ZIERIKZEESCHE COURANT.
voor liet aiTOisis- seraent Zierikzee.
1882. No. 78.
Zaterdag 7 October. 85ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Binnenland.
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND,
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden f 1,Franco per post f1,
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADVERT ENTIEN:
Per gewone regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 52 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag- voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. LARENIIViS.
ZIERIKZEE, 6 October 188 2.
De Rotter d am sche Waterweg maakt het
onderwerp uit van een belangrijk vertoog, door den
Min. van Waterstaat opgemaakt als antwoord op het
voorloopig verslag nopens het wetsontwerp betrekkelijk
dat groote Rolterdamsche belang. Het blijft het denkbeeld
van den Minister, dat door normaliseering der rivier
van Krimpen af, door volhardende uitbaggering, door
afsluiting van de Botlek en verhooging en verlenging
der strekdammen in zee, eindelijk wel voldoende diepte
en voortdurend behoud daarvan te verkrijgen zal zijn.
Een belangrijke zaak voor het reizend publiek en
voor de aandeelhouders in den Ned. Centraal-
spoorweg is de in gang zijnde onderhandeling
tusschen de centraal-spoorwegmaatschappij en de Ned.
Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen,
strekkende om de exploitatie van den Centraalspoorweg
aan de Ned. Expl.-Maatschappij over te geven.
Voor ons Nederlanders is wellicht niet van belang
ontbloot te vernemen wat uit Londen wordt bericht
van den 3en dezer, nopens de algemeene vergadering
van aandeelhouders in de British North Borneo Com
pany. De voorzitter deelde mede dat de stamaandeelen
lang niet alle ingeschreven zijndaarom kon er geen
beursnoteering worden aangevraagd. De directeuren
vertrouwen evenwel, dat het ingeschreven kapitaal
voldoende zal zijn om de landen der Compagnie te
ontwikkelen. De admiraliteit heeft de vlag der Com
pagnie goedgekeurd. De munten der Compagnie
zijn gereed. De Compagnie heeft stoomgemeenschap
geopend tusschen Borneo, Singapora, China en Australië,
alsmede op verscheidene plantages. De Compagnie
moedigt Chineezen tot immigratie aan. Het onderzoek
naai- de guano-beddingen was teleurstellendmaar de
vogelnesten zullen naar China een goeden handel op
leveren. De ingenieurs der Compagnie vonden rijke
koper- en antimoniummijnen, als ook eenig goud. De
Compagnie heeft een belasting van 'IO°/0 op de wand-
productie, en een van 5°/0 op den invoer van alle
artikelen geheven, uitgezonderd werktuigen welke
dienen moeten tot ontwikkeling der kolonie. De indruk
der Londensche beursmannen is, dat de Compagnie een
mislukte speculatie is.
Met het oog op onze eigen handels- en koloniale
belangen in Indië en bepaaldelijk op Borneo is dit
laatste wel van het meeste belang. Als de met zoo
veel bluf en theater-toestel op touw gezette onder
neming door de Engelsche beursmannen zelf een mis
lukte speculatie genoemd wordt, behoeven wij er nog
niet veel concurrentie van te vreezen.
Die mislukking kan echter ook wel eens het doel
der ondernemers zijn. Zij zouden n.l., nu alles klaar is:
vlag, wapens, schepen en kanonnen, zich wel eens tot de
Britsche Regeering kunnen wenden om de zaak aan het
Rijk over te doen. Zoodra ze daarover maar even aan
't onderhandelen konden komen, zouden ook de nu
niet gezochte aandeelen wel terstond koopers vinden,
terwijl een Engelsch minister, die een plasdankje ver
dienen wilde, dan al licht een voorstel tot overname
der affaire zou kunnen doen, waardoor de Britten dan
een «ongezochte" aanleiding kregen om zich op Borneo
te nestelen en daar onze onmiddellijke buren te worden.
Te Rotterdam is dooi' de politie gevat en ter be
schikking van de justitie gesteld een Duitsche Rijn-
schipper, die verdacht wordt, den stuurman van de
Zierikzeesche stoomboot een messteek in den buik te
hebben toegebracht. Gelukkig is de verwonding niet
gevaarlijk.
Volgens de Midd. Ct. is er te Tholen een jongetje
van 6 jaar, dat nl zoo wijs is, dat hij behalve eenige
gebeden, de tien geboden, de '12 artikelen des geloofs
enz. o. a. ook den 119 psalm (528 regels) van buiten
kent. De knaap zal nu opgeleid worden voor ideootde
methode die men tot dusver met hem volgt is daar
opperbest voor.
Maandag-avond is van den laatsten tram van Middel
burg naar Vlissingen, op de hoogte van den Abeele,
een lampenist van den trein gevallen en overleden. Hem
werd een been afgesneden en de ongelukkige overleed
dien eigen nacht, nalatende een vrouw en 7 kinderen.
Blijkens een schrijven bij den heer Volck te Utrecht
ontvangen uit Hammerfest, was de «Louise", die de
«Varna" naar Dicksonhaven zou begeleiden, weder te
Hammerfest teruggekeerd met het bericht dat de Kara-
Zee zoo vol ijs was dat er geen doorkomen aan was.
Van de «Varna" werd in dat bericht niet gesproken.
Wel heeft de heer Volck bericht ontvangen dat de
heer Rust, die dcor eenige Amsterdamsche firma's als
handelsagent aan de expeditie was toegevoegd, met
een walvischvaarder naar Hammerfest is teruggekeerd.
De heer Volck wachtte spoedig nadere tijdingen en
deze zullen gewis door velen met spanning worden
verbeid.
De verontrustende althans heel onlekkere Atjeli-
literatuur breide zich met den dag uit en de toestand
in Atjeh moet waarlijk ongunstiger zijn dan men
wel denkt.
Het Bat. Handelsbl. deelt mede, dat het besluit tot
terugroeping van kolonel Haus genomen is zonder dat
de Raad van Indië daarover is gehoord. Dit doet denken
dat die terugroeping om eene of andere reden een
oogenblikkelijk noodige daad geweest is. Toch kan
dit wel niet zijn een afkeuring van Haus' houding,
daar de kolonel terstond in een ander kommando is
gesteld. Het kan wel zijn dat men het militaire gezag
in Atjeh weder eenigszins wil verheffen en daarom
een geheel nieuwen kommandant er mede belast. Het
schijnt overigens wel noodig het militair prestige
eenigszins te herstellen, daar dit thans minder dan
nul is en de militaire macht zoo goed als overgegeven
is aan de Atjehsche benden. Zich ernstig verweren mogen
de militairen niet, als zij de kampongs «tuchtigen"
en bij geval de huizen der tegen ons in de wapenen
staande Atjehers in brand steken, moeten de officieren
zich daarover verantwoorden, en als dan de betrokken
Atjehers met een leuk gezicht bij de burgerlijke auto
riteiten komen vertellen, dat zij goede vrienden van
het gouvernement zijn, moeten de officieren hun nog
schadevergoeding geven bovendien. De christelijke
lankmoedigheid en grootmoedigheid schijnen door onze
autoriteiten zeer in beoefening te worden gebracht. Als
toch de Atjehneezen Hollandsche soldaten of officieren in
handen krijgen, snijden zij hun neus en ooren af en
martelen hen op allerlei manieren dood. Maar als er
Atjehneezen door de onzen met de wapens in de hand
gegrepen worden, dan laat de autoriteit ze dadelijk
weer loopen. Op Java liep het gerucht dat het 5e bataljon
van Samarang naar Atjeh zou gezonden worden.
Bij het graf van den onlangs gesneuvelden schout
v. d. Zijl, zijn den Gouverneur Pruys v. d. Hoeven
de woooden ontvallen «een v ij a n d e 1 ij k e kogel
heeft hem weggenomen"; doch toen beet de heer
v. d. Hoeven zich op de lippen, want hij bemerkte
dat hij zich had versproken en had moeten zeggen
«een vriendelijke kogel" of een kogel van een
bevriende hand of zoo iets, of wel een kogel van
een onzer Atjehsche vrienden.
Op een ander punt van Soematra hebben wij mede
een aanmerkelijk verlies geleden. Den 25 September
was een stoombarkas van Z. Ms. schroefstoomschip
«Watergeus" op de Indragirie-rivier bezig met de
visitatie van inlandsche prauwen, toen zij werd aan
gevallen, met het treurig gevolg dat de luit. ter zee
2e kt. N. J. Gips en de matroos 2e kl. M. H. van
Essen gedood en de machinist le kl. H. Kremer
gewond werden; terwijl de machinist-leerling '1e kl.
C. H. Kammeijer is verdronken.
Men leest in het Hbl.«De treurige tijdingen uit
Indragiri, door de Staats-Ct. vermeld, tegelijk met
het bericht, dat in Atjeh de cholera epidemisch heerscht,
komen al zeer ongelukkig na de droevige berichten
omtrent den toestand in Atjeh in de laatste weken
bekend geworden.
«Wat Indragiri betreft, deze landstreek, behoorende
tot de residentie Riouw, ligt op Sumatra's Oostkust
tusschen Siak en Djambi, is in '1838 doof een verdrag
met den Sultan, onder Nederlandsch rechtstreeksch
gezag gekomen. Eenige maanden geleden zijn er moeilijk
heden ontstaan, omdat het inlandsch hoofd, de «Soetan",
weigerde een zijner bloedverwanten, die zich aan
verregaande knevelarij had schuldig gemaakt, uit te
leveren. Na het verschijnen van een oorlogsschip,
beloofde hij echter de uitlevering, maar zonder daaraan
te voldoen. Ook aan de oproeping om zich te verant
woorden voldeed hij niet en daarom werd de Indragiri-
rivier in Maart j.l. door de Indische marine voor uit
en invoer gesloten. De laatste berichten schenen een
bevredigende oplossing te beloven, maar uit het ont
vangen telegram blijkt, dat de geest der bevolking
slecht is geworden en de bemanning van een stoom
barkas deerlijk is gehavend. Er zal natuurlijk een
strenge tuchtiging volgen, maar de toestand van Indië
eischt blijkbaar groote zorg."
Dat het noorderlicht gepaard gaat men groote
magnetische storingen, zoogenaamd magnetische on-
weders, is bekend. Merkwaardig zijn dan ook de pho-
togrammen der zelf registreerende magnetische variatie
instrumenten op Zonnenburg (Kon. Ned. Met. Instituut).
De kromme lijnen vertoonen de grilligste figuren en
stellen ons in staat de storingen van oogenblik tot
oogenblik na te gaan. Zoo blijkt onder anderen, dat
de naalden der drie registreertoestellen (een voor de
declinatie, een voor de horizontale intensiteit en het
derde voor de verticale intensiteit), reeds Maandag
morgen te tien uur in buitengewone beweging kwamen.
Om half twaalf bereikte de storing een grootte van
ongeveer 45' (verticale intensiteit), daarna nam zij
gaandeweg af tot 5 uur, toen zij weder aangroeide
tot 55'. Te zeven uur bereikten zij in den tijd van
één kwartier de buitengewone grootte van '1° 25
welke storing tot half acht duurde; tusschen half
tien en half elf kwamen nog twee afwijkingen voor
van 1° 5' en tusschen 's nachts half een en half
twee een afwijking van 30', daarna kwam alles weder
tot rust. De getallen-opgaven zijn alle genomen van
het instrument voor de verticale intensiteit. De. storingen
in horizontale intensiteit bereikten een bijna even
groote waarde, die in de declinatie verreweg de kleinste.
Te Utrecht heeft een «dapie", zich uitgevende voor
barones en beschermvrouw eener liefdadige ver-
eeniging, zich bij een familie ingedrongen, de contri
butie geïnd en bij het heen gaan nog twee fraaie vazen
uit het salet medegenomen.
Een «electrische dame", die bij een onderneming
van een «pakt de leuning"affaire in dienst was
en laatstelijk te Arnhem in Musis-Sacrum, den lieden
de leuning liet pakken, is van daar verdwenen, nadat
zij het goud van de vrouw van haar impressario had
ingepakt. Door de politie achtervolgd, is zij, nadat ze
pas de leuning van de Belgische grenzen was over-
