ZIERIKZEESCI1E (MRAYf.
voor het arroniis- seinent Zier
1882. No. 7. Woensdag 25 Januari. 85ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
BISMARCKS IDEAAL.
in.
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden f 4,Franco per post f 4,
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER AD VERTENTIEN:
Per gewone regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 25 ct
Alle slakken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. LAKENBIAN.
(S I o t.)
Van groot belang voor de juiste beoordeeling
van den tegemvoordigen staat van zaken, is het,
nategaan van welken aard het protectionisme
is, waarin thans de Rijks-kanselier 't heil van
Duitsckland zoekt en waarmede hij de bekroning
van bet gebouw zijner idealen hoopt te be
werken. Is het dat oudervvetsche protectionisme,
berustende op de onderstelling dat de staat
huishoudkunde een soort van politie is, die de
vaderlijke regeering naar willekeur zus of zoo
kan uitoefenen? Het is dit niet; maar ware
het dat protectionisme, men zou er vrede mee
kunnen hebben, want de protectie eener vader
lijke regeering, die zoo machtig is als 't door
Bismarck gestichte Duitscbe Kijk, vermag veel,
en vooral omdat toch absolute vrijheid van
handel en industrie nimmer bestaan kan zoolang
er afzonderlijke staten zijn, elk met een eigen
huishouding. Het protectionisme van Bismarck
is echter van geheel anderen aard, het is of
wordt op onnatuurlijke wijze vermengd eu ver
ward met het socialisme, en dat geeft een
monster, een wauscheppiug. Protectie en soci
alistische droomerijen, wat kan daar van komen?
Het doel, heter gezegd de illuzie, is dat de
leden der Duitscbe natie individueel zullen
vooruitgaan door het monster-systeem der soci
alistische protectie, d. i. natuurlijk dat de som
Van elks levensgenot zal verhoogd worden, en
wel in dubbele redennegatief door het ver
minderen van druk, positief door gelijkmatiger
verdeeling van het levensgenot. Het is echter
zoo klaar als de dag, dat om dezo illuzie ver
wezenlijkt te zien, vermeerdering' van productie
noodig is. Br zal das meer moeten gearbeid
worden en daar het nog zoover niet is dat
Duitschland geheel op zichzelf staande zijn be
volking kan voeden op den voet van een
betamelijke welgesteldheid, zoo zal er meer
geproduceerd moeten worden, waarvoor het
buitenland in ruil de genietbare zaken wil
geven, die voor de verhooging van het levens
genot der individuen onmisbaar zijn.
Kan dat? Als het kon waarom is 'tdan
niet sinds vele jaren gedaan, waarom neemt
dan eerder 't gebrek toe, dan dat de welvaart
zou stijgen. Vóór 1866 betaalde de Pruis
slechts weinig belasting; thans bezwijkt hij
schier onder den last. Als men uit de openbare
schatkist socialistische operaties wil gaan be
kostigen, clan moeten de belastingen nog al
hooger worden opgedreven.
Zal vorst Bismarck de rijke Duitscbe jonkers
wat nitkleedeu Maar 't Duitscbe jonkerdom
is juist niet door zijn groote schatten vermaard.
Zal hij de „genadige heeren" naar de fabrieken
zenden, om ook te helpen werken voor de ge
meenschappelijke tafel
Zal hij den weinigen rijken Joden die Duitsch
land telt wat aftappen? Maar dat geeft in
't uiterste geval slechts wat milliarden, en in
de milliarden zit 't geheim der algemeene wel
vaart niet; dat heeft men nu ondervonden.
Sinds al het zilver in goud is verwisseld is het
zilver weg eu 't goud ziet men ook niet; als
men 't overvloedig zag, zou men zoo niet
klagen.
Het komt ons voor, dat vorst Bismarck meer
en meer stappen doet in een doodloopeude
straat.
Het is waarlijk geen opwekkend gezicht,
dat hij nu de liberalen waardoor hij en Pruisen
groot geworden zijn, van zich afstoot en ver
smaadt, alsof zij het kunnen helpen dat de
groote machine knarsend eu schurend loopt,
en dat hij daarentegen heil zoekt bij de clericale
van beiderlei kleur, zsvarte en groeue. Zal zoo
het ideaal worden verwezenlijkt
Wij twijfelen met een groote twijfeling,
gansch zeer.
Het heeft veel schijn alsof Prins Bismarck
tot zijn tegenwoordige zonderlinge staatkunde
is vervallen bij wijze van uitvlucht, nadat hij
de vruchten zijner veeljarige pogingen om
Dnitschland niet enkel naar buiten gevreesd
en militair groot en sterk, maar ook inwendig
rijk en welvarend te maken, achtervolgeus zoo
snel heelt zien wegteren door het mislukken
van den kamp tegen de ultramontanen, en
mogelijk ook eenigermate onder den invloed
van de vrees voor revolutionaire woelingen der
Duitsehe socialisten. Deze laatste omstandigheid
schijnt wel in aanmerking te moeten genomen
worden, daar de herhaalde moordaanslagen in
Duitschland en de woelingen in Rusland, ofschoon
alle op rekening der socialisten gesteld, toeligeens-
zins bet socialisme dermate in minachting ge
bracht hebbendat er in Duitschland geen
gevaarlijke socialisten meer zouden zijn. Men
ga slechts na, welke groote stemmentalen de
Duitsehe werklieden telkens bij de verkiezingen
aan de zoogenaamde socialistische kandidaten
gaven.
Het was een stout bestaan van den staats
man, zich aan het hoofd dier met socialistische
sympathieën behebte scharen van werklieden
te plaatsen en dezen de illuzie voor te spiegelen,
dat hun wenscheu tc vervullen zijn door een
geheelon ommekeer in de handelspolitiek. De
direct belanghebbenden in deze, de groote
handelaren eu indnstriëelen, waren tegen den
halsbrekenden sprong. Velen zijn later bijge
draaid, doch lang niet genoeg om de achter
uitstappende nieuwe handelswetten er door te
krijgen. Zoo kwam bij den eersten sprong nog een
tweede van niet minder beteekeuis: de toena
dering tot de ultramontaansche en andere ele-
rioalen, gepaard met een dubbelzinnige houding
in de anti-semietenkwestie, waardoor veie Ber
lijusche orthodoxen eu veel gemeen werden
beliefd. Ook ziet men een aantal neringdoenden
en kleine indnstriëelen de nieuwe opgaande
sehijnzon met hoop begroeten.
Doch dit alles is een hoogst gewaagde en
gevaarlijke politiek. En nil heeft Bismarck zelf
met ronde woorden in den Pruisischeu landdag
verklaard, dat hij voor zich nog niet weet,
over wolken boeg hij 'tin het voorjaar zal
wenden en met welke ingrijpendedaadop'tgebied
der handelswetgeving hij zal aankomen. Waar
moet dat heen, als hij, na eerst zooveel om
vergeworpen en zooveel illnzies gewekt te
hebben, zelf erkent, niet recht te weten wat
hij wil! Als hij dit wel wist, zou het toch al
een vreemde politiek zijn te zeggen dat hij
niet weet.
De grootste zonderlingheden hoort men ver
kondigen uit de geheimzinnige wolk, die den
man van Varzin omhult,. Zoo b.v. deze tegen
strijdigheid: „van de organisatie der groote
industrie gesteund door den staat is alleen heil
te wachten" en „de gilden moeten weder in
eer hersteld worden." Daar staat de ijzeren
man tussclieii, ter rechter en ter linkerzijde
met de uitgestrekte armen zwaaiende, 0111 alle
tegenstrijdige winden tegelijk te bezweren. Dat
zal modelij k gaan.
Nog grooter tegenstrijdigheid is deze, dat
met het vleien van de menigte inet socialistische
illuziën gepaard gaat een opschroeven van het
cesarisme. Staat niet de boodschap van 4
Januari gelijk met de verklaring dat voortaan het
absolutisme in Duitschland zal gaan heerschen
eu dat de parlementare aera gesloten staat te
worden? Een regeering die zich almachtig ver
klaart, moet dit ook zijn, ot zij bereidt zich
zelve den val.
De levensvraag voor Duitschland is, dunkt
ons, dezelfde als die voor alle groote en kleine
natiën tegenwoordig, een enkele Amerika
uitgezonderd, en deze levensvraag is: hoe kun
nen wij concurreeren met de andere natiën, nu
van dag tot dag de grenzen meer wegslijten
eu de gebeele beschaafde wereld één aaueen-
liggend veld van concurrentie wordt? Duitsch
land kan deze vraag trachten op te lossen op
velerlei wijzen door goedkooper productie, door
beter productie, door veel grooter productie,
door afsluiting' vau eigen terrein. Goedkooper
productiemaar de Duitsehe arbeider lijdt
thaus reeds gebrek en moet het laud verlaten
om elders brood te zoeken. Beter productie
maar de Duitsehe industrie is op de laatste
wereldtentoonstellingen geregeld geslagen. Door
veel meer productie danzal dit iets be-
teekenen, daar dient het productie van voedings
middelen te zijnwant van andere artikelen
is sinds een dozijn jaren reeds overproductie
geweest. Restafsluiting, consequent pro
tectionisme, eu deze wordt nu beproefddoch
het is klaar dat zij alleen dan iets kan geven
als het land zich zelf kan helpen, de natie
zich van eigen bodem voeden kan, en dit is
zoo niet,
Wij zien niet in, dat de tegenwoordige poli
tiek van Bismarck iets andei's dan teleurstelling
zal baren, en dat hij ooit zijn ideaal zal ver
wezenlijkt zien gelooven wij niet.
Hoogst gewichtige tijden gaat Duitschland
tegemoet. De liberale periode is omzelfs
het jonge Duitsohland, vertegenwoordigd door
3000 a 4000 Berlijusche studenten, loopt dominé
Stöcker na en buigt den rug voor den stok
der politie-agentcn. Zelfs liet oude Jonge Duitsch
land iaat zich medcsleuren door den terugklot-
senden stroom; getuige de groote geeftdrift die
de reünisten der Berlijusche universiteit bezielde
