Z1IRIKSEESCHE COURANT.
voor het arrondis- sement Zieriksee.
1883. No. 38.
Woensdag S3 Mei.
86ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
ACTIE en REACTIE.
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden 1,Franco per post f 1,
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 40 cent.
PRIJS DER AD VERTENTIEN:
Per gewone regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 46 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 4-5 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de nitgave in te zenden aan den uitgever H. LAKENMAN.
Ofschoon het een thans slechts nog door
enkelen bestreden waarheid is, dat de geschiede
nis der wereld ziehzelve nooit repeteert, dat zij een
doorloopende keten, geen zinnelooze ring is, zoo
komen er toch op gezette tijden van die knoopen
voor, gewrichten of geledingen, die doen denken
aan een vaste wet ook op dat punt. Wij be
doelen de rnstelooze, nimmer stilstaande afwis
seling van actie en reactie.
Na de roemruchtige groote revolutie van '89
kwam het keizerrijk, als de reusachtigste vorm
van 't eesarisme van den nieuweren tijd. Na de
geestdriftige beweging voor vrijheid en recht
van 1813-'15, kwam de treurige restauratie,
die haar uiterste spanning bereikte in 't onzalige
„heilige verbond".
Na den dood der restauratie, die caricatnur
van 't geen geweest was vóór '89, kwam de
Juii-revolutie, die in plaats van de belachelijke
en tegelijk ergerlijke caricaturen van de ge
weldenaars hij de gratie Gods, de hatelijke
heerschappij inwijdde van de potentaten der
bourgeoisie, van de heerschappij der parvenu's
der geweldenaars bij de gratie van rijke krui
deniers en nog rijker geldjoden. Deze werd op
haar beurt omvergeworpen door den republi-
keinschen storm van 1848, maar al te spoedig door
de ontnuchterende, akelige stilte van een ge
weldplegende reactie gevolgd, die de stemmen
der vrijheidspredikers van 1848 smoorde in de
kerkers van Duitsckland, op de vergiftigde
stranden van Cayenne of ze in rouwklachten
deed opgaan en verzwinden op de slagvelden
van Hongarije. Nu volgde een tijdperk van
gisting en troebelen; 'teesarisme stak het hoofd
andermaal op, 't ultramontanisme knevelde het
eesarisme aan zijn kar, langzaam, door vrouwen
handen, maarzeker. De groepeering der nationali
teitenen de strijd om 't evenwicht tnsschen de na
tionaliteiten, dat is 't proces van het recht van
den sterkste onder de rassen en groepen, ont
wikkelde zich en loste zich op in den Oosterschen
oorlog. Andermaal kwam een tijd van overgang
en wisseling, 't Fransche keizerrijk verbond zijn
lot aan 't groote spel dat het onder ultramon-
taanschen invloed staande Rome om de wereld
heerschappij waagde ofliever uitlokte, provoceerde.
Juist op het geschikte oogenblik namen hoogst
behendige Duitsche staatslieden en strategen
de vrijheidsdroomers in den arm't liberalisme
hielp om 't ultramontaanse!) clericalisme te be
teugelen en 't wereldlijke Rome werd te Sedan
voor langen tijd vleugellam geslagen, nadat
liet reeds eenige jaren vroeger te Königgratz
een gevoeligen knak had gekregen.
Bracht echter 't jaar 1870 ook al aan Frank
rijk zijn republiek terug en voltooide het de
Italiaansche eenheid nagenoeg geheel, de vrij
heidszonen nit alle natiën werden toch niet
bevredigd en hun immer vooruitstrekkende il-
lnziën werden niet vervuld, ja, integendeel
jammerlijk gelogenstraft door do vernieuwde
reactie. Die reactie werkt nog immer voort.
Terwijl zij hier woeker bedrijft met den gods
dienstzin der domme menigte en daartoe behendig
gebruik maakt van den invloed der priesters,
speculeert zij elders op de geldzucht, zet 't proces
van het absolutisme tegen de volkssouvereiniteit
om in een economisch vraagstuk, zoodat de
heilige zaak van vrijheid en vooruitgang ver
knoeid wordt tot een dubbeltjes-kwestie.
Maar de gist is niet uit het deeg verdwenen,
zij blijft werken, altoos door. Duizenden en
duizenden grieven van allerlei aard, myriaden
van natuurlijke wenschen, verlangens, verwach
tingen en billijke eischen worden opgespaard
en saamgegaard tot een verbazend machtig
kapitaal, dat, werkende op den grondslag van
internationale coöperatie, de aloude en telkens,
en telkens opnieuw gerestaureerde winkels van
geestelijk en wereldlijk absolutisme met den
ondergang dreigt.
De nagenoeg een eeuw oude derde stand,
een tijdlaug de kweekplaats waaruit het heir
der vrijheidshelden aller lauden gerecruteerd
werd, is langzamerhand oud, vet, vadsig ge
worden, heeft aristocratische allures aangenomen
en is ingeslapen op dec geldzak, het zachte
kussen van 't winstgevende ambt, of 't gega
lonneerde pronkbed van den nieuwbakken adel.
't Radicalisme heeft het hoofd opgestoken, waar
't oude, eens zoo gezonde liberalisme de slaap
muts over de ooren getrokken, zich op 't doc
trinaire kussen heeft neergevleid, 't Eerlijke, in
zekeren zin nobele geweervuur van de barricade-
mannen van '48 wordt vervangen door 't helschs
mijnwerk met nitro-glycerine en dynamiet.
't Zijn de oude grieven, de oude wenschen,
de oude verwachtingen, de oude droomen, de
oude eischen't is de eeuwige drift naar hooger,
beter, verder, die de innerlijke roerselen beweegt,
ook bij hen, die 't zelf misschien niet vatten.
Maar 't is ook de oude reactie, die weder
werkt als een even noodzakelijk kwaad. Terwijl
de meeste staten van Europa zich in rustige
rust de handen wrijven, vol zelfverheffing, dat
bij hen de ware orde en vrijheid heerschen en
dynamiet noeh moordmes noodig zijn; terwijl
de vorsten en staatshoofden thuis zich 't air
geven van burgerlui onder huns gelijken, leenen
zij toch de handen tot verheerlijking van 't ee
sarisme in een zijner hatelijkste vormen en
werken zij mede aan het God niet verheerlijkend,
maar den vrijen mensch wel onteerend komedie
spel, dat thans te Moskou wordt toebereid.
En 't ultrarnontaansch clericalisme, bij wijlen
de hand reikende aan den rooden jacobijn, als
dat zoo uitkomt, is wel zoo vriendelijk 't abso
lutisme der Britsche protestautsche aristocratie
een steuntje in den rug te geven tegenover de
in strop en ellende verstikkende Ieren.
Heeft het in stomme smart zuchtende groene
Erin altoos hopend uitgezien naar den toch
immers als almachtig geprezen en als onfeilbaar
geroemden geestelijken herder der Roomsche
wereld; -van over de bergen wordt het ge
paaid met een zwarte banier, waarop de woorden
te lezen staanzijt onderdanig aan uw heer-
soliers, vouwt de handen en kust de roede die
u slaat; bearbeidt nw geboortegrond die de
uwe niet is en eet niet van zijn vruchten,
lijdt honger en wordt verzadigd en laat hen,
die de vruchten van uw zweet genieten, daar
van zwelgen op de gezegende oevers van de
Middellandsche Zee of ze verdoen in dwaze
wedstrijden te Derbey of Ebsom.
Nu, als altoos 't clericalisme in verbond met
't absolutisme, nieuwe vormen maar oude spoken.
Ziedaar eenige breede trekken. Gaat men de
zaken en toestanden meer in 't bijzonder bezien,
men merkt hetzelfde op, op kleiner schaal ver
krijgt men hetzelfde beeld.
Merk op den strijd tegen de school, d. i.
tegen de verspreiding, de algemeenmaking van
kennis en verlichting. Zie, hoe de voorstanders
van die popularisatie van kennis en verlichting,
door gezaghebbers en begeerigen naar gezag,
behendig woekerende met 't aloude zwak der
ineuigte, den godsdienstzin uit onnoozeiheid,
worden verdacht gemaakt en met behulp van
't stemrecht, dat werktuig door 't liberalisme
van vroeger dagen uitgedacht om recht en
gerechtigheid te doen heerschen op de aarde,
worden afgemaakt en achteruitgedrongen om
plaats te maken voor een nieuwen tiers état,
dien der parvenus bij de gratie van Standaard-
dominees en kieskapelaans.
Erbarmelijk treurig tafereel!
Maar nu, gelijk vroeger en altoos, 't eeuwige
vuur wordt niet gebluseht, 't licht niet uitgedoofd,
't gistende element niet vernietigd. De wissel
werking gaat voort, altoos voort. Dat is 't on
sterfelijke leven der menschheid.
Binnenland.
ZIERIKSEE, 22 Mei^4 883.
Maandag avond gaf de Zierikseesche Gymnastiek-
Vereeniging, onder leiding van den heer J. E. Theewis,
een feestelijke uitvoering, met invitatie van leden
begunstigers en belangstellenden. Door de nette uit
voering van de verschillende oefeningen gaven de
leden blijk van flinke bedrevenheid en tevens van
kracht en vlugheid. Wij kunnen jongelui niet dringend
genoeg aanraden zich bij deze hoogst nuttige vereeni-
ging aan te sluiten. Over het heilzame van geregelde
lichaamsoefeningen, ook voor volwassenen, kan wel
geen twijfel bestaan. Bovendien kunnen de jongelui
door hun deelneming tevens het aangename aan het
nuttige van de echt mannelijke gymnastische oefeningen
paren.
Als een bijzonderheid verdient vermeld te worden,
dat hier aan de Nieuwe Haven in lossing ligt het fraaie
ijzeren Rijnschip »Credo" met 5000 H.L. kolen.
Door de D.D. schutterijen van Middelburg, Vlissingen
en Zieriksee zal op Maandag 9 Juli a.s. een provin
ciale schietwedstrijd gehouden worden, waartoe ook
de weerbaarheidscorpsen zijn uitgenoodigd.
Aangemoedigd door het succes met de zaak Poppink
heeft de pastoor van Winterswijk een stapje verder
gedaan en een aanklacht ingeleverd tegen sommige
op de openbare school in gebruik zijnde boeken.
Onderwijl heeft men te Tilburg beproefd om daar
het ultramontaansche leerboek voor de geschiedenis
van het vaderland op de Hoogere Burgerschool inge
voerd te krijgen, doch dat schijnt, toch nog tc vroeg
te zijn beproefd; het boek is althans niet goedgekeurd.
In dat boek, geschreven door den heer Brouwers,
wordt de geschiedenis der zestiende eeuw door den
T
