ZIERIKZEESCHE COURANT.
voor het irrondis-
sement Ilerikzee.
1885. No. SO. Zaterdag 17 October. 88ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
A SSC11KPO ETST EI
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden f1,Franco per post ƒ1,—
Afzonderlijke nommers 5 Cent, met Bijblad 10 Cent.
PRIJS DER AD VERTENTIEN:
Per gewone regel 10 Cent. II u w e 1 ij k s -Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 Cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 25 Ct.
Alle stukken, (le redactie betreffende, gelieve men uiterlijk eeu dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. I.AKEA'MAN.
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel.
Op de algemeene vergadering van liet Neder-
landach Tooneelverbond, Zaterdag te Utrecht
gehouden, sprak de algemeene secretaris, de
heer M. A. Perk, van de «volhardingwaar
mede 's lands overheid de tooneelspeelkunst
«als eene Asschepoetster onder de zusters bij
«voortduring blijft bejegenen en de opleiding
sin dit kunstvak verwaarloost of beschouwt als
«eene zaak van geen het minste algemeen belang.
«En toch, worden er niet belangrijke sommen
«uit 's Rijks kas besteed ten behoeve der beel-
«dende kunsten en van kunstverzamelingen
«voor muziekscholen, teekenscholen en teeken-
«academiën en zoovele andere instellingen
«waarvan ook slechts een gering aantal land-
«genooten voordeel kunnen hebben?"
Daar zullen er onder onze lezers zijndie
deze achteruitzetting van het tooneel in de
landsregeering zullen prijzen, maar ongetwijfeld
zullen ze dan ook niet het nut inzien van
het beschermen van andere kunsten. Ze zijn
niet te scheidende verschillende uitingen der
kunst, het streven in allerlei richting, om het
schoone uit te drukkenhet ware in alle
zuiverheid in het helderst licht te stellenhet
goede aan te kweeken door edele gevoelens
bij den mensch op te wekken. Dat is de taak
van beeldhouw-, bouw- en schilderkunst, dat
is de taak van de muziekdat de taak van
het tooneelvan de tooneelspeelkunst.
Zijdie meenen mochten dat de beeldhouw
kunst alleen tot versiering van meubelen, dat
eene schilderij alleen tot versiering van kamers
dient, desnoods om vetvlekken op het behangsel
te bedekkendeze zullen zeker niet gelooven
dat het de plicht van den Staat is
de beoefening der kunst aan te moedigen en
den kunstzin bij de natie aan te kweeken.
De geheele zedelijke opvoeding der menschen
was vroeger onverdeeld aan de kerk toever
trouwd sedert de Hervorming is dat eenigszins,
sedert de Fransche revolutie nog meer, eindelijk
sedert het optreden der moderne theologie hand
over hand toegenomen. Is men nu van meening
dat den mensch verhevener plichten zijn opgelegd,
dan te zorgen alleen voor eten en kleeren
dan zal men ook beseffendat er middelen
moeten zijn om die edele gewaarwordingen,
die verheven gevoelens op te wekken, waardoor
de mensch zich van het dier onderscheidt.
"Wie bij het binnentreden van statige kerk
gewelven een gevoel van eerbied bij zich voelt
opkomeneen gevoel van kleinheid en nietigheid
hij bedenkedat het de machtige kunstenaar
isdie deze steenen bezielde en wiens machtige
adem geheel de ruimte vervult. De invloed der
muziek, waaraan nauwelijks iemand zich kan
onttrekken, die ons vroolijk of somber stemt,
al naar de kunstenaar dat wil, het is een
bewijswelk een toovermacht de kunst bezit.
Maar de verheven ste kunstscheppingen
in beeldhouw-, bouw- en schilderkunst bereiken
niet elke plek van ons vaderland en geeue van
deze zijn voor iedereen dadelijk geheel en al
verstaanbaar. Maar de tooneelspeelkunst treft
dadelijk en is dadelijk verstaanbaar in hare
uitingenook voor den minst ontwikkelde.
Daar zijn er, die meenen dat het tooneel
der kerk vijandig isdat het tooneel goddeloos
is, slechte menschen maakt en honderd zaken
meer.
Het tooneel is een kind der kerk, de eerste
stukken werden door geestelijken geschreven
en door geestelijken in de kerken gespeeld.
Het was in de dagen der Hervormingdat
het tooneel der kerk vijandig was, maar die
dagen zijn lang voorbij en behoudens zeer
weinige stukken, worden er zelfs geene gespeeld,
die stellingen verkondigendie der kerk onaan
genaam konden zijn.
Wie zou er aan twijfelenof de vertooning
van den arbeid en den strijd van een edel
mensch niet tot navolging zou opwekkengeen
zachte en edele gevoelens zou doen ontwaken?
De goede gevoelige moeder, de moedige
krijgsman, de strijder en martelaar voor een
edel beginsel, ze blijven in onze herinnering
voortleven, wanneer we ze op het tooneel
hebben aanschouwd.
De deugd behagelijkde ondeugd afschuwelijk
voor te stellendat is n e van de vele
middelenwaarover het tooneel beschikt om
de menschheid op te voeden.
Een betere geest onder de menschen aan-
kweekendat mag men van de regeering
e i s o h e n.
Zij is dan we nemen het aan volkomen
te goeder trouw, waar zij beeldhouw-, bouw-,
schilderkunst met teekenkunst en muziek aan
moedigt en ondersteunt met belangrijke sommen.
En waarom de tooneelspeelkunst niet?
Zou er eenig verband bestaan tusscben dit
feit en de godsdienstige overtuiging van den
oppermachtigen referendaris voor fraaie kunsten
Jhr. Mr. "Victor de Steurs?
Kan er bij Z.E. bezwaar bestaan, eene kunst
te steunendie niet geduld zon worden als ze
een uitsluitend R.-C. kleur vertoonde? Maar
aan zulke beschouwingen moest eene regeering
zich toch niet storen
Binnenland.
ZIE RIK ZEE, 16 October -1 8 8 5.
De Vereeniging «Het Nederlandsch Tooneel" te
Amsterdam deelt mede, dat zij niet vooruitgaat in de
laatste jaren en ondanks den steun van Z. M. den
Koning, op middelen bedacht moet zijn om staande te
blijven. Dat bericht zal ieder, die belang stelt in het
tooneel, met leedwezen vernemen; de vereeniging heeft
veel gedaan tot verheffing van de tooneelspeelkunst
hier te lande. Maar de vereeniging zal niet kunnen
betwisten, dat zijzeive de oorzaak is van de moeielijk-
heden, waarmede zij thans en ook andere tooneel-
directiën te worstelen hebben. Zij heeft door onmatig
opvoeren van alle uitgaven slechts overdreven eischen
leeren stellen; de tering naar de nering te zetten,
een kunst voor tooneeibesturen even noodzakelijk als
voor den eenvoudigsten huisman, is door haar on
mogelijk gemaakt; èn publiek èn de artisten ver
langden steeds meerde kosten, aan de opvoering
van een nieuw stuk verbonden, grenzen vaak aan
het fabelachtige; de jaarwedden der artisten zijn
opgevoerd tot een cijfer, dat voor een klein land als het
onze buitensporig heeten mag en van bevoegde zijde
is de vereeniging voortdurend gewaarschuwt, dat het
einde den last zou dragen. Dat einde schijnt thans
te naderen en zal, naar wij vreezen, leeren, dat ook
in de kunst alleen een geleidelijke vooruitgang een
duurzame vooruitgang kan zijn.
Men schrijft uit VlissingenOnlangs is gemeld, dat
de heer Th. Van Uye Pieterse zijne benoeming tot
lid van het Armbestuur met het oog op zijne drukke
bezigheden niet wilde aannemen, ofschoon hij als lid
van den Raad voor die benoeming niet bedanken kon.
Thans heeft die heer voor zijn lidmaatschap van den
gemeenteraad bedankt. In hem verliest de Raad een
zijner waardigste leden, een man, wiens heldere blik
nieuw licht wierp op elk onderwerp dat in den Raad
in behandeling kwam. Met het oog daarop ware het
te wenschen geweest, dat de Raad, rekening houdende
met de vele werkzaamheden van den heer Pieterse
als notaris, die een der drukste practijken van ons eiland
heeft, «genade voor recht" had laten gelden, en tot
lid van het armbestuur een gemeenteraadslid gekozen
had, wiens tijd minder kostbaar is.
Een lid van het Nederlandsch Rond voor Algemeen
Stemrecht heeft een brief aan de leden der Tweede
Kamer gericht, waarin geprotesteerd wordt tegen de
meening, dat de betooging van 20 Sept. van de
sociaal-democraten uitging. Hij zet uiteen hoe de betooging
georganiseerd werd en tot stand kwam, ontkent dat
de voorstanders van algemeen stemrecht en de sociaal
democraten één zijn, al schreven de laatsten ook het
algemeen stemrecht in hunne banier en beweert ten
slotte, altijd zonder bewijs, dat de invoering van het
algemeen stemrecht de eenig mogelijke oplossing van
den tegenwoordigen toestand is.
Te Maastricht heeft zich eene commissie gevormd
met het doel om arme schoolgaande kinderen gedurende
de wintermaanden van warm voedsel te voorzien. Als
beginsel is daarbij aangenomen, dat zoowel de leer
lingen der bijzondere als openbare scholen in het genot
der uitreiking zullen gesteld worden. Zooals men weet
heeft het Nutsdepartement aldaar 25 voor dat doel
beschikbaar gesteld.
Hoort men tegenwoordig veel van verlaging van de
jaarwedden der onderwijzers, de Raad der gemeente
Barend recht heeft er nog iets anders op bedachtniet
alleen dat het salaris van 600 daar op 500 is gebracht
maar de te benoemen onderwijzer moet zonder ver
hooging ook nog herhalingsonderwijs geven.
Als een staaltje van bijgeloovigheid, wordt uit
Delftshaven het volgende gemeld: Eene vrouw, wonende
aan den Geldeloozen weg aldaar, heeft twee kinderen
van 6 en 7 jaren. Beide kinderen sliepen 's nachts
eenigszins onrustig, waarom die vrouw terstond aan
de buren vertelde, dat haar kinderen betooverd waren,
en dat zij op het bed, waarop de kinderen geslapen
hadden, een bloemruiker had gevonden, welke zij
dadelijk had verbrand, daar dit dienstig was om de
tooverij weg te nemen. Eene andere vrouw uit die
buurt wordt aangewezen als de toovenares, en heeft
daardoor zeer vele onaangenaamheden te verduren.
Met genoegen vernemen wij, dat de wedstrijd, door
bestuurderen van het Handels-Museum uitgeschreven
voor een huiskamer- en een slaapkamer-ameublement,
een reeds genoegzame deelneming heeft uitgelokt om
te kunnen doorgaan.
