Z1ERIKZEESCHE COIRWi.
voor het arrondis- sement Zierikzee.
P
1885. No. 74. Zaterdag 26 September. 88ste jaargang.
NIEUWS- en ADVEETENTIE-BLAD
Waar en hoe de Sociaal-Democraten
in den Haag vergaderen-
Binnenland.
I;
|rüs
'rijs
nden
leede
|ng-
pts.
de
I 64.
j Cz.
■ver
een
dat
i in
It 4
ans
of
er
<01' t-
rang
ling
Va
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden ƒ1,Franco per post ƒ4,—
Afzonderlijke nommers 5 Cent, met Bijblad 10 Cent.
PRIJS DER AD VERTENTIEN:
Per gewone regel 10 Cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 Cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 25 Ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk eeu dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever H. LAKENMAi*.
Hoe ze vergaderen.
Wanneer men van de sociaal-democraten en
hunne vergaderingen hoort spreken, dan komt
zoo onwillekeurig de gedachte in ons op aan
tooneelen van groote verwarring, van woestheid,
van ruwen zin. De socialisten hebben echter
in den laatsten tijd getoond, dat zij bij al hunne
handelingen de orde weten te bewaren, ook
zonder dat er veel politie of eene geduchte
militaire macht op de been is. Of mag men
het niet eene buitengewone zaak noemen, dat
eene manifestatie als Zondag 1.1. in den Haag
plaats vond, in de grootste orde afliep, zonder
dat de politie ook maar één oogenblik ernstig
behoefde op te treden. De werklieden, waaruit
het grootste deel der sociaal-democraten bestaat,
behooren dus nog niet tot den droesem der
Nederlandsche natie, zooals sommigen wel eens
beweren. De beweging, thans op touw gezet,
toont, dat liet socialistische schip goede stuur
lieden heeft en nog tamelijk wel naar het roer
luistert.
Reeds lang vóór het uur, waarop de verga
dering in 't Walhalla zou beginnen, verdrong
zich eene nieuwsgierige menigte voor den ingang
der verzamelplaats. Bedaard gingen echter de
werklieden na het openen der deuren naar
binnen en weldra waren alle zitplaatsen bezet.
«Van allerlei slag", als Justus van Maurick
zegt, was hier bijeen. De grofgespierde polder
gast zat naast den dunbeenigen kleermaker,
de typograaf hield een praatje met den schippers
knecht, de bakker (meestal sociaal-democratisch
gezind, misschien wel omdat hij altijd voor
het dagelijksch brood zwoegt) deed zijn best
om den bezadigden metselaar wat aan te vuren,
de altijd vreeselijk «gedrukte" sjouwerman nam
het breed op en hezorgde zijn buurman, den
meubelmaker, een wel wat te klein plaatsje.
De zaal liep zoo vol, dat bijna geen staanplaats
te verkrijgen was. Ook de gaanderij was goed
bezet.
Nadat de hamer van den voorzitter was ge
hoord, werd het doodstil in de zaal. Het doel
der bijeenkomst werd door den leider der ver
gadering kort uiteengezet en daarna het woord
gegeven aan den spreker voor dezen avond.
Deen Heldt, geen Domela Nieuwenhuis betrad
het spreekgestoelte, neen, verheugt u, o Zeeuwen!
een bewoner van de hoofdplaats uwer provincie
was het, die de sociaal-democraten zou stichten.
Niemand minder dan de ook bij ons ter stede
bekende Jansen uit Middelburg. Men zeide mij,
dat deze spreker eerst officier en daarna direc
teur der gevangenis te Middelburg was geweest.
Nu was hij redenaar der sociaal-democraten.
Ik stond te ver van den spreker af om nauw
keurig zijne rede te kunnen volgen, te meer,
daar het voortdurend gaan en komen der nieuws
gierigen toch altijd eenig gedruisch maakte. De
spreker las zijne redevoering. Mijns inziens
had dit met krachtiger stem moeten geschieden
en wat minder eentonig. "VVat meer vuur bij
de voordracht had de woorden beter tot hun
recht doen komen. De woorden van den rede
naar waren eigenlijk niets meer dan eene uit
breiding van hetgeen op de bekende schilden
en versieringen te lezen stond. (Zie No. 73
dezer courant). Ik verkreeg den indruk, dat
het grootste deel der aanwezigen niet veel be
greep van de woorden des redenaars. De meeste
toejuiching vonden aardigheden, o. a. die der
anen en ianen, na eene opsomming van alle
partijnamen, als Thorbeckianen, Gfroenianen,
enz. Het woord alias lokte bij sommigen ge
lach uit; een man naast mij zeide: «Ja, hij
heeft gelijk, het zijn aliassen, die ministers."
Hoe hoog sommige aanwezigen het woord «vrij
heid" schatten, bleek daaruit, dat een hunner
tamelijk luid zeide«Wat doen d i e hier, ze hooren
er niet." Die woorden waren tegen mij en mijn
vriend gericht en zeker daardoor uitgelokt, dat
ik de opschriften copiëerde en aanteekeningen
maakte. Hier en daar waren ook burgeressen
I zichtbaar. Bene had zelfs een tamelijk klein
kind bij zich, dat niet recht op zijn gemak
scheen bij deze socialistische opvoeding. Op de
tribune zaten, half liggende, eenige jongere
burgeressen op tafeltjes en lieten hunne beenen
tamelijk onverschillig over den rand hangen.
Hare geestdrift kende geene grenzen, toen de
redenaar over de verleiding sprak, waaraan de
dochters uit het volk van de zijde der «rijken"
zijn blootgesteld. Men schijnt bij de socialisten
nog al spoedig tot de «rijken" te behooren.
Ook voor herinneringen in stoffelijken zin
aan dezen socialisten-avond was gezorgd. Een
jong gezel liep in de zaal te koop met de be
kende werkjes van P. Domela Nieuwenhuis:
«Hoe ons land geregeerd wordt op papier en
in de werkelijkheid" en «Algemeen Stemrecht
in beginsel en toepassing."
Ik raad iedereen aan met deze werkjes kennis
te maken; ze zijn goedkoop genoeg, 10 en 5 ets.
Op mijn vraag of er wel eens discussie was
na de voordrachten, kreeg ik van het jonge
mensch ten antwoord«Zelden, mijnheer; maar
ze kunnen er ook niets tegen zeggen."
Waarom, dacht ik, begeeft zich de een of
ander die wel ter tonge is, niet naar het Wal
halla en tracht de werklieden, thans soms door
gewetenlooze drijvers opgezweept, tot andere
gedachten te brengen. Of is de werkman niet
waard dat men zich zijner aantrekt en zou hj
dan werkelijk door velen slechts als een sprekend
lastdier beschouwd worden De meer begaafden,
de beter door het lot bedeelden, de «rjken"
dus, bedenken, dat wij allen leden eener groote
familie, de maatschappij, zijn. Politie was niet
aanwezig in de zaalde orde werd dan ook
niet gestoord.
Tot mijn leedwezen kon ik de vergadering
niet tot het einde bijwonen. De drukkende
hitte en de vunze, stinkende lucht maakten
mj tegen half elf een langer verbljf onmogelijk.
Mijn vriend had reeds vroeger de zaal verlaten
om buiten de frissche lucht te genieten. Hj was
zeer verstoord op de socialisten, want toen hj
voor de tweede maal de zaal binnenkwam, had
een hunner hem op vrj ruwen toon de op
merking gemaakt, dat zulk gedraai maar hinderde
en heeren best gemist konden worden. Een
maal buiten de zaal gekomen, smaakten wj
het genot een eind weegs achter een paar
werklieden te kunnen gaan, die ook zooeven
het Walhalla hadden verlaten. »Ja", zeide de
een, «zoo'n minister, zoo'n «rj'ke" heeft 12000
gulden in het jaar en wij verdienen der maar
12 in de week en dan zit ie nog in een leuning
stoel en steekt geen poot uit, en wat zei ie
dat lekker van die ofcieren, die opvreters en
van die dooie weerkrachten." Hier scheidden
onze wegen. Wj gingen links, de werk
lieden rechts.
ZIERIKZEE, 25 September 4 8 8 5.
Naar wij vernemen zal, op algemeen verlangen, de
heer Ernest Joung, presditigitateur, anti-spiritist en
gedachtenlezer, lid van het gezelschap van den heer
H. Kievits, op Vrijdag 2 October a.s. eene buiten
gewone séance geven in de Concertzaal. De voorstelling
zal hoofdzakelijk bestaan in het gedachtenlezen en
anti-spiritisme, zooals het naaldzoeken, het raden
van een gedacht persoon, het zoeken van een horloge
of ring, in den omtrek verstopt, enz., alles bij uit
voerige programma's nader bekend te maken.
Wij twijfelen niet, of velen zullen gebruik maken
van deze gelegenheid om den heer Joung in zijne
interessante werkzaamheden te leeren kennen. De
bijval, hem betoond gedurende zijn bezoek aan onze
kermis, geeft ons alleszins reden, te verwachten dat
een groot getal belangstellenden deze séance zal bij
wonen. Mocht het noodig zijn, dan wekken wij gaarne
iedereen op, van deze gelegenheid gebruik te maken,
om iets naders van het anti-spiritisme te vernemen.
Men schrijft uit 's Gravenhage
«Hopende, dat er meer gelet zal worden op het
voorstel dan op den voorsteller", heeft de heer F.
Domela Nieuwenhuis andermaal onzen gemeenteraad
verzocht, een som op de begrooting uit te trekken,
ten einde voedsel te verstrekken aan de kinderen op
de scholen voor on- en minvermogenden. Kosteloos
onderwijs zonder den kost acht adressant half werk.
De proefneming op kleine schaal, door eenige lief
dadige ingezetenen gedaan, heeft doen zien, dat de
maatregel gunstig werkt op het onderwijs; maar de
hulp van particulieren schoot te kort om aan alle
aanvragen te kunnen voldoen, en de nood der tijden
is nu nog erger dan in '1884, daarom meent adressant
dat de gemeente ook in deze moet tegemoet komen
aan de onvermogendheid van het particulier initiatief
des noods door een subsidie aan zulk een particuliere
commissie. «Zelden - zegt adressant - opent zich
zoozeer de gelegenheid voor uw college, om te toonen
dat men, ofschoon afgevaardigd door het bezittende
deel der burgerij, toch de ooren niet sluit voor voor
stellen, die strekken in het belang van het niet-
bezittende deel", dus van het geheel. Adressant voegt
daarbij de opmerking, dat de uitgaaf de voorkeur
verdient boven verschillende van betwijfelbaar nut,
bij de begrooting voorgesteld.
Woensdagmorgen ruim half drie is te Yerseke een
vuurbol gezien, die schijnbaar de grootte der zon had.
Hij kwam ongeveer in het zenith te voorschijn en
bewoog zich in oostelijke richting voort, een blauwachtig
licht verspreidende. Kort bij den horizon spatte hij
uiteen.
