Z1ËR1KZEËSCI1E (.01 KAM
voor het arrondis- jiét*. senient lierihzee.
1885. No. 34.
Woensdag 6 Mei.
88ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
ZELFMOORD.
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden f'1,Franco per post 1
Afzonderlijke nommers 5 Cent, met Bijblad 10 Cent.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Per gewone regel 10 Cent. Hu wel ij k s -Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 Cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 25 Ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men niterl k een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever H. I,AKF,\MA'V.
Het is onrustbarend, zooals het aantal zelf
moorden toeneemt 1 We hebben gedurende een
lange reeks van jaren met groote nauwgezetheid
de berichten dienaangaande nagegaan en de
uitslag dier waarnemingen zijn allertreurigst.
We herinneren ons tal van zelfmoorden in
vroegeren tijd, maar weinige zijn er, waarmede
die uit den tegenwoordigen tijd kunnen ver'- j
geleken worden. De meeste toch hadden plaats
of in oogenblikken van tijdelijken waanzin öf
in oogenblikken van wanhoop en berouw.
Hoezeer te betreuren en te veroordeelen, is
toch een zelfmoord als die van den door na- j
berouw en wanhoop verteerden Judas Iscariot
wel te verklaren en een dergelijke daad onder
die omstandigheden gepleegd, bewijst toch nog,
dat er eenig deel van bet goede beginsel is
overgebleven, dat het zedelijk gevoel niet geheel
is gedood. Het radelooze bedrogene meisje, die
haar schande onder de koele golven gaat be
graven die rampzalige, die zijn familie tot oneer
of tot den bedelstaf heeft gebrachtze mogen te
veroordeelen zijndat ze zoo diep te beklagen
zijn is een reden om verschoonender wijze te
getuigen dat er meer dan menschelijke moed
noodig is, om het noodlot het hoofd te bieden
en dat daarom de zelfmoord, bij gebrek aan
zedelijken moed, vaak zelfs door valsche schaamte,
een natuurlijk gevolg der omstandigheden was
en daardoor eenigermate te verontschuldigen.
Maar in dergelijke gevallen was de daad het
gevolg van eene plotselinge opwelling, van een
besluit zonder overleg, uitgevoerd op het oogen-
blik, dat de gedachte daaraan opkwam. Het
verlies van fortuin was tot voor weinige jaren
zelden oorzaak van zelfmoord, dan alleen wan
neer de fortuin plotseling of onder zeer bij
zondere omstandigheden was verloren, in de
eerste plaats door het spel.
Het was in 1858 dat éen geval van zelf
moord we spreken in dit artikel alleen van
Nederland het land met ontzetting vervulde.
Het was van een fabrikant, die, na langen tijd
met geldgebrek te hebben geworsteld, een laatste
poging tot herstel van zijne financiën waagde,
en toen niemand hem hielp, zich doodschot met
zooveel overleg en zooveel maatregelen, die het
welslagen van zijn heilloos plan moesten be
vorderen. Men stond verbaasd dat iemand zoo
welberekend zich voorbereidde om vrijwillig uit
het leven te scheiden. Ware hij ter dood ver
oordeeld, hij zou allicht om gratie gesmeekt
ware hij door eene zware ziekte aangetast, hij
zou de hulp der bekwaamdste artsen ingeroepen
hebben.
Maar toch, ook al die toebereidselen konden
in zenuwachtigen haast, met de kracht der
wanhoop genomen zijn, en daarvan blijkt helaas
niets bij de tallooze, met groot overleg voor
bereide zelfmoorden in onze dagen.
Aan den schrijftafel, waaraan hij jaren zat,
te midden van al het vroolijk gedruisch en de
levenwekkende bedrijvigheid van een werkzaam
leven, zet zich een man neder, nog in de kracht
des levens, hij neemt een vel papier als gold
het eene handelsoperatie, schrijft een briefje,
waarin hij mededeelt, dat hij zich op eene nauw
keurig aangeduide plaats gaat verdrinken en
zoo bedaard als ging hij naar de beurs of naar
het kantoor, begeeft hij zich naar die nood
lottige plek en weinige oogenblikken daarna
heeft hij opgehouden te leven.
Een groot koopman staat op van zijn stoel,
steekt een sigaar aan, neemt hoed en stok,
groet zjjn compagnon, loopt pratend met een
vriend de straat langs, zegt hem, dat hij zijn
tred zal moeten verhaasten om den trein nog
te halenhij bereikt het station, ziet naar
treinen, die komen en gaan en in het
volgende oogenblik heeft hij zich voor den trein
geworpen, die hem vermorzelt.
Een jongmensch brengt den avond in woeste
vermaken door, zijne zoogenaamde vrienden
roemen zijn geest, eene opgesierde deerne vleit
hem en betuigt hem hare liefde, tegen het aan
breken van den morgen gaat hij een wandeling
doen om, gelijk het heet, zijn brandend hoofd
te verkoelen en plotseling doet een pistool
schot hem dood nedervallen.
Zie, dat alles is meer dan verschrikkelijk 1
Dat is thans dagelijksch werk, het is aan de
orde van den dag en waarom?
Zeg niet dat het is omdat het geloof ver
mindert, dat de vrees voor eene eindelooze straf
hier namaals afneemt, dat de stem van het
geweten wordt verdoofd, wordt weggeredeneerd;
immers ook mannen van geroemde vroomheid,
van veel geloof, van groote deugd hebben zich
in vroeger tijd van het leven beroofdhoewel
zeker niet onder zoo vreeselijke omstandigheden.
Maar de oorzaak zit dieper en is verder
verspreid.
De aanleiding tot zelfmoord is als een ziekte-
aanleg, teweeggebracht door de toenemende
karakterloosheid en oneerlijkheid, d. i. door het
zinneloos najagen van genot en weelde, door
het daartoe strekkend onvergeeflijk zwendelen,
het drijven van een soort handel, die niets is
dan gewetenloos dobbelspel. Daar worden waren
gekocht, die nooit geleverd worden, waren ver
kocht die niet bestaandaar worden regeeringen
en particulieren aan het werk gezet, om door
hun invloed en hun welsprekendheid, veelal
onder de schoonstklinkende opwekkingen, geld
te vorderen van lichtgeloovigen en eenvoudigen.
De bepalingen voor het beheer der saamge-
brachte penningen zijn algemeen en duister en
daarom voor allerlei uitleggingen vatbaar en
wanneer de arme bedrogenen eindelijk op de
met zooveel omhaal van woorden in de statuten
omschreven „algemeene vergadering" de ver
pletterende tijding vernemen, dat hun zuur ver
diend geld verdwenen is in den zak van ge-
wetenlooze speculanten, dan ontvangen ze van den
voorzitter de verblijdende tijding, dat alles zeer
zeker terecht zal komen, als er maar meer
geld is. En de arme bedrogenen gelooven wat
duizenden vóór hen geloofden, ze offeren ook
het laatste gedeelte van hun schat en ook dat
zal dienen om de onzinnige weelde der specu
lanten te betalen en de bezitters der „aandeelen"
zullen weldra niets meer bezitten. De zelfmoord
wordt voorbereid op de „voorloopige vergadering",
op de „constitueerende vergadering", op de beurs,
op liet kantoor. De buitenlandsche loterijen, de
aandeelen-handel in ver verwijderde onderne
mingen, de verlokkende zalen van weelde, de
eafé-chantants, ja laat de regeering een
middeleeuwschen maatregel nemen, laat ze een
oogenblik „vaderlijk handelen en den lands
kinderen die schadelijke vermaken ontzeggen.
Heel Neerland lijdt onder de rampen van die
scheppingen van negentiende-eeuwsche bescha
ving. Het is de taak der lands-regeering in het
algemeen belang maatregelen te nemen, waar
door aandeelen-gezwendel en café-cbantants-
afzetterij worden bemoeielijkt, worden tegen
gegaan. Als de regeering het recht heeft den
landzaten het leven te vragen voor de verdedi
ging des lands, over hunne lichamen beschikt
om besmetting te voorkomen, den bouw hunner
huizen en de opvoeding hunner kinderen bij de
wet regelt, zelfs hunne spaarzaamheid regle
menteert, dan heeft ze zeer zeker het recht en de
plicht maatregelen te nemen, die de eerlijkheid
van eenigen, de goedgeloovigheid van anderen
en het leven van velen aan minder gevaar bloot
stellen, dan thans het geval is.
Binnenland.
ZIE RIK ZEE, 6 Mei 1 88 5.
Het ontbreekt de regeering niet aan adviezen tot
afbreking van het arts-examen en wijziging der ge
neeskundige wetgeving.
Zoo bevat thans het Weekblad voor Geneeskunde
wederom een advies van dr. Baudet, waarin groote
teleurstelling wordt uitgesproken omtrent het rapport
aangaande de opleiding der aanstaande geneeskundigen
van de H.H. Pekelharing, Kühn en Küthe.
Vooral geldt zijn strijd tegen dat rapport het behoud
der niet-academische examina en de weinige beslist
heid, waarmede de commissie omtrent sommige punten
advies uitbracht.
De heer Baudet meent, dat het kwaad, door het
rapport gesticht, alleen verholpeu kan worden door
openlijk de quaestie uitvoerig te bespreken vóór de
algemeene vergadering der Maatschappij van Genees
kunde.
Na bestrijding van verschillende der bekende adviezen
der door de Maatschappij benoemde Commissie, komt
de heer Baudet tot de volgende conclusie:
De Maatschappij van Geneeskunde dringe bij de
regeering aan
a. Op wijziging der wet van 28 April '1867 (Stbl.
No. 102), zoodat daarin de cursus van het gymnasium
voor aanstaande genees- en natuurkundigen op vijf
jaar wordt bepaald
b. op wijziging van het leerplan der gymnasia,
zoodat in de vijfde klasse de wis- en natuurkundige
vakken aan afdeeling b afzonderlijk onderwezen worden
en op wijziging van het eind-examen-programma, zoodat
natuurkunde en scheikunde voor afdeeling b daarin
worden opgenomen
c. op wijziging derzelfde wet van 28 April 1876
(Stbl. No. 102), zoodat art. 13 luide:
Zij, die het eind-examen aan de hoogere burger
school, met vijfjarigen cursus, met goed gevolg hebben
afgelegd, ondergaan tot het verkrijgen van het ge
tuigschrift, in art. 11 en 12 genoemd, alleen een
examen in de gronden der latijnsche taal, van welk
examen de omvang door ons hij algemeenen maatregel
van inwendig bestuur wordt vastgesteld;
d. op intrekking van art. 'Sb, art. 4, art. 6 en
art. 7 der wet van 25 Dec. 1878 (Stbl*. No. 222)
