Z1ERIKZEESCHE COURANT.
voor het arrondis-
seiiieut Zifrikzff.
1883. No. 7. Woensdag 24 Januari.
86ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
B i n n e nï a n d.
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden f 1,Fr a n co per post jM,-
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad '10 cent.
PRIJS DER ADVERTENTIE N:
Per gewone regel 10 cent. Huwelijks-, G eb oorte
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, tie redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een tlag voor tie uitgave in te zenden aan den uitgever H. LAKENMYJi,
MIJMERING.
IV.
Slot.
Grondwetsherziening zonder program, ziedaar
de formule waartoe men liet tot heden nog
slechts gebracht heeft. Men behoeft geen diep
staatkundig inzicht te hebben, om te kunnen
erkennen dat dit niet voldoende is. Men heeft
volkomen 't recht om ontevreden te zijn over
de bestaande constitutie, men mag den wensch
koesteren dat deze grondzuil van den Staat
„anders en beter" worde, maar men zij
voorzichtig', want zulke onbepaalde negatieve
uitingen en onbestemde wensohen zijn niet vol
doende om een revolutie te wettigen, immers
een grondwetsherziening is allicht een, zij 't ook
vreedzame, revolutie. In 1847 vvist men wat
mén wilde; men wist toen zeer goed wat
Willem I in 1840 had geweigerd en waarom hij
dus maar liever abdiceerde, en wat Willem II
met zekere huivering aanzag. Maar toen men
eenmaal over den ernst van den toestand goed
had nagedacht werd de zaak doorgezet en de
Grondwet van 1848 was de vrucht van 't com
promis tusschen de kroon en de partij van
den vooruitgang. Men bracht het toen echter
nog niet verder dan tot een onvermijdelijk
noodige correctie van de grofste fouten van
't regeerstelsel dat sedert 1814 had geheerscbt.
Er bleef nog vrij wat onafgedaan hangen. Het
is wel jammer dat men in 1882-'33 zoo druk
praat over grondwetsherziening zonder'ter over
eens te zijn wat men nu nog wil verbeteren
van 'tgeen in 1848 is blijven steken. Moet
men de Grondwet herzien om haar af te breken,
dan mag de liberale partij haar doodkist wel
eerst laten timmeren. Doch dat kan onmogelijk
de bedoeling zijn. En toch is ook te Rotterdam
in „Burgerplicht" weder een stem gehoord, die
de lui verkondigde, dat als art. 194 dan zulk
een groote steen des aanstoots was, en men
door dat op te offeren den algemeenen vrede
kon verzekeren, men daarop ook maar niet zoo
stokstijf zou moeten blijven staan.
Zonderlinge redeneering! Alsof ooit de cleri-
cale partijen door concessies tevreden te stellen
zouden zijn!
Om echter tot de weet te komen van dien
weuseh om art. 194 losgelaten te zien, moest
die spreker echter wel afgegaan zijn op 't alarm
der tegenstanders van de openbare school, en
deze schoolbestrijders gronden zich op 't volks-
petitionnement, d. i. op een soort van plebisciet.
Zie ons daar waar we eigenlijk zouden moeten
wezen als 't waar was wat dezer dagen weder
meer dan eens verkondigd is, n.l. dat ,,'t volk"
de constitutie moet maken. Juist, ,,'t volk",
doch men verzuimt 't middel aan de hand te
doen om dien mijnheer ,,'t volk" zijn citatiebiljet
thuis te sturen, met genoegzame zekerheid dat
hij zelf en geen ander, geen ziele- of lichaams
verzorger van hem, 't biljet aanneemt en opkomt
om te zeggen hoe hij 't wil.
En zoo zit grondwetsherziening onvermij
delijk vastgeknoopt aan hervorming van 't kies
recht, d. i. aan verandering van de wijze
waarop mijnheer ,,'t volk" den mond zal ont
sluiten om hem zijn opinie te laten zeggen.
Welnu, zoolang men hiermede niet klaar is,
zegt de een, kan er van goede grondwetsher
ziening niets komen. Eu zonder grondwetsher
ziening kan men de kieswet met toebehooren
niet grondig verbeteren, zeggen de anderen.
Eilieve, wanneer zullen we uit dit kringetje
geraken.
Z I E R I K Z E E 2 3 Januari 1 883.
De voorstelling, die de Rederijkerskamer »Ruysch"
heden avond geeft, is van meer dan gewone beteekenis.
Als feestelijke voorstelling toch is zij gewijd aan de
herinnering, dat heden vóór 25 jaren de Kamer werd
opgericht. Het moet voor 't Bestuur en de leden streelend
zijn aan dat tijdstip terug te denken, nu zich daaraan
een in veel opzichten gelukkige geschiedenis verbindt.
»Ruysch" verkeert in staat van bloeizij is geliefd bij
de burgerijzij neemt een eervolle plaats inzij vervult
in een erkende behoefte van het sociale leven en voor
haar aandeel houdt zij den cultus der Kunst in eere
en draagt bij tot de ontwikkeling van beschaving
en kunstzin, van smaak en gevoel. Wij wenschen
»Ruysch" geluk met haar feest en inzonderheid brengen
we dien leden en bestuursleden, die reeds tot de
oprichters behoorden, ons welgemeend compliment.
Het Hollmann-concert is Vrijdag niet doorgegaan.
Vermoedelijk heeft dikte van mist vooral in de slaap
kamers der heeren artisten te Rotterdam hen verhinderd
van de anders gunstige reisgelegenheid gebruik te
maken om hier te komen en ons publiek hun gaven
te doen bewonderen.
De loting voor de nationale militie zal in Zeeland
plaats hebben: te Zierikzee den 24en, Brouwershaven
22en, Tholen 26en Februari, te Middelburg den 7en,
Vlissingen den 8en, Axel 12en, IJzendijke den 14en,
Sluis 16, Veere 19, Cortgene den 24 Februari, Goes
den 28 Februari en den 1 Maart, Kapelle; den 2 Maart.
Te Brouwershaven is aangehouden en naar het huis
van arrest alhier overgebracht een dienstbode uit een
hotel aldaar, verdacht van diefstal van geld uit het
hotel waar zij dienstbaar was.
Te Bruinisse is overleden Jan van Beveren, haven
meester, tonnenlegger enz., een man, die loffelijk
bekend was door de talrijke door hem verrichte
moedige daden tot het redden van schipbreukelingen
en andere op 't water in nood verkeerenden. Onder
scheidene gouden en zilveren medailles waren hiervoor
den braven man ten deel gevallen.
Te Goes is overleden de heer G. H. Kakebeeke,
van 1852 tot 1876 wethouder en steeds de vraagbaak
dier gemeente.
De heer J. L. van der Pauwert, vroeger redacteur
van de Goesche Courant, thans hoofd-redacteur van
de Middelburgsclie Courant, heeft van een aantal
vrienden uit Goes een kostbaar souvenir ontvangen,
bestaande in een fraai schrijfbureau.
De Min. van Marine heeft, in antwoord op een
verzoek der afd. Middelburg van de Schippers-vereeniging
»Scliuttevaer", om een licht op de Noordschans bij
de Klundert, te kennen gegeven, dat het voornemen
bestaat dit jaar den lichtopstand te Strijensas te ver-
I nieuwen en van een krachtiger licht te voorzien en
dus een groote verbetering in de verlichting van het
Hollandsch Diep zal worden gebracht.
Ons vorig nummer was reeds te ver afgedrukt om
daarin nog de treurige tijding op te nemen van het
ongeluk dat Vrijdagmorgen te Muiden heeft plaats
gehad. Het is nu niet meer noodig hier nog de herhaling
te geven van het verhaal dier noodlottige gebeurtenis.
Het ongeluk had nog veel grooter kunnen zijn en is,
de omstandigheden in aanmerking genomen, nog vrij
goed afgeloopen. Er moet toch niet minder dan 50 a
60,000 kilo buskruit ontploft zijn, een hoeveelheid
groot genoeg om een stad als Amsterdam te verwoesten.
Toch zijn er slechts weinig dooden en gewonden.
Hiertoe heeft vooral de omstandigheid bijgedragen dat
er niet veel werklieden in de gebouwen waren, daar
't juist schafttijd was. Voor 't overige wijst deze ramp
op het bedenkelijke dat er in gelegen is, als nagenoeg
geheel, ja we gelooven wel de geheele kruitfabricage
van Nederland op een établissement vereenigd is. Dit
mag voor de ondernemers voordeelig zijn, 't maakt
den omvang eener ontploffing grooter en 'tkan zijn
nadeel hebben in oorlogstijd. Vroeger vond men de
kruitmolens door het geheele land verspreid en de nu
en dan voorkomende ontploffingen die naar het schijnt
aan deze gevaarlijke industrie onafscheidelijk verbonden
zijn, verkregen niet zulk een omvang.
Het geheele getal dooden door de ramp schijnt te
zijn 10 werklieden, de zoogenoemde kruitbaas, de vrouw
van een der werklieden en een 19jarig jongeling van
Muiden, die in de stad op de brug doodbleef van
schrik. Het getal zwaar gewonden moet tien of twaalf
zijn. Den enormen omvang der ramp in aanmerking
genomen is het getal dooden en gewonden nog gering
te noemen. De burgerij van Muiden, vooral de brand
weer, heeft zich onderscheiden door gebrek aan moed.
Daarentegen is de flinkheid der weinige artilleristen
uit Muiden en der infanterie uit Naarden boven allen
lof verheven. Onderscheidene staaltjes worden vermeld
van de ongewone stoutheid der militairen, tevens van
hun tegenwoordigheid van geest, een en ander grooten-
deels wel een gevolg van de ferme aanvoering door
den luitenant Asbeck uit Muiden en den majoor Greve
uit Naarden.
In het jongst verschenen verslag van de werkzaam
heden der Algemeene Rekenkamer vindt men o. a.
vermeld, dat op een declaratie wegens reis- en verblijf
kosten van het hoofd van een der departementen van
algemeen bestuur, ook in rekening waren gebracht de
kosten wegens zijn reis naar het Loo tot het afleggen
in handen des Konings van den eed als Minister.
Naar het oordeel der Kamer konden deze kosten
niet ten laste van den Staat worden gebracht, vermits
het afleggen van den eed bij de aanvaarding van een
staatsambt steeds zonder eenige uitzondering is beschouwd
als een handeling, strekkende in het eigenbelang van
den benoemde.
De Minister, met de zienswijze van het collegie in
kennis gesteld, verminderde de vordering met het
bedrag der bedoelde reiskosten.
H. K. H. mevrouw de Groothertogin van Saksen,
geboren Prinses der Nederlanden, heeft aan het Rijk
ter plaatsing in een der Nederlandsche Musea ten
geschenke aangeboden een schilderij door Titiaan, voor
stellende een naakte vrouw in liggende houding, benevens
een edelman op het orgel spelende. Dit stuk, vroeger
in bruikleen gegeven aan liet Koninklijk Kabinet van
Schilderijen, wordt breeder vermeld onder No. 297
van den catalogus. St.-Ct.
De Oostenrijksche diplomatiek is niet gelukkig in
den laatsten tijd. Onlangs heeft zich de gezant te
Parijs, Wimpffen, doodgeschoten, thans is de secretaris
