ZIER1KZEESCMË COI RA M
voor het arronis- >«èrx sement Zierikiee.
1881. No.
Zaterdag- 12 November. 84ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Binnenland.
Dwalende Philanthropic.
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VEI.}DAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden 1,Franco per post ƒ1,-
Afzonderlijke noraraers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PEIJS DEE AD VEETENTIËN:
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 cl.
Alle stukken, «te redactie betrelfemle, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. LAKEMïAN.
Slot.
Men mag aannemen, dat al wat in liet door
ons als aanleiding dezer regelen genomen stuk
van bet Bolt. Nbl. geschreven, over herhalings-
en inbalingsonderwijs, voornamelijk betrekking
beeft op de lagere volksklassen: arbeiders vau
allerlei aard, geringe beambten en dergel. zijn
bet doorgaans, die hun kinderen niet gezet
noch langdurig genoeg de school doen bezoeken
of nog erger, ben geheel daarvan doen verstoken
blijven. Zoo van eeuige klasse der maatschappij
de regel geldt, dat wat in de jeugd, in de
schooljaren, niet geleerd wordt, op later leeftijd
io den steek blijft, dan is 't wel van deze klassen,
waar zooveel voorkomt, dat bovendien nog
indirect of direct het loeren en ontwikkelen
der jeugd in den weg staat. Er zijn wel is
waar enkele uitzonderingen, enkele gevallen
van flinke joDgens en meisjes wieu bet nog
gelukt later althans eenigermate in te halen
wat vroeger verzuimd of niet genoeg behartigd
was, doeb deze zeldzame uitzonderingen bevestigen
den regel nog des te meer: wat Pietje niet
leert, leert Piet nooit. Zeer terecht wordt dan
ook algemeen als een ouomstootelijke paedago-
gisobe grondregel aangenomen en erkend, dat
de jeugd de leertijd is, dat de schooljaren voor
de kinderen der lagere volksklassen den leertijd
bepalen, en daarbij leoren de feiten, dat deze
leertijd zieli niet verder uitstrekt dan gemiddeld
tusschen de 6- en 11- a 12jarigen leeftijd. Ons
geheele lagere schoolwezen is hierop gebaseerd.
De treurige ervaring, dat ons volk over't algemeen
zonder zeer dringende aanleiding den boven-
genoemden leertijd niet verlengt, maar veeleer
besnoeit en verkort, zoodat al zeer spoedig na
het verlaten der school de kinderen veel van
bet geleerde weer kwijt zijn, zal wel de voorname
drijfveer voor den wetgever geweest zijn om
't herbalingsonderwijs de plaats van de oude
avondschool te doen vervangen. De illuzie is
dat door dat herbalingsonderwijs bet geleerde
zal onderhouden worden, van zelf ook uitgebreid
en in alle geval vastgehouden tot op den
ingang van den volwassen leeftijd, wanneer er
eenige kans bestaat dat 't individu zelf't belang
van iets te weten en te kunnen zal inzien, en
dus zelf 't geleerde wel zal bijbonden en voor
't leven dienstbaar maken.
Inderdaad is die illuzie niet overdreven. Als
er iets of veel meer dan thans wordt gedaan
om trouw schoolbezoek en langdurig genoeg
schoolgaan te bevorderen en als streng de hand
er aan gehouden wordt, dat de herhalingsschool ook
wezenlijk een zoodanige zij en geen inbalings-
school, geen hospitaal voor verongelukten, dan
zal werkelijk het peil van ontwikkeling onzer
volksklasse na eenige jaren aanmerkelijk rijzen.
Maar we ineenen, dat de philanthropic schro
melijk dwaalt als zij meent, dat 't kwaad door
verzuimde of zeer slecht gebruikte leerjaren
(d. i. schooljaren van 6—12) eenmaal gesticht,
door inhalingsscholen is weg to nemen. Dit
is in den regel een onmogelijkheid; geld, tijd
en moeite daaraan besteed zijn weggeworpen
't geeft niets.
Gaf 't maar enkel niets! Doch 't doet erger
dan dat, 't sticht kwaad, overgroot kwaad
tegenover niet noemenswaard nut.
Door inhalingsscholen te stichen zal men het
schoolverzuim in de baud werken zonder de
aangenomen leerlingen noemenswaard te kunnen
ontwikkelen. Gelijk de oude avondschool in den
regel was een verleidelijke gelegenheid om de
dagschool te ontloopen, zoo zou de inhalings-
school weder een nieuw verleidelijke gelegenheid
zijn om den leertijd ongebruikt te laten voorbijgaan.
Het lager schoolwezen is op dit oogenblik
nog niet volledig georganiseerd: er ontbreekt
nog op vele plaatsen ruimte om de leerlingen
te plaatsen en er ontbreekt nog onderwijzers
personeel. Maar er is toch over 't algemeen
wel zooveel gelegenheid om lager onderwijs
te ontvangen, dat men zeggen mag dat zij, die
in onwetendheid opgroeien, dit door éigen schuld
doen. Men dient dat kwaad te laten doorzieken
en er niet mede te marchandeeren.
De scholen om in te halen zullen zeker
mislukken. Dan kan de philanthropic scholen
voor volwassenen ongelelterden stichten daarna
kan zij 't met scholen voor oude lieden probeeren.
Philanthropic deed wijzer met al dieonuitvoerbare
kunsten maar na te laten.
Laat alles in 't werk gesleld worden om bet ge
bruik van de bestaande natuurlijke gelegenheden,
om onderwijs te ontvangen te bevorderen. Laat
zoodra lokalen en personeel voldoende zijn,
't op de invoering van leerplicht toegelegd
worden; docli laat ziekelijke, niets dan teleur
stelling barende en de verwaarloosde aankomende
jongelingschap misleidende instellingen als inha
lingsscholen noodwendig zijn, maar wegblijven.
IEllIKZEE, 11 November 188 L.
De op 7 Nov. gehouden verpachting der poldereigen-
domme» van Schouwen heeft opgebracht f 2411,77Y2.
De op gisteren alhier gehouden St. Maartens-paarden-
mnrkt was minder druk dan de voorjaarmarkter
waren 64 paarden aan de lijn. Eenige zaken werden
gedaan. Er waren veel buitenlieden in de stad en
het weder was niet ongunstig.
In de zitting der Tweede Kamer van Maandag was
o.a. een brief ingekomen van Jhr. J. L. de Jonge,
lid voor het district Middelburg, houdende mededeeling,
dat hij wegens zijn aangenomen benoeming tot een
met het lidmaatschap der Kamer onvereenigbnre be
trekking, zijn ontslag neemt als lid der Kamer.
Het schijnt dat de eedskwestie allengs een vrij
belangrijk politiek vraagstuk bij ons zal worden, een
van die zaken, die gelijk een van 't dak rollende
sneeuwbal het voorkomen eener lawine krijgt, veel
meer omvang en strekking erlangen dan aanvankelijk
kon vermoed worden.
In den Haag i9 de Doopsgezinde gemeente weder
hernieuwd, die daar in staat van verval schijnt geweest
te zijn. In hoever dit met de eedskweslie in verhand
slaat weten we niet; wel heeft dr. Sepp van Leiden,
die de inwijdingsrede heeft uitgesproken, waarvoorde
Eemonstrnnlsche kerk was afgestaan, gesproken over
den doop en den eed als de twee hoofdpunten, waarin
zich het kenmerkend onderscheid der Doopsgezinden
naast de andere Protestanten openbaart.
Z
Maar wat van meer rechtstreeksch belang is, dat
is een door den heer van Houten aangekondigde
interpellatie. In de zitting der Kamer van Maandag
gaf die heer den wensch te kennen der Kamer verlof
te vragen om tot de Eegeering enkele vragen te lichten
naar aanleiding van een bericht in de dagbladen,
volgens hetwelk de Eegeering een beschikking heeft
genomen in de zoogenoemde eedskwestie. Tot toelichting
herinnerde hij bij de behandeling der intcrpellatie-
Heydenrijck te hebben gezegd, dat bij meende, dat het
debat tot een practisclie uitkomst moest leiden, doch
dat het hem voorkwam dat allereerst moest blijken of
de handelingen der Eegeering in overeenstemming
zouden zijn met hetgeen als de voornemens der Ee
geering van de groene tafel was aangekondigd. Sprekers
hoop, dat de debatten, over dit vraagstuk in en buiten
de Kamer gevoerd, de Eegeering nog zouden terug
houden van een beschikking als die thans volgens de
dagbladen i9 genomen, is helaas ijdel gebleken en
van het standpunt der Eegeering wil hij dus door
zijn interpellatie doen beslissen of al dan niet door
haar interpretatie van art. 83 der Grondwet afbreuk
wordt gedaan aan liet groote beginsel, daarin neder-
gelegd en waaraan wij allen zoozeer zijn gehecht.
Spreker meende daartoe reeds de eerste bijeenkomst
der Kamer te moeten aangrijpen en de zaak opnieuw
aan de orde te moeten brengen. Tengevolge toch van
de gevallen beslissing is thans de keuze van een ge
meenteraadslid te Assen, door de kiezers gedaan,
zonder effect gebleven, subjectief om dat de gekozene niet
bereid is den eed af Ie leggen, en objectief volgens velen,
omdat er geen eedsformule is te vinden voor iemand,
die tot geenerlei kerkgenootschap behoort. Het moet
z. i. blijken of de Kamer in dezo de zienswijze der
Eegeering deelt, of zij van meening is, dat de Grondwet
in deze al dan niet richtig is geïnterpreteerd: zoo ja,
dan is de grondwet zoozeer rnet zichzelf in strijd,
dat zij gewijzigd moet worden zoo neen, dan behoort
langs den weg der ministeriëele verantwoordelijkheid
een einde gemaakt te worden aan den ouhoudbaren
toestand. De vraag of de Grondwet al dan niet in
den geest onzer conslitutioneele beginselen is toegepast,
mocht z. i. niet van het petitioneereu der rechtstreekscbe
belanghebbenden afhankelijk gemaakt worden. Het
geldt hier geen personeele kwestie, maar een vraag
van algemeen belang. Vandaar dat hij verlof voor zijn
interpellatie heeft gevraagd.
Op voorstel van den Voorzitter is besloten over liet
toestaan van liet gevraagd verlof nader te beslissen.
Sedert eenige dngen is de toestand vau den lieer
Idzerda weder verergerd.
Toen de edele valkenjacht nog hier le lande bestond,
waren er valkeniers in overvloed; nu behoort het tot
de zeldzaamheden met een valkenier in aanraking te
komen. Jaarlijks komt echter de heer Nollen uit
Valkenswanid en spant gedurende eenige maanden
zijne netten in de heide, tusschen Kromvoirt, Helvoirt
en Nieuwkuik, om valken le vangen. Gedurende dezen
herfst zijn een 12tal door hem verschalkt, waaronder
4 stuks behoorende tot die soort welke door hem
afgericht en tot hooge prijzen naar Engeland gezonden
wordt.
Ofschoon nadere berichten ontbreken, heeft toch
een telegram uit Point de Galles (Ceylon) vermeld,
dat te Kaap Dondera, de zuidelijke punt van dat eiland,
een boot met 27 schipbreukelingen van de //Koning
der Nederlanden" is aangebracht. Onder de geredden
bevond zich eeue vrouw. In het geheel zouden
dus drie booten met 83 mciischen terecht zijn.
Men heeft ook vernomen, dat zooveel mogelijk al
de pakken van de mail gered en in de onderscheidene
sloepen verdeeld zijn.
