan de herinnering
van hen, die geen vreemdelingen zijn in de
wereldgeschiedenis en die een hart hebben voor
hun geloof, voor hun kerk, voor de vrijheid
van geweten.
Zulk een dag, op die wijze herdacht, moest
tot nadenken stemmen en fier hief de Her
vormde het hoofd op, bij de gedachte, dat
zijne partij haar goed recht had bewezen, door
eeuwen te blijven bestaan en dus geen jdele
leuze tot de hare te hebben verkozen, gedachtig
aan het woord van den spreker uit het Nieuwe
Testament: Indien deze beweging uit de men-
schen is, zij zal vergaan; indien zj nit God is,
zal zj voort bestaan.
Fier zou de party het hoofd verheffen tegen
over hen, die haar ketters scholden.
Maar wat zjn ketter jen?
Ketterjen zjn waarheden van den volgenden
dag!
"Wat toen als afdwaling gold, heete later
hooge wjsheid.
Men heeft den gedenkdag der Hervorming
met minder ernst gaan vieren en het aantal
van hen, die hem niet vierden, is toegenomen.
Ziedaar, wat we betreuren!
Er is zoo weinig veranderd.
De strjd, die vroeger in en om de kerk
werd gevoerd, wordt thans nog altijd om de
kerk gevoerd, maar hj wordt gevoerd in de
raadszaal van hooger en lager bestuur. De wjze
van oorlogvoeren is weinig veranderd, alleen
de plaats van strijd is verlegd.
Vroeger martelde men het lichaam van den
ongeloovige, thans martelt men de ziel; vroeger
ontnam men hem het leven, thans ontneemt
men hem het brood, vroeger zocht men hem
door algemeen bekende en breedeljk omschreven
martelingen tot verandering te brengen, thans
zwijgt men hem dood of doet hem allerlei klein
geestigheden kwellingen en tegenwerkingen
ondervinden, om hem te bewegen, zijne party
te verlaten.
De vjandige party, de party van den achter
uitgang, heeft iets op ons voor. Zij althans is
consequent, zij althans is blijven doen wat zij
altjd deed en hoezeer haar tegenstanders,
brengen wj haar hulde.
Maar wy zeiven hebben ons heel wat te ver
wijten en het is juist de hoop, dat dit scherp
en hevig verwjt ons wakker zou schuddendie
ons doet betreuren, dat niet meer zorg is besteed
aan de viering van den 31 October.
H. Th. Boelen, Gevaarlijk spel, blijspel. Voor de
eerste maal opgevoerd te Rotterdamop 2 November 1885.
De hevige staatkundige strjd, die den kerke-
lyken strjd verving, al was er ook aan het
karakter van den strjd niets veranderd, nadert
zjne beslissing. Er zal eerlang hier of daar de
staatkundige slag geleverd worden en de over
winnaar zal tot aan den volgenden slag de wet
kunnen voorschrijven aan zijn gewezen over
winnaar. De uitslag van dat gevecht is helaas
te voorzien: domme dweepzucht zal zegepralen
over oordeelkundig onderzoek en welberaden
overleg.
Wie een bewjs vraagt, hj reize naar België
en zie wat daar geschiedt. De wet vergunt aan
de gemeenten alle scholen op te heffen op ééne
naen dezede école unique kan alleen
bij Koninklijk Besluit verdwijnen. Welnu, reeds
zjn 176 éeoles uniques opgeheven en er
zijn dus reeds 176 gemeenten, waar alleen aan
paters en nonnen het gebeele onderwijs is toe
vertrouwd. Maar reeds liggen er 50 dekreten
gereed, waarbij die toestand tot 50 andere ge
meenten wordt uitgestrekt en hoewel de Koning
van België weigert ze te teekenen, men zal
hem weten te bewegen en dan zjn er 226
gemeenten zonder ander dan geesteljk onderwjs.
Die toestand staat ons ook te wachten als
we niet moedig en voorzichtig zjn.
Daarom juist wenschten wy den Hervormings
dag ernstig en plechtig gevierd, omdat men zou
bedenken, dat Luther nooit vroeg, wien hij
zich ten vjand maakte, hj wilde zjne beginselen
doen zegevieren en dat is hem gelukt, ten spjt
van wie dat anders hadden gewenscht.
Als wj dan al den Hervormingsdag niet meer
zóó vieren als onze voorvaderen het deden
laat dan van de staatkundige part jen, die
de kerkeljke verdrongen, één heilig streven
uitgaan, om onverandei'ljk en wat ook de ge
volgen zjn, kleur te bekennen, te
erkennen of men het bestuur van den Staat
aan deskundigen of aan geloovigen wil toever
trouwd zien. Daardoor alleen zjn we te redden
Dat ieder zich voege bij de legerafdeeling
waarbij hj behoort, dat ieder tegenover zjn
vjand bekenne, welke party de zjne is, laat
dan in eerlijken maar verwoeden strjd de over
winning zjn aan de mannen van den vooruitgang,
dan zal die zege alleen behooren aan hen, die
den moed hunner overtuiging hadden, aan hen,
die evenals Luther, alleen den zege voor oogen
hadden, de gevolgen niet telden en eerlijk en
moedig erkenden wat ze wildenwat ze durfden
wat ze hoopten.
Binnenland.
ZIERIKZEE, 3 November 188 5.
Men meldt uit Middelburg:
De liberale kiezers, leden van de kiesvereeniging
«Eendracht maakt macht", behandelden Vrijdagavond
twee der drie door het bestuur der Liberale Unie haar
aangeboden adviezen, n.l. dat betrekkelijk het kiesrecht
en dat omtrent de belastingherziening. Het laatste gaf
niet veel aanleiding tot debat, wijl met de conclusie
van het advies de vergadering het eens bleek te zijn.
Over het eerste werd een vrij drukke gedachten-
wisseling gevoerd, die de volgende vesultaten opleverde
De vergadering kwam tot de conclusie dat voor
eene gewenschte regeling van de kiesbevoegdheid grond
wetsherziening noodzakelijk is
Dat algemeen stemrecht niet behoort te worden
ingevoerd
Dat kiesbevoegdheid niet afhankelijk behoort te
worden gesteld van aanslag in - en betaling van een
of meer rijks directe belastingen, maar wel van huur
waarde, waarnevens men den grondslag capaciteiten
(dit woord in ruime beteekenis) verlangde.
De vergadering was verder van oordeel, dat de
grondwet de hoofdbepalingen omtrent kiesbevoegdheid
moet bevatten, met dien verstande, dat de grondslagen
(huurwaarde, capaciteiten-census) worden vermeld, dat
bij de huurwaarde een maximum maar geen minimum
moet worden bepaald en dat bij de capaciteiten als
eenige eisch moet gesteld worden het genoten hebben
van gewoon lager onderwijs.
Te Dordrecht is eene bouwvereeniging opgericht
onder den naam van «Eigen Haard." De vereeniging
stelt zich ten doel de te bouwen huizen zooveel moge
lijk te verhuren aan lieden, die door kleine wekelijksche
afbetalingen boven de huur willen trachten eigenaar
te worden dier huizen. Bovendien wil de vereeniging
werk verschaffen in den slappen tijd.
De minister van binnenlandsche zaken heeft de
volgende circulaire aan Gedeputeerde Staten der pro
vinciën gerichtVolgens art. 30 der gewijzigde drank
wet worden alle plaatselijke verordeningen, regelende
het heffen van vergunningsrecht, overeenkomstig de
bepalingen dier wet, herzien vóór 1 Januari 1886.
Ter verzekering van de naleving van dit voorschrift,
heb ik de eer u uit te noodigen te bevorderen, dat
de wijzigingsbesluiten van de raden der gemeenten
uwer provincie, voor zoover ze nog niet ter goedkeuring
werden aangeboden, tot dat einde spoedig worden
ingezonden.
De eerste stoomtrawler, welke onder Nederlandsche
vlag ter trawlvisscherij zal uitgaan, is in de haven van
Pernis aangekomen. Het schip, dat veel overeenkomst
heeft met de sloepen maar van voren scherper is,
heeft een stoommachine van 40 paardenkr., welke
behalve voor beweegkracht, ook voor het inhalen van
het vischwant kan gebezigd worden. Dadelijk is men
begonnen met het schip op te tuigen, daar het zoo
spoedig mogelijk zee zal kiezen.
Gedurende het 3e kwartaal 1885 heeft het aantal
militairen uit Oost- en West-Indië bedragen, aan:
over- en aangenomene 383uitgezondene 327 en
22 officieren; teruggekeerde 294 en 4 officieren.
Met zekerheid kan thans gemeld worden, dat, blijkens
een bij de betrokken autoriteit ontvangen telegram,
de ontvluchte gevangene van Rijsselberghe, krachtens
een bevel van gevangenneming der Engelsche Regeering,
thans te Londen is gearresteerd. Hij oefende aldaar
weer zijn vroeger beroep van kapper uit en zou in
een kapperswinkel herkend zijn. De politie te 'sGraven-
hage ontving het eerste telegram, dat Rijsselberghe
zich te Londen ophield, van een aldaar verblijfhoudenden
Nederlander buiten onze vertegenwoordiging in de
Engelsche hoofdstad. Bij aankomst van deze waar
schuwing hier ter stede, was de ontsnapte nog niet
gepakt.
Onmiddellijk daarna is toen, door tusschenkomst
van het Ministerie van Buitenlandsche Zaken en de
Hollandsche diplomatie te Londen, de voorloopige aan
houding van den voortvluchtige verzocht. De uitlevering
kan nu eerlang verwacht worden.
