wor het arrouis-
1879. No.
Woensdag' 1 October. 82ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE BLAD
BREVEN UIT HOLLAND,
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VKIJDACr avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden i,— Franco per post 1,—
Afzonderlijke nommers 6 cent, met Bijblad 10 cent.
PSIJS DEB ADVEBTENTIEN
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits ecütaïlt betaald, 25
iHe stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de nitgave in te zenden aan der, uitgever H.
M. de Red.
Zooalr u bekend is, behoort de aanneming
van nbuwe leden tot de pleciitigste handelingen
Bin de Hervormde Kerk. Ze staat in dat op-
js zicht-boven de heilige Sacramenten, Doop en
;t Avondmaal, althans boven 't eerste, dat door
I1 herhaalde bediening veel van zijn gewicht ver
loren heeft. De aanneming geschiedt in den
regel eenmaal 's jaars en de dag van bevesti
ging is een feestuur voor do gemeente. Ik
constateer dit slechts als feit. Misschien ware
t beter als 't anders was, als er b.v, niet zoo'n
enorm gewcht. gelegd werd op dat toetreden
I tot een '"--'ootsoSap, van jonge menschen waar-
van rendeer 't nieuwe pak hooger stelt
streaipg zelve 6a die zeker nog te
mservaring en kennis hebben opge
den diepen ernst te vatten, dien de
van hen vordert in de plechtige
ij zoo.
Jemen van nieuwe leden nu is een
lén "van twist en tweedracht, wat
rwondaren."zislp-die op de hoogte der
-Q de kerk zelve is. Het, is juist bij
jat. ...neming, dat de partijen tot de lauden
gewapend met reglementen en artikelen, tegen
j over elkander staan, zoodat in vele gemeenten
tmnchea t knippen der nieuwe kleedjes wei
h|nderdmaa! de vraag van de lippen derjeug-
digo christrme komt: hoe zal 't toch afloopen?
Ze weet, en al haar dotgenooten weten 't zoo
goed als zij, dat dominé met de ouderlingen
niet op éiVi stoel zit en dat de opzichters dor
gcraecate zich geprepareerd hebben op 't geval,
datj ie dorniné weer buiten de leer omgaat,
watt hij heel handig doen kan, maar niet zóó
handig of de geslepen ouderlingen krijgen er
1 spoedig de lucht van. 't Eind is dan gewoonlijk,
dat de aanneming ca bevestiging uitgesteld
woiflen en de predikant met zijn leerlingen
naar eeu naburige gemeente trekt en daar de
plechtigheid volbrengt. Die vertooniugen hébben
i jaarijn: laats, -soms onder zeer plechtige otn-
st„ndigheden, en 't i? opmerkenswaardig, dat
I de. Verdraagzaamheid in die gevallen mtslui-
|Hf de «Po der orthodoxen sta;..;. Geen
enkelé maai toch verneemt men, dat een liberaal
ouderling uezwaar maakt tegen 't letterlijk op
volgen der voorschriften door zijn ortk. herder
ooi< flaar waar 't reglement zeer liberaal hem
mei. aaa bepaalde woorden bindt. Hij zou dan
Kb* - - -kelen
Vrijgffigheid ten opzichte der leer verwachte
men maar met meer van do heerschende macht
m de Hervormde Kerk. Hoogstens een rWdm
der tegenpartij, zoolang do macht ontbreekt tot
uitwerping. Tot dien tijd moete„ de prikken
sewd gehouden worden door een voortdurende
appositie legen alles wal naar niiJri
zweemt. De Synode, mild no* ia V
der eischec, heeft zeer omstandi» ii*
zegd: „Wordt de maat der verkregen keunG
e meerderheid van de afgevaardigden
ioor de
des Kerkeraads onvoldoende bevonden, dan heeft
de aanneming geen voortgang". Zo heeft 't ou
noodig geoordeeld bij de kennis in eeu adem
te noemen de belijdenis van 't geloof cn daarom
wordt die veronachtzaming die eigelijk geen
veronachtzaming is, omdat 't van zelf spreekt,
dat iemand, die belijdenis weuscht af te legger
begint met te belijden ais een stormram
tegen bet Regl. op het godsdienst-onderwijs ge
bezigd.
Ook tegen een ander artikel is een hevige
oppositie gerezen. Daarin zon, wanneer de
Syn. haar wenseh verkreeg, gelezen worden:
„De bevestiging van lidmaten heeft plaats op
een daarvoor bepaalde godsdienstoefening, bij
welke hun de volgende of soortgelijke roet het
j CJiristedjli-Hervormd karakter der Kerk over
eenkomende vragen ter beantwoording worden
voorgesteld.' waarop dan vragen volgen, die
eeu moderne, die eerlijk is, onmogelijk beves
tigen kan; reden waarom de Syn, don predi
kanten iu de door mii .gecursiveerde woorden
eeu reserve heeft aan gewezen.
Ze heeft thans die reserve geschrapt ea een
andere ingevoegd, waaruit blijkt, dat za druk
begint mee te doen aan spelen met woorden,
want. de beteekenis blijft toch; ge behoeft u
niet aan de letter te houden.
Daar de Synode groote vrees schijnt te koes
teren, dat ook aan deze voorgestelde verande
ring een allesbehalve welkom onthaal za; worden
toegeroepen, heeft ze het noodig geoordeeld een
uitvoerig schrijven tot de gemeente te richten.
Daarin ontleedt zs de besproken artikelen en
vraagt zeer na'ief: „Geliefde Broeders 1 wat is
in deze bepalingen verkeerd eu berispelijk,
zoodat do gemeenten er om in beroering moesten
gebracht worden?"
Wat er in ia?! Maar de Synode houdt zich
maar zoo en heeft het zeer goed begrepen, dat
er wat in is. Wat beduidt anders de com
mentaar op de laatste a/inea van Art- '58, die
luidt: „Bezwaren tegen -de geloofsovertuiging
der aanne-meliugen leveren geen grond tot af
wijzing op, wanneer zij zich bereid verklaren,
toestemmend te antwoorden op de vragen, die
bun naar Art. 38 zuilen worden gedaan".
t Ia nog al duidelijk, dat hier wat iu is.
De orthodoxe leden der kerk willen van slechts
éêtie geloofsovertuiging weten, en juist omdat
volgens hes bezwaren tegen de geloofsover
tuiging der aaunemeliiigen zeer zeker voldoenden
grond tot afwijzing opleveren, moesten de ge
meenten in beroering gebracht worden. Men
kan dat van de liefhebbers van conscientie-
orgelrauziek niet wel anders verwachten.
De Synode beeft de uiteenzetting der redenen,
die tot have redactie leidden, doen gepaard gaan
met een hartig woordje over den letterdienst
in de Hervormde Kerk. Deze heeft de- bij haar
vaststaande waarheid, dat de Bijbel Gods Woord
en derhalve onfeilbaar is, uitgestrekt tot over
c'e formulieren, die oorspronkelijk als voor
beelden gegeven waren, hoe er bij plechtige
gelegenheden kon gesproken worden. Niet
alleen worden deze formulieren door de recht
zinnige predikanten bp voorkeur gebezigd, maar
iu onzen tijd zijn ze het criterium geworden
van des predikers rechtzinnigheid. Die er ia
durft veranderen is de recht e broeder niet en
met recht kan. men zeggen, dat velen hier op
een letter dood blijven. De Synode "kon hier
vragen-, wat zit er achter? Ze zou dan behalve
een uitgebreideo sleurdiensfc, veel vrees vinden
oro 't niet bij de broeders ie verkerven, want
als ik het wél heb. klimt Joze letterzifter^ vaa
ouderen op. Van overtuiging kan hier moeilijk
sprake zijn, daar de meeste formulieren in taai
en zegwijze verouderd zijn, dewijl ze zaken
noemen, die iu een fatsoenlijk gezelschap nooit
genoemd worden en hier en daar plaatsec hebben.,
die voor de gemeente en wellicht ook vor>' de
voorgangers zelf', onbegrijpelijk zijn.
De Synode heeft in kaa; brief de puntjes op
de i's gezet, 't Za! te bezien staan of die
1 brief een ander resultaat za! hebben dan dat
j de „beroerde" gemeenten zich nog meer van
die liberale Synode afwenden.
Verwonderlijk mag 't heeten, dat de reeht-
zinnigen zoo vinnig zijn op 't stuk belijdenis
j en zoo heel weinig nadruk leggea op eeu
ander vereischte: kennis van de geioofs- en
I zedeïeer, van de bijbelsehe eu kerkelijks ge
schiedenis, met name die der Hervorming, 't Is
bekend, dat niemand behoeft te vreezen voor
een weigering uithoofde zijn gebrek aan kennis
in een der genoemde pusten. Rijp en groeu,
alles wordt aangenomen, 't Is wel waar, dal
de kerk meer zal gebaat worden met goede
gezindheid en een weinigje kennis, dan met
kennis alleen, dat is echter geen reden oir. de
laatste to verwaarloozen, vooral ctasr het regle
ment nier duidelijk spreekt. Toch wordt in
deze zeer weinig' gedaan. Het godsdienst
onderwijs verkeert nog in een zeer primitieven
toestand. Nog bloeien overal de vrageboekjes
eu de cathechisatietjes van een uur per week,
met een uur extra als de tijd van aanneming
nadert. Het onderzoek naar de kennis der aan-
nemeiingaa is dan ook meestal niet meer dan
een wassen neus en veelal eeu vooruit beblon
ken zaak. De behoudende partij ia do kerk
moebt ook hiertegen haar stem wel eens ver
heffen, Wanneer ze wat meer dan ze thans
doet met de school meewerkt en aanvult wat
de school de jeugd niet geven kan. zou ze
zeker vruchtbaarder werken dan door een groot
deel der scholen te ignoreeren, omdat die niet
kunnen en mogen geven wat een plicht, een
schuldige plicht van de Kerk is. De Kerk heffe
het zich tot heden zeer gemakkelijk gemaakt
met haar godsdienst-onderwijs en 't heeit er
allen schijn van alsof ze meer met onwetende
navolgers dan met denkende werkkrachten ge
diend wordt. Er ago uitzonderingen veie zelfs,
maar over 'i algemeen is 't gehalte aan kennis
zeer miu en de Hervormde Kerk zal daarvan
te eeuiger tijd ue gevolgen zien, te eerder
naarmate de overmacht van haar onontwikkffJe
leden aangroeit.
V., 23 Sept. '79. V.-
