379, We 94, Woensdag 26 November. 82ste jaarg
imil
Binnenland,
HE:- -.is OD uobristV'-in de stiv.ien en aehter-
m kad-fj an o.ij'-en. Beu vuile, kille
S| -.-er kei donke» water van baren
6n' mankt het Mra.L tot een oord
&9
u rende
id oVIen
de alles
ikt kunnen v
kten. Eo
op de.
iwsliiug dó/
baling. I,
bewerkt deze 72-95
vreven en geUpH
spoedige en
ndeling nauwluH
nfoorstigheiu, br;<:|
vurige or.ij
uit e
lekten
..80, ƒ1.85, f3,
franco aanvrag I
thekers in
t fce Londen. ófl
iesman
Le Zk.iïfa
S T R A N J U T T E N.
>V<t ge wat dit is, Lezer? Dan zult ge ook
wat ik daarover ga philosopiieeren.
'•e het eelitst niet, ia dan dit artikeltje
'PE-,; V'.;t tl van stranjntten een heldere
-evtiu kan ik niet iu zoo weinig
e,.?. ik hier tot mijn beschikking heb.
ii.et -«e eigenaardige ailing van het
c iu den mensen hebben gezien, er
i..,rit er althans veel van. hebben
ïerd!-!. oc. te weten wat het zegt
rti-U'.
■E awoners en allen, die aan onze
JL.,, ju., brood zoeken, weten wat bet is.
Vbör S*a is 't woord stranjutten er een vat.
gM,.,, aangenamen, welgeva^ligen .klank; ja
dat alien die 't hooren als
mèt e.seiche i>e schokken treft, hen bezielt met
een ti-esio'idi ?n vuur, die alle guurheden van
i we-.? oo gevaren van zee en zandbanken
rtoeh iröisêéfev.
derlv-rsK. dat men ontvl'edt zoodra
SBu-r. -is men aedwongen was er i, komen,
en Ma wi vermijdt ais men er niet mmdig
Slechts krassende raven er. kraam.-
nóg op de dorre kruinen van 't een-
diiin.
dichte verraderlijke damp hangt a's een
n over d» zee, en juist waar deze de ver-
vulnhe zandbanken ouder haar be-
sd' -.vutc-.-'lak verbergt, is die nevel
en belet "ii het turend oog van den
wSskeriiits feusitorens.en de dobbe-
merken in het vaarwater te zien.
kl.'akt door dorp en stad do mare: er
schipeensklaps komt er leven en ge-
va; 'sa drift, waar kort te voren niets
Ir.üderigSÜ en saaie stilte. De groepen,
even te voren nog zaagt staan blauw
er. bibberen op de tochtige hoeken van
«i havens, ontbinden zich in vlugge,
«••..-orde individu's. Schepen, schuiten
,i'.e- wat maar drijven kan, wordt
njen verdringt elkander, 't woelt
c.ur om aan boord te komen, tien
onder den arm, een stuk brood en bet
.-act 'voost uit Schiedam in den zak;
mrr.e zeiien worden losgemaakt., 't ver-
muwwerk aangehaald e" daar vaart
wosïdè vloot van stoute water
fee;;; want er zit een schip! Het zit
euwe Zand, of op 't Oude Zand, of op
rdvaardet, of op den Ouster, 't zit
't zand, 'i verraderlijke zand var de
aars-familie van zandbanken, die JtSan-
aloute watergeuzen! Wie. kent de
kustbewoners niet; hoe zij zonder
dralen bun leven duizendwerf wagen
van de in levensgevaar verkeerende
otori te redden. Hoe menigmaal werd
i van een in nood verkeereud «ee-
ueadon aan wal gebracht door weinige
mannen in kleine hulken, waarin dj
klippen, mist en koude durfden tarten
e - cv op 't noodsein en 't hulpgeschrei!
ook niet die koene schippers onzer
die in 't kwade jaargetijde schier
dag en wc:.; vee; liggen achter hun kokenden
^Hn: -c'üeiijk naar buiten ta snorren, zoodra
j^^BUcrs van den Imogen vuurtoren een schip
pgemrkt, dat hun hulp kan noodig
welks bemanning wellicht handen-
«riageBé nr.::; die hulp uitziet!
Eigetioaang is de drijfveer!Neen, zwijg
B- ral 't égoïsme; want. daar is meer dan dat.
Daar ia sprake van een hwg ernstig spel om
leven en dood, een spel waarbij wel iels te
winnen ia: menschenleveus in geld, maar waarbij
ook geld en monsehenlevep° Le verliezen zijn.
Doch dit alles is geen stranjutten. 't Stran
jntten vangt pas aan wanneer eenmaal 't schip
zit. Als een der breed ca steil geragde zonen
van de familie Banjaart hes trotsche zeekasteel
heeft gevat op ziin ijzcrhcvde schoften eu de
golven er mede spelen en willen boosaardig
spel! het nu oc..s lochng opheffende, 't dun
weer valseh neersmakkeudj, zoodat de ribben
kraken tot bet eindelijk weerloos eu roerloos
blijft zitten op den stein harden grond of
vastgezogen wordt in 't .drijfzand, dan, als
de menschenleveus in veiligheid gebracht of
niet meer te redden zijl, dan vangt het
stranjntten aan. Van aloE uit de havens en
gate,: in do nabijheid kernen dan de stran-
jattends vaartuigen van allerlei slag eu vorm
aanzetten. Als een zwerm 'véspea op een om
gevallen suikervat, als een.wolk van vliegen
op het rif van oen dooden dükar, als sprink
hanen op de akkers van hot beloofde land
komen zij op liet gestrande schip los.
't Is voor wie 't eenmaal lag een onvergetelijke
aanblik, hoe die geïmproviseerde vloot van
vreedzame zeeroovers pp dn geboeiden zeereus
aanvalt, hoe die kleintjes der grooten bespringen
cp 't gevaar af van tegen rijn krakende zijden
verpletterd te worden. Ziej hoe ze hem enteren,
zie! aan touw en takel ihemmen, aan boord
kiacie, .le bijl in de vuist soms, met gramme
blikken -eilv-ndor den locs afstekende om er
't eerst hij tc ,-ezen.
Hetgeen t; den gebeurt-mofct voor den zee
man, die zijn schip zoo lief had, een hoogst
droevig gezicht zijn. Geen v,-onder, dat 'fc
eens weinig complimenteus toegaat als de ge
zagvoerder nog aan boord is. Maar 't is ook
stranjutten, en dat is iets, dat zonder compli
menten ia zijn werk gaat.
Dra t luik opengemaakt, de bijl is des
noods de sleutel. Hst is noodig ook, want wat
nog geborgen moet worden moet zoo snel mo
gelijk aan de klauwen van de f'amielje Banjaart
ontrukt worden, of 't is alles verloren. Aan
't werk das, de nood eisoht spoed, 't geldt zoo
al niet 't leven dan toch de meerdere of min
dere winst, die de berging zal opleveren. Zoo
wordt met vlugge rappe hand aan 't lossen ge
togen. Misschien zijn anderen onderwijl bezig
want in. takel •ïp'b-t e» mast weg te kappen
en op de vaartuigen over te brengen. Al wat
los is wordt gepakt, cat vast is losgemaakt
als 't, maar mogelijk s; wat niet buigen wil
moet bersten.
Hoe er gekaapt wordt en geroofd, gehakt en ge
broken Zie, daar steekt er ©en 't zwaar anker in
der. zal:, terwijl hij -ook jaar den tweeling
van d;t ar-her da begeerige iaud uitstrekt; een
ander '.vindt zieheden ankerketting om den hals;
die maakt een pakje van de zeilen; een andere
weer windt de touwen op eek kluwen; hij daar
ginds bindt de masten en raa's tot bundels
samen, doch ten slotte komt de gekeole roof in
de kleine schuiten terecht eu'wordt alies ot
nagenoeg veilig aan wal gebracht. Dit ge-
seint tit ook met de lading, ydpr zoover dit moar
kan; liefst onbeschadigd en droog: of ook wel.
liefst wat beschadigd en wat nat; dat ligt er aan,
't stranjutten is zulk een aardig iets, dat bet
ook al.te goed kan gedaan worden en dan is
't wel voordeelig, maar "iet- w vonrdwlig ;,L
't wel wezen kon voor velen.
Onderwijl staart men van den wal uit naar de
nadering van de eerste ladingen, die destran-
jutters aanbrengen zullen. „Dar moetje wezen
wordt dan geroepen; maar elders klinkt bet
ook ai: „Hier moet je wezen!" Eenvoudige
logica zou zeggen: 't komt er niet op aan
Waar je mc.t wezen, ais je 't maar zoo spoedig
mogelijk ara de f'amielje Banjaart ontrokt en
aan wal if veiligheid brengt; 't is daar overal
welkom a Banjaart kan er dan naar fluiten,
terwijl Mv.; -misschien met alles weggaat als
go lang Lib f wr de vraag waar je wezen moei.
't Is ec aardig diner dat stranjutten. Er
loopt een anecdote rond van er- .'cd ik
op een zeer.iaatsje, ergens aan de Hollands, ue
duioan, dia bij storm altoos zoo iets dat op
stranjutten bet-rekking had in zijn gebed liet
in loeien, zoo iets als „Onze lieve Heer, red
dj arme zeelieden, maar ais 't niet anders kan
Lat ze dan toch maar stranden ouder on !'js-
sort". Dat is ook stranjutterij; maar 't is
uit helleven, want waarlijk, als er toch schepen
moeten stranden dan is 't niet hetzelfde waar
't gebeurt. Merkwaardig zija de schikkingen
der natuur! Van 't Noorden van jutland af
't eigenlijke vaderland oer oorspronkelijke,
der oer-strandjntters tot aan Calais toe ligt
er een seider onafgebroken rij van eilanden en
verraderlijke zandbanken op de schepen te
loeren, die er tusscheu door de havens en zeegaten
zoeken te bereiken, ca voor de strandbewoners
leveren vele overigens betreurenswaardige zee
rampen vaak aardige buitenkansjes opt is
of de natuur zegt; de stranjettors moeten ook
leven.
Oudertusschen wordt de eigenaardige poëzie
van 'i stranjutten wel eens ontsierd of vergald
door tooneelen van ruwheid, aanmatiging ea
geweld. De brutaalsteu gs.au wei eens mei den
besten buit strijken ten koste van andere, niet
minder ijverige maar wat vreesachtige mannen.
Daden van willekeur en aanmatiging hebben
niet zelden de treurigste gevolgen voor hen,
die zich door zucht naar gewin lieten verlokken
om ze te plegen, en die vergaten dat de Ban
jaart ook onder het rechtsgebied van 'i Land
behoori.. Voor de kleine kaoerijtjeg van 't ge-
borgeite slui.-m we thans de oogeu dicht,
gedachtig aan die Arabische vertelling van een
kluit boter die door ve.o handen moest gaan
en toen kleiner werd. Dat is niet anders en
behoort bij het stranjutten. Ware er niets aaa
te verdienen dan liet men vast de familie Ban
jaart alles maar houden, in plaats van leven,
gezondheid eu schuit of schip te wagen om nog
ta bergen wat te redden is.
Ziertkzee, 25 Nov. Volgens bericht van kapitein
Bowbyea van den redd'iugskotter was het Belgisch
stoomschip wVena", kapt. M. Myttenae??. van Biibao
met- een lading ijzererts nanr Antwerpen bestemd, op
Zaterdag j.l. tegen het Noordland vastgeraakt.
Na eeuige lading overboord te hebben geworpen,
mocht het den gezagvoerder van den reddingskotter
gelukken liet stoomschip Zondag-middag behouden
alhier op de reede te brengen en is het schip Maandag
middag door de sleepboot //Hciievoetsluis" naar Ant
werpen opgesleept.
Vr.n het op Nieuws Zand gestrande stoomschip
f/A).verton", kapt. DaneM, "ijn alhier geborgen ongev; ar
3000 H.L. rogge en 1800 li.L, boekweit.
De groote reparatie aan -V .- -l buiten de Zniü-
Havenpoort is geëindigd en brug weder voor hef,
verkeer met wagens opengesMd;
Er begin? schot te komca in onze?
stoomboot-K^m-v-- nit«j Rotterdam. Volgens de
,l\. ïtozè, CL zet m.' - bet/begin van December een
dienst worden geopend mei',een grooie stuoubuot, die
zal varen tusscheu Break - dl Rotterdam, ia Vlis-
singen, Middelburg, ;i en Üorrf&Cflt, onder
directie der firma van f en van Her vaarden.
Zaterdag 22 November i? mei
tigheid to Delft het -'—je- :r.
artillerie-constructiC-werkjiaatsen
veel feestelijke plech-
bestaan gevierd der
aldaar. Z. R H.
-A
