Wij geven Present.
04amJI
1883. No. 19.
Woensdag 7
86ste jaargang.
l
I
L
ZIERIKSEE of ZIERIKZEE.
A. De volledige Be.derlandache WKTlJOKKhh, (t-rnnd-
wet, Burgerlijk WetboekWelhoek von Strafrecht,
kleur 7,iin overvloed van verlaadde gedichten, van: SHAKE:
IM'AUK.' I .V HON, F.OMlLT.i:U,ln.VNTI2, OSS1AN, T KG NI"
(iOICTHF, IT.TRAROA, LA MARTIN G, VICTOR HUGO, C
SHAKES-
•m,
CA-
MOF.NS cu7.. enz., tloen niet alleen deze dichters in hunne
volle waarde kennen, maar ooj< tevens TEN KATE als een
mjvev'
Leid.
bestaat er niet; kortom, al wat men kan lu«-
(ii'.nncn en nuttig en noodig voor de san\"ulevmg v* on
misbaar voor ieder onderzoekende, is m .1.1 prachtwciK
•/.oer uitvoerig en met fraaie afbeeldingen m-.r breven, be
werkt door de voornaamste mannen der wrb'nsv.hap, wiet
I
Sommige lezers vnn dit blad hebben zicb
ceu weinig gestooten aan do door ons nu ook
aangenomen spoiling van den naam onzer oude
goede woonstede Z i e r i k s e e met een s en
niet meer met een z. Een enkel woord daarover.
Het was van ons geen nienwigbeidszneht.
Wij hebben ons integendeel, al was ons ook
uiot onbekend dat ccnigo schrijvers reeds sinds
laug Zieriksee spelden en dat de Kou. Academie
van Wetenschappen deze spelling voorstond,
nog altoos bij de door lang gebruik geijkte
spelling Zierikzee gehouden. Doch nn het Gou
vernement de niéuwe spelling in haar guheeien
omvang aanvaardt en daarbij ook de door de
Academie voorgestane spelling, der plaatsnamen
begrijpt, willen wij niet achterblijven, maar
schrijven nu ook Zicriksee. Als eenmaal ons
gcmcentezcgel zal versleten zijn, wordt dat ook
vernieuwd met Zicriksee er op.
liet is wel zonderling dat cv van ouds zoo
met de spelling van den naam onzer stad is
omgesprongen. De oude kroniekschrijvers waren
er klaarblijkelijk niet vast op. Wij slaan hier
■even op „Do Oude Chrouycko eu de Historiën
van Zeelandt, beschreven door wijlen lieer
Jan lteygersbergh, vau Cortgene". (Uitgaaf van
1634. De eerste druk is van 1551). Ofschoon
Reygcrsbergk heel geleerd en wijdloopig praat
over den oorsprong der stad, dien hij echter
blijkbaar niet kent, schrijft hij op dezelfde blad
zijde (21) Zirizya, Ziricxzce en Z i e-
r ie zee, terwijl hij ecu bladzijde vroeger
geschreven heelt Z i r i n c z e e en vervolgens
bij afwisseling nu de eene dan de andere
spelling volgt. Wij zullen óns maar niet ophouden
bij de opgedisehte fabeltjes en zoogenoemde
oude rijmpjes, die hij wil doen strekken tot
staving van zijn meening aangaande deii oor-
-spi'öng" ller*-siadf—Bdxhörn' -hééft'* ei"'*ree<is op-
gewezen, dat de door Reygersbergh gebruikte
overoude bronnen tocli niet ouder zijn dan 1490,
dus in Reygersbergli's tijd nog slechts eeu
halve eeuw.
Het werk van Marcus Zuerins von Roxhorne
is een kritiek en uitbreiding van Reygersbergli's
hoek. Het verscheen in 1644. liij Boxhorn
vindon we bij afwisseling' gesclireveu Z i r i c-
z e e en Ziericzee.
Smallegange was eeu compilator van do beide
voorgaande schrijvers. Zijn boek is van 1C96.
Hij schreef Zierikzee.
In het belangrijke werk „Hedeiidaagsehe
Historie of Tegenwoordige Staat van Alle Vol
keren", deel XIX, dat verscheen in 1751,
vinden wij gespeld Zierikzee, zooals het daarna
gebleven is, tut we thans een spelling gaan
invoeren, die wij in geen oude hoeken vinden,
doch voor welke de al'deeling Taal- en Letter
kunde van de Kou. Academie der Wetenschappen
haar deugdelijke gronden meent te hebben. Wij
zullen die eerlang eens mededeclen.
Binnenland.
ZIERIKSEE, 0 Maart -1 8 8 3.
liet is alleszins verklaarbaar, dat de tegenwoordige
grooto kabinetscrisis aanleiding geeft tot tal van be
schouwingen. Bij dezen verwekt zij bezorgdheid, bij
genen ergernis, bij anderen een gevoel van voldaanheid,
al is dit ook niet ongemengd. Geen wonder! Niet
alleen toch is dit kabinet door de jpngste stemmingen
veroordeeld, maar ook de Gouv.-Generaal van ïndië
heeft zulk een schok gekregen, dat menigeen meent,
dat hij dien niet zal willen trotseeren, maar zijn
demissie zal nemen.
Wij herinneren ons thans, hoe voor een paai' weken
de welbekende, talentvolle en niet zelden ook wel
onderrichte schrijver der «Residentie-brieven" in het
Zeeuwsch Dagbl. reeds vóór dat deze crisis een feit
was, de liberale partij of liever de geheele Kamer, de
waarschuwende' vermaning heeft gegeven van toch
wat meer eensgezind te zijn. cn vooral wat gematigder.
"De schrijver redeneerde blijkbaar Van de stelling uit,
dat de val van dit kabinet con wezenlijke ramp voor
het land zou zijn cn' dat er de-,Kamer alles aan
moest gelegen zijn, die ramp nf tb wenden. Nu is
dergelijke vrees altoos'een kwade raadgeefster; maar
in 't geval waarin men zat, ging'^k de raadgeving
tot gematigdheid, tot wat geven enihemcn, geheel te
loor. Immers zoolang, liet kabinet leen cabinet d'af
faires was, kon.men het steunen dóór.geven en nemen.
Men .erkende en huldigde de talöatcn der mannen,
die het kabinet uitmaakten; menVkan zelfs aan de
anders onverzoenlijken of althans ongfezeggelijkén zelfs,
den lof niet onthouden, dat zij zoo^tamelijk met het
kabinet medegegaan zijn. De clericalen waren nog niet
groot genoeg om naar de evcntü.del leegkomende zetels
te streven hun moest cr veel dan gelegen zijn,, af to
wachten of de nieuwe census, in fterbwid met de nieuwe
legkaart der districten, lipn niet ,wat stemmen zou
doen winnen en nog wat van die eminente praters a
la Schaapman zou toevoeren. De liberalen waren 't on
derling nog niet eens, hen drukte d&vbude malaise nog.
Maar zoodra het Kabinet, de rdli van een kabinet
van zaken verwerpende, een politiek program ging
uitspreken, dat cr zoo tamelijk réde!, ion air cn agressief
bovendien uitzag, veranderde-dè gedaante der zaken.
Men kan nu spijt hebben van deri afloop, doch de
crisis zelf is geenszins een vreemd, verschijnselzij is
integendeel als een teek en vunMevbnte beschouwen,
gelijk wij voor ons van deze Kilmer niet hadden
.verwacht te zullen zien. -'Y3
V'
Het oorden] van de anti-liberalé bladén óver de crisis
is opmerkelijk, verschillend. Tcrwijl'uö stemming over
het aan do orde stellen van-liét'Cbiifeüs-ontwcl'p reeds
aantoont., dat het af keurend oordeél tover deh.wensch
van de Regeer ing ten aanzien dek prealabele quads tie
vrij eenstemmig was 39 libèraleii,' 15 antirevolutio
nairen, 10 katholieken en 2 fcbhshVvatieven stemden
togen meent het conservatief Ddgbl'ad, dat »de
liberalen de ministeriëeje' crisis-;rqoj.vloos hebben uit
gelokt." Een zeer opmcj'kelijjte .bespljopwing, die wel
piet juist-is, maar. dit voor<leeLppl<n$rt, dat men de
Ss'chiM- van de crisis ••géltóut-v^a^^^rórr-Strifi' -»„x.pén
en de vrienden aan de rechterzijde, die ook bijna allen
tegen hebben gestemd, kan sparen. Het Dagbl. verwacht
een liberaal Kabinet.
De Standaard is verheugd over het aftreden van
het Ministerie. De houding van dit blad bewijst, dat
men van antirevolutionaire zijde niet vóór liet eensus-
ontwerp zou hebben gestemd, wat meteen doodverklaring
gelijk stond, omdat vooral van de rechterzijde de stemmen,
die het ontwerp moesten redden, hadden moeten komen.
De Standaard acht «drie gebeurlijkheden" denkbaar:
lo. Een kabinet ad hoe voor de Rcformbillhomogeen
in dit eenig doel van zijn bestaan, en daarom uit de
rechterzijde en een deel der linkerzijde te nemen;
2o. Een kabinet Tak; 3o. Ecu kabinet Van Lijnden
III. Een kabinet Tak dunkt de Standaard thans
eisch van den toestand. De reden voor die meening
is echter niet bijzonder vleiend: liet schijnt dat een
poging tot overijlde Grondwetsherziening nog eerst
mislukken moet, eer men een goede Rcformbill aan wil."
De Tijd acht een wederoptreden van een kabinet-
Van Lijnden niet mogelijk zonder ontbinding van de
Kamer. Maar het komt het blad schier ondenkbaar
voor, dat eenig politiek man in Nederland de ver
antwoordelijkheid op zich zou durven nemen van thans
aan de Kroon den raad te geven, om tot Kameront
binding over te gaan. De Tijd ziet den eenigen uitweg
in een nieuw Ministerie van Zaken; liet blad hoopt
dat een paar van de verdienstelijke specialiteiten, die
in bet kabinet-Van Lijnden zitting hadden, en minder
in de algemeenc politiek betrokken waren, in dat
nieuwe Ministerie mogen overgaan.
Men ziet dat de rechterzijde ook niet precies een
stemmig denkt over hetgeen thans gebeuren moet.
Opmerkelijk is het echter, dat behalvejiet Dagblad
geen enkel ander blad der rechterzijde den liberalen
het verwijt maakt, dat zij de crisis roekeloos hebben
uitgelokt. Antirevolutionairen en Katholieken beiden
begrepen dat de crisis moest komen, dat de Tweede
Kamer de Regeering in hare politiek niet steunen
kon. Aangenaam is het voor het aftredend Ministerie
niet, dat het Dagblad liet eenige is dat zijn politiek
steunt en de Tweede Kamer over haar votum aanvalt
doch het feit is opmerkelijk genoeg, om geconsta
teerd te worden» Vad.
Do rechtbank tc Middelburg heeft den burgemeester
van Wolfaartsdijk, wegens beleediging van toehoorders
bij ecu openbare raadsvergadering, veroordeeld tot
f 25 boete.
In den laatsten tijd^llchtM&.paalworm weder groote
verwoestingen aan in de' Scheveningsche visschers-
vloot. liet gebeurt enkele majen dat liet vaartuig zoo
door den worm is aangetast, jbit de bemanning ge
noodzaakt is huiswaarts te kèerem Om zich ccn denk
beeld te vormen van dit kwaad, diene het volgende-:
De bodem der schepen beslaat uit drie platen, de beide
uiterste van duim,- de 'middelste van 5V2 duim
dikte cn nu is het opmerkelijk'dat de worm het hardst
aan deze laatste knaagt. Van een der vaartuigen
nog geen jaar; oud, was in' October 1.1, de middenplaat
gedeeltelijk:doorgeknaagd, zoodat men geen kans zag 4'
het schip; boven tc houden. Men spijkerde toen over
het beschadigde gedeelte dwhrsplankcn cn nu men in
Februari, de dwarsplankcn wegnam, bleek liet. dat
de worm. de middenplaat totaal had dóorgevreten.
Reeds vele middelen als branden, torch, bestrijken
met groene verf, werden, tegen den worm aangewend,
doch niets baat. Men hoopt, dat het den mannen der
wetenschap nog eenmaal gelukken moge tegen deze
plaag een afdoend, middel te vinden. Vad,
liet Vaderland kan maar geen vrede vindén in de
zaak der exploitatie van het Scheveningsche badhuis.
Toch zal er uit deze historie voor dezen cn genen wel
een slaatje;te balen zijn; anders zouden wij niet
kunnen .vatten dat er zooveel beweging over gemaakt
is en. dat de Raad zoo grif Zöïi medegegaan zijn met
schikkingen,' die volgens sommigen zoo onercus voor
de gemeente zullen zijn.
Ter. vervulling van de betrekking van ambtenaar
ter secretarie te Nijmegen, belast met de bijhouding
van den burgerlijken stand (jaarwedde f 1000), waar
voor zich 145 sollicitanten hadden aangegeven, is
benoemd de heer, II. L. Craaijo, secretaris der ge
meente Vrijhoeven-Kapel.
«Rooie Cas", de oude bond van de Laiidswerf
te /Amsterdam; is niet Eenige-.dagen^<^e4giilt',
stierf hij op «zijn werk", nog onverwachts: Zijn ouder-
dorasgebreken verhinderden hem niet (hij was ook
nog niet op lager loon gezet) op drie pooten hinkende,
gelijk met het personeel, trouw de werf op en af te
gaan. Zestien jaar lang deed hij dit en waarschuwde
altijd, even vóór 't klokgeklep, door luid geblaf, dat
de tijd van komen en gaan daar was. Hij droeg een
halsband met. «Marine" er op en werd beloond met
kluifjes en overschot van 't middagmaal. Hij is op zijn
«terrein" begraven onder een boom; niemandvolgde
zijn lijk, alleen een andere hond »Fanny", die met
welsprekende oogen opkeek en toen den man naliep,
die »Cas" droeg, welken hij sinds eenige jaren kende.
Vraag ieder op de Landswerf naar «Rooie Cas" en
ge zult den lof over schranderheid en trouw vernemen,
die in een hond zelden zooals bij hem worden aan
getroffen. Men zegt, dat sommige werklieden zóó gewoon
waren' aan 't waarschuwen van Cas, dat zij de eerste
dagen na zijn dood bleven doorwerken, toen zijn geblaf
hen niet meer op het luiden van de werkklok opmerk
zaam maakte, llbl.
Tusschen Siddeburen en Pietersburen is een schipper
van zijn scluiit gevallen en verdronken. Hij had zijn
twee kinderen, een meisje van 10 en een van 0 jaar,
bij zich aan boord. Het meisje beproefde nog haar
vader te redden door een touw buiten boord te werpen,
maar de man was reeds onder zijn schip geraakt en
verdronk. Daar ook de moeder van de kinderen reeds
vroeger overleden was, zijn die arme kleinen in het
armen-werkhuis te Eensum opgenomen.
Te Arnhem is een dienstbode overleden aan de
brandwonden, die zij gekregen had door het aanmaken
van de kachel met petroleum.
Aan de gasfabriek te 's Hage is een man omgekomen
door in een ketel met kokende salmiak te vallen.
Te Gemert is een kind van 3 jaar al spelende in liet
water geraakt en verdronken.
Te Amsterdam is uit bet water van de Kloveniers
burgwal liet lijk opgevischt van een man, die sinds
geruimen tijd vermist werd. In een der zakken vond
men een dagvaarding om voor den kantonrechter te
verschijnen wegens openbare dronkenschap.
