ZÏËÏÏÏK7MSfIIE (XHRAM.
voor het arrondis- seuieiit Zierikzee.
1879. No. 25. Woensdag 26 Maart. 82ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
5*
GEHEIME GENEESMIDDELEN.
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VB.IJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN,
Prijs per drie maanden 1,Franco per post 1,
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PRIJS DER AD VERTENTIEN:
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, «'elieve men uiterlijk een dag1 voor de uitgave in te zenden aan den uitgever II. I.AUF.WIAV
i.
Ieder weet wat men doorgaans ouder deze
benaming verstaat. Het zijn die remedies, die
te koop aangeboden worden met meer of minder
oplief, in den trant der oude kwakzalvers,
't geen tegenwoordig reclame heet, en die óf
universeel zijn, dat is tegen alle mogelijke
kwalen helpen, óf specialiteiten, maar dan ook
wonderkrachtig tegen deze of gene bijzondere
kwaal.
Er is in den laatsten tijd bij herhaling op
gemerkt, dat eij zooveel van die zoogenoemde
geheime geneesmiddelen worden aangeprezen
n kranten, advertentie-bladen, tijdschriften,
«ken, circulaires, ja op allerlei manier. Uit
■aar, de kranten hebben doorgaans een be-
-tijk groot deel van bun ruimte daarmedë
r 't welk gemak geeft voor de redactie
:deel voor den uitgever. Of er wel uit
maken is, dat tegenwoordig zooveel meer
ikzalverij wordt gedaan en naar kvvak-
Vtèisterd als vroeger, dat ig gen yraagj
vop we lager terug komen. Dat bet weinig
m zou aan de bladen en tijdschriften bet
opnemen dier aankondigingen en reclames te
verbieden, gelijk inderdaad eenige goedgezinde
ijveraars voor de openbare gezondheid of
voor de beurs der dokters, apothekers en pa-
tienten meenen, dit meenen we wel als een
paal boven water te mogen aannemen. Dan
zou er wellicht nog meer en op nog minder
na te gane wijze aan gedaan worden; de mid
delen zouden dan nog „geheimer" worden en
wonderdadiger dan ze nu al zijn, nu althans
't daglicht der publiciteit over de aankondigingen
eu reclames te gelijk gaan kan en ook wel
zoo wat gaat. De zaak is ondertusschen well,
waard er eens een oogenblik de aandacht op
te vestigen.
Wanneer we bier boven schreven dat ieder
wel weet wat men met „geheime geneesmidde
len" meeut, dan bedoelden we daar niet mede,
dat ieder wel weet uit welke stoffen die mid
delen eigenlijk bestaan en voor welke kwalen
ze zoo al probatum zijn. Dit toch is geens
zins bet geval. Wist ieder wat in de potjes
en doosjes en flesehjes zoo al zit, de meeste
lijders bielden hun geld in den zak; doch
zonder kwade bedoeling zij 't gezegd!
als men dit van al de apothekers-potjes en
mannetjes wist, dan ging daar ook het respec-
ele voor een deel af. Ieder behoeft dat ook
'e weten en voor den lijder is dat volmaakt
- lillig of bij met hocus pocus genezen
it of met een eenvoudig koolblad, als hij
maar genezen wordt, eu als zijn genezing hem
maar niet meer kost dan zijn ziekte, want er
zijn ziekten, die de kosten van 't genezen niet
waard zijn, omdat ze van zelf weggaan, als
men maar wat geduld heeft, of meer van 't
een of ander nalaat dan doet, of om andere
redenen.
Geheime geneesmiddelen behooren eeniger-
mate bij geheime kwalen. Eenjgszins, doch
niet in allen deele en niet altobs. Geheime
kwalen zijn dezulke, waarvan men niet weten
wil, dat men er medel behebt is. Daar
passen eigenaardige gehtinie middelen bij,
wier geheiiniiis voorname ijk in 't enveloppe
zit, dat verzegeld is, en die zich onderscheiden
vau ordinaire geneesmiddelen door hun extra-
duurte, niet altoos door bin wonderdadige ge
neeskracht. Wij vertrouwe
dat men zich niet al te
i te kunnen zeggen,
ongerust behoeft te
maken over bet kwaad, dit uit dit soort van
geheime geneesmiddelen wordt of kan worden
teweeggebracht. Voor zoovjer zij opeulijk worden
te koop aangeboden, vallei ze onder bet bereik
der controle van het geneeskundig staatstoe
zicht en zijn ze zeker veel minder erg dan de
kwalen waartegen deze of gene ongelukkige
lijder ze met goed gevolg hoopt te gebruiken.
Veel grooter kwaad ligt jan daarin, dat zulk
een lijder zijn eigenlijke kWaal niet precies kent
en dus b.v. voor kwaal a, een geneesmiddel
koopt, dat misschien opperbest is voor kwaal
b, c of cl, doch niet voor a en zoo verder;
men begrijpt wat we bedoelen. Hiertegen nu
kan de politie of de wetgever al heel weinig
waken. Het publiek kan tegenwoordig viij
gerust zijn, dat er onder de geheime genees
middelen, die openlijk gevent of half en ltalf
geheimzinnig gecolporteerd worden, niet zooveel
bepaald gevaarlijk bedrog schuilt als men wel
eens meent. De ijver van de bevoegde ge
neeskundigen en artsenij-bereiders waarborgt
daartegen.
Van vele zulke remedies is de scheikundige
analyse volkomen bekend en het publiek kan
die even goed kennen als de annonces der ar
tikelen zelf. Bovendien is de verkoop van be
paald als zoodanig genoemde geneesmiddelen
door onbevoegden bij de wet verboden, en
wordt aan dit verbod vrij goed de band ge
houden, waarvoor al weer bet eigenbelang der
wèlbevoegden ten waarborg, strekken kan.
Men mag het betreuren, dat er zooveel in
't geheim geleden wordt aan die soort van
geheime kwalen en 't imge niet fraai staan,
dat iu advertentie-bladen zoo geregeld zekere
verdachte benamingen ven probate middelen
tegen heel leelijke dingen voorkomen, wel be
schouwd is 't toeb nog beter dan dat het deel
van 't geëerde publiek, vior hetwelk die aan
kondigingen bestemd zijn, met zijn kwalen te
koop liep. 't Is al zoo erg als er een soort
van Egyptische engel dotr de buurten dwaalt
met papier en stijfsel pot om de deuren te
merken met een „Besmettdijke ziekte, mazelen 1
zegt bet voort!"; 't zot er naar uitzien als
men alles zoo eens op dedeuren moest plakken
wat daarbinnen schuilt.
En 't zon niet helpen, 't Komt er maar op
aan of 't helpt. Hielpen die geheime genees
middelen, waarom zou men er dan iets tegen
hebben? Doch, zonder geneeskundige te zijn,
durven we wel stellen, dsfc ze doorgaans weinig
baat geven. Maar, nog eeis, we vinden de reden
daarvan minder iu de gaieesmiddelén op zich
zelf, maar meer daarin dit niet ieder zijn eigen
kwalen goed kan kenntn en dus uit potje x
waf snoept, terwijl hij mssehien iets uit potje
y moest hebben, omdat lij meent te iaboreeren
aan kwaal atervvyl 't i: aan kwaal b, c, d, n,
er zijn er belaas meer dan eeu alphabet vol.
Dut de menseben zelf zich willeu genezen is
zoo erg niet, 't is heel natuurlijk en 't is op
perbest, vooral als ze ook zooveel oppassen om
niet ziek te worden, maar dat zij op eigen
houtje dokteren is gevaarlijk, kostbaar zeker.
Toch dokteren vele menscben zelf, omdat ze
hopen, dat dit goedkooper zal uitkomen. We
zenlijke geneeskundige hulp is kostbaar, zeer
kostbaar, de ruïne soms van een gezin;
doch altoos op den duur minder kostbaar dan
dat dokteren iu den blinde, op eigen boutje,
op grond van reclame of advertentie. Als de
menscben dat altoos maar begrepen. De wet
gever kan hun echter dat begrip niet inprenten.
Ja, we vreezen dat naarmate bet monopolie
der geneeskunde strenger wordt gehandhaafd
en doorgedreven, de trek van veien om buiten
dokter eu apotheker om heil te zoeken iu
't onbekende, dat mooi wordt aanbevolen, zal
toenemen.
Daar hebben we een ander punt: 't onbe
kende, en dit komt te pas bij onze beschouwingen
niet enkel van de zooeven bedoelde „geheime
ziekten", maar bij het gebeele onderwerp, dat
ons thans bezig houdt.
Daar zijn menscben, die vele geneesmiddelen
niet zouden innemen als zij ze kenden en daar
zijn ook menscben, die minder vaak ziek zouden
worden als zij hun eigenlijke ongesteldheid
kenden. De geheimzinnigheid zit in de ziekten
zelf, in de dokters en in de geneesmiddelen.
Publiciteit ie in veel opzichten nog niet inge
voerd in het departement van Esculapius. Dit
is koren op den molen van allerlei kwakzalvers,
al ziju 't ook mannen, die u een bul kunnen
toonen van wie weet welke beroemde Europeescke
universiteit, brevetten van wie weet hoeveel
hospitaal-directies en certificaten van genezen
lijders bij de vleet, gelijk b.vDoch, pas
op! Geen namen verdacht maken van zulke
luï met ridderorden, gouden medailles en geld
van duizenden geredde en niet geredde
patiënten!
De ziekten zijn geheimzinnig. Wie er geen
verstand van beeft kent ze niet, al beeft hij ze
zelf. Men voeltze in 't hoofd en ze zitten
soms iu den buik; of men meent dat zij knagen
in den rug eu ze buizen in bet achterhoofd;
soms voelt men ze „vliegep" als folterende
kwelduivels, van 't eene eiud des liebaams naar
't andere. Doch wat ze eigenlijk zijn, weet
de leek doorgaans niet en van elk speciaal
geval kan niet ieder zich goed rekenschap
geven; dat kan de deskundige zelfs niet altoos.
Maar juist die onbekendheid doet de menscben
allicht overhellen tot geloof in fraaie aankon
digingen, tot hoop op redding tegen toezending
van b.v. 3,— of nog minder soms. Zoo loopt
de lijder er in en koopt -voor f 3,iets dat
hem misschien geen kwaad zal doen, mogelijk
wel zal helpen, doch wat vast geen 12 ets.
gekost heeft. Iu geldswaarde, wezenlijke gelds
waarde staan de meeste geheime remedies al
keel laag. De flesehjes, potjes, etiquetjes hebben
iet meeste geld gekost aan den verkooper.
Als de menschen maar niet zoo graag be-
Irogen wilden zijn, zou 't daarmede wel beter
