voor het arrondis- senten! Zierikee.
I
1883, No. 4, Zaterdag- 13 Januari. 86ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
1
9.—u
9.
10.—
9.—
9.—
10.—
9.—
9.—
10.—
9.—
wmwÊmwmrn:
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND,
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden 1,Fr an co per post f 1,
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADVERTENTIE N:
Per gewone regel 10 cent. Huwelijks-, G eb oorte
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zeilden aan den uitgever H. LAKEiVMAlV,
Kam
|t. 667/j6
79»/,,
II '1023/t
1027/8
95V.
52 is/,.
I5
ï*"lu
82i/2
M'3/l6
123
64"/,6
64'/,,
65'/is
65'/»
80'/,,
11413/4
j>13/l«
24'/l6
■120'/»
49'=/,b
5'3/4
43'/»
1,161
2^61/2
jgzaam
tig op
9,20
7,20
lang-
5^80
^voérd
6,20
6,
indere
4,20
5,60
oebt.
10,25
9,50
puike
15,50
10,50
3.
45,—
9,—
MIJMERING.
11.
Grondwetsherziening is zeker een der ge
wichtigste staatkundige handelingen, die iu een
constitutioneelen staat kunnen voorkomen. Een
voik mag zich altoos wel goed bedenken, de
zaak aan rijp beraad onderwerpen, vóór het
er toe overgaat aan de fundamenten van zijn
staatsgebouw te roeren, al geschiedt dit ook
om ze te versterken, te verbeteren of meer
met den geest des tijds iu overeenstemming te
brengen. Dit is reeds waar, wanneer de her
ziening door onvoorziene staatkundige gebeur
tenissen noodzakelijk wordt, gelijk de herziening
van 1840 door zulk een politieke gebeurtenis,
de afscheiding van België, was noodig geworden
het zal dus' wel aan geen twijfel onderhevig
zijn als de herziening niet zoo rechtstreeks ge
provoceerd wordt door den loop der gebeurtenissen.
Zulke gevallen zijn het als grondwetsher
ziening weuschelijk' geacht wordt wegens de
politieke ontwikkeling van liet volk, zoodat zij
het middel wordt om op nieuwe ontwikkelings-
vormen den stempel van wettigheid en vastheid
te drukkenof als de iu verloop van tijd door
de ervaring ontdekte onvolkomenheden, fouten,
gebreken tot herziening nopen; of als politiek
verval ook de hoogste wet van den Staat heeft
aangestoken, zoodat herziening als van zelf
volgt als een revolutionaire of als een reactio
naire daad en dan nog beter is dan geheel
verval en versterf, die zouden leiden tot anar
chie of tot autocratie en despotisme; eindelijk
als de grondwet na langdnrigen dienst niet meer
past iu de lijst van den tijd, niet meer beant
woordt aan haar doel, niet meer de zuivere
uitdrukking is, voor zooveer dit bereikbaar is,
van den volkswil in verband inet de historische
en feitelijke toeslanden en omstandigheden.
Reeds vóór de noodzakelijkheid eeuer her
ziening wegens dit laatste geval algemeen wordt
erkend, of zelfs maar publiek ter sprake gebracht,
kan er dan reeds veel gebeurd zijn, dat eigenlijk
in strijd is met de grondwet; de grondwet
kan dan reeds feitelijk op zij gezet zijn ten
aanzien van sommige punten, zoodat op den
duur de herziening noodzakelijk wordt, zoo men
niet geheel onder de wankelbare meeningen
van 't oogenblik ten laatste zelfs den schijn
eener grondwet verliezen wil.
We verkeeren werkelijk eenigszins in dezen
gansoh niet gezonden toestand. Om iets te
noemenart. 82 „De leden stemmen, elk volgens
eed en geweten, zonder last of ruggespraak
met hen, die benoemen", is feitelijk vervallen
sedert art. 74 „De Staten-Generaal vertegen
woordigen liet gebeele Nedeiiandscbe volk",
niet meer letterlijk kan genomen worden, om
dat de meeste leden worden gekozen als partij
mannen, openlijk als zoodanig optreden en dus
openlijk ook verklaren, dat zij voor zich niet
voor bet gebeele volk maar slechts voor hun
partij, erger nog, voor hun zenders optreden.
Art. 74 is bovendien nooit een waarheid geweest,
omdat slechts een zeer klein deel der natie bet
kiesrecht bezit en zij, die geen invloed op de
benoeming kunnen uitoefenen, ook niet gezegd
kunnen worden vertegenwoordigd te worden.
Om waar te zijn zou art. 74 althans hebben
moeten luiden b.v. „De Siaten-Generaal ver
tegenwoordigen de door de kieswet aan te
wijzen kiezers". Art 91 zegt uitdrukkelijk, dat
geestelijken geen lid der Staten-Generaal kunnen
zijn, toch zit er een R. Kath, geestelijke
en nog wel in geestelijk gewaad in de Tweede
Kamer.
Zoo bestaan er meer afwijkingen en kunnen
er nog meer ontstaan, waardoor bet vaste,
fundamenteele, monumenteele, eerbiedwaardige
der grondwet er afgaat.
Grondwetsherziening in orde en regel is dan
altoos zeker nog veel beter dan dergelijk af
wijken en ter zijde zetten van de grondwet;
want dat de tijdelijke meerderheid in de Kamer
of in één van de twee, zoo naar omstandigheden
met de uitdrukkelijke bepalingen der grondwet
schippert en dus feitelijk bij herhaling kleine
veranderingen daarin brengt, is een groot kwaad.
Waarom zou dan ook niet op een goeden dag
eens een flinke slag geslagen kunnen worden
door de meerderheid van bet oogenblik 1 Dat zou
een coup d'état, dat zou een revolutie zijn eer
men er aan dacht.
Daarom schijnt het thans weuschelijk en ver
standig, maar met den stroom mede te gaan,
die grondwetsherziening drijft. Anders loopeu
wij gevaar zoo langzamerhand door een langzaam
maar zeker werkende aeoapavatie-politiek aan
de eene zijde en een al flauwer en laffer wordende
concessie-politiek aan de andere zijde eindelijk
iu een toestand te komen, dat de grondwet
haar prestige geheel verloren heeft en de natie
braak ligt voor de revolutie in reactionairen zin.
Is er echter zulk een stroom?
Wij voor ons meenen van niet.
Vóór het tot stand komen der schoolwet van
1878 werd door de anti-revolutionaire partij
't program en zoo dit al niet, dan toch de
leus „grondwetsherziening" opgestoken. Toen
de liberale partij te kennen gaf, dat zij daar
desnoods niet tegen op zag, werd 't woord in
getrokken. Dat was trouwens veel verstandiger
politiek; want langs den weg der concessies
verkreeg men al wat men weuschen kou.
Later is door de kleine partij, die de illuzie
van 't algemeen stemrecht koestert, het denkbeeld
van grondwetsherziening overgenomen. Doch ook
deze kleine partij is spoedig gaan inzien, dat
het algemeen stemrecht op politiek gebied tot
dezelfde resultaten zou leiden als op kerkelijk
gebied, n.l. tot de absolute heerschappij van
enkele slimme leiders door middel van de massa
der onbevoegden en dommen.
Intusschen heeft een tijdelijke regeering, welker
voortbestaan enkel te verklaren is door de flauw
heid en onderlinge verdeeldheid der liberale
partij en 't onvermogen elk op zichzelf -
der beide groote clerieale partijen, ook al van
aanstaande grondwetsherziening gewaagd.
Eu zie ons daar nu zoo als van zelf'tot de zonder-
liuge ontwikkelings-phase gekomen, dat de een
deu ander aankijkt met de vraag op de lippen
o ja, grondwetsherziening, maar wat zullen wij
dau eigenlijk aan de grondwet doen om ons
fatsoen te houden en haar te herzien! En nog
zonderlinger is dan verder deze uitkomst, waar
toe men nu laatstelijk gekomen schijnt te zijn:
welk fundamenteel beginsel, welken hoeksteen
van ons staatsgebouw zullen wij uit de grond
wet werpen, opdat de wereld toch maar kunne
zeggenzie, ze hebben hun grondwet herzien
Zoo verklaren we dat een vergadering van
wakkere mannen als „Burgerplicht" te Amsterdam,
er toe komt in ernst de vraag te stellenzal
bij eventueele grondwetsherziening de liberale
partij art. 194, d.i. het openbaar onderwijs,
maar niet prijsgeven?
Verklaarbaar is 'tdau ook, dat er in die ver
gadering radicaal-liberalen waren, die verklaar
den, dat men maar aldus moest doen immers
als de openbare school nu nog niet in staat was
zichzelf te handhaven, dan moest ze maar weg.
Zonderlinge redeneering
Kon men niet evengoed voorstellen leger,
vloot en koloniën maar los te maken van staats
bemoeiingen, omdat als deze dingen nu na bun
langdurig bestaan nog niet getoond hadden op
eigen beenen te kunnen staan, zij het wel nooit
zullen leeren
Slot volgt.
Binnenland.
Zierikzee 11 Januari. Met genoegen verneemt men,
dat onze stadgenoot de heer J. G. Tuijtel, is benoemd
tot tijdelijk leeraar in de Nederlandsche taal en Ge
schiedenis aan de Iloogere Burgerschool ter opleiding
voor Handel en Nijverheid te Haarlem, op een jaar
wedde van f 2200.
De voorbereidende werkzaamheden der restauratie
van den grooten toren alhier zijn aangevangen met
het aanvoeren der materialen voor de besteigering.
Naar wij vernemen zal besteigering plaats hebben
niet den geheelen toren rond, maar telkens om een der
contreforten te gelijk, zoodat het met bouten en schroeven
in elkaar te werken steiger achtmaal zal moeten ver
plaatst worden. Het werk zal bij het Z.W. contrefort,
dat het meest gehavend is, worden aangevat, en de
herstelling zal allereerst moeten strekken om het
gebouw voor verdere slooping door weer en wind te
dekken. In het restauratieplan is echter ook opge
nomen de vervanging van het bestaande geheel onpas
sende dak en kroonlijst-werk, door een trans en spits.
De uitslag der gehouden verkiezing van een lid in
den gemeenteraad te Goes is geweest dat herstemming
moet plaats hebben tussclien de heeren W. de Wilde
en D. Hildernisse, resp. kand. der Anti-revolutionairen
en Katholieken en der Liberalen. Er was bij deze
verkiezing een overvloed van kandidatenzelfs hadden
de liberalen er twee, voorwaar geen bewijs van een
dracht, die toch te Goes wel noodig is, zal de burger
lijke gemeente er niet evenals de kerkelijke geheel onder
de clericalen komen.
De ingetreden Oostelijke wind is een ware weldaad
voor de rivierkanten, waar de bevolking zooveel last
van het hooge water heeft. Het water is overal aan
het vallen en op de rivieren, zelfs tot beneden Rotter
dam, was de stroom voor een paar dagen zoo sterk,
dat de zeil vaartuigen er niet tegen in konden werken
en er groote drukte was voor de sleepbooten.
De fraaie stadsbrug over den ÏJsel te Kampen heeft
veel geleden, daar de geweldige afstrooming van water
een der pijlers van de brug heeft ontgrond, zoodat
èen gedeelte der brug wel 50 c.M. is verzakt, terwijl
