ZIl MkNI ISrin COI KAM.
voor liet arrondis-
seinen! Zieriksee.
1883. No. 18.
Zaterdag 3 Maart.
86ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND,
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden 1,Fr an co per post ƒ1,
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADVERTENTIE N:
Per gewone regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 1regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stnkken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever H. LAKElVMAl*.
Binnenland.
ZI E RI K S E E 2 Maart 1 883.
Dinsdagavond trad dr. P. M. Keller van Hoorn uit
Dordrecht in het Dept. van 't Nut als spreker op.
Zoo van iemand, dan mogen wij van den heer van
Hoorn zeggen, dat hij een goede oude bekende is,
dien wij altoos gaarne hoorden, als hij in ons midden
verscheen met een van die geestige, pittige, leerzame
phantasietjes, zooals hij die kan scheppen en op be
nijdenswaardig aantrekkelijke en boeiende wijze voor
dragen. Het woord geheel in goeden zin genomen,
zouden we van hem kunnen zeggen, dat hij is een nutslezer
bij uitnemendheid, wien' men met vertrouwen gaat
hooreu, wel vooraf wetende, dat wat hij zal geven,
iets goeds zal zijn. Zoo was 't ook nu. Om zoo te
zeggen - 't woord al weer in een goeden zin genomen -
wat hij geeft is altoos hetzelfde, en toch is het telkens
iets nieuws. Hij vergeleek zijn lezing bij een studie
naar aanleiding van 't keuken- en receptenboek zijner
echtgenoote, en hij zelf zei dat het oude kost was,
dien hij zou opdisschen. Nu, een echt nutslezer is van
nature de bescheidenheid zelf. Het belette niet dat
wij een recht genotvollen avond hadden, en de kost,
dien hij opschepte, blijkbaar geheel 't auditorium ten
hoogste bevallen heeft.
De lezing van den heer van Hoorn had ten onder
werp een bezoek in een denkbeeldige opvoedingsinrich
ting, 't welk hem ruime gelegenheid opleverde om op
geestige en pikante wijze, echt humoristisch het africhten
en het koud materialistische en realistische in de
opvoeding te gispen, en te doen uitkomen dat kennisver
meerdering en karaktervorming, doch niet ten koste
van gemoedsvorming, het doel der opvoeding en van
het onderwijs moet zijn.
Uit den aard van stukken als deze lezing volgt,
dat er eenige overdrijving in moet komen: maar 't
gebrek waarop de Spreker 't oog had, bestaat inder
daad. Er is een richting in de paedagogiek, die leidt
tot een doodenden, alle gemoedsleven en idealistische
geestdrift verstikkenden arbeid van opvoeder en onder
wijzer. Men merkt die richting zoowel op waar de
jonge hoop des vaderlands wordt afgericht om later
gedwee te kunnen Ioopen en blijven loopen in 't gareel
van deze of gene kerkelijke richting, als waar naakt
en kil materialisme haar eigenaardige opvatting van
den strijd om 't bestaan tot lichtsnoer neemt bij de
afbakening van het pad, waarlangs zij den jongen
mensch wil opgeleid zien tot medestrijder, zoo moge
lijk tot een held in dien kamp.
De tafereeltjes van den heer van Hoorn gaven een
plastische voorstelling van de op hierboven aangeduide
valsclie grondslagen gebouwde, gelukkig niet algemeen,
integendeel zeker slechts bij uitzondering, sporadisch
voorkomende immoreele paedagogiek. Wij kunnen geen
overzicht geven van het geheel. Dat gaat niet; men
moet zulke dingen vooral hooren, en dan nog zóó
schoon voorgedragen hioren als de heer van H. dat
doet, om er al 't merg van te genieten. Zoo leerden
de kweekelingen der denkbeeldige kostschool van
den heer Arend, die Spreker schetst, «elkaar een vlieg
af te vangen", als iets dat hun later in de maat
schappij gedurig kan te pas komen. In de gymnastiek-
school leerden zij hun naasten »op te lichten", op
zij te schuiven", te «verdringen", »hun een beentje
te lichten", »in den nek te zien", »den voet dwars
te zetten", iets «voor de voeten" of «voor het hoofd
te werpen", alsook «elka&r voorbij" des noods «omver
te loopen." Op de speelplaats leerden zij «elkaar van
de baan te knikkeren", bij 't vliegeropiaten bleek er
één knaap aanstaande dictator of zoo iets te zijn,
daar hij alle anderen zoo goed voor hem alleen wist
«in beweging" te brengen, en zijn vlieger te doen
opgaan. In de speelzaal was een biljart, waarop de knapen
leerden hun naasten «te snijden", van 't tooneel te
doen verdwijnen, «fijn te raken", en waarop ze zich
ook oefenden in het «trekken." Ook was er een zaal
voor huisvlijt of handenarbeid, waar zij zich konden
oefenen in «draaierij", en «spijkers met koppen" als
ook «den spijker op den kop" leeren slaan, en de kunst
om «voor eiken spijker een gat te vinden". Zij
konden daar ook leeren, dat beschaving vooral bestaat
in «gladheid", en dat het overal maar aankomt op
den vorm en den uiterlijken schijn. Dit laatste leerden
zij ook op de les in schrijven en Nederlandsche taal.
Zij leerden zóó wijd uit elkaar schrijven, dat men
er later alles van maken kon wat men wilde, of zóó
nauw dat men niet tusschen de regels kon lezen, of zóó
wijd dat men dit wel doen moest, al naar de omstandig
heden het medebrachten, 't Oude Hollandsche ferme
ronde schrift leerden zij niet, ;:ij leerden «scherp" te
schrijven. De aanstaande critici leerden er de kunst
om één dag na de verschijning van een nieuw werk,
daarvan reeds een uitvoerige kritiek te leveren. Zij
werden ook geoefend in het vinden van «groote woorden"
en «holle plirasen". Op de rekenles leerden zij de «kunst
om de cijfers te groepeeren", Vart de grouper les
chi/fres), alsmede het «aftrekken", en bij 't aftrekken
leerden zij tevens de kunst om waar niets is, iets of veel te
krijgen door te «leenen" om niet terug, te geven.
«Vermenigvuldigen" leerden zij heter dan «deelen", enz.
't Nagerecht van de lezing was een allerkoddigst
proces tusschen twee letters van 't alphabetde c en
de o-en dit sprankelde van geestige zetten, snedige
opmerkingen en vernuftige spelingen. Het was daarbij
een kunststukje van taal en stijl, daar het in de eene
helft geen enkele gf bevatte, terwijl de andere helft
daarentegen wemelde van g"'s.
Gespannen aandacht en ten slotte een algemeene
toejuiching bewezén, dat het «gehoor" geboeid was
en men zich kostelijk had geamuseerd. Dr. van Hoorn
heeft ons Nut op nieuw zeer aan zich verplicht.
Dinsdagavond heeft de Rederijkerskamer «Concordia",
in de zaal van den heer de Weerd, een voorstelling
gegeven, die op nieuw het bewijs heeft geleverd van
de toenemende vorderingen der jeugdige liefhebbers
van de dramatische kunst, die deze rederijkerskamer
uitmaken. De welgekozen stukjes «Wie is 't?" en
«In tijds ontdekt", werden hoogst verdienstelijk afge
speeld. Na afloop werd een bal gegeven.
De gisteren gehouden van ouds gerenommeerde
halfvastenmarkt kenmerkte zich door goed weder, wat
drukker bezoek van buitenlui dan op andere markt
dagen en wat minder drukte op de straat dan op
andere lialfvastenmarktdagen.
Ofschoon het wel te voorzien was, dat het met
onze binnenlandsche politiek op den duur niet zoo kon
blijven gaan als het ging, ofschoon de bekende uiting
van den Min. van Binnenlandsche Zaken betrekkelijk
de onderwijszaak, menigeen als een soort van provocatie
in de ooren heeft geklonken, zoo spoedig had men
zeker de crisis niet verwacht als zij nu gekomen is.
Eerst is de Min. van Koloniën gevallen over de Biliton-
historie. Maandag is de Kamer gevallen over het
verlangen van het Kabinet om zijn orde van werkzaam
heden ten aanzien van de kieswet enz., en niet die
welke de Kamer wilde, te volgen, en nu is de crisis
daar. Het Ministerie heeft den Koning zijn ontslag
aangeboden.
Wal zal er nu gebeuren Zal Z. M. het aannemen
Wij zouden niet weten welke mannen op dit oogen-
blik in staat zouden zijn een kabinet te vormen. Het
is te vreezen dat de Koning het niet zal aannemen,
dan zal kamer-ontbinding volgen en de kiezers
dat is altoos de kiezers van een algemeen afgekeurd
kies-systeem zullen andere heeren te zenden krijgen
Het komt ons voor, dat de eenige vrucht van dit beroep
op het de kiezers leidende kleine deel der natie ver
sterking der clericale partijen zal tengevolge hebben.
Mag het nog maar wat meer eensgezindheid onder
de anti-clericalen teweegbrengen, dan is althans niet
al de moeite verloren.
De Haagsche Gemeenteraad heeft het jaarlijks op
nieuw terugkeerende adres van eenige ingezetenen
tot afschaffing der Haagsche kermis, andermaal ge
wezen van de hand.
Daarentegen heeft de Raad goedgekeurd de overeen
komst met de firma Coblijn c. s. tot overneming of
exploitatie van het badhuis te Scheveningen. Onder de
bezwaren, die bij velen bestaan tegen het overgeven van
het badhuis aan de particuliere exploitatie, telde vooral
de vrees dat er een speelhol zou ontstaan te Scheve
ningen. Nu zegt men, dat er in den Haag in de hooge
kringen toch al grof genoeg gespeeld wordt, zoodat
er niet nog een als bij oogluiking toegelaten ruime
gelegenheid voor hazardspel op de badplaats behoeft
bij te komen. De meerderheid van den Raad schijnt
echter gerust te zijn, dat de politie althans wel bij
machte zal zijn het spelen te beletten.
Ook wat de geldkwestie voor de gemeente betreft
moet er wel iets twijfelachtigs in de concessie 'of 't
contract gelegen zijn. Sommigen denken daarbij aan
zoo iets als de Biliton-zaak met de buitenkansjes die
daaruit door gelukkige particulieren gehaald en nog
te halen zijn.
Het Vaderland drukt zijn vrees ongeveer aldus uit
✓door de overeenkomst Coblijn c. s. zal men van de
gemeente-exploitatie af zijn, om in een
exploitatie van de gemeente en haai'
ingezetenen te vervallen.
Te Amsterdam is een beweging op touw gezet,
ten doel hebbende, dat de bevoegde autoriteit geen
verlof geve tot het herbouwen van den kruitmolen
«de Krijgsman" te Muiden, die vóór zes weken in de
lucht is gevlogen en bij welke gelegenheid het enorme
gevaar voor den omtrek is in 't oog gevallen, dat er
bestaat door de aanwezigheid aldaar van het groote
magazijn. Ware dat toch ook gesprongen, dan zou de
verwoesting nog veel grooter geweest zijn, terwijl men
zelfs meent dat daardoor de zeedijk, daar dicht bij
wel eens zoo beschadigd zou kunnen zijn dat ernstig
watergevaar kon komen.
Men maakt nu een adres gereed, en dit ligt reeds
ter teekening, oin allereerst te beproeven of het ge
meentebestuur van Muiden de toestemming tot den
herbouw zal weigeren.
Door particuliere ondernemers wordt te Amsterdam
een inrichting geopend, die in beginsel zal overeen
komen met de Halles Centrales te Brussel en te Parijs.
Het zal zijn een hal tot verkoop bij afslag en ooit op
andere wijze van allerlei levensmiddelen. De afslag
zou dagelijks 's morgens te 9 ure beginnen en
's Zaterdags ook nog op een later uur, (denkelijk ook
's avonds.) Men stelt zich van deze zaak veel goeds
voor, zoowel voor handelaars als consumenten. De zaak
wordt begonnen in de Kerkstraat No. 124, terwijl
men verwacht dat zij de kiern zal zijn voor een wezen
lijke algemeene hal op groote schaal.
Volgens het Dagbl. zal de plechtige opening van
het Prostitutie-kongres, in September a. s. te 's Hage
te houden, in de Trèves-kamer op het Binnenhof
plaats hebben, en zullen de vergaderingen verder in
het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen gehouden
worden. Dat 's vreemd; want de strijd der anti-pros
mannen is er immers een sans trève ni merci
