Buitenlandsch Overzicht.
een koloniale is, een gereede aanleiding kan wezen,
dat de zaak ook internationaal gemaakt wordt.
Een ramp toch, zooals zelfs in de dagen van den
ondergang van llerculanum en Pompeji, niet is gezien
en in aard en omvang veel grooter dan eenige vul-
canische ramp, waarvan de geschiedenis melding maakt,
eischt buitengewone middelen tot verzachting van het
lot dergenen, die wat hun persoon betreft, aan den
ondergang ontsnapt zijn, doch die öf hun broodwinnaars
öf have en goed verloren hebben, ja zelfs de voor
ouderlijke erve hebben moeten ontvluchten.
Van lieverlede komen meer berichten aangaande de
ramp op Java aan, doch om er alles van te vernemen
zullen de mailberichten moeten afgewacht worden.
Wat men thans reeds weet is, dat de omvang der
ramp veel grooter is dan men vermoedde. Het zegt
toch iets, dat de geheele residentie Bantam nagenoeg
uitgestorven en het schoone land totaal verwoest en
voor een langen tijd onbewoonbaar is geworden. Bantam
had bovendien sinds eenige jai'en reeds allerlei tegen
spoed te verduren: misgewas, veepest, ziekte onder de
bevolking.
Men kan zicli de toedracht van het schrikkelijke
natuurverschijnsel wel eenigszins voorstellen. De piek
van ICrakatao was een meer dan 3000 voet hooge
vulcanische kegel: het eiland had buitendien nog eenige
kraters meer in de laagte, tot zelfs nabij en weinig
of niet boven de zee. Juist deze lage kraters waren
sinds eenige maanden geducht aan het spoken, terwijl
de berg zelf schijnbaar uitgedoofd was. Nu zal de
geheele bergmassa ingestort zijn, in wie weet hoe
diepe door vroegere erupties ontstane holten der aard
korst. Men stelle zich zulk een plons in de zee voor
om de daardoor veroorzaakte hooge opstuwing en
golving van het water eveneens te kunnen verklaren.
De geheele omvang der beweging is nog niet bekend.
Van liet zuiden van Bantam weet men nog niets,
doch wij houden het voor waarschijnlijk, dat het daar
nog al zal geschikt zijn. Aangaande Zuid-Soematra
weet men een en ander, doch nog slechts bij geruchte,
en wel dat de verwoesting in Telok Betong, aan
straat Soenda gelegen, groot moet zijn.
Een telegram van Reuter meldde, dat de vulkaan
Soengepan (residentie Tagal, district Pamalang) zich
in vijf vulkanen verdeeld had. Hier is denkelijk een
vergissing met plaatsnamen. Men zal vermoedelijk het
eiland Dwars in den weg" bedoelen, dat ligt tusschen
Anjer en den Varkenshoek van Soeraatra, op ongeveer
6 uren gaans van ICrakatao en welk eiland den Ma-
leischen naam heeft van Poeloe Soengejan. De vulkaan
Soengepan in Tagal ligt in Oost-Java.
Er schijnt echter een zeebeving over een groote
uitgestrektheid van den Indischen, den Stillen en den
Atlantischen Oceaan plaats gehad te hebben, 't welk
is op te maken uit tal van berichten uit Australië
en Amerika, die alle spreken van een hoogen vloed
golf, die waargenomen is.
De plaats Tjiringin, die verdwenen is, lag Z.O. van
ICrakatao, op de Westkust van Java. Anjer lag in
't N.-Westen iets N.O. van ICrakatao en vlak aan het
vaarwater van en naar Batavia.
Aangaande schepen, die in de ramp verongelukt
zouden zijn, is nog niets gebleken. De «Prinses Wil-
helmina" heeft ter reede van Batavia wel op den
modder gezeten, doch is zonder schade vlot gekomen.
Het gerucht, dat het ijzeren droge dok te Onrust
vergaan of zwaar beschadigd zou zijn, schijnt ongegrond
te zijn.
Batavia, dat ongeveer 28 uren hemelsbreedte Oost
waarts van ICrakatao ligt, heeft weinig schade gehad.
Denkelijk is dus de reede van Batavia ook gespaard
gebleven. Anjer lag 11 en Tjiringin 8 uren van
ICrakatao. Telok Betong ligt ongeveer 14 a '15 uren
Noordwaarts van ICrakatao aan 't binnenste der Lam-
pongbaai.
Merak is de naam van een eilandje dicht bij den
Oostelijken mond van straat Soenda- men had er
steengroeven aangelegd voor de havenwerken van
Tandjong Priok. De aldaar gevestigde Europeanen en
inlanders zijn allen omgekomen, met uitzondering van
den heer Nieuwenhuis, die afwezig was. De Europeanen
zijn: de opzichter bij de mijnen K. A. Naumann met
vrouw, de machinist P. van Essen met vrouw en vier
kinderen, de opzichter H. B. van Diest met vrouw, de
magazijnmeester I. S. Townsend met kind en de op
zichter J. Kaal.
Als omgekomen te Tjiringin wordt opgegeven de
controleur P. Schalk; als vermoedelijk omgekomen de
adsistent resident jhr. van den Bosch en de luit. der
topographische opneming A. T. Dessauvagiesals ver
mist de adsist.-resident F. W. Buijs, de havenmeester
P. T. M. van Leeuwen, de opzichter Rosmalen, de licht-
opzichter J. Schuit en de weduwe Schuit, allen te Anjer.
Gered zijn te Anjer: mevr. Buys en een kind, de
familie Loyse Dillie, mevr. Rosmalen en zoon, cle
telegrafisten Schrok, Courant en Reijnders, de klerk
Weyermans, mej. Schuit en broeder, mevr. Bursleij,
de vrouw van den lichtopzichter Schuit en de loods
De Vries. Te Tjiringin zijn aan de ramp ontkomen
mevr. Van den Bosch en kinderen, mevr. Regensburg,
de familie Gaston en de familie Ripasta.
Blijkens een particulier telegram uit Batavia is het
droogdok «Amsterdam", dat te Onrust lag, bij de
zeebeving op 26 Augustus van de ankers gerukt en
zee ingedreven tot het op Tandjong ICaik, 2% mijl
bewesten 't eiland Amsterdam, op strand is gedreven.
Tot gemeente-architect van Delfshaven is benoemd
de heer T. E. van Erkel te Dordrecht.
In de gemeente Oud-Beierland moet verleden Zondag
in de kerken een bedestond gehouden zijn tot afwending
van de pokken-epidemie.
"We willen niets zeggen tegen het gebed en erkennen
gaarne, dat een gebed invloed kan uitoefenen op dengene
die bidt niet op het wereldbestuur. Maar zou men te
Oud-Beierland niet eerst zelf moeten doen wat redelijk
en verstandig is, alvorens te gaan bidden? Het gaat
toch niet aan om afwending te bidden van de gevolgen
van eigen domme koppigheid en onwil om gebruik te
maken van de behoedmiddelen, die wetenschap en
ervaring aan de hand doen.
Volgens een Keuter-telegram zou Koning Leopold II
met de Koningin aanst. Vrijdag de Amsterdamsche
tentoonstelling komen bezoeken. Volgens een Belgisch
blad is er nog niets vastgesteld aangaande de reis des
Konings.
De Indépendance bevestigt echter bovenstaand
bericht.
Ook Z. M. Willem III is thans inzender ter ten
toonstelling en wel van een collectie antieke meubelen
van Soestdijk.
Gisteren, Zondag, woei er den geheelen dag en den
volgenden nacht een vrij hevige storm, waardoor veel
schade aan vruchtboomen gedaan is, In de buitenhaven
van IJmuiden kwam het stoomschip «Zaandam", van
New-York binnenkomende, in aanvaring met het uit
gaande stoomschip «Ybarra II", waardoor beide schepen
schade aan de romp kregen, zoodat de «Ybarra" niet
naar zee kon doorgaan.
Voor jagers van erfenissen, d. i. te z. voor brood
jagers in dat vak, is geld te verdienen. In Friesland
wordt f 20 uitgeloofd aan hem, die de geboorte-akte
(doopcedel) weet aan te wijzen van Jebbigje Hendriks,
geboren tusschen '171*5 en '1750, waarschijnlijk in
Oost- en West-Stellingwerf. De premie wordt tot
f 100 verhoogd, indien blijkt, dat genoemde Jebbigje
is geweest de dochter van Hendrik Siewerts en Antje
Martens.
De Amsterdammer voegt bij de tijdingen omtrent
de behouden aankomst van onze Noord poolexpeditie te
Vardö de volgende opmerkingdie wij ook onder de
aandacht onzer lezers meenen te mogen brengen.
liet blijde bericht van de aankomst der opvarenden
van de «Varna" te Vardö is met gejuich ontvangen.
Het lot der Noordpool-reizigers werd door cle geheele
natie met bezorgdheid overwogen. Inmiddels onthoude
men den heer Buys Ballot de toezeggingen niet om de
reeds gemaakte kosten en de cautie te dekken. De
vreugde over de behouden aankomst der opvarenden
mag ons de verplichtingen jegens hen, die hun redding
wilden mogelijk makenniet uit het oog doen verliezen.
Zeker zal alles geschiedenwat mogelijk is om de
«Georgy" en de «Eüida" terug te doen keeren; doch
zoolang zij niet het tegenbericht ontvangen hebben
loopt de heer Buys Ballot gevaar, dat de waarborg
sommen te eeniger tijd moeten uitbetaald worden. Het
zou hoogst onbillijk en ondankbaar zijn, als er bij deze
heuglijke tijding een zwarte wolk bleef drijven boven
het Meteorologisch Instituut.
Verder wordt nog 'medegedeeld dat het plan bestaat
om eenige dagen nadat de leden der expeditie hier te
lande zijn aangekomenvanwege het Meteorologisch
Instituut een feest te organiseeren te Utrecht, waar
voor ieder Nederlander cle gelegenheid zal worden
opengesteld van zijn sympathie voor de koene tocht-
genooten te doen blijken.
Benoemingen, Besluiten, enz.
Z. M. heeft aan H. Stoutjesdijk, gewezen hoofd
eener openbare school te Waarde, pensioen verleend
ten laste van den Staat ad f 454 'sjaars.
De koninklijke goedkeuring is verleend aan de «Maat
schappij tot bevordering van ooft- en tuinbouw" in het
kanton Oostburg, te Oostburg.
Z. M. de Koning der Belgen heeft den heer H. A.
Benier te Vlissingen benoemd tot consul van België
te Vlissingen. Tot dusver was de heer Benier consulair
agent.
Kunst, Wetenschap en Letteren.
Toen een Amerikaansch blad aan Renan per tele
graaf diens meening vroeg over de al of niet echtheid
der schapenvellen van Shapira, antwoordde hij met
Spartaansche kortheid: «Without doubt a great fraud"
Zonder twijfel enkel bedrog.)
Aan het Technicum te Lingen in Hannover wordt
een leerstoel ingesteld voor de wetenschappelijke be
handeling der electi'iciteit in toepassing op cle industrie;
het nieuwe leervak heet «electrotechniek".
Bij de erven Bohn te Haarlem verschijnt eerlang een
verzamelde uitgaaf van Piet Vluchtigs «Haagsche
Hopjes". Zij zal bevatten de novellen: «Een Spoedstuk",
«Si j'étais Excellence", «Vuurwerk", «Memoriaal van
een Haagschen schutter", «In den komkommertijd" en
«Junior en Senior". Van dezen bundel heeft prof. Jonck-
bloet de opdracht aanvaard.
Planquettes Cloches de Corneville" werd de vorige
week voor den 900n keer in de «Folies Dramatiques"
te Parijs opgevoerd.
Ongelnkken, Kampen, Misdaden, enz.
Te Sneek heeft een meisje van 6 jaren door on
voorzichtigheid van een jongeling, die een geladen
geweer in de hand had, het schot in het hoofd gekregen.
Er is weinig hoop op haar behoud.
Te Sneek is in den stoomoliemolen van den heer
Kingma de stoker tusschen de machine geraakt en
verplettei-d.
Op de fabriek «de Schelde" te Vlissingen is een
werkman cloor een drijfriem gegrepen, rongeslingerd
en gedood.
Te Zwolle is een 25jarige jonge dochter omgekomen
door brandwonden, die zij gekregen had door te vallen
met een brandende petroleumlamp.
Te Eindhoven is een opperman in een put met
kalk gevallen en deerlijk gebrand er uitgehaald.
De Engelsche stoomboot «Advance" heeft in den
Waterweg een baggermachine in den grond geloopen.
Twee man van de baggermachine zijn verdronken met
het zinkende vaartuig. De stoomboot kreeg schade
aan den boeg en werd aan den grond gezet, waar
men haar lost.
In den Haag heeft een heer door onvoorzichtig van
den nog in gang zijnden stoomtram te springen een
been verloren.
Zatei-dagnamiddag 5 ure is op het achterdek van
de goederen-stoomboot van den heer A, M. Cnopius,
varende tusschen den Haag en Arnhem, op de Lek
op de hoogte van Langerak, een vaatje buskruit
ontploft. Het achterdeel der boot is uit elkaar gevlogen
en de boot is spoedig daarna gezonken. Men heeft
echter nog tijd gehad een deel der lading aan een
in de nabijheid liggend vaartuig over te geven. Niemand
der opvarenden is; gekwetst, hetwelk wel merkwaardig
is, daar de schok zoo hevig was dat men hem in
Schoonhoven duidelijk heeft waargenomen.
Te Nieuwstad is een kind van den heer Reijnders
in den gierput van de mestvaalt omgekomen.
Het uitvoerend comité voor de Internationale Land
bouwtentoonstelling in 1884 te Amsterdam, heeft
besloten, die tentoonstelling te doen aanvangen op
Maandag 25 Augustus in plaats van Maandag 28 Juli,
waarmede aan het verlangen van verschillende par
ticulieren en landbouvvvereenigingen is voldaan. Daar
bet terrein voor de tentoonstelling bestemd, eerst dooi
de koloniale tentoonstelling moet zijn ontruimd, krijgt
het comité niet vóór '1 Mei de vrije beschikking over
dien grond. Een vroegere datum, zooals door sommigen
werd gewenscht, is dus eene onmogelijkheid. In over
leg met den Burgemeester der hoofdstad, zal thans
de tentoonstelling een maand later gehouden worden.
Te Pozendaung in Britsch-Indië heeft een hevige
brand den grooten stoom-rijstpelmolen vernield. De
schade bedraagt 50,000 pond st.
Nog vóór het stoffelijk overschot van den graaf van
Cham bord ter aarde besteld was, is de pen gehaald
door al de reeds met zooveel ambitie gereedgemaakte
verbroederings-protocollen tusschen den ouderen en
jongeren tak der Bourbons. Er was quaestie ontstaan
over den voorrang bij de begrafenis, n.l. of de leden
der zoogenoemde Spaansche linie niet vóór die der
Orleansen achter het lijk zouden moeten gaan. De
